- 05 ناۋ. 2024 03:46
- 279
مەن ءبىر جۇمباق اداممىن، ونى دا ويلا اباي قۇنانبايەۆ 1845 - 1904
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مەن ءبىر جۇمباق اداممىن، ونى دا ويلا
اباي قۇنانبايەۆ 1845 - 1904
ابايدىڭ ازان شاقىرىپ قويعان اتى – يبراھيم.
اجەسى زەرە سۇيىكتى نەمەرەسىن اباي، ياعني سۇيكىمدى دەپ ەركەلەتكەن. وسىدان كەيىن ەل اراسىندا شىن اتى اتالماي، اباي اتانىپ كەتەدى.
ابايدىڭ اكەسى - قۇنانباي. قۇنانباي وسكەنباي ۇلى 1802 جىلى ومىرگە كەلەدى. ول حالىق اراسىندا وتە بەدەلدى، ابىرويلى، ءادىل بي بولعان. ول 81 جىل عۇمىر كەشكەن. قۇنانباي ەل ىشىندە قاجى اتانعان. سەمەي وڭىرىندە قۇنانباي قاجىنىڭ مەشىتى ورنالاسقان.
ابايدىڭ اجەسى - زەرە ابايعا حالىق قازىناسىنان ءنار بەرىپ، بويىنا ىزگىلىك شۋاعىن سەپكەن، بىلىمگە يتەرمەلەگەن ۇلى ۇستاز، تالىمگەر، انا.
اناسى ۇلجان – ۇستامدى، مەيىرىمى مەن اقىلى مول دانا كىسى بولعان.
زەرە اجە كوڭىلى كەڭ، جۇرەگى نازىك ادام بولعان. اباي اجەسىن قاتتى جاقسى كورەدى. كۇندىز دە، تۇندە دە ەرتەگى ايتقىزادى.
اباي اجەسىمەن بىرگە:
“ە - ە.. بۇلدىر - بۇلدىر كۇن وتكەن،
بۇرىنعىدا كىم وتكەن؟”– دەپ باستاپ، اڭگىمە سۇراعان تىلەگىن وسىلايشا باستايتىن.
اباي قوعام ومىرىنە، ەل باسقارۋ ىسىنە ارالاستى. اباي كەز كەلگەن ءىستىڭ ءمانىن بەيبىت تۇردە شەشتى.
اباي ون ەكى جاسىندا سەمەي قالاسىنداعى احمەت ريزا مەدرەسەسىنە تۇسەدى. وندا 3 جىل وقيدى. مەدرەسەدە وقىپ ءجۇرىپ 3 ايداي ورىس مەكتەبىنەن ءدارىس الادى. اباي اراب، تۇرىك، پارسى تىلدەرىندە ۇيرەنەدى.
اباي ورىس ادەبيەتىمەن پۋشكين، لەرمونتوۆ، دوستويەۆسكيي، بەلينسكيي، دوبروليۋبوۆ شىعارمالارىمەن تانىسادى. اسىرەسە پۋشكين مەن لەرمونتوۆتىڭ شىعارمالارىن ءسۇيىپ وقىعان.
پۋشكيننىڭ “ەۆگەنيي ونەگين”قازاق تىلىنە اۋدارادى، ءارى ءوزى “تاتيانانىڭ حاتى” اتتى ءان شىعاردى.
ءبىرجان سال، اقان سەرى، جاياۋ مۇسا، تاتتىمبەت سياقتى سازگەردىڭ مارجان مۇرالارىنان سۋسىنداپ، انشىلىك - كۇيشىلىك ونەردى ەرەكشە باعالاعان. انگە، ونەرگە جانى قۇمار بولعان.
اباي كۇيلەرى: “تورى جورعا”، “ماي ءتۇنى”، “اباي جەلدىرمەسى”.
اباي اندەرى: “كوزىمنىڭ قاراسى”، “ايتتىم، سالەم، قالامقاس”، “سەگىز اياق”، “قور بولدى جانىم”.
اباي توعىز جاسىنان باستاپ ولەڭ شىعارعان.
بالالارعا ارنالعان ولەڭدەرى “ادام بولام دەسەڭىز”، “اسەمپاز بولما ارنەگە”، “جازعىتۇرىم”، “كۇز”، “قىس” ت. ب
قورىتىندىلاۋ
«ابايدى تانىتۋ ارقىلى ءبىز قازاقستاندى الەمگە تانىتامىز، قازاق حالقىن تانىتامىز. اباي ءارقاشان ءبىزدىڭ ۇلتتىق ۇرانىمىز بولۋى ءتيىس»- دەپ ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ ايتقان پىكىرىمەن اياقتاعىم كەلەدى.
ورىنداعان: حاۆاسحانوۆا مۋكاددام
مەن ءبىر جۇمباق اداممىن، ونى دا ويلا اباي قۇنانبايەۆ جۇكتەۋ
اباي قۇنانبايەۆ 1845 - 1904
ابايدىڭ ازان شاقىرىپ قويعان اتى – يبراھيم.
اجەسى زەرە سۇيىكتى نەمەرەسىن اباي، ياعني سۇيكىمدى دەپ ەركەلەتكەن. وسىدان كەيىن ەل اراسىندا شىن اتى اتالماي، اباي اتانىپ كەتەدى.
ابايدىڭ اكەسى - قۇنانباي. قۇنانباي وسكەنباي ۇلى 1802 جىلى ومىرگە كەلەدى. ول حالىق اراسىندا وتە بەدەلدى، ابىرويلى، ءادىل بي بولعان. ول 81 جىل عۇمىر كەشكەن. قۇنانباي ەل ىشىندە قاجى اتانعان. سەمەي وڭىرىندە قۇنانباي قاجىنىڭ مەشىتى ورنالاسقان.
ابايدىڭ اجەسى - زەرە ابايعا حالىق قازىناسىنان ءنار بەرىپ، بويىنا ىزگىلىك شۋاعىن سەپكەن، بىلىمگە يتەرمەلەگەن ۇلى ۇستاز، تالىمگەر، انا.
اناسى ۇلجان – ۇستامدى، مەيىرىمى مەن اقىلى مول دانا كىسى بولعان.
زەرە اجە كوڭىلى كەڭ، جۇرەگى نازىك ادام بولعان. اباي اجەسىن قاتتى جاقسى كورەدى. كۇندىز دە، تۇندە دە ەرتەگى ايتقىزادى.
اباي اجەسىمەن بىرگە:
“ە - ە.. بۇلدىر - بۇلدىر كۇن وتكەن،
بۇرىنعىدا كىم وتكەن؟”– دەپ باستاپ، اڭگىمە سۇراعان تىلەگىن وسىلايشا باستايتىن.
اباي قوعام ومىرىنە، ەل باسقارۋ ىسىنە ارالاستى. اباي كەز كەلگەن ءىستىڭ ءمانىن بەيبىت تۇردە شەشتى.
اباي ون ەكى جاسىندا سەمەي قالاسىنداعى احمەت ريزا مەدرەسەسىنە تۇسەدى. وندا 3 جىل وقيدى. مەدرەسەدە وقىپ ءجۇرىپ 3 ايداي ورىس مەكتەبىنەن ءدارىس الادى. اباي اراب، تۇرىك، پارسى تىلدەرىندە ۇيرەنەدى.
اباي ورىس ادەبيەتىمەن پۋشكين، لەرمونتوۆ، دوستويەۆسكيي، بەلينسكيي، دوبروليۋبوۆ شىعارمالارىمەن تانىسادى. اسىرەسە پۋشكين مەن لەرمونتوۆتىڭ شىعارمالارىن ءسۇيىپ وقىعان.
پۋشكيننىڭ “ەۆگەنيي ونەگين”قازاق تىلىنە اۋدارادى، ءارى ءوزى “تاتيانانىڭ حاتى” اتتى ءان شىعاردى.
ءبىرجان سال، اقان سەرى، جاياۋ مۇسا، تاتتىمبەت سياقتى سازگەردىڭ مارجان مۇرالارىنان سۋسىنداپ، انشىلىك - كۇيشىلىك ونەردى ەرەكشە باعالاعان. انگە، ونەرگە جانى قۇمار بولعان.
اباي كۇيلەرى: “تورى جورعا”، “ماي ءتۇنى”، “اباي جەلدىرمەسى”.
اباي اندەرى: “كوزىمنىڭ قاراسى”، “ايتتىم، سالەم، قالامقاس”، “سەگىز اياق”، “قور بولدى جانىم”.
اباي توعىز جاسىنان باستاپ ولەڭ شىعارعان.
بالالارعا ارنالعان ولەڭدەرى “ادام بولام دەسەڭىز”، “اسەمپاز بولما ارنەگە”، “جازعىتۇرىم”، “كۇز”، “قىس” ت. ب
قورىتىندىلاۋ
«ابايدى تانىتۋ ارقىلى ءبىز قازاقستاندى الەمگە تانىتامىز، قازاق حالقىن تانىتامىز. اباي ءارقاشان ءبىزدىڭ ۇلتتىق ۇرانىمىز بولۋى ءتيىس»- دەپ ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ ايتقان پىكىرىمەن اياقتاعىم كەلەدى.
ورىنداعان: حاۆاسحانوۆا مۋكاددام
مەن ءبىر جۇمباق اداممىن، ونى دا ويلا اباي قۇنانبايەۆ جۇكتەۋ