InfoHub Logo

ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ - پاتشا وكىمەتىنىڭ قۋعىن سۇرگىنى مەن ستاليندىك رەپرەسسيانىڭ زاردابىن شەگىپ، تار جول تايعاق كەشۋدى باسىنان وتكىزىپ، ادىلەت پەن شىندىق جولىندا حالقىنىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن جاقتاعان ۇلتجاندى ەرلەرىمىزدىڭ ءبىرى بولعان.  حح عاسىردىڭ باس كەزىندە قانات جايعان دەموكراتيالىق قوزعالىستىڭ ، ەل ىشىندەگى ەركىندىكتىڭ مادەني وركەندەۋى ءۇشىن كۇرەسكەن وكىلدەرىمىزدىڭ ءبىرى.

وسىلايشا بيلىك تورىندەگىلەردىڭ باستاپقىدا-اق نازارىن وزىنە اۋدارعان  ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆتىڭ «سەركە» گازەتىندە جاريالانعان «ءبىزدىڭ ماقساتىمىز» اتتى ماقالاسى كەشىرىم جاساۋعا بولمايتىن ساياسي ۇگىت دەپ سانالىپ، سىنعا الىنۋىمەن قاتار، بۇل گازەت كونفيسكەلەنسىن دەگەن شەشىم قابىلداپ،  پاتشا ۇكىمەتى ءارى قاراي شىعۋىنا تىيىم سالادى. بۇل ماقالانىڭ باستى ماقساتى قوي باستاعان سەركەدەي بولىپ ناداندىقتا، تۇنەكتە جاتقان قازاق حالقىن جارىققا الىپ شىعۋعا شاقىرۋ بولدى. ماقالادا ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ پاتشا ۇكىمەتىنىڭ ۇلت ايماقتارىنداعى وتارشىلدىق ساياساتىن سىناپ، بۇراتانا حالىقتارعا كورسەتىپ وتىرعان قياناتىن، زورلىق-زومبىلىعىن اشكەرەلەدى. بيلىك تورىندە وتىرعان باستىق سىماقتاردىڭ ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ دىنىنە، اتادان مۇرا بولىپ كەلە جاتقان ادەت-عۇرپىمىزعا، ءتىپتى نەكە ماسەلەسىنە دە ارالاسا باستاپ، ءدىني كىتاپتاردى تۇتقىنعا الا باستاعاندىعىن دا ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ ماقالاسىندا تىلگە تيەك ەتىپ، اتاپ كورسەتەدى.

 وسى ماقالادا ونىڭ قانداي باتىل، ەلى مەن جەرى ءۇشىن شىندىق جولىندا كۇرەسۋگە بارىنشا تىرىسقان شىنشىل ادام بولعاندىعىن كورە الامىز. ەكىنىڭ ءبىرى ول زاماندا شىندىق ءۇشىن شىرىلداپ، كوپتىڭ ورتاسىنان توپ باستاپ شىعا الماسى انىق ەدى. سەبەبى، بۇل كەزەڭدە شىندىقتى ايتپاق تۇگىل، ءوز جەكە باسىنا جاۋاپ بەرە الماعاندار قانشاما... ءيا، شىنىندا دا وسىنداي ەل باسىنا قارا بۇلت تونگەن ساتتە ءوز قارا باسىن ەمەس حالقىم، ەلىم دەپ شىققان ۇلتجاندى ازاماتتارىمىز قانداي كەز بولماسىن ەل ەسىندە ماڭگىگە قالماق! «ەرلەرى ەل دە ۇمىتپاس، جەر دە ۇمىتپاس»، دەپ ايگىلى ماعجان اقىن جىرلاعانداي، ەرلىك ەشقاشان ۇمىتىلمايدى. بولاشاقتىڭ بايانى ءۇشىن باسىن بايگەگە تىككەن باتىرلاردىڭ ەسىمى ەلگە ەلەۋلى بولىپ قاشاندا قالا بەرمەك! ارينە وتكەنىمىزدە شىندىقتىڭ تۋىن كوككە ۇستاۋعا تىرىسقان ازاماتتارىمىز جەتەرلىك. دەگەنمەن قازىرگى قوعامىمىزدا ەرلىگى وشپەس ەر قورعانى بولا الاتىن ەرلەرىمىز بارما ەكەن!؟ ححI عاسىر بولعالى دا ەلىمىزدىڭ باسىنان ءتۇرلى وقيعالار مەن ەزگىلەر ءوتىپ جاتتى، ءتىپتى ءالى دە بار دەسەك قاتەلەسكەنىم ەمەس. بيلىكتىڭ كەيبىر ىس-ارەكەتتەرى حالىقتىڭ ويىمەن ساناسپاي قالىپ جاتقان ساتتەرىمىز قانشاما.  سول ساتتەردە قاراپايىم حالىقتىڭ اتىنان ءسوز باستاپ شىعىپ جاتقان ەرلەرىمىز جوق ەمەس بار! ءبىراق، باسىن باستاۋىمەن سوڭىن اياقتاماي، جارتى جولدان تاستاپ كەتىپ جاتادى. ال مۇنىڭ سەبەبى بارشامىزعا ايان. سونداي ساتتەردە ءتورتىنشى بيلىك وكىلدەرى ياعني، قازىرگى جۋرناليستتەرىمىز بۇرىنعىلار سەكىلدى اقيقاتتى ءدوپ باسىپ ايتپاسا دا، استارلاپ بولسىن جەتكىزىپ جاتادى. بۇل دەگەنىمىز قازىرگى جۋرناليستيكاعا ەركىندىك پەن باتىلدىق قاسيەتىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى دەپ بىلەمىن. ەگەر بۇرىنعى ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ سەكىلدى اعالارىمىزدىڭ جولىمەن ءجۇرىپ قاشاندا ەل قامى ءۇشىن ارەكەت جاسار بولساق قازاقتى تانىماس ۇلت بولماس ەدى. ول ءۇشىن ءاربىرىمىز جەكە باسىمىزداعى قورقىنىشتى جەڭىپ، جاڭا ساياساتتى دۇنيەگە اكەلەر بولساق قانا  «قوي ۇستىنە بوزتارعاي جۇمىرتقالاعان زامان» تۋىپ، جارقىن بولاشاققا بىرگە قادام باسارىمىز انىق.

قورىتا ايتقاندا، زامان ورنىندا، تەك ادامدار وزگەردى. بۇل ءار زاماندا ءبىز بەن ءسىز سەكىلدى ادامدار وتكەن. ياعني، اق پەن قارانىڭ، شىندىق ءۇشىن شىرىلداعاندار مەن شىندىقتى تۇنشىقتىرعان سوقىرلار. قاي زاماندا دا، قارا نانعا تويعاندار مەن وزگەنىڭ اششى تەرىنىڭ ارقاسىندا تويعاندار بولعان دا، بولادى دا!  قاي كەز بولماسىن ادالدىقتىڭ اق تۋىن وزىمىزگە سەرىك ەتەر بولساق، ابىرويىمىز اسقاق، جۇرەگىمىز وياۋ، سانامىز تازا، سەزىمىمىز شىنايى بولماق. ەندەشە وسى ءۇشىن ارەكەت جاسار ءسات قاشاندا كەش ەمەس ەكەندىگىن ەستەن شىعارماعانىمىز ءجون!

توقتارحان ەلدانا ەربول قىزى. ءال فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى،

جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ 1-كۋرس ستۋدەنتى

---