InfoHub Logo

بەينەلەۋ ونەرى 6 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءمۇسىن ونەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىگى: وقۋشىلاردىڭ ءمۇسىن ونەرى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
ءا) تاربيەلىگى: ءمۇسىن ونەرىنىڭ ايىرىقشا تۋىندىلارىن كورسەتە وتىرىپ، وقۋشىلارعا ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ.
ب) دامىتۋشىلىعى: سۇراقتار ارقىلى وقۋشىلاردىڭ دۇنيەتانىمىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن بايقاۋ، دامىتۋ.
ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، توپپەن جۇمىس، ءتۇسىندىرۋ.
كورنەكىلىگى: ءتۇرلى ءمۇسىن ۇلگىلەرى، يلليۋستراسيالار، فوتوسۋرەتتەر، ءمۇسىننىڭ جاسالۋ جولى كورسەتىلگەن پلاكات.

ساباقتىڭ بارىسى:
جوسپار:
1. ءمۇسىن ونەرىنىڭ شىعۋ تاريحى.
2. ءمۇسىن ونەرىنىڭ تۇرلەرى
3. ءمۇسىن ونەرىنىڭ ماڭىزى جانە قوعامدا الاتىن ورنى.
4. جاڭا تەرميندەرگە تۇسىنىك بەرۋ.
5. ءمۇسىندى ورىنداۋ تەحنولوگياسى.
6. قورىتىندى

ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ.
ءا) ءبىر - بىرىنە مەيىرىمدىلىك، جىلۋلىق، جاقسىلىق تىلەۋ.
ىنتالاندىرۋ كەزەڭى
ءىىى. ءبىلىمدى جان - جاقتى تەكسەرتۋ
ا) وتكەن تاقىرىپقا بايلانىستى توپتارعا سۇراق قويىپ، جاۋاپ الۋ.
ءى توپ. پەرسپەكتيۆا ءسوزى نەنى بىلدىرەدى؟ كوكجيەك سىزىعى دەپ قانداي سىزىقتى ايتامىز؟
ءىى توپ. زاتتىڭ كوكجيەك سىزىعىنان تومەن نەمەسە جوعارى تۇرعانىن قالاي انىقتاۋعا بولادى؟
ءىىى توپ. پەرسپەكتيۆا تۇرلەرىن اتا؟
ءا) وقۋشىلاردىڭ جۇمىسىن تەكسەرىپ باعالاۋ.

ءىۇ. جاڭا ساباققا دايىندىق
وقۋشىلارعا بۇگىنگى ساباقتا قانداي تاقىرىپ وتەتىنىمىزدى ءتۇسىندىرۋ
قۇرال جابدىقتارىن تۇگەندەۋ.
كارتون، سۋ، پلاستيلين، قول سۇرتەتىن سۇلگى.
وي قوزعاۋ
بەيبىتشىلىك قۇسى دەپ، ايتادى ونى بارشا جۇرت. (كوگەرشىن)
قايتالاپ ءانىمدى، كوكتەمدە ءان سالام (كوكەك)
سۋ بەتىن سىزىپ، اققۇمان ءجۇر ءجۇزىپ. (اققۋ)
قوس قاناتىن ءيىپ اپ،
جارعا كەلىپ قونادى.
قارا كيىم كيىپ اپ،
بالشىقتان ءۇي سوعادى. (قارلىعاش)
ءبىر قۇس بار، ۇلپىلدەگەن ءجۇنى جۇمساق،
تۇياعى بەينە بولات الماس پىشاق.
تۇمسىعى يمەك كورمەيدى كۇندىز كوزى،
شارىقتاپ كوكتى كەزىپ، تۇندە ۇشادى. (ۇكى)
بيىك شىڭدا تۇرادى،
قالىقتايدى توبەڭدە.
كوز تاستايدى قىراعى،
قونبايدى ول تومەنگە (بۇركىت)
بارلىعىنىڭ جاۋابىن تاپتىڭىزدار. ەندى وسى جۇمباقتاردىڭ جاۋابىن نە دەپ اتايمىز.
قۇستار. ولاي بولسا جاڭا ساباعىمىز قۇستاردى مۇسىندەيمىز.

ءۇ. جاڭا ساباق
ءمۇسىننىڭ شىعۋ تاريحى قازاقستان اۋماعىندا ەجەلگى ءمۇسىن ونەرى ەسكەرتكىشتەرى تاس داۋىرىندە پايدا بولعان.
بۇل تاس ءمۇسىن – بالبال تاستار.
ونى جاساۋعا سوپاق ءپىشىندى تاستاردى ىرىكتەپ العان. ولار: ورتالىق قازاقستان، جەتىسۋ وڭىرىندە كوپ كەزدەسەدى. ەرتەرەكتەگى تاس مۇسىندەر جالپاق، ءارى كولەمدى بولىپ كەلەدى. ودان كەيىنگىلەرى جۇمىرلى ءمۇسىن بولىپ كەلەدى.
مۇسىندەۋ ونەرى - كوركەم ونەردىڭ ءبىر ءتۇرى. مۇسىندەۋدىڭ گرافيكا مەن كەسكىندەمەدەن ايىرماشىلىعى كەسكىننىڭ بارلىق جاعىنان انىق كورسەتىلۋى..
مۇسىندەۋدىڭ تۇرلەرى: 1. جۇمىر مۇسىندەۋ 2. رەلەف (بەدەرلى) جۇمىر ءمۇسىندى بارلىق جاعىنان قاراۋعا بولادى.
مۇسىنشىلەر وزدەرىنىڭ شىعارمالارىن جاساۋ بارىسىندا ادام مەن جانۋارلاردىڭ مۇسىندەرىن جان - جاقتى قاراپ وتىرىپ سومدايدى.
مىسالى: حاكىمجان ناۋرىزبايەۆ (27. 08. 1925 جىلى تۋعان، قازىرگى قوستاناي وبلىسى، لەنين اۋدانى) — قازاقتىڭ تۇڭعىش كاسىپقوي ءمۇسىنشىسى، قازاق حالقىنىڭ كورنەكتى قايراتكەرى، ا. يمانوۆ، ج. جابايەۆ، ا، قۇنانبايەۆتىڭ مونۋمەنتالدى بيۋستەرى شىقتى.

2. رەلەف.(بەدەرلى)
مونۋمەنتتىك مۇسىندەۋ – بۇل ۇلى ادامداردىڭ نەمەسە تاريحي وقيعالارعا ورناتىلعان، اسقاق، كەلىستى ەسكەرتكىشتەر.
مونۋمەنتتى – ساندىك شىعارمالار ادەتتە جەكە ءانسامبلدىڭ، الاڭنىڭ نەمەسە دەمالىس ورىندارىنىڭ ساۋلەتتىك كومپوزيسياسىنىڭ جيىنتىعى بولىپ تابىلادى.
جاڭا تەرميندەرگە تۇسىنىك بەرۋ.
انيماليستىك جانر - (لات. جانۋار) حايۋاناتتار دۇنيەسىن بەينەلەۋ ونەرى
انيماليست ءمۇسىنشى – جانۋارلاردى بەينەلەيتىن ءمۇسىنشى.

ءۇ. ماشىقتىق جۇمىس.
1. ەرمەكسازبەن جۇمىس ىستەۋ تەحنيكاسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ءتۇسىندىرۋ.
2. پلاكات بويىنشا ءۇي جانۋارلارىنىڭ اناتومياسىن تانىستىرۋ.
3. «قۇستاردى مۇسىندەيمىز.»
4. قۇستار تۋرالى اڭگىمە. سۇراق - جاۋاپ الۋ
5. ماشىقتىق جۇمىس بارىسىندا پايدالى كەڭەس.
تەحنيكا قاۋىپسىزدىگىن ايتۋ. قامىرمەن، ەرمەكسازبەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندەگى.

ءۇى. تۇسىنىگىن تەكسەرۋ
ءى توپ. ءمۇسىن ونەرى. جانۋارلاردى بەينەلەيتىن جانر قالاي اتالادى؟
ءىى توپ. ءمۇسىن ونەرىنىڭ تاريحى تۋرالى نە ايتاسىڭ. ءمۇسىن نەشەگە بولىنەدى؟
ءىىى توپ. جۇمىر ءمۇسىن دەگەنىمىز نە؟ بەدەرلى ءمۇسىن شە؟

ءۇىى. ساباقتى قورىتۋ. وقۋشىلاردىڭ جۇمىستارىن تەكسەرىپ، سۇراق قويۋ ارقىلى تۇسىنىكتەرىن تەكسەرۋ. ءوز جۇمىستارىن قالاي قاي ادىسپەن مۇسىندەگەنىن سۇراپ باعالاۋ. وقۋشىلاردىڭ جۇمىستارىن سالىستىرىپ قاتەلەرىن ايتۋ.
ءۇىىى. ۇيگە تاپسىرما. مۇسىندەۋ