مەنىڭ پەداگوگيكالىق ماماندىعىم
مەنىڭ پەداگوگيكالىق ماماندىعىم
«ۇستازدىڭ بيىگى ويلانا قاراساڭ بيىكتەي بەرەدى، ۇڭىلە قاراساڭ، تەرەڭدەي بەرەدى، قول سوزساڭ قارسى الدىڭدا، اينالساڭ ارتىڭدا تۇرعانداي» – دەپ سوكرات ايتقانداي ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ ءبىلىم سالاسىندا وزگەرىستەر ەنگىزىپ، جاڭا تالاپتار قويىلىپ وتىر.
پرەزيدەنت نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ ءوز جولداۋىندا پەداگوگتاردىڭ ءبىلىمىن جەتىلدىرۋدە وقىتۋ ۇدەرىسىنە جاڭا ادىستەمەلەر مەن تەحنولوگيالاردى پايدالانۋدىڭ اسا زور قاجەتتىگىن باسا اتاپ ءوتتى. وسىعان وراي رەسپۋبليكامىزدا ۇستازداردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدا كەمبريدج باعدارلاماسى جۇزەگە اسۋدا.
ساپالى ءبىلىم – ەل بولاشاعىن ايقىندايتىن باستى كورسەتكىش بولىپ تابىلادى. بۇگىن مەكتەپ پارتاسىندا وتىرعان بۇلدىرشىندەر ەرتەڭ ەل تاعدىرىن شەشەتىن ازاماتتار. ولاردىڭ ساپالى ءبىلىم الۋىن بۇگىن قامتاماسىز ەتۋ – ءمۇعالىمنىڭ باستى مىندەتى.
«تەگىندە ادام بالاسى ادام بالاسىنان اقىل، ءبىلىم، ار، مىنەز دەگەن قاسيەتتەرىمەن وزادى»، - دەپ اباي اتامىز ايتقانداي، وزىق ويلى ءبىلىمدار ادامدار زاماننىڭ، قوعامنىڭ دامۋىنا، وزگەرۋىنە ۇلەسىن قوسىپ كەلەدى.
ءبىلىم بەرۋدەگى كەمبريدج تاسىلدەرىنىڭ تەوريالىق نەگىزدەرىن وقىپ، جاڭاشىل ۇستاز بولىپ وتىرعانىما قۋانىشتىمىن. مۇنداعى بالا ءوزى ىزدەنۋشى، ءبىر - بىرىنە ۇيرەتۋشى، ال ءمۇعالىم باعىت بەرۋشى، نۇسقاۋشى. بۇل ءتاسىلدىڭ باسقا تەحنولوگيالاردان ەرەكشەلىگى جەتى مودۋل ارقىلى ىسكە اسادى.
وسى 7 مودۋل بويىنشا ساباقتاردى قىزعىلىقتى ەتىپ وتكىزۋ ءۇشىن ۇنەمى وقۋشىلاردىڭ ساباقتان جاقسى اسەر الۋىنا بايلانىستى يننوۆاسيالىق تەحنولوگيانى قولدانۋ قاجەت. ءبىز وقۋشىلارعا قالاي وقۋ كەرەكتىگىن ۇيرەتىپ، سونىڭ ناتيجەسىندە ەركىن، وزىندىك وي - پىكىرىن جەتكىزە بىلەتىن ىنتالى سەنىمدى بولۋدى قالىپتاستىرامىز. كۇندەلىكتى ساباقتاردا سىنىپتا ىنتىماقتاستىق احۋال قالىپاستىرۋ بىلىمگە قۇشتارلىقتارىن، كوڭىل كۇيلەرىن جاقسارتۋىنا وڭ اسەرىن بەرەدى. ىنتىماقتاسا جۇمىس ىستەي وتىرىپ، ولار ءبىر ناتيجەگە جەتۋ ءۇشىن توپ ەرەجەلەرىن ساقتاۋدى ۇيرەندى. ءوز - وزدەرىن رەتتەۋلەرى مەن كوشباسشىلىققا ۇمتىلۋلارى، دارىندىلارى ايقىندالا باستادى.
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە جاڭا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ ارقىلى وقىتۋ ءۇردىسىن جەتىلدىرۋ، وقۋشىنىڭ تانىمدىق قابىلەتىن دامىتۋ، سانالى دەڭگەيگە كوتەرۋ — بۇگىنگى كۇنگى كۇردەلى ماسەلە. ءبىلىمدى جەكە تۇلعاعا باعىتتاۋ ارقىلى ءوزىن - ءوزى تانىعان، اقىل - ويىن جان - جاقتى دامىتقان وزىندىك “مەندىك” پىكىرى قالىپتاسقان وقۋشى تاربيەلەۋ مۇعالىمدەر الدىنا تىڭ مىندەتتەر جۇكتەيدى.
قانداي جاعداي بولماسىن، ءوزىڭىزدىڭ ومىرلىك ۇستانىمىڭىزدى تاڭداي ءبىلۋ، ادامدىق كوشباسشىلىققا نەگىزدەلەدى. ولاي بولسا، باعدارلامانىڭ نەگىزگى يدەياسى سىني تۇرعىدان باعالاۋ، وزگەرتۋ جانە تاجىريبە مەن ءبىلىم ساياساتىن قايتا باعالاۋ مۇعالىمدەر باستاماسىمەن بارلىق دەڭگەيلەردە وزگەرىستەردىڭ ىسكە اسىرىلاتىنى نەگىزدەلەدى. مەكتەپ جۇمىسىنىڭ باعدارلاماسىنا بالالارعا كوشباسشى بولۋعا ۇيرەتەتىن ترەنينگتەر، رولدىك ويىندار كىرگىزدىم. كۋرستا ۇيرەنگەن ءادىس - تاسىلدەردى، جەتى مودۋل بويىنشا العان جاڭا ءبىلىمىمدى ءوزىمنىڭ ءىس - تاجىريبەمدە تولىعىنان قولداندىم. وسى 7 ءمودۋلدى ساباقتارىما قولدانعان كەزدە سىنىپتاعى كورىنىس، وقۋشىلاردىڭ كوزقاراسىمەن وقۋ ۇردىسىنە قاتىستى ورىن العان وزگەرىستەر ەرەكشە كورىنگەنى انىق.
وسى پەداگوگيكاداعى جاڭالىقتاردىڭ ءبىرى – وقىتۋدىڭ ءىس - تاجىريبەسىنە جاڭا ءادىس - تاسىلدەردى ەنگىزۋ بولىپ تابىلادى.
ءۇشىنشى نەگىزگى دەڭگەيدىڭ كۋرسىن اياقتاعالى بەرى ءوزىمنىڭ الدىمدا تۇرعان جاڭا ءبىلىم بەرۋدەگى جاۋاپكەرشىلىگىمنىڭ جوعارلاعانىن ءتۇسىندىم.
ءوز تاجىريبەمە كەلەتىن بولسام، ساباقتارىمدا سىني تۇرعىسىنان ويلاۋ، اكت مودۋلدەرىن ءجيى قولدانامىن. ال مەكتەپتە العان ءبىلىمدى وقۋشىلاردىڭ قولدانا ءبىلۋىن، ومىرمەن بايلانىستىرا الۋىن جۇزەگە اسىرۋ كوپ جۇمىستانۋدى قاجەت ەتەتىنىنە كوزىم جەتتى.
ءار ساباققا ماقسات قۇرىپ، كۇتىلەتىن ناتيجەنى انىقتاپ، ولاردىڭ ساباق بارىسىندا نە ارقىلى باعالاناتىنىن كورسەتىپ وتىرامىن. ساباقتارىمنىڭ كىرىسپە، تۇساۋكەسەر، نەگىزگى جانە قورىتىندى بولىمدەرىندە ءمۇعالىم جانە وقۋشى ءىس - ارەكەتتەرىن تولىق جازۋ ارقىلى ساباق بارىسىندا ءمۇعالىم – نۇسقاۋشى، وقۋشى – ىزدەنۋشى ەكەندىگى ايقىندالدى.
Cوندىقتان ساباقتاردى وسىنداي ءادىس – تاسىلدەرمەن وتكىزۋ، ساباق ءۇردىسىن تۇرلەندىرىپ وتىرۋى ارقىلى مەن وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى ءوز بەتىمەن وقىپ - ۇيرەنە الاتىنىنا، ءوزىنىڭ وقۋى ءۇشىن ءوزى جاۋاپتى ەكەندىگىن سەزىنەتىندىگىن، قىزىعۋشىلىقتارى ويانىپ، بەلسەندىلىكتەرى ارتاتىندىعىن، ولاردىڭ وي ەركىندىگى داميتىندىعىنا كوزىم جەتتى.
مەنىڭ ويىمشا، قازىرگى قوعامداعى ءمۇعالىم – جەكە كوزقاراسى بار، سوعان قاراي جىگەرلى تۇلعا، زەرتتەۋشىلىك، ويشىلدىق، شىعارماشىلىق قاسيەتى بار، ءارى وقۋشىسىن وسى قاسيەتتەرى ارقىلى ءوز بەتىنشە وقىپ، ىزدەنىپ كەڭەيتىلگەن ءبىلىم الۋعا ۇيرەتە الاتىن مامان بولۋى كەرەك.
قورىتىندىلاي كەلە اتالعان جەتى ءمودۋلدى ساراپتاي كەلە، باعدارلامانىڭ ماقساتىن تۇسىنە وتىرىپ، بويىمداعى ۇرەي، قورقىنىش سەزىمى قىزىعۋشىلىققا ۇلاسىپ، ءبىلىم ءنارىن سۋسىنداتىپ جاتقان جايىم بار. وسى العان ءبىلىمىمدى پايدالانا وتىرىپ، ءار ساباعىمدى اشىق ساباققا اينالدىرىپ، وتكىزىپ كەلەمىن.
ەلدى وسىرەتىن دە، ەلدى تومەن تۇسىرەتىن دە – ءبىلىم. سوندىقتان قولدا بار ءادىس - تاسىلدەردى، امالداردى ءتيىمدى پايدالانا ءبىلۋ ءبىزدىڭ ۇلەسىمىزدە دەپ ويلايمىن.
مەنىڭ پەداگوگيكالىق ماماندىعىم. جۇكتەۋ
«ۇستازدىڭ بيىگى ويلانا قاراساڭ بيىكتەي بەرەدى، ۇڭىلە قاراساڭ، تەرەڭدەي بەرەدى، قول سوزساڭ قارسى الدىڭدا، اينالساڭ ارتىڭدا تۇرعانداي» – دەپ سوكرات ايتقانداي ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ ءبىلىم سالاسىندا وزگەرىستەر ەنگىزىپ، جاڭا تالاپتار قويىلىپ وتىر.
پرەزيدەنت نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ ءوز جولداۋىندا پەداگوگتاردىڭ ءبىلىمىن جەتىلدىرۋدە وقىتۋ ۇدەرىسىنە جاڭا ادىستەمەلەر مەن تەحنولوگيالاردى پايدالانۋدىڭ اسا زور قاجەتتىگىن باسا اتاپ ءوتتى. وسىعان وراي رەسپۋبليكامىزدا ۇستازداردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدا كەمبريدج باعدارلاماسى جۇزەگە اسۋدا.
ساپالى ءبىلىم – ەل بولاشاعىن ايقىندايتىن باستى كورسەتكىش بولىپ تابىلادى. بۇگىن مەكتەپ پارتاسىندا وتىرعان بۇلدىرشىندەر ەرتەڭ ەل تاعدىرىن شەشەتىن ازاماتتار. ولاردىڭ ساپالى ءبىلىم الۋىن بۇگىن قامتاماسىز ەتۋ – ءمۇعالىمنىڭ باستى مىندەتى.
«تەگىندە ادام بالاسى ادام بالاسىنان اقىل، ءبىلىم، ار، مىنەز دەگەن قاسيەتتەرىمەن وزادى»، - دەپ اباي اتامىز ايتقانداي، وزىق ويلى ءبىلىمدار ادامدار زاماننىڭ، قوعامنىڭ دامۋىنا، وزگەرۋىنە ۇلەسىن قوسىپ كەلەدى.
ءبىلىم بەرۋدەگى كەمبريدج تاسىلدەرىنىڭ تەوريالىق نەگىزدەرىن وقىپ، جاڭاشىل ۇستاز بولىپ وتىرعانىما قۋانىشتىمىن. مۇنداعى بالا ءوزى ىزدەنۋشى، ءبىر - بىرىنە ۇيرەتۋشى، ال ءمۇعالىم باعىت بەرۋشى، نۇسقاۋشى. بۇل ءتاسىلدىڭ باسقا تەحنولوگيالاردان ەرەكشەلىگى جەتى مودۋل ارقىلى ىسكە اسادى.
وسى 7 مودۋل بويىنشا ساباقتاردى قىزعىلىقتى ەتىپ وتكىزۋ ءۇشىن ۇنەمى وقۋشىلاردىڭ ساباقتان جاقسى اسەر الۋىنا بايلانىستى يننوۆاسيالىق تەحنولوگيانى قولدانۋ قاجەت. ءبىز وقۋشىلارعا قالاي وقۋ كەرەكتىگىن ۇيرەتىپ، سونىڭ ناتيجەسىندە ەركىن، وزىندىك وي - پىكىرىن جەتكىزە بىلەتىن ىنتالى سەنىمدى بولۋدى قالىپتاستىرامىز. كۇندەلىكتى ساباقتاردا سىنىپتا ىنتىماقتاستىق احۋال قالىپاستىرۋ بىلىمگە قۇشتارلىقتارىن، كوڭىل كۇيلەرىن جاقسارتۋىنا وڭ اسەرىن بەرەدى. ىنتىماقتاسا جۇمىس ىستەي وتىرىپ، ولار ءبىر ناتيجەگە جەتۋ ءۇشىن توپ ەرەجەلەرىن ساقتاۋدى ۇيرەندى. ءوز - وزدەرىن رەتتەۋلەرى مەن كوشباسشىلىققا ۇمتىلۋلارى، دارىندىلارى ايقىندالا باستادى.
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە جاڭا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ ارقىلى وقىتۋ ءۇردىسىن جەتىلدىرۋ، وقۋشىنىڭ تانىمدىق قابىلەتىن دامىتۋ، سانالى دەڭگەيگە كوتەرۋ — بۇگىنگى كۇنگى كۇردەلى ماسەلە. ءبىلىمدى جەكە تۇلعاعا باعىتتاۋ ارقىلى ءوزىن - ءوزى تانىعان، اقىل - ويىن جان - جاقتى دامىتقان وزىندىك “مەندىك” پىكىرى قالىپتاسقان وقۋشى تاربيەلەۋ مۇعالىمدەر الدىنا تىڭ مىندەتتەر جۇكتەيدى.
قانداي جاعداي بولماسىن، ءوزىڭىزدىڭ ومىرلىك ۇستانىمىڭىزدى تاڭداي ءبىلۋ، ادامدىق كوشباسشىلىققا نەگىزدەلەدى. ولاي بولسا، باعدارلامانىڭ نەگىزگى يدەياسى سىني تۇرعىدان باعالاۋ، وزگەرتۋ جانە تاجىريبە مەن ءبىلىم ساياساتىن قايتا باعالاۋ مۇعالىمدەر باستاماسىمەن بارلىق دەڭگەيلەردە وزگەرىستەردىڭ ىسكە اسىرىلاتىنى نەگىزدەلەدى. مەكتەپ جۇمىسىنىڭ باعدارلاماسىنا بالالارعا كوشباسشى بولۋعا ۇيرەتەتىن ترەنينگتەر، رولدىك ويىندار كىرگىزدىم. كۋرستا ۇيرەنگەن ءادىس - تاسىلدەردى، جەتى مودۋل بويىنشا العان جاڭا ءبىلىمىمدى ءوزىمنىڭ ءىس - تاجىريبەمدە تولىعىنان قولداندىم. وسى 7 ءمودۋلدى ساباقتارىما قولدانعان كەزدە سىنىپتاعى كورىنىس، وقۋشىلاردىڭ كوزقاراسىمەن وقۋ ۇردىسىنە قاتىستى ورىن العان وزگەرىستەر ەرەكشە كورىنگەنى انىق.
وسى پەداگوگيكاداعى جاڭالىقتاردىڭ ءبىرى – وقىتۋدىڭ ءىس - تاجىريبەسىنە جاڭا ءادىس - تاسىلدەردى ەنگىزۋ بولىپ تابىلادى.
ءۇشىنشى نەگىزگى دەڭگەيدىڭ كۋرسىن اياقتاعالى بەرى ءوزىمنىڭ الدىمدا تۇرعان جاڭا ءبىلىم بەرۋدەگى جاۋاپكەرشىلىگىمنىڭ جوعارلاعانىن ءتۇسىندىم.
ءوز تاجىريبەمە كەلەتىن بولسام، ساباقتارىمدا سىني تۇرعىسىنان ويلاۋ، اكت مودۋلدەرىن ءجيى قولدانامىن. ال مەكتەپتە العان ءبىلىمدى وقۋشىلاردىڭ قولدانا ءبىلۋىن، ومىرمەن بايلانىستىرا الۋىن جۇزەگە اسىرۋ كوپ جۇمىستانۋدى قاجەت ەتەتىنىنە كوزىم جەتتى.
ءار ساباققا ماقسات قۇرىپ، كۇتىلەتىن ناتيجەنى انىقتاپ، ولاردىڭ ساباق بارىسىندا نە ارقىلى باعالاناتىنىن كورسەتىپ وتىرامىن. ساباقتارىمنىڭ كىرىسپە، تۇساۋكەسەر، نەگىزگى جانە قورىتىندى بولىمدەرىندە ءمۇعالىم جانە وقۋشى ءىس - ارەكەتتەرىن تولىق جازۋ ارقىلى ساباق بارىسىندا ءمۇعالىم – نۇسقاۋشى، وقۋشى – ىزدەنۋشى ەكەندىگى ايقىندالدى.
Cوندىقتان ساباقتاردى وسىنداي ءادىس – تاسىلدەرمەن وتكىزۋ، ساباق ءۇردىسىن تۇرلەندىرىپ وتىرۋى ارقىلى مەن وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى ءوز بەتىمەن وقىپ - ۇيرەنە الاتىنىنا، ءوزىنىڭ وقۋى ءۇشىن ءوزى جاۋاپتى ەكەندىگىن سەزىنەتىندىگىن، قىزىعۋشىلىقتارى ويانىپ، بەلسەندىلىكتەرى ارتاتىندىعىن، ولاردىڭ وي ەركىندىگى داميتىندىعىنا كوزىم جەتتى.
مەنىڭ ويىمشا، قازىرگى قوعامداعى ءمۇعالىم – جەكە كوزقاراسى بار، سوعان قاراي جىگەرلى تۇلعا، زەرتتەۋشىلىك، ويشىلدىق، شىعارماشىلىق قاسيەتى بار، ءارى وقۋشىسىن وسى قاسيەتتەرى ارقىلى ءوز بەتىنشە وقىپ، ىزدەنىپ كەڭەيتىلگەن ءبىلىم الۋعا ۇيرەتە الاتىن مامان بولۋى كەرەك.
قورىتىندىلاي كەلە اتالعان جەتى ءمودۋلدى ساراپتاي كەلە، باعدارلامانىڭ ماقساتىن تۇسىنە وتىرىپ، بويىمداعى ۇرەي، قورقىنىش سەزىمى قىزىعۋشىلىققا ۇلاسىپ، ءبىلىم ءنارىن سۋسىنداتىپ جاتقان جايىم بار. وسى العان ءبىلىمىمدى پايدالانا وتىرىپ، ءار ساباعىمدى اشىق ساباققا اينالدىرىپ، وتكىزىپ كەلەمىن.
ەلدى وسىرەتىن دە، ەلدى تومەن تۇسىرەتىن دە – ءبىلىم. سوندىقتان قولدا بار ءادىس - تاسىلدەردى، امالداردى ءتيىمدى پايدالانا ءبىلۋ ءبىزدىڭ ۇلەسىمىزدە دەپ ويلايمىن.
مەنىڭ پەداگوگيكالىق ماماندىعىم. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جانۋارلار الەمىنىڭ الۋان تۇرلىلىگى.
-
كەلەشەكتىڭ مەكتەبى وسىلاي بولادى دەپ ەدى...
