InfoHub Logo

تاقىرىبى: مەنىڭ وتباسىم
ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: وتباسى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ، قوناقجايلىققا ۇيرەتۋ، ادەپتىلىك ەرەجەلەرىنە باۋلۋ.
2. دامىتۋشىلىق: بەينەلى ويلاۋىن دامىتۋ. وتباسىنداعى ءوزارا سىيلاستىق قارىم قاتىناسىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: جانۇيا مۇشەلەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرىپ، ولاردى سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: وتباسىلىق سۋرەتتەر، تاقپاقتار، جۇمباق، ويىندار، ساناماق.

ساباقتىڭ بارىسى:
I. شاتتىق شەڭبەرى:
تاربيەشى:
- بالالار ءبارىمىز ورتاعا شىعىپ، شاتتىق شەڭبەرىن قۇرايىق. ءبارىمىز ءبىر – ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستاپ الاقان جىلۋلارىن سەزىنەيىك. قانداي تاماشا؟!
ۇلكەنگە دە ءسىز،
كىشىگە دە ءسىز،
اتا - انانى قۇرمەتتەپ،
باس يەمىز ءبىز.
قايىرلى كۇن، مەنىڭ سۇيىكتى بالالارىم! بۇگىن ءبىز ءۇشىن وتە ەرەكشە، ءارى اسەرلى ساباق. بۇگىن بىزگە قوناقتار كەلىپ وتىر.
- بالالار مىنا سۋرەتكە نازار سالىڭىزدارشى! مىنا سۋرەتتەردى ءبىر سوزبەن ايتقاندا قالاي دەپ اتاي الاسىڭدار: ( وتباسىنىڭ سۋرەتى)
- قانەكي بالالار ءبىز ساۋساق جاتتىعۋلارىن جاساپ كورەيىكشى!( بالالار ساۋساقتارىن بۇگىپ وتىرىپ ورىندايدى)
ساناماق ايتۋ
باس بارماعىم – اكەم، بالاڭ ۇيرەك اپام،
ورتان تەرەك – اعام، شىلدىر شۇمەك مەن.
تيتتەي بوبەك سەن
ءبىر ۇيدە نەشەۋمىز؟
ءبىر ۇيدە بەسەۋمىز.
تاربيەشى:
- بالالار ساناماق كىمدەر تۋرالى ايتىلعان؟ كىم ايتادى؟
وتباسىندا اتالعان ادامداردان باسقا كىمدەر ايتىلماي قالدى؟
بالالار، ءقازىر سەندەرگە مەن جۇمباق جاسىرامىن.
- كىتاپتى كوپ وقيتىن، نەمەرەلەرىن جاقسى كورەدى، اق ساقالدى، كىسىنى كىم دەيمىز؟ (اتا)
بالا شىعىپ اتانى كورسەتەدى.
اتا تۋرالى تاقپاق.
ايتادى ەرتەك جان اتام،
اق ساقالى سالالاپ،
قۇمارىمدى تارقاتام،
جەرمەن كوكتى ارالاپ.

ءوزى سالماقتى، بايسالدى، بوس ۋاقىتىن بالالارمەن وتكىزگەندى جاقسى كورەدى،
سيرككە، ساياباققا اپارادى، وتباسىن قورعاۋشى، ساقتاۋشى ول كىم؟ (اكە)
كورسەتۋ.
اكە تۋرالى تاقپاق
اتام ايتسا «ۇلىم» دەپ،
اجەم ايتار «كۇنىم» دەپ،
ەكەۋىنەن قايمىعىپ،
ايتادى اكەم «ءىنىم»دەپ.
ول وتە مەيىرىمدى، اق شاشتى، ءتاتتى باۋىرساق پىسىرەدى، بىزگە جىلى قولعاپ، شۇلىق توقيدى. بۇل كىم؟ (اجە)
كورسەتۋ.
اجە تۋرالى تاقپاق.
اجەمدەي دانادان،
ەرتەككە قانامىن.
شاقىرسا دالادان،
جۇگىرىپ بارامىن.
بالالار، سەندەردى جاقسى كورەتىن، سۇيىكتى ادام كىم؟ (انا)
كورسەتۋ.
انا تۋرالى تاقپاق
بالا، بالا، بالا دەپ،
تۇندە شوشىپ ويانعان.
ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ
تۇندە بەسىك تايانعان.
تاربيەشى:
- بالالار، ەندەشە مەن سەندەرگە ولەڭ جۇمباق ايتىپ بەرەيىن. سەندەر سونىڭ شەشۋىن ايتىڭدار
دەگەنىمدى جاسايتىن
قالعان تاماعىمدى اسايتىن
ەرتىپ الىپ جەتەكتەپ
«نەمەرەم» – دەپ اتايتىن؟
*** *** *** ***
ەرتەگى ايتىپ بەرەتىن
ايتقانىڭا سەنەتىن.
دەگەنىڭدى ەكى ەتپەي
جاڭىندا سەنىڭ جۇرەتىن.
*** *** *** ***
كىرىڭدى سەنىڭ جۋاتىن
ءۇيدى شاشتىڭ دەپ قۋاتىن
تاماعىڭدى دايىنداپ
جاقسى كورىپ تۇراتىن.
– بارەكەلدى بالالار، ولەڭ جۇمباقتى شەشتىڭدەر. سەندەر اقىلدى، ءبىلىمدى بالالار بولىپ ءوسىپ كەلە جاتسىڭدار. وتە جاقسى. شارشاعان شىعارسىڭدار. ويىن ويناپ ءبىر سەرگىپ الايىق.
«كىم جوق؟» – ديداكتيكالىق ويىن
تاقتادا وتباسى مۇشەلەرىنىڭ سۋرەتى ءىلۋلى تۇرادى. بالالار كوزدەرىن جۇمادى. تاربيەشى تاقتاداعى ءبىر وتباسى مۇشەسىنىڭ سۋرەتىن الىپ تاستايدى. بالالار كوزدەرىن اشىپ، مۇقيات قاراپ شىعىپ، كىمنىڭ سۋرەتى جوق ەكەنىن ايتادى.

سەرگىتۋ ءساتى:
1. ايتارى مول عۇلاما،
كوپ جاساسىن بۇل ادام،
اكەسى ول اكەڭنىڭ
بىلەر ونى سۇراعان.
ول كىم؟ بارلىعى – اتام.
اتالارىنىڭ سۋرەتىن اعاشتىڭ تامىرلارىنا ىلەدى.

2. اتاڭنىڭ بالاسى،
كەي كەزدە تالاسىپ.
قالاسىڭ اجەگە
بىلگەنىڭ اسادى كادەگە.
ول كىم؟ بارلىعى - اكەم. (اكەسىنىڭ سۋرەتىن ىلەدى)

3. بالا بالا، بالا دەپ،
تۇندە شوشىپ ويانعان
ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت ءبولىپ
تۇندە بەسىك تايانعان.
قولىن قاتتى تيگىزبەي،
كىرلى كويلەك كيگىزبەي.
ءيىسىن جۇپار اڭقىتقان.
بۇل كىم؟ بارلىعى – انا. (اناسىنىڭ سۋرەتىن ىلەدى)

ويىن: «نەگە تەڭەيمىن».
بالالارعا كۇننىڭ، ايدىڭ، بۇلتتىڭ، المانىڭ، گۇلدىڭ سۋرەتتەرى تاراتىلىپ بەرىلەدى. وقۋشىلارعا «اناڭدى كىمگە تەڭەيسىڭ» دەپ سۇراعاندا قولدارىنداعى سۋرەتتىڭ بىرەۋىن كوتەرەدى. سول سياقتى اتاسىن، اكەسىن، اعاسىن ت. ب. ايتىلادى.
تاربيەشى:
بالالار، كىم بىزگە ءوزىنىڭ وتباسى تۋرالى ايتقىسى كەلەدى؟
1 - بالا. مەنىڭ وتباسىمدا 4 ادام بار بۇل اجەم، اتام، شەشەم، اكەم. مەنىڭ اجەم – زەينەتكەر. شەشەم - اكەم جۇمىس ىستەيدى. انام - مەكتەپتە ءمۇعالىم. اكەم – جۇرگىزۋشى. مەنىڭ اعام وقۋشى. ال مەن بالاباقشاعا بارامىن.
2 - بالا. مەنىڭ وتباسىمدا اجەم، اكەم، شەشەم بار. مەن اكەمنىڭ انامنىڭ جالعىز قىزىمىن. كىشكەنتاي ءىنىم نەمەسە ءسىڭلىم بولسا عوي دەپ ويلايمىن. مىناۋ مەنىڭ مەيىرىمدى اجەم. ال مىناۋ تاتەم، ول اۋىلدا تۇرادى.

مەنىڭ وتباسىم. جۇكتەۋ