مۋزىكا - سەزىم ءتىلى
ورتاڭعى توپ ءۇشىن ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: شىعارماشىلىق
وقۋ ءىس - ارەكەت ءتۇرى: مۋزىكا
تاقىرىبى: «مۋزىكا - سەزىم ءتىلى»
ماقساتى: مۋزىكانىڭ قۇدىرەتتىلىگىن ۇعىندىرۋ.
مۋزىكانىڭ اسەرلىك بەلگىلەرى (مۋزىكالىق بوياۋى) تۋرالى بايانداۋ. «كومپوزيتور» ۇعىمىنا تۇسىنىك بەرۋ. جاڭا ءان ۇيرەتۋ. ءبىر ۇندىلىكپەن ءان سالۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ. مۇقيات تىڭداۋعا، زەيىندىلىككە باۋلۋ. بي قيمىلدارىن ىرعاققا سايكەس، اسەم قوزعالا ورىنداۋعا داعدىلاندىرۋ.
مۋزىكانىڭ ديناميكالىق رەڭكىن انىقتاي الۋعا ۇيرەتۋ.
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، كورسەتۋ، قايتالاۋ،
سۇراق - جاۋاپ
كورنەكىلىگى: ءۇنتاسپا، سلايد، ەلەكتروندى وقۋلىق، ميكروفون،
كومپوزيتور ۆ. شاينسكييدىڭ سۋرەتى، اۋەسقوي سازگەر ا. ن. ەسپەنبەتوۆانىڭ بەينەحاتى، مۋزىكالىق باسپالداق، ويىنعا قاجەتتى زاتتار
وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ بارىسى:
1. باستاپقى ءجۇرىس
«بالدىرعاندار مارشى» ش. قالداياقوۆ
مارش ىرعاقتى اۋەنمەن بالالاردىڭ قاتار تۇزەي، ىرعاقتى سەزىنە، شيراق ادىمداي جۇرە بىلۋلەرىنە ءمان بەرەدى. بالالارمەن اندەتە سالەمدەسەدى:
سا - لا - مات پا، با - لا - لار؟
مارش اۋەنىمەن قاتار بويلاي، ىرعاقتى تىڭداي، ارا قاشىقتىق ساقتاي جۇرەدى، اۋەن اياقتالۋىمەن ءدال توقتايدى. اندەتە سالەمدەسەدى:
سا - لا - مات - سىز با؟
2. اۋەندى - ىرعاقتى قيمىلدار.
«مير پوحوج نا سۆەتنوي لۋگ» ۆ. شاينسكيي
- بالالار! مەن سەندەرگە ءبىر ءاننىڭ ءۇزىندىسىن تىڭداپ كورۋدى ۇسىنعىم كەلىپ تۇر. (تىڭداتادى)
- ءاننىڭ كوڭىل - كۇيى قانداي؟ (كوڭىلدى)
- دۇرىس ايتاسىڭدار، كوڭىلدى ءان. ەندەشە ءقازىر ءبارىمىز وسى ءاننىڭ ىرعاعىن قول سوعۋلارمەن، اياق توپىلداتۋلارمەن، ىرعاقتى قيمىلدارمەن ايگىلەپ، اۋەنگە ىلەسىپ بيلەپ كورەيىكشى... ءبىراق جاقسىلاپ تىڭداپ، ءان ىرعاعىن ءدال اڭعارۋعا تىرىسىڭدار، جاراي ما؟
- جاقسى بيلەدىڭدەر. ءان سەندەرگە ۇنادى ما؟
- بي بيلەۋ شە؟
- بۇل ءاندى كومپوزيتور ۆ. يا. شاينسكيي جازدى. (سۋرەتىن سلايد ارقىلى كورسەتەدى.)
(ۆ. شاينسكييدىڭ بالالارعا ارنالعان اندەرى كوپ. مىسالى: «گولۋبوي ۆاگون»، «ناستوياششيي درۋگ»، «چۋنگا - چانگا» ت. ب.) كومپوزيتور - مۋزىكا ويلاپ تابادى. جاڭا سەندەر قاتار تۇزەي جۇرگەندە وينالعان اۋەن مەن وسى ءاننىڭ سيپاتى، ىرعاعى بىردەي مە؟
(- جوق. ءبىرىنشى ءان - مارش سيپاتتى، ىرعاعى ءبىرىڭعاي قىسقا دىبىستارمەن بەرىلەدى. ال ەكىنشى ءان - بي سيپاتتى، ىرعاعى ءار ءتۇرلى ۇزاقتىقتاعى دىبىستارمەن بەرىلگەن.)
- ياعني، مۋزىكا ءبىر - بىرىنەن سيپاتى، ىرعاعى بويىنشا ەرەكشەلەنەدى ەكەن.
بۇگىنگى ۇيرەنگەن ىرعاقتى قيمىلدار ەسىمىزدە قالۋى ءۇشىن تاعى دا قايتالايىق...
ال كومپوزيتور ۆ. يا. شاينسكيي ءبىزدى باقىلاپ تۇرادى، ىرعاقتان جاڭىلىسىپ قالماڭدار. (ۇيرەنگەن ىرعاقتى قيمىلدارىن قايتالايدى. ىرعاقتى دۇرىس اجىراتۋعا تىرىسادى.)
ىزدەنۋ - ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
- جاقسى، ەندى جايعاسىپ وتىرىپ مۋزىكا تىڭدايىق
3. مۋزىكا تىڭداۋ
«قۋىرشاقتىڭ مۇڭى» پ. ي. چايكوۆسكيي
- مۋزىكا كوڭىل - كۇيلەرىڭە قالاي اسەر ەتتى؟
- مۋزىكانىڭ كوڭىل - كۇيى قانداي؟ (مۇڭلى، كوڭىلسىز)
- دۇرىس ايتاسىڭدار، مۇڭلى، كوڭىلسىز مۋزىكا ەكەن. بۇل - سەندەر سياقتى كىشكەنتاي بالالاردىڭ تىڭداۋىنا ارنالعان شاعىن مۋزىكالىق شىعارما.
- ەگەر وسى مۋزىكالىق شىعارمانى سەندەر جازعان بولساڭدار قالاي اتار ەدىڭدەر؟ مازمۇنى نە تۋرالى دەپ ويلايسىڭدار؟ (بالالاردىڭ جاۋابى)
- كومپوزيتور بۇل شىعارمانى «قۋىرشاقتىڭ مۇڭى» دەپ اتاپتى. مۋزىكا ارقىلى اۋىرىپ قالعان قۋىرشاقتىڭ كوڭىل - كۇيىن جەتكىزۋگە تىرىسىپتى.
- بالالار! جاڭا سەندەر ىرعاقتى قيمىلدار ورىنداعاندا قانداي كوڭىل - كۇيدە بولدىڭدار؟ (كوڭىلدى)
- «قۋىرشاقتىڭ مۇڭى» اتتى شىعارمانى تىڭداعاننان كەيىن كوڭىل - كۇيلەرىڭ وزگەردى مە، جوق پا؟ (- ءيا، كوڭىلسىز كۇيگە تۇستىك.)
- ال سەندەر ول مۋزىكالاردىڭ كوڭىل - كۇيىن ءبىلۋ ءۇشىن قولمەن ۇستاپ بايقادىڭدار ما؟ الدە كوزبەن كوردىڭدەر مە؟ (جوق، تىڭدادىق)
- دۇرىس، تىڭداۋ ارقىلى بىلدىڭدەر. مۋزىكا تىڭداعاندا ءار ءتۇرلى سەزىمگە بولەنۋگە بولادى. مۋزىكادا تىلدىك شەكارا جوق. الەمدەگى بارلىق حالىقتاردىڭ مۋزىكاسىن تىڭداپ، ايتقىسى كەلگەن ويلارىن تۇسىنۋگە بولادى. سوندىقتان مۋزىكا - سەزىم ءتىلى دەلىنەدى. ال مۋزىكا اسەرلى، تۇسىنۋگە جەڭىل بولۋ ءۇشىن مۋزىكا بوياۋلارى كومەكتەسەدى. ول تۋرالى بىزگە «اقىلدى تاقتا» بايانداپ بەرەدى.(ەل. وقۋلىقتان تۇسىندىرمە اڭگىمە)
4. داۋىس جاتتىعۋلارى.
- بالالار! مەن سەندەرگە ءۇنتاسپادان بىرنەشە دىبىستاردى تىڭداتىپ كورگىم كەلەدى. مىناۋ نەنىڭ دىبىسى؟ مىناۋ شە؟ (دىبىستاردى تانىپ، اتايدى)
- بارلىق دىبىستاردى دۇرىس تاپتىڭدار. بۇل دىبىستاردى مەن ءبىر سوزبەن «شۋلى دىبىستار» دەپ اتار ەدىم. سەبەبى مەن «مۋزىكالىق دىبىستاردىڭ» بولاتىنىن بىلەمىن. شۋلى دىبىستاردىڭ بەلگىلى بيىكتىگى، ءوزارا بايلانىسى جوق. ال مۋزىكا - لىق دىبىستاردىڭ ءوز بيىكتىگى بولادى، جاعىمدى ەستىلەدى. ءبىز ولاردى مۋزىكالىق اسپاپتاردا ويناپ نەمەسە اندەتە، قالاۋىمىزشا سوزا الامىز. قانە، ايتىپ كورەيىكشى.
- الدىمەن، 7 نوتامىزدى تۋرا جانە كەرى باعىتتا اندەتەيىك..
-«الديلەپ» بوپەمىزدى ۇيقتاتايىق..... ت. ب.
5. ءان ايتۋ
1. بالالار قالاۋى بويىنشا
2. «سىردا تۋعان بالامىن» ا. ەسپەنبەتوۆا
وتكەن اندەردىڭ اۋەنىن ويناپ، تانىس ءاندى تاني بىلۋلەرىنە ءمان بەرەدى، قايتالاتادى. ءان سوزدەرى، اۋەنى دۇرىس ساقتالا، اۋەزدى ورىندالۋىن قاداعالايدى.
- بالالار! جاڭا ءان ۇيرەنگىلەرىڭ كەلە مە؟
- بۇل ءان سىر وڭىرىندە، قىزىلوردا جەرىندە تۇراتىن بالالار ءۇشىن ارنايى جازىلعان. ءاندى ۇيرەنبەس بۇرىن الدىمەن ءان اۆتورىنىڭ سەندەرگە جولداعان بەينە حاتىن تىڭداپ الايىق. (ءان اۆتورىنىڭ بالالارعا بەينە حات جولداۋىن تىڭداتادى. ءان ۇيرەتۋ ءادىسىن ەسكەرە، ءاننىڭ 1 - شۋماعىن ۇيرەتەدى. ءان سوزدەرىن انىق، اۋەنىن دۇرىس مەڭگەرۋلەرىنە كوڭىل بولەدى)
6. ويىن ويناۋ
«قاتتى نەمەسە اقىرىن» ديداكتيكالىق ويىن
- بالالار! مۋزىكا مازمۇنىن ۇعىنۋعا، اسەمدەۋگە ديناميكالىق رەڭكى دە كومەكتەسەتىنىن بىلدىك. مەن سەندەردى «قاتتى نەمەسە اقىرىن» دەگەن ويىندى ويناۋعا شاقىرامىن. (ويىن شارتىن تۇسىندىرەدى)
- مەنىڭ قولىمدا قيما قاعازدار بار. ولاردىڭ ءتۇسى قانداي ەكەن، ايتىپ بەرىڭدەرشى... (اشىق قىزىل، قانىق قىزىل قيما قاعازداردى كورسەتەدى)
- دۇرىس، قىزىل ءتۇستى قيما قاعازدار. ال ولاردىڭ ايىرماشىلىقتارى بار ما؟
- ءدال سول سياقتى ءبىر عانا مۋزىكانى ءۇش ءتۇرلى دىبىستالۋدا تىڭداۋعا بولادى ەكەن. ويىن شارتى بويىنشا مۋزىكا اقىرىن ەستىلسە اشىق ءتۇستى، ورتاشا ەستىلسە قىزىل ءتۇستى، قاتتى ەستىلسە قانىق قىزىل ءتۇستى قيما قاعازداردى كوتەرىپ بەلگى بەرۋلەرىڭ كەرەك، جاراي ما؟ (ويىنعا قاتىسادى. ويىن ارقىلى دىبىستاردىڭ ديناميكالىق رەڭكىن اجىراتۋعا ۇيرەنەدى)
رەفلەكسيۆتى كوررەكسيالاۋشى
- بالالار، مەن سەندەرمەن تاعى ءبىر ويىن ويناعىم كەلىپ تۇر. ويىن «ءتىلشى» دەپ اتالادى. سەندەر تىلشىلەردىڭ قىزمەتى تۋرالى بىلەسىڭدەر مە؟ تىلشىلەر ەل اراسىندا ونەرىمەن، ەڭبەگىمەن، ەرەكشە تالانتىمەن ت. ب. تانىلعان ادامداردان سۇحبات الادى. سۇحبات دەگەنىمىز كادىمگى اڭگىمەلەسۋ، نەمەسە سۇراققا جاۋاپ بەرۋ.
مەن ءتىلشى بولايىن، سەندەر مەنىڭ سۇحباتتاسۋشى سەرىكتەستەرىم بولىڭدار.
قويىلعان سۇراققا تولىق، انىق، بارىنشا ناق جاۋاپ بەرۋگە تىرىسىڭدار، جاراي ما؟ وينايمىز با؟
- باستادىق وندا! (اۋەز جەتەكشىسى قولىنا ميكروفون ۇستاي سۇراق قويۋ ارقىلى وقۋ ءىس - ارەكەتىن قورىتىندىلايدى)
- بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەتى بارىسىندا قانداي مۋزىكالىق ءىس - ارەكەتتەر ورىندالدى؟
- قانداي مۋزىكا تىڭدالدى؟
- مازمۇنى تۋرالى نە ايتا الاسىڭدار؟
- مۋزىكانى ءبىز قالاي تۇسىنە الامىز؟ (تىڭداپ، سەزىنۋ ارقىلى)
- مۋزىكا ءبىر - بىرىنەن قالاي ەرەكشەلەنەدى؟ (ىرعاعى، سيپاتى، كوڭىل - كۇيى، جىلدامدىعى بويىنشا)
- كومپوزيتور كىم؟ (مۋزىكا جازاتىن ادام)
- شۋلى جانە مۋزىكالىق دىبىستار تۋرالى ايتىپ بەرشى؟ ت. ب.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
مۋزىكالىق ءىس - ارەكەتتەر تۇرلەرىن ورىنداۋ داعدىلارى جەتىلەدى. «كومپوزيتور»، «شۋلى جانە مۋزىكالىق دىبىستار»، «مۋزىكا بوياۋلارى» ۇعىمدارىنا تۇسىنىك الادى. مۋزىكانىڭ ديناميكالىق رەڭكىن انىقتاپ ۇيرەنەدى. جاڭا ءاننىڭ 1 - شۋماعىمەن تانىسادى. ءان سالۋعا ىقىلاستارى ارتادى. ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزۋگە ماشىق - تانادى. ىرعاقتى دۇرىس اجىراتۋعا قالىپتاسادى.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: شىعارماشىلىق
وقۋ ءىس - ارەكەت ءتۇرى: مۋزىكا
تاقىرىبى: «مۋزىكا - سەزىم ءتىلى»
ماقساتى: مۋزىكانىڭ قۇدىرەتتىلىگىن ۇعىندىرۋ.
مۋزىكانىڭ اسەرلىك بەلگىلەرى (مۋزىكالىق بوياۋى) تۋرالى بايانداۋ. «كومپوزيتور» ۇعىمىنا تۇسىنىك بەرۋ. جاڭا ءان ۇيرەتۋ. ءبىر ۇندىلىكپەن ءان سالۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ. مۇقيات تىڭداۋعا، زەيىندىلىككە باۋلۋ. بي قيمىلدارىن ىرعاققا سايكەس، اسەم قوزعالا ورىنداۋعا داعدىلاندىرۋ.
مۋزىكانىڭ ديناميكالىق رەڭكىن انىقتاي الۋعا ۇيرەتۋ.
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، كورسەتۋ، قايتالاۋ،
سۇراق - جاۋاپ
كورنەكىلىگى: ءۇنتاسپا، سلايد، ەلەكتروندى وقۋلىق، ميكروفون،
كومپوزيتور ۆ. شاينسكييدىڭ سۋرەتى، اۋەسقوي سازگەر ا. ن. ەسپەنبەتوۆانىڭ بەينەحاتى، مۋزىكالىق باسپالداق، ويىنعا قاجەتتى زاتتار
وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ بارىسى:
1. باستاپقى ءجۇرىس
«بالدىرعاندار مارشى» ش. قالداياقوۆ
مارش ىرعاقتى اۋەنمەن بالالاردىڭ قاتار تۇزەي، ىرعاقتى سەزىنە، شيراق ادىمداي جۇرە بىلۋلەرىنە ءمان بەرەدى. بالالارمەن اندەتە سالەمدەسەدى:
سا - لا - مات پا، با - لا - لار؟
مارش اۋەنىمەن قاتار بويلاي، ىرعاقتى تىڭداي، ارا قاشىقتىق ساقتاي جۇرەدى، اۋەن اياقتالۋىمەن ءدال توقتايدى. اندەتە سالەمدەسەدى:
سا - لا - مات - سىز با؟
2. اۋەندى - ىرعاقتى قيمىلدار.
«مير پوحوج نا سۆەتنوي لۋگ» ۆ. شاينسكيي
- بالالار! مەن سەندەرگە ءبىر ءاننىڭ ءۇزىندىسىن تىڭداپ كورۋدى ۇسىنعىم كەلىپ تۇر. (تىڭداتادى)
- ءاننىڭ كوڭىل - كۇيى قانداي؟ (كوڭىلدى)
- دۇرىس ايتاسىڭدار، كوڭىلدى ءان. ەندەشە ءقازىر ءبارىمىز وسى ءاننىڭ ىرعاعىن قول سوعۋلارمەن، اياق توپىلداتۋلارمەن، ىرعاقتى قيمىلدارمەن ايگىلەپ، اۋەنگە ىلەسىپ بيلەپ كورەيىكشى... ءبىراق جاقسىلاپ تىڭداپ، ءان ىرعاعىن ءدال اڭعارۋعا تىرىسىڭدار، جاراي ما؟
- جاقسى بيلەدىڭدەر. ءان سەندەرگە ۇنادى ما؟
- بي بيلەۋ شە؟
- بۇل ءاندى كومپوزيتور ۆ. يا. شاينسكيي جازدى. (سۋرەتىن سلايد ارقىلى كورسەتەدى.)
(ۆ. شاينسكييدىڭ بالالارعا ارنالعان اندەرى كوپ. مىسالى: «گولۋبوي ۆاگون»، «ناستوياششيي درۋگ»، «چۋنگا - چانگا» ت. ب.) كومپوزيتور - مۋزىكا ويلاپ تابادى. جاڭا سەندەر قاتار تۇزەي جۇرگەندە وينالعان اۋەن مەن وسى ءاننىڭ سيپاتى، ىرعاعى بىردەي مە؟
(- جوق. ءبىرىنشى ءان - مارش سيپاتتى، ىرعاعى ءبىرىڭعاي قىسقا دىبىستارمەن بەرىلەدى. ال ەكىنشى ءان - بي سيپاتتى، ىرعاعى ءار ءتۇرلى ۇزاقتىقتاعى دىبىستارمەن بەرىلگەن.)
- ياعني، مۋزىكا ءبىر - بىرىنەن سيپاتى، ىرعاعى بويىنشا ەرەكشەلەنەدى ەكەن.
بۇگىنگى ۇيرەنگەن ىرعاقتى قيمىلدار ەسىمىزدە قالۋى ءۇشىن تاعى دا قايتالايىق...
ال كومپوزيتور ۆ. يا. شاينسكيي ءبىزدى باقىلاپ تۇرادى، ىرعاقتان جاڭىلىسىپ قالماڭدار. (ۇيرەنگەن ىرعاقتى قيمىلدارىن قايتالايدى. ىرعاقتى دۇرىس اجىراتۋعا تىرىسادى.)
ىزدەنۋ - ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
- جاقسى، ەندى جايعاسىپ وتىرىپ مۋزىكا تىڭدايىق
3. مۋزىكا تىڭداۋ
«قۋىرشاقتىڭ مۇڭى» پ. ي. چايكوۆسكيي
- مۋزىكا كوڭىل - كۇيلەرىڭە قالاي اسەر ەتتى؟
- مۋزىكانىڭ كوڭىل - كۇيى قانداي؟ (مۇڭلى، كوڭىلسىز)
- دۇرىس ايتاسىڭدار، مۇڭلى، كوڭىلسىز مۋزىكا ەكەن. بۇل - سەندەر سياقتى كىشكەنتاي بالالاردىڭ تىڭداۋىنا ارنالعان شاعىن مۋزىكالىق شىعارما.
- ەگەر وسى مۋزىكالىق شىعارمانى سەندەر جازعان بولساڭدار قالاي اتار ەدىڭدەر؟ مازمۇنى نە تۋرالى دەپ ويلايسىڭدار؟ (بالالاردىڭ جاۋابى)
- كومپوزيتور بۇل شىعارمانى «قۋىرشاقتىڭ مۇڭى» دەپ اتاپتى. مۋزىكا ارقىلى اۋىرىپ قالعان قۋىرشاقتىڭ كوڭىل - كۇيىن جەتكىزۋگە تىرىسىپتى.
- بالالار! جاڭا سەندەر ىرعاقتى قيمىلدار ورىنداعاندا قانداي كوڭىل - كۇيدە بولدىڭدار؟ (كوڭىلدى)
- «قۋىرشاقتىڭ مۇڭى» اتتى شىعارمانى تىڭداعاننان كەيىن كوڭىل - كۇيلەرىڭ وزگەردى مە، جوق پا؟ (- ءيا، كوڭىلسىز كۇيگە تۇستىك.)
- ال سەندەر ول مۋزىكالاردىڭ كوڭىل - كۇيىن ءبىلۋ ءۇشىن قولمەن ۇستاپ بايقادىڭدار ما؟ الدە كوزبەن كوردىڭدەر مە؟ (جوق، تىڭدادىق)
- دۇرىس، تىڭداۋ ارقىلى بىلدىڭدەر. مۋزىكا تىڭداعاندا ءار ءتۇرلى سەزىمگە بولەنۋگە بولادى. مۋزىكادا تىلدىك شەكارا جوق. الەمدەگى بارلىق حالىقتاردىڭ مۋزىكاسىن تىڭداپ، ايتقىسى كەلگەن ويلارىن تۇسىنۋگە بولادى. سوندىقتان مۋزىكا - سەزىم ءتىلى دەلىنەدى. ال مۋزىكا اسەرلى، تۇسىنۋگە جەڭىل بولۋ ءۇشىن مۋزىكا بوياۋلارى كومەكتەسەدى. ول تۋرالى بىزگە «اقىلدى تاقتا» بايانداپ بەرەدى.(ەل. وقۋلىقتان تۇسىندىرمە اڭگىمە)
4. داۋىس جاتتىعۋلارى.
- بالالار! مەن سەندەرگە ءۇنتاسپادان بىرنەشە دىبىستاردى تىڭداتىپ كورگىم كەلەدى. مىناۋ نەنىڭ دىبىسى؟ مىناۋ شە؟ (دىبىستاردى تانىپ، اتايدى)
- بارلىق دىبىستاردى دۇرىس تاپتىڭدار. بۇل دىبىستاردى مەن ءبىر سوزبەن «شۋلى دىبىستار» دەپ اتار ەدىم. سەبەبى مەن «مۋزىكالىق دىبىستاردىڭ» بولاتىنىن بىلەمىن. شۋلى دىبىستاردىڭ بەلگىلى بيىكتىگى، ءوزارا بايلانىسى جوق. ال مۋزىكا - لىق دىبىستاردىڭ ءوز بيىكتىگى بولادى، جاعىمدى ەستىلەدى. ءبىز ولاردى مۋزىكالىق اسپاپتاردا ويناپ نەمەسە اندەتە، قالاۋىمىزشا سوزا الامىز. قانە، ايتىپ كورەيىكشى.
- الدىمەن، 7 نوتامىزدى تۋرا جانە كەرى باعىتتا اندەتەيىك..
-«الديلەپ» بوپەمىزدى ۇيقتاتايىق..... ت. ب.
5. ءان ايتۋ
1. بالالار قالاۋى بويىنشا
2. «سىردا تۋعان بالامىن» ا. ەسپەنبەتوۆا
وتكەن اندەردىڭ اۋەنىن ويناپ، تانىس ءاندى تاني بىلۋلەرىنە ءمان بەرەدى، قايتالاتادى. ءان سوزدەرى، اۋەنى دۇرىس ساقتالا، اۋەزدى ورىندالۋىن قاداعالايدى.
- بالالار! جاڭا ءان ۇيرەنگىلەرىڭ كەلە مە؟
- بۇل ءان سىر وڭىرىندە، قىزىلوردا جەرىندە تۇراتىن بالالار ءۇشىن ارنايى جازىلعان. ءاندى ۇيرەنبەس بۇرىن الدىمەن ءان اۆتورىنىڭ سەندەرگە جولداعان بەينە حاتىن تىڭداپ الايىق. (ءان اۆتورىنىڭ بالالارعا بەينە حات جولداۋىن تىڭداتادى. ءان ۇيرەتۋ ءادىسىن ەسكەرە، ءاننىڭ 1 - شۋماعىن ۇيرەتەدى. ءان سوزدەرىن انىق، اۋەنىن دۇرىس مەڭگەرۋلەرىنە كوڭىل بولەدى)
6. ويىن ويناۋ
«قاتتى نەمەسە اقىرىن» ديداكتيكالىق ويىن
- بالالار! مۋزىكا مازمۇنىن ۇعىنۋعا، اسەمدەۋگە ديناميكالىق رەڭكى دە كومەكتەسەتىنىن بىلدىك. مەن سەندەردى «قاتتى نەمەسە اقىرىن» دەگەن ويىندى ويناۋعا شاقىرامىن. (ويىن شارتىن تۇسىندىرەدى)
- مەنىڭ قولىمدا قيما قاعازدار بار. ولاردىڭ ءتۇسى قانداي ەكەن، ايتىپ بەرىڭدەرشى... (اشىق قىزىل، قانىق قىزىل قيما قاعازداردى كورسەتەدى)
- دۇرىس، قىزىل ءتۇستى قيما قاعازدار. ال ولاردىڭ ايىرماشىلىقتارى بار ما؟
- ءدال سول سياقتى ءبىر عانا مۋزىكانى ءۇش ءتۇرلى دىبىستالۋدا تىڭداۋعا بولادى ەكەن. ويىن شارتى بويىنشا مۋزىكا اقىرىن ەستىلسە اشىق ءتۇستى، ورتاشا ەستىلسە قىزىل ءتۇستى، قاتتى ەستىلسە قانىق قىزىل ءتۇستى قيما قاعازداردى كوتەرىپ بەلگى بەرۋلەرىڭ كەرەك، جاراي ما؟ (ويىنعا قاتىسادى. ويىن ارقىلى دىبىستاردىڭ ديناميكالىق رەڭكىن اجىراتۋعا ۇيرەنەدى)
رەفلەكسيۆتى كوررەكسيالاۋشى
- بالالار، مەن سەندەرمەن تاعى ءبىر ويىن ويناعىم كەلىپ تۇر. ويىن «ءتىلشى» دەپ اتالادى. سەندەر تىلشىلەردىڭ قىزمەتى تۋرالى بىلەسىڭدەر مە؟ تىلشىلەر ەل اراسىندا ونەرىمەن، ەڭبەگىمەن، ەرەكشە تالانتىمەن ت. ب. تانىلعان ادامداردان سۇحبات الادى. سۇحبات دەگەنىمىز كادىمگى اڭگىمەلەسۋ، نەمەسە سۇراققا جاۋاپ بەرۋ.
مەن ءتىلشى بولايىن، سەندەر مەنىڭ سۇحباتتاسۋشى سەرىكتەستەرىم بولىڭدار.
قويىلعان سۇراققا تولىق، انىق، بارىنشا ناق جاۋاپ بەرۋگە تىرىسىڭدار، جاراي ما؟ وينايمىز با؟
- باستادىق وندا! (اۋەز جەتەكشىسى قولىنا ميكروفون ۇستاي سۇراق قويۋ ارقىلى وقۋ ءىس - ارەكەتىن قورىتىندىلايدى)
- بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەتى بارىسىندا قانداي مۋزىكالىق ءىس - ارەكەتتەر ورىندالدى؟
- قانداي مۋزىكا تىڭدالدى؟
- مازمۇنى تۋرالى نە ايتا الاسىڭدار؟
- مۋزىكانى ءبىز قالاي تۇسىنە الامىز؟ (تىڭداپ، سەزىنۋ ارقىلى)
- مۋزىكا ءبىر - بىرىنەن قالاي ەرەكشەلەنەدى؟ (ىرعاعى، سيپاتى، كوڭىل - كۇيى، جىلدامدىعى بويىنشا)
- كومپوزيتور كىم؟ (مۋزىكا جازاتىن ادام)
- شۋلى جانە مۋزىكالىق دىبىستار تۋرالى ايتىپ بەرشى؟ ت. ب.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
مۋزىكالىق ءىس - ارەكەتتەر تۇرلەرىن ورىنداۋ داعدىلارى جەتىلەدى. «كومپوزيتور»، «شۋلى جانە مۋزىكالىق دىبىستار»، «مۋزىكا بوياۋلارى» ۇعىمدارىنا تۇسىنىك الادى. مۋزىكانىڭ ديناميكالىق رەڭكىن انىقتاپ ۇيرەنەدى. جاڭا ءاننىڭ 1 - شۋماعىمەن تانىسادى. ءان سالۋعا ىقىلاستارى ارتادى. ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزۋگە ماشىق - تانادى. ىرعاقتى دۇرىس اجىراتۋعا قالىپتاسادى.
You Might Also Like
