- 05 ناۋ. 2024 01:01
- 169
ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ «كۇز»
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا م. دۋلاتوۆ تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. «كۇز» تاقىرىبىنىڭ مازمۇنى مەن يدەياسىن اشۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساپ، بەلسەندىلىك تانىتا وتىرىپ، جاڭا اقپاراتتى قابىلداۋىن، ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ.
ەڭبەكتەنۋگە، ۇقىپتىلىققا باۋلۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: م. دۋلاتوۆ تۋرالى ءبىلىم الۋ، جەكە ويلارىن ورتاعا سالۋ، ويىن جەتكىزە الىپ، دالەلدەۋ.
ءادىسى: وي قوزعاۋ، نەگىزگى يدەيانى سۋرەتتەۋ.
كورنەكىلىك: سۋرەتتەر، وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، دۇنيەتانۋ، سۋرەت، مۋزىكا
ساباقتىڭ بارىسى: پسيحولوگيالىق دايىندىق.
بالالار، بۇگىن ءبىزدىڭ ساباعىمىزعا قوناقتار كەلىپتى. دەمەك بۇل ساباعىمىز جاي ساباق ەمەس، ەرەكشە ساباق بولىپ وتكەلى وتىر.
«كەلگەنشە قوناق ۇيالادى، كەلگەننەن سوڭ ءۇي يەسى ۇيالادى» دەمەكشى ءبىز ۇياتقا قالماۋعا تىرىسايىق. مەن سەندەردىڭ اقىلدى، جاۋاپتى، قايراتتى ەكەندەرىنە سەنىمدىمىن. سوندىقتان جاۋاپتارىمىز ناقتى، تولىق بولاتىنىنا سەنىمدىمىن.
قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ:
- بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇز ەرەكشەلىكتەرىن اتاڭدارشى
- كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار، ولاردىڭ ءوزارا قانداي ايىرماشىلىعى بار دەپ ويلايسىڭدار؟
- جاقسى، بالالار، ءقازىر ءبىز مۋزىكا وينالىپ تۇرعان ۋاقىتتا كۇزدى سالايىق /وقۋشىلار ءوز اسسوسياسياسى بويىنشا كۇزدى بەينەلەيدى/
- جاقسى، كىم قالاي جەتكىزە بىلەدى؟ /وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن تىڭداۋ/
- كانە ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ كورەيىكشى، قانداي اقىن، جازۋشىلاردىڭ جىل مەزگىلىنە بايلانىستى ولەڭ، اڭگىمەلەرىن بىلەمىز؟ /ا. قۇنانبايەۆ: «جازعىتۇرىم»، «كۇز»، «جاز»، «قىس»؛ ءى. جانسۇگىروۆ: «جازعى شىلدە»؛ تايىر جاپاروۆ «كۇز» /
- مىنا پورترەتتەردەن قانداي جازۋشىلاردى تانىدىڭدار؟ /ا. قۇنانبايەۆ، ى. التىنسارين، م. دۋلاتوۆ پورترەتتەرى/
- ءيا، اباي اتامىز بەن ىبىراي اتالارىمىز كوپتەگەن وقۋ، ءبىلىم، ادامگەرشىلىك، ءتالىم - تاربيەگە ارنالعان شىعارمالارىمەن تانىس ەدىك، ال مىنا پورترەتتە اقىن، جازۋشىمىز ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ. /قىسقاشا ءومىربايانىنا توقتالىپ ءوتۋ/
- م. دۋلاتوۆتىڭ كوپتەگەن شىعارمالارىمەن ءبىز ءالى دە تانىسا جاتامىز، ال بۇگىن بىزگە بەرىلىپ وتىرعان اڭگىمە: «كۇز»- اڭگىمەسى.
جاڭا ساباق:
/اڭگىمەنى وقىماستان بۇرىن سەندەردەن سۇرايتىنىم، قولىمىزعا قارىنداش الىپ، ءتۇرتىپ الۋ جۇيەسى ارقىلى وزدەرىڭ تۇسىنبەگەن سوزدەردى، ءسوز تىركەستەرىن نەمەسە سويلەمدەر بولسا مىناداي «Y» بەلگىمەن بەلگىلەپ وتىرىڭدار/.
ا) ءمۇعالىمنىڭ مانەرلەپ وقىپ بەرۋى
ءا) سوزدىك جۇمىسىن جۇرگىزۋ
شابىندى - ءشوبى مول جەر
كۇزەم - مالدىڭ ءجۇنىن كۇزدە قىرقۋ
شوشاق - شومەلە
جەلى - جەرگە قازىقتى قاعىپ، ارقاندى قاعىپ قويادى
نوقتا - جىلقىنىڭ باسىنا كيگىزىلەتىن زات. ونى قايىستان، ارقاننان ءورىپ جاسايدى
ب) ماتىنمەن جۇمىس:
- ءماتىن نەشە ابزاستان تۇرادى؟ /ءماتىننىڭ ءار ابزاسنىڭ ءبىرىنشى سويلەمىن وقىپ تاۋىپ وقۋ/
- ماتىندە نەشە وي بار؟ دالەلدەۋ
- ءماتىننىڭ قاي ءتۇرى؟ /سيپاتتاۋ سوزدەردى تاۋىپ وقۋ/
- ءتاڭنىڭ سالقىن بولۋ سەبەبى نەدە؟
نەلىكتەن مال، قۇلىندار ارىق بولادى، دەپ اياپ وتىر؟
- جاپىراقتاردىڭ سارعايۋىنا نە اسەر ەتەدى، جاپىراقتا نە جوعالادى؟
قىزىمشىل شال دەپ وتىرعانىمىز كىم، بيە اعىتۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- اڭگىمەدەن ادامداردىڭ كۇزگى ەڭبەگى جايىندا ايتىلعان تۇستاردى تاۋىپ وقۋ.
- سەرگىتۋ ءساتى: /ەڭبەگىنە قاراي - قۇرمەت، دەمەكشى ءبىز دە ەڭبەكتەنىپ كورەيىك/
جۇمباق شەشۋ.
وي قوزعاۋ:
1. ارتىق ءسوز تىركەستەرىن تاپ. ماعىناسىن اش. /قوڭىر كۇز، ماۋجىراعان كۇز، التىن كۇز، بەرەكەلى كۇز، جەمىستى كۇز، بايشەشەكتى كۇز، سۋىق كۇز/
2. كۇز مەزگىلىن ەلەستەتىپ، سۋرەتتەرگە قاراپ، كۇز مەزگىلى تۋرالى 4 جول ولەڭ شىعار، نەمەسە اڭگىمە جاز. /قالاۋلارى بويىنشا/
قورىتىندى: اڭگىمەدەن قانداي قورىتىندى شىعارۋعا بولادى؟ قانداي ءتالىم - تاربيە بەرىپ وتىر؟ بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟ نەسىمەن؟ /وقۋشىلارعا ءوز العىسىمدى ءبىلدىرۋ/
ءۇي جۇمىسى: «كيىز ءۇيدىڭ كەرەمەتى» دەگەن تاقىرىپقا ەسسە جازۋ.
باعالاۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساپ، بەلسەندىلىك تانىتا وتىرىپ، جاڭا اقپاراتتى قابىلداۋىن، ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ.
ەڭبەكتەنۋگە، ۇقىپتىلىققا باۋلۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: م. دۋلاتوۆ تۋرالى ءبىلىم الۋ، جەكە ويلارىن ورتاعا سالۋ، ويىن جەتكىزە الىپ، دالەلدەۋ.
ءادىسى: وي قوزعاۋ، نەگىزگى يدەيانى سۋرەتتەۋ.
كورنەكىلىك: سۋرەتتەر، وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، دۇنيەتانۋ، سۋرەت، مۋزىكا
ساباقتىڭ بارىسى: پسيحولوگيالىق دايىندىق.
بالالار، بۇگىن ءبىزدىڭ ساباعىمىزعا قوناقتار كەلىپتى. دەمەك بۇل ساباعىمىز جاي ساباق ەمەس، ەرەكشە ساباق بولىپ وتكەلى وتىر.
«كەلگەنشە قوناق ۇيالادى، كەلگەننەن سوڭ ءۇي يەسى ۇيالادى» دەمەكشى ءبىز ۇياتقا قالماۋعا تىرىسايىق. مەن سەندەردىڭ اقىلدى، جاۋاپتى، قايراتتى ەكەندەرىنە سەنىمدىمىن. سوندىقتان جاۋاپتارىمىز ناقتى، تولىق بولاتىنىنا سەنىمدىمىن.
قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ:
- بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كۇز ەرەكشەلىكتەرىن اتاڭدارشى
- كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار، ولاردىڭ ءوزارا قانداي ايىرماشىلىعى بار دەپ ويلايسىڭدار؟
- جاقسى، بالالار، ءقازىر ءبىز مۋزىكا وينالىپ تۇرعان ۋاقىتتا كۇزدى سالايىق /وقۋشىلار ءوز اسسوسياسياسى بويىنشا كۇزدى بەينەلەيدى/
- جاقسى، كىم قالاي جەتكىزە بىلەدى؟ /وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارىن تىڭداۋ/
- كانە ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ كورەيىكشى، قانداي اقىن، جازۋشىلاردىڭ جىل مەزگىلىنە بايلانىستى ولەڭ، اڭگىمەلەرىن بىلەمىز؟ /ا. قۇنانبايەۆ: «جازعىتۇرىم»، «كۇز»، «جاز»، «قىس»؛ ءى. جانسۇگىروۆ: «جازعى شىلدە»؛ تايىر جاپاروۆ «كۇز» /
- مىنا پورترەتتەردەن قانداي جازۋشىلاردى تانىدىڭدار؟ /ا. قۇنانبايەۆ، ى. التىنسارين، م. دۋلاتوۆ پورترەتتەرى/
- ءيا، اباي اتامىز بەن ىبىراي اتالارىمىز كوپتەگەن وقۋ، ءبىلىم، ادامگەرشىلىك، ءتالىم - تاربيەگە ارنالعان شىعارمالارىمەن تانىس ەدىك، ال مىنا پورترەتتە اقىن، جازۋشىمىز ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ. /قىسقاشا ءومىربايانىنا توقتالىپ ءوتۋ/
- م. دۋلاتوۆتىڭ كوپتەگەن شىعارمالارىمەن ءبىز ءالى دە تانىسا جاتامىز، ال بۇگىن بىزگە بەرىلىپ وتىرعان اڭگىمە: «كۇز»- اڭگىمەسى.
جاڭا ساباق:
/اڭگىمەنى وقىماستان بۇرىن سەندەردەن سۇرايتىنىم، قولىمىزعا قارىنداش الىپ، ءتۇرتىپ الۋ جۇيەسى ارقىلى وزدەرىڭ تۇسىنبەگەن سوزدەردى، ءسوز تىركەستەرىن نەمەسە سويلەمدەر بولسا مىناداي «Y» بەلگىمەن بەلگىلەپ وتىرىڭدار/.
ا) ءمۇعالىمنىڭ مانەرلەپ وقىپ بەرۋى
ءا) سوزدىك جۇمىسىن جۇرگىزۋ
شابىندى - ءشوبى مول جەر
كۇزەم - مالدىڭ ءجۇنىن كۇزدە قىرقۋ
شوشاق - شومەلە
جەلى - جەرگە قازىقتى قاعىپ، ارقاندى قاعىپ قويادى
نوقتا - جىلقىنىڭ باسىنا كيگىزىلەتىن زات. ونى قايىستان، ارقاننان ءورىپ جاسايدى
ب) ماتىنمەن جۇمىس:
- ءماتىن نەشە ابزاستان تۇرادى؟ /ءماتىننىڭ ءار ابزاسنىڭ ءبىرىنشى سويلەمىن وقىپ تاۋىپ وقۋ/
- ماتىندە نەشە وي بار؟ دالەلدەۋ
- ءماتىننىڭ قاي ءتۇرى؟ /سيپاتتاۋ سوزدەردى تاۋىپ وقۋ/
- ءتاڭنىڭ سالقىن بولۋ سەبەبى نەدە؟
نەلىكتەن مال، قۇلىندار ارىق بولادى، دەپ اياپ وتىر؟
- جاپىراقتاردىڭ سارعايۋىنا نە اسەر ەتەدى، جاپىراقتا نە جوعالادى؟
قىزىمشىل شال دەپ وتىرعانىمىز كىم، بيە اعىتۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- اڭگىمەدەن ادامداردىڭ كۇزگى ەڭبەگى جايىندا ايتىلعان تۇستاردى تاۋىپ وقۋ.
- سەرگىتۋ ءساتى: /ەڭبەگىنە قاراي - قۇرمەت، دەمەكشى ءبىز دە ەڭبەكتەنىپ كورەيىك/
جۇمباق شەشۋ.
وي قوزعاۋ:
1. ارتىق ءسوز تىركەستەرىن تاپ. ماعىناسىن اش. /قوڭىر كۇز، ماۋجىراعان كۇز، التىن كۇز، بەرەكەلى كۇز، جەمىستى كۇز، بايشەشەكتى كۇز، سۋىق كۇز/
2. كۇز مەزگىلىن ەلەستەتىپ، سۋرەتتەرگە قاراپ، كۇز مەزگىلى تۋرالى 4 جول ولەڭ شىعار، نەمەسە اڭگىمە جاز. /قالاۋلارى بويىنشا/
قورىتىندى: اڭگىمەدەن قانداي قورىتىندى شىعارۋعا بولادى؟ قانداي ءتالىم - تاربيە بەرىپ وتىر؟ بۇگىنگى ساباق ۇنادى ما؟ نەسىمەن؟ /وقۋشىلارعا ءوز العىسىمدى ءبىلدىرۋ/
ءۇي جۇمىسى: «كيىز ءۇيدىڭ كەرەمەتى» دەگەن تاقىرىپقا ەسسە جازۋ.
باعالاۋ.