ميلليوندى كىم الادى؟
ساباقتىڭ تاقىرىبى: « ميلليوندى كىم الادى؟»
نەگىزگى ماقساتى : وقۋشىعا جان-جاقتى ءبىلىم بەرۋ، العان بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، ءوي-ورىسىن كەڭەيتۋ، ۇجىممەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرا وتىرىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ ارقىلى ءوز ويىن جەتكىزە ءبىلۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى:وقۋشىلاردى ۇيىمشىلدىققا، تاپقىرلىققا، جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباعى
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ
توپپەن تانىستىرۋ
ويىن شارتىمەن تانىستىرۋ
العىرلار توبى (ويىن)
تاپقىرلار توبى (ويىن)
قورىتىندىلاۋ
ارمىسىزدار بۇگىنگى ويىنعا جينالعان ماتەماتيكانى ءسۇيۋشى قاۋىم.
ەسەپتەۋگە جۇيرىك بولساڭ جاسىڭنان،
ماتەماتيكاعا ورىن بەرسەڭ باسىڭنان،
بارلىق عىلىم ساعان ءۇيىر بولادى،
دوسىڭ سولار – تابىلاتىن قاسىڭنان.
مىقتى بولساڭ – الداعىنى باسىپ وز،
مىقتى بولساڭ – ارتتاعىنى جەتكىزبە.
مىقتى بولساڭ – تايعاناما كوك مۇزدا،
مىقتى بولساڭ – بوگەتتەردى بۇزىپ ءوت.
مىقتى بولساڭ – زامانىڭدى كوكتەپ ءوت - دەي وتىرىپ «ميلليوندى كىم الادى » اتتى تانىمدىق سايىسىمىزدى باستايمىز.سايىسقا 6-سىنىپ وقۋشىلارىنان قۇرالعان 3توپ «العىرلار» توپ باسشىسى بەيعانوۆا ءۇمىت، « تاپقىرلار » توبى توپ باسشىسى كەڭشىلىك قىزى اياجان ، «ۋمنيكي» توبى توپ باسشىسى كادىروۆ رۋسلان
قاتىسىپ وتىر.
سايىسىمىزدىڭ شارتى: سايىس ءۇش كەزەڭنەن تۇرادى. 1كەزەڭ-1000تگ ۇتىس (ويلانباي بىردەن جاۋاپ بەرەمىز) 2-كەزەڭ -32000تگ ۇتىس(1 مينۋت ويلانۋعا ۋاقىت بەرىلەدى) 3-كەزەڭ 100000تگ ۇتىس( 2 مينۋت ويلانۋعا ۋاقىت بەرىلەدى). ويىنعا قاتىسۋشىلار ەكى جەڭىلدىككە يە، ول زالدان كومەك، دوسىنان كومەك.
عىلىمنىڭ سىرىن ۇعىنا
شىعىڭدار ءبىلىم شىڭىنا
ۇقىپتىلىق پەن زەرەكتىلىك،
جەتكىزەر سىزدەردەي ورەندى
جەڭىستىڭ مىناۋ شىڭىنا دەي كەلە سايىسكەرلەرىمىزگە ساتتىلىك تىلەي وتىرا
« العىرلار» توبىن ويىن الاڭىنا شاقىرامىز.
سۇراقتار:
- بۇگىنگى ويىندا قانشا اقشامەن قايتامىز دەگەن ۇمىتتەسىزدەر؟
- باي، ميلليونەر بولعىلارىڭىز كەلە مە؟
- ميلليونەر بولۋ ءۇشىن بۇگىنگى تاڭدا ەڭ قاجەتتىسى نە دەپ ويلايسىزدار؟
- ويىن شارتى سىزدەرگە تۇسىنىكتى مە؟
ويىن شارتى تۇسىنىكتى بولسا نازارلارىڭىز ەكراندا بولسىن
1 توپ العىرلار
1-كەزەڭ
100 تەڭگە كەرى سانداردىڭ كوبەيتىندىسى؟ (1)
200 تەڭگە ەكى نۇكتەنىڭ اراسىنداعى ءتۇزۋ؟ (كەسىندى)
300 تەڭگە 7 ماي شام جانىپ تۇر، 4ء-ۋىن سوندىرسەك نەشە ماي شام قالادى؟ (4)
500 تەڭگە 1 جۇمىرتقا 5 مينۋتتا پىسەدى ، 5 جۇمىرتقا نەشە مينۋتتا پىسەدى؟ (5)
1000 تەڭگە ساق داۋىرىنە جاتاتىن اۋدانىمىزداعى ەڭ ءىرى قورىم؟ (بەرەل)
1 كەزەڭ اياقتالدى. ويىندى جالعاستىرامىز با، الدە مىڭ تەڭگەنى الامىز با؟
ەگەر سىزدەر ميلليوندى ۇتىپ الساڭىزدار قالاي بولىسەر ەدىڭىزدەر؟
2 كەزەڭ
2000 تەڭگە قايىڭدا 7 بۇتاق ، ءار بۇتاقتا 3 الما .بارلىعى نەشە الما بولدى؟
( قايىڭدا الما وسپەيدى )
4000 تەڭگە اتام، اجەم، اعاممەن، اكەم ءىنىم جانە، انام جانە ەنەسى، ەنەسىنىڭ بولەسى، وتىر ەدىك شاي ءىشىپ، جەڭگەم كىردى مايىسىپ، ارقاسىندا كىشى ءىنىم، سوندا قانشا ايتا عوي، ۇيدەگى بار كىسىنىڭ؟ (10 كىسى)
80000 تەڭگە تەرىس سانداردى قالاي قوسامىز؟
16000 تەڭگە بالىقشى 2 بالىقتى 4 مينۋتتا اۋلايدى.وسىنداي 8 بالىقتى نەشە مينۋتتا اۋلايدى؟ بالىق قاققان كەزدە.
32000 تەڭگە باقشاعا جاقسى اعا ، كوپ-كوپ ويىنشىق كەلدى الىپ، ءبىر بالىق، ەكى ەسەك، ءۇش ۇيرەك، ءتورت تۇلكى، بەس بۇركىت، التى ارعىماق، جەتى جارعانات،
سەگىز ساۋلىق، توعىز تاۋىق، ون تورپاق.....بولما ەسەپكە سەن شورقاق.اۋىزشا، جازباشا قوسىپ شىق.باقشاعا جاقسى اعا، قانشاما اكەلدى ويىنشىق؟ (55)
2 كەزەڭ اياقتالدى. ويىندى جالعاستىرامىز با، الدە بارعا قاناعات تۇتامىز با؟
اتا-انالارىڭ قالتا شىعىنىنا كۇندەلىكتى اقشا بەرە مە، قانشا؟
اتا –انالارىڭ بەرگەن اقشانى ۇنەمدەيسىڭدەر مە؟
3 كەزەڭ
64000 تەڭگە ماتەماتيكا – ءسوزىنىڭ ماعىناسى. (گرەكشە ءىلىم، عىلىم)
125000 تەڭگە تۇنگى ساعات 11-دە جاڭبىر جاۋسا، 48 ساعاتتان سوڭ كۇن شىعادى دەۋگە بولاما؟ ( جوق)
250000 تەڭگە قانداي سان بارلىق ساندارعا قالدىقسىز بولىنەدى؟(ءنول)
500000 تەڭگە باس بارماق پەن سۇق ساۋساق ارالىعىنداعى ولشەم؟ (سۇيەم)
1000000 تەڭگە XVIII ع. ورتاسىندا “>”، “<” таңбаларын="" кім="" енгізді?="" (пьер="">
ەگەر سىزدەر ميلليوندى ۇتىپ الساڭىزدار ەڭ ءبىرىنشى ارەكەتتەرىڭىز قانداي؟
كوڭىلدى تاپقىشتار، بىلگىرلەر
بار ءبىلىمىن الدارىڭا سالادى
كىم ءبىلىمدى، كوپ وقىعان بولسا ەگەر
بۇگىنگى كۇن جەڭىمپازى بولادى.
ومىردە ويلاپ تۇرساڭ ءبارى دە ەسەپ
اۋىرساڭ ىشەتۇعىن ءدارى دە ەسەپ
ەسەپسىز سۇرگەن ءومىر مازمۇنسىز-اۋ
دۇنيەنىڭ بار تۇلعاسى ەسەپ دەسەك دەي كەلە « تاپقىرلار » توبىن ويىن الاڭىنا شاقىرامىز.
سۇراقتار:
- كوڭىل كۇيلەرىڭىز قانداي؟
- ەگەر سىزدەر ميلليوندى ۇتىپ الساڭىزدار قالاي بولىسەر ەدىڭىزدەر؟
- قولدارىڭا ۇستاپ ، جۇمساعان ەڭ كوپ اقشا سانى قانداي؟
- ويىن شارتى سىزدەرگە تۇسىنىكتى مە؟
ويىن شارتى تۇسىنىكتى بولسا نازارلارىڭىز ەكراندا بولسىن
2 توپ تاپقىرلار توبى
1 –كەزەڭ
100 تەڭگە 5-6 سىنىپ ماتەماتيكا وقۋلىعىنىڭ اۆتورى كىم؟ (الدامۇراتوۆا)
200 تەڭگە ۇستەل باسىندا 1 اتا ، 2 اكە، 2 بالاسىن وتىر. ۇستەل باسىندا قانشا ادام وتىر (3 كىسى)
300 تەڭگە 17 جاي سان با، قۇراما سان با؟ (جاي سان )
500 تەڭگە تاۋلىك قاي كەزدە قىسقا؟ قىستا ما الدە جازدا ما؟ (تەڭ )
1000 تەڭگە جەرلەس جازۋشىلارىمىزدى اتا؟ (و.بوكەيەۆ، ق.ىسقاقوۆ، د. ءاشىمحانوۆ، ءا. اسقاروۆ ، ت.راقىمجانوۆ ت.ب.)
1 كەزەڭ اياقتالدى. ويىندى جالعاستىرامىز با، الدە مىڭ تەڭگەنى الامىز با؟
-ەگەر سىزدەر ميلليوندى ۇتىپ الساڭىزدار قالاي بولىسەر ەدىڭىزدەر؟
-وڭاي جولمەن اقشا تابۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
-جولدان اقشا تاپتىڭىزدار ما؟ سىزدەردىڭ ىس-ارەكەتتەرىڭىز قانداي بولدى؟
2 كەزەڭ
2000 تەڭگە ساننىڭ جۇزدەن ءبىر بولىگى ؟ ( پروسەنت )
4000 تەڭگە ءبىر اپتادا نەشە مينۋت بار ؟ (10080 مينۋت )
80000 تەڭگە تاڭبالارى ءار ءتۇرلى ساندى قالاي قوسامىز؟
16000 تەڭگە باياعىدا ءبىر جالعىز كەمپىر بولىپتى.ءبىر كۇنى ۇرىلاروسى كەمپىردىڭ ءۇيىن توناماق بولىپ كەلسە، ول اندەتىپ وتىر ەكەن.“ساپىرىپ، ساپىرىپ سارمانعا بەر،
قۇيىپ، قۇيىپ قۇرمانعا بەر، ەسىكتەگى ەكەۋگە بەر، توردەگى تورتەۋگە بەر،
ءوزىڭ ءىش تە، ماعان بەر.”ۇرىلار:”بۇل ۇيدە كىسى كوپ، ءارى بىزدەن ەكى ەسە ارتىق ەكەن دەپ كەتىپ قالىپتى.بۇل ۇيدە ادام نەشەۋ، ۇرى نەشەۋ؟ (5، 10)
32000 تەڭگە «التىن بالىق ەرتەگىسىندە بالىقشى قانشا ۋاقىت بالىق اۋلادى ؟»
(33)
2 كەزەڭ اياقتالدى. ويىندى جالعاستىرامىز با، الدە بارعا قاناعات تۇتامىز با؟
-قاراجاتتى ۇنەمدەپ ۇستاۋ قاجەت پە؟
-قالاي ۇنەمدەۋگە بولادى؟
-اقشا تابۋ وڭاي ما الدە قيىن با؟
3 كەزەڭ
64000 تەڭگە قاي ساعات تاۋلىگىنە 2 رەت دۇرىس ۋاقىتتى كورسەتەدى؟
(توقتاپ تۇرعان ساعات . )
125000 تەڭگە بەسىنشى قاباتقا شىعۋ ءۇشىن 80 باسقىشقا كوتەرىلۋ كەرەك. ءۇشىنشى قاباتقا شىعۋ ءۇشىن نەشە باسقىشقا كوتەرىلۋ كەرەك؟ (40)
250000 تەڭگە بەس اسىل ءىس-؟ (تالاپ، ەڭبەك، راقىم، تەرەڭ وي، قاناعات )
500000 تەڭگە كۇننىڭ كوزى جىلىنا نەشە رەت شىعادى؟ (365 رەت)
1000000 تەڭگە ەڭ العاش وندىق بولشەكتى ساناۋ جۇيەسىنە ەنگىزگەن ماتەماتيك؟
(كوشي)
عالىمداردىڭ پىكىرى بويىنشا انگليادا ميلليونەرلەردىڭ پايىزىنا بايلىق مۇراگەرلىك جولمەن بەرىلگەن ەكەن، ال قالعان پايىزى قانداي جولمەن ايلا –تاسىلمەن بايىعان دەپ ويلايسىڭدار؟
اقشانىڭ قانداي جولمەن كەلگەنىن قالايسىزدار؟
«يگەرىپ اتوم كۇشىن يگىلىككە
بۇل كۇندە عىلىم سانى تۇر بيىكتە
ويلاپ تاپقان ءبارىن دە ادام ميى
سوندىقتان باس يەمىن جۇيرىكتىككە» دەي كەلە « ۋمنيكي » توبىن ويىن الاڭىنا شاقىرامىز.
ۆوپروسى:
1.
2.
3.
3توپ
1 –كەزەڭ
100 تەڭگە پەتۋح ستويا نا ودنوي نوگە ۆەسيت 5 كگ.سكولكو ون بۋدەت ۆەسيت ستويا نا دۆۋح نوگاح؟ (5 كگ )
200 تەڭگە نا رۋكاح 10 پالسيەۆ . سكولكو پالسيەۆ نا 10 رۋكاح ( 50)
300 تەڭگە ۋ روديتەلەي 6 سىنوۆەي. كاجدىي يمەەت سەسترۋ.سكولكو ۆسەگو دەتەي ۆ سەمە (7 )
500 تەڭگە كاكيە دۆا چيسلا ، ەسلي يح پەرەمنوجيت دايۋت تاكوي جە رەزۋلتات ، چتو ي پري يح سلوجەنيي؟ ( 2 ي 2 )
1000 تەڭگە كاكوي پرازدنيك مى وتمەتيلي پەرۆوگو دەكابريا.
(دەن پەرۆوگو پرەزيدەنتا)
ۆوپروسى:
1.
2.
3.
2 كەزەڭ
2000 تەڭگە پراۆيلو سلوجەنيا دۆۋح وتريساتەلنىح چيسەل؟
4000 تەڭگە سكولكو بۋدەت 2+2*2 (6 )
80000 تەڭگە 1 يايسو ۆاريتسيا 3 مينۋت، سكولكو مينۋت ۆاريتسيا 5 يايس ؟ (3 مينۋت)
16000 تەڭگە ۆ دومە پيات ەتاجەي . نا پەرۆوم ەتاجە 4 چەلوۆەكا جيۆۋت، نا كاجدوم سلەدۋيۋششەم نا 2 چەلوۆەكا بولشە. نا كاكوي ەتاج چاششە ۆىزىۆايۋت ليفت؟ (1)
32000 تەڭگە
ۆوپروسى:
1.
2.
3.
3 كەزەڭ
64000 تەڭگە ۋ كۆادراتنوگو ستولا وتپيليلي ودين ۋگول. سكولكو تەپەر ۋگلوۆ ۋ ستولا؟ (5)
125000 تەڭگە وسنوۆنوە سۆويستۆو پروپورسيي؟
250000 تەڭگە سكولكو ۆ گودۋ ۆوسكرەسەنيي؟ (52-53 )
500000 تەڭگە چتو بولشە ستانوۆيتسيا نا ترەت بولشە، ەسلي ەگو پوستاۆيت ۆۆەرح نوگامي؟ (6، 9)
1000000 تەڭگە كتو ۆۆەل ۆ ماتەماتيكۋ پونياتيە و كوورديناتنوي پرياموي؟
(دەكارت )
ۆوپروسى:
1.
2.
3.
كورەرمەندەرگە سۇراق.
ماتەماتيكا سىرلارى،
قىزىقتىردى بىزدەردى.
ويىنعا بىرگە قاتىسۋعا،
شاقىرامىز سىزدەردى
ەڭ العاش ەۋروپاعا “ميلليون” ءسوزىن اكەلگەن كىم؟
جاۋابى: اتاقتى جيھانگەز ماركو پولو (1254-1323)
ءبىر شوكولادتى 100 تەڭگەگە ساتىپ الامىز. 1، 5 شوكولادتى نەشە تەڭگەگە ساتىپ الۋعا بولادى. (200)
ۇستەلدە 3 ستاقان ءسۇت بار.الماز ءبىر ستاقان ءسۇتتى ءىشىپ قويدى. ۇستەلدە نەشە ستاقان بار؟ (3)
توردا 4 قويان بار. 4 بالا 4 قوياندى اكەتتى، ال ءبىر قويان توردا قالدى. نەگە؟
86 سانىن ەش امال قولدانباي 12-گە ارتتىر. (98)
مەكتەپكە كەلە جاتقان 5 بالاعا قارسى جولدا تاعى 4 بالا جولىقتى.
مەكتەپكە نەشە بالا باردى؟ ( 5 بالا )
ساعات ءتىلى تاۋلىگىنە نەشە رەت تىك بۇرىش جاسايدى؟ ( 4 رەت)
ەكى ادام 4 ساعات شاحمات وينادى. ولاردىڭ ءارقايسىسى نەشە ساعات وينادى؟ ۇشاق سەمەيدەن الماتىعا دەيىن 1 ساعات 20 مينۋت ۇشادى، ال كەرى قاراي 80
مينۋت ۇشادى. بۇل ايىرماشىلىقتى قالاي تۇسىنەسىڭ؟ (ەكەۋى تەڭ)
8. كىم بارلىق تىلدە سويلەيدى؟ ( جاڭعىرىق)
9. قانداي جولمەن ەش ۋاقىتتا ادام جۇرمەيدى؟ (قۇس جولىمەن) ( 4 ساعات)
بىرنەشە ۇيرەك ۇشىپ كەلە جاتىر. بىرەۋى الدىندا، ەكەۋى ارتىندا، بىرەۋى ارتىندا، بىرەۋى ەكىنشىسىنىڭ اراسىندا جانە ۇشەۋى قاتار. قانشا ۇيرەك ۇشىپ كەلە جاتىر؟ (3 ۇيرەك)
شەكەر جەيتىن اققۇتان
ءبىر قازىققا بايلاندى
اۋزىنا تىستەپ شەكەرىن
ول قازىقتى اينالدى. ( سيركۋل)
ساۋلەنىڭ 2قۋىرشاعى، 3الماسى، 1شوكولادى، 2اپەلسينى، 5شابدالىسى جانە 1 ۆەلوسيپەدى بار. ساۋلەنىڭ قانشا جەمىسى بار؟ (10)
قورىتىندى شىعارۋ:
(ءازىل ەسەپ) “ تۇلكى مەن قاسقىر”.
ەكەۋى تەگىن بالىققا تاپ بولادى. قاسقىر ايتادى “مەن ماتەماتيكاعا ناشارمىن، بالىقتى سەن ءبول” دەيدى تۇلكىگە. سوندا تۇلكى ساعان بىرەۋ، ماعان ەكەۋ، ساعان ۇشەۋ، ماعان تورتەۋ ت.س.س. ەڭ سوڭىندا جيىرما بالىقتى وزىنە سالادى. كىم كوپ الدى جانە قانشاعا ارتىق الدى؟ قاسقىر-100 ج: ەڭ كوپ بالىقتى تۇلكى الدى -110، 10 بالىققا ارتىق.
«قۋ تۇلكى»
شال بالىقتاردى كوپ اۋلاپ اندەتىپ كەلە جاتسا، جولدا ءبىر تۇلكى سۇلاپ جاتادى، شال قۋانىپ كەمپىرىمە جاعا بولادى دەپ تۇلكىنى شاناعا سالىپ الادى. ال تۇلكى جولدا 1 مينۋتتا 1 بالىق، 2 مينۋتتا 2 بالىق، ت.س.س. ءبىر لاقتىرعاندا الدىڭعى لاقتىرعاننان 2 ەسە ارتىق لاقتىرا بەرەدى. 7 مينۋتتا بارلىعى نەشە بالىق لاقتىرعان. ج: 127
قۋانامىن مەن دە، (ءوزىمدى كورسەتەمىن)
قۋاناسىن سەن دە، (جانىنداعى دوسىمدى كورسەتەمىن)
قۋانايىق، دوستارىم، (ءبىر ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستايمىز)
ارايلاپ اتقان كۇنگە (قولدارىمىزدى جوعارى كوتەرەمىز)
تاۋەلسىزدىك پەن ەگەمەندىگىمىزگە باس يەمىز ءارقاشان.
بىر-بىرىنە تىلەك ايتۋ
ويىنىمىزعا قاتىسۋشىلارعا سىي رەتىندە ءاندى قابىل الىڭىزدار!
كوڭىل ءبولىپ بۇل كەشكە ،
كەلگەندەرگە كوپ راحمەت،
شىن سەزىنگەن كورەرمەنگە،
مىڭ راحمەت، مىڭ راحمەت
نەگىزگى ماقساتى : وقۋشىعا جان-جاقتى ءبىلىم بەرۋ، العان بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، ءوي-ورىسىن كەڭەيتۋ، ۇجىممەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرا وتىرىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ ارقىلى ءوز ويىن جەتكىزە ءبىلۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى:وقۋشىلاردى ۇيىمشىلدىققا، تاپقىرلىققا، جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباعى
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ
توپپەن تانىستىرۋ
ويىن شارتىمەن تانىستىرۋ
العىرلار توبى (ويىن)
تاپقىرلار توبى (ويىن)
قورىتىندىلاۋ
ارمىسىزدار بۇگىنگى ويىنعا جينالعان ماتەماتيكانى ءسۇيۋشى قاۋىم.
ەسەپتەۋگە جۇيرىك بولساڭ جاسىڭنان،
ماتەماتيكاعا ورىن بەرسەڭ باسىڭنان،
بارلىق عىلىم ساعان ءۇيىر بولادى،
دوسىڭ سولار – تابىلاتىن قاسىڭنان.
مىقتى بولساڭ – الداعىنى باسىپ وز،
مىقتى بولساڭ – ارتتاعىنى جەتكىزبە.
مىقتى بولساڭ – تايعاناما كوك مۇزدا،
مىقتى بولساڭ – بوگەتتەردى بۇزىپ ءوت.
مىقتى بولساڭ – زامانىڭدى كوكتەپ ءوت - دەي وتىرىپ «ميلليوندى كىم الادى » اتتى تانىمدىق سايىسىمىزدى باستايمىز.سايىسقا 6-سىنىپ وقۋشىلارىنان قۇرالعان 3توپ «العىرلار» توپ باسشىسى بەيعانوۆا ءۇمىت، « تاپقىرلار » توبى توپ باسشىسى كەڭشىلىك قىزى اياجان ، «ۋمنيكي» توبى توپ باسشىسى كادىروۆ رۋسلان
قاتىسىپ وتىر.
سايىسىمىزدىڭ شارتى: سايىس ءۇش كەزەڭنەن تۇرادى. 1كەزەڭ-1000تگ ۇتىس (ويلانباي بىردەن جاۋاپ بەرەمىز) 2-كەزەڭ -32000تگ ۇتىس(1 مينۋت ويلانۋعا ۋاقىت بەرىلەدى) 3-كەزەڭ 100000تگ ۇتىس( 2 مينۋت ويلانۋعا ۋاقىت بەرىلەدى). ويىنعا قاتىسۋشىلار ەكى جەڭىلدىككە يە، ول زالدان كومەك، دوسىنان كومەك.
عىلىمنىڭ سىرىن ۇعىنا
شىعىڭدار ءبىلىم شىڭىنا
ۇقىپتىلىق پەن زەرەكتىلىك،
جەتكىزەر سىزدەردەي ورەندى
جەڭىستىڭ مىناۋ شىڭىنا دەي كەلە سايىسكەرلەرىمىزگە ساتتىلىك تىلەي وتىرا
« العىرلار» توبىن ويىن الاڭىنا شاقىرامىز.
سۇراقتار:
- بۇگىنگى ويىندا قانشا اقشامەن قايتامىز دەگەن ۇمىتتەسىزدەر؟
- باي، ميلليونەر بولعىلارىڭىز كەلە مە؟
- ميلليونەر بولۋ ءۇشىن بۇگىنگى تاڭدا ەڭ قاجەتتىسى نە دەپ ويلايسىزدار؟
- ويىن شارتى سىزدەرگە تۇسىنىكتى مە؟
ويىن شارتى تۇسىنىكتى بولسا نازارلارىڭىز ەكراندا بولسىن
1 توپ العىرلار
1-كەزەڭ
100 تەڭگە كەرى سانداردىڭ كوبەيتىندىسى؟ (1)
200 تەڭگە ەكى نۇكتەنىڭ اراسىنداعى ءتۇزۋ؟ (كەسىندى)
300 تەڭگە 7 ماي شام جانىپ تۇر، 4ء-ۋىن سوندىرسەك نەشە ماي شام قالادى؟ (4)
500 تەڭگە 1 جۇمىرتقا 5 مينۋتتا پىسەدى ، 5 جۇمىرتقا نەشە مينۋتتا پىسەدى؟ (5)
1000 تەڭگە ساق داۋىرىنە جاتاتىن اۋدانىمىزداعى ەڭ ءىرى قورىم؟ (بەرەل)
1 كەزەڭ اياقتالدى. ويىندى جالعاستىرامىز با، الدە مىڭ تەڭگەنى الامىز با؟
ەگەر سىزدەر ميلليوندى ۇتىپ الساڭىزدار قالاي بولىسەر ەدىڭىزدەر؟
2 كەزەڭ
2000 تەڭگە قايىڭدا 7 بۇتاق ، ءار بۇتاقتا 3 الما .بارلىعى نەشە الما بولدى؟
( قايىڭدا الما وسپەيدى )
4000 تەڭگە اتام، اجەم، اعاممەن، اكەم ءىنىم جانە، انام جانە ەنەسى، ەنەسىنىڭ بولەسى، وتىر ەدىك شاي ءىشىپ، جەڭگەم كىردى مايىسىپ، ارقاسىندا كىشى ءىنىم، سوندا قانشا ايتا عوي، ۇيدەگى بار كىسىنىڭ؟ (10 كىسى)
80000 تەڭگە تەرىس سانداردى قالاي قوسامىز؟
16000 تەڭگە بالىقشى 2 بالىقتى 4 مينۋتتا اۋلايدى.وسىنداي 8 بالىقتى نەشە مينۋتتا اۋلايدى؟ بالىق قاققان كەزدە.
32000 تەڭگە باقشاعا جاقسى اعا ، كوپ-كوپ ويىنشىق كەلدى الىپ، ءبىر بالىق، ەكى ەسەك، ءۇش ۇيرەك، ءتورت تۇلكى، بەس بۇركىت، التى ارعىماق، جەتى جارعانات،
سەگىز ساۋلىق، توعىز تاۋىق، ون تورپاق.....بولما ەسەپكە سەن شورقاق.اۋىزشا، جازباشا قوسىپ شىق.باقشاعا جاقسى اعا، قانشاما اكەلدى ويىنشىق؟ (55)
2 كەزەڭ اياقتالدى. ويىندى جالعاستىرامىز با، الدە بارعا قاناعات تۇتامىز با؟
اتا-انالارىڭ قالتا شىعىنىنا كۇندەلىكتى اقشا بەرە مە، قانشا؟
اتا –انالارىڭ بەرگەن اقشانى ۇنەمدەيسىڭدەر مە؟
3 كەزەڭ
64000 تەڭگە ماتەماتيكا – ءسوزىنىڭ ماعىناسى. (گرەكشە ءىلىم، عىلىم)
125000 تەڭگە تۇنگى ساعات 11-دە جاڭبىر جاۋسا، 48 ساعاتتان سوڭ كۇن شىعادى دەۋگە بولاما؟ ( جوق)
250000 تەڭگە قانداي سان بارلىق ساندارعا قالدىقسىز بولىنەدى؟(ءنول)
500000 تەڭگە باس بارماق پەن سۇق ساۋساق ارالىعىنداعى ولشەم؟ (سۇيەم)
1000000 تەڭگە XVIII ع. ورتاسىندا “>”، “<” таңбаларын="" кім="" енгізді?="" (пьер="">
ەگەر سىزدەر ميلليوندى ۇتىپ الساڭىزدار ەڭ ءبىرىنشى ارەكەتتەرىڭىز قانداي؟
كوڭىلدى تاپقىشتار، بىلگىرلەر
بار ءبىلىمىن الدارىڭا سالادى
كىم ءبىلىمدى، كوپ وقىعان بولسا ەگەر
بۇگىنگى كۇن جەڭىمپازى بولادى.
ومىردە ويلاپ تۇرساڭ ءبارى دە ەسەپ
اۋىرساڭ ىشەتۇعىن ءدارى دە ەسەپ
ەسەپسىز سۇرگەن ءومىر مازمۇنسىز-اۋ
دۇنيەنىڭ بار تۇلعاسى ەسەپ دەسەك دەي كەلە « تاپقىرلار » توبىن ويىن الاڭىنا شاقىرامىز.
سۇراقتار:
- كوڭىل كۇيلەرىڭىز قانداي؟
- ەگەر سىزدەر ميلليوندى ۇتىپ الساڭىزدار قالاي بولىسەر ەدىڭىزدەر؟
- قولدارىڭا ۇستاپ ، جۇمساعان ەڭ كوپ اقشا سانى قانداي؟
- ويىن شارتى سىزدەرگە تۇسىنىكتى مە؟
ويىن شارتى تۇسىنىكتى بولسا نازارلارىڭىز ەكراندا بولسىن
2 توپ تاپقىرلار توبى
1 –كەزەڭ
100 تەڭگە 5-6 سىنىپ ماتەماتيكا وقۋلىعىنىڭ اۆتورى كىم؟ (الدامۇراتوۆا)
200 تەڭگە ۇستەل باسىندا 1 اتا ، 2 اكە، 2 بالاسىن وتىر. ۇستەل باسىندا قانشا ادام وتىر (3 كىسى)
300 تەڭگە 17 جاي سان با، قۇراما سان با؟ (جاي سان )
500 تەڭگە تاۋلىك قاي كەزدە قىسقا؟ قىستا ما الدە جازدا ما؟ (تەڭ )
1000 تەڭگە جەرلەس جازۋشىلارىمىزدى اتا؟ (و.بوكەيەۆ، ق.ىسقاقوۆ، د. ءاشىمحانوۆ، ءا. اسقاروۆ ، ت.راقىمجانوۆ ت.ب.)
1 كەزەڭ اياقتالدى. ويىندى جالعاستىرامىز با، الدە مىڭ تەڭگەنى الامىز با؟
-ەگەر سىزدەر ميلليوندى ۇتىپ الساڭىزدار قالاي بولىسەر ەدىڭىزدەر؟
-وڭاي جولمەن اقشا تابۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
-جولدان اقشا تاپتىڭىزدار ما؟ سىزدەردىڭ ىس-ارەكەتتەرىڭىز قانداي بولدى؟
2 كەزەڭ
2000 تەڭگە ساننىڭ جۇزدەن ءبىر بولىگى ؟ ( پروسەنت )
4000 تەڭگە ءبىر اپتادا نەشە مينۋت بار ؟ (10080 مينۋت )
80000 تەڭگە تاڭبالارى ءار ءتۇرلى ساندى قالاي قوسامىز؟
16000 تەڭگە باياعىدا ءبىر جالعىز كەمپىر بولىپتى.ءبىر كۇنى ۇرىلاروسى كەمپىردىڭ ءۇيىن توناماق بولىپ كەلسە، ول اندەتىپ وتىر ەكەن.“ساپىرىپ، ساپىرىپ سارمانعا بەر،
قۇيىپ، قۇيىپ قۇرمانعا بەر، ەسىكتەگى ەكەۋگە بەر، توردەگى تورتەۋگە بەر،
ءوزىڭ ءىش تە، ماعان بەر.”ۇرىلار:”بۇل ۇيدە كىسى كوپ، ءارى بىزدەن ەكى ەسە ارتىق ەكەن دەپ كەتىپ قالىپتى.بۇل ۇيدە ادام نەشەۋ، ۇرى نەشەۋ؟ (5، 10)
32000 تەڭگە «التىن بالىق ەرتەگىسىندە بالىقشى قانشا ۋاقىت بالىق اۋلادى ؟»
(33)
2 كەزەڭ اياقتالدى. ويىندى جالعاستىرامىز با، الدە بارعا قاناعات تۇتامىز با؟
-قاراجاتتى ۇنەمدەپ ۇستاۋ قاجەت پە؟
-قالاي ۇنەمدەۋگە بولادى؟
-اقشا تابۋ وڭاي ما الدە قيىن با؟
3 كەزەڭ
64000 تەڭگە قاي ساعات تاۋلىگىنە 2 رەت دۇرىس ۋاقىتتى كورسەتەدى؟
(توقتاپ تۇرعان ساعات . )
125000 تەڭگە بەسىنشى قاباتقا شىعۋ ءۇشىن 80 باسقىشقا كوتەرىلۋ كەرەك. ءۇشىنشى قاباتقا شىعۋ ءۇشىن نەشە باسقىشقا كوتەرىلۋ كەرەك؟ (40)
250000 تەڭگە بەس اسىل ءىس-؟ (تالاپ، ەڭبەك، راقىم، تەرەڭ وي، قاناعات )
500000 تەڭگە كۇننىڭ كوزى جىلىنا نەشە رەت شىعادى؟ (365 رەت)
1000000 تەڭگە ەڭ العاش وندىق بولشەكتى ساناۋ جۇيەسىنە ەنگىزگەن ماتەماتيك؟
(كوشي)
عالىمداردىڭ پىكىرى بويىنشا انگليادا ميلليونەرلەردىڭ پايىزىنا بايلىق مۇراگەرلىك جولمەن بەرىلگەن ەكەن، ال قالعان پايىزى قانداي جولمەن ايلا –تاسىلمەن بايىعان دەپ ويلايسىڭدار؟
اقشانىڭ قانداي جولمەن كەلگەنىن قالايسىزدار؟
«يگەرىپ اتوم كۇشىن يگىلىككە
بۇل كۇندە عىلىم سانى تۇر بيىكتە
ويلاپ تاپقان ءبارىن دە ادام ميى
سوندىقتان باس يەمىن جۇيرىكتىككە» دەي كەلە « ۋمنيكي » توبىن ويىن الاڭىنا شاقىرامىز.
ۆوپروسى:
1.
2.
3.
3توپ
1 –كەزەڭ
100 تەڭگە پەتۋح ستويا نا ودنوي نوگە ۆەسيت 5 كگ.سكولكو ون بۋدەت ۆەسيت ستويا نا دۆۋح نوگاح؟ (5 كگ )
200 تەڭگە نا رۋكاح 10 پالسيەۆ . سكولكو پالسيەۆ نا 10 رۋكاح ( 50)
300 تەڭگە ۋ روديتەلەي 6 سىنوۆەي. كاجدىي يمەەت سەسترۋ.سكولكو ۆسەگو دەتەي ۆ سەمە (7 )
500 تەڭگە كاكيە دۆا چيسلا ، ەسلي يح پەرەمنوجيت دايۋت تاكوي جە رەزۋلتات ، چتو ي پري يح سلوجەنيي؟ ( 2 ي 2 )
1000 تەڭگە كاكوي پرازدنيك مى وتمەتيلي پەرۆوگو دەكابريا.
(دەن پەرۆوگو پرەزيدەنتا)
ۆوپروسى:
1.
2.
3.
2 كەزەڭ
2000 تەڭگە پراۆيلو سلوجەنيا دۆۋح وتريساتەلنىح چيسەل؟
4000 تەڭگە سكولكو بۋدەت 2+2*2 (6 )
80000 تەڭگە 1 يايسو ۆاريتسيا 3 مينۋت، سكولكو مينۋت ۆاريتسيا 5 يايس ؟ (3 مينۋت)
16000 تەڭگە ۆ دومە پيات ەتاجەي . نا پەرۆوم ەتاجە 4 چەلوۆەكا جيۆۋت، نا كاجدوم سلەدۋيۋششەم نا 2 چەلوۆەكا بولشە. نا كاكوي ەتاج چاششە ۆىزىۆايۋت ليفت؟ (1)
32000 تەڭگە
ۆوپروسى:
1.
2.
3.
3 كەزەڭ
64000 تەڭگە ۋ كۆادراتنوگو ستولا وتپيليلي ودين ۋگول. سكولكو تەپەر ۋگلوۆ ۋ ستولا؟ (5)
125000 تەڭگە وسنوۆنوە سۆويستۆو پروپورسيي؟
250000 تەڭگە سكولكو ۆ گودۋ ۆوسكرەسەنيي؟ (52-53 )
500000 تەڭگە چتو بولشە ستانوۆيتسيا نا ترەت بولشە، ەسلي ەگو پوستاۆيت ۆۆەرح نوگامي؟ (6، 9)
1000000 تەڭگە كتو ۆۆەل ۆ ماتەماتيكۋ پونياتيە و كوورديناتنوي پرياموي؟
(دەكارت )
ۆوپروسى:
1.
2.
3.
كورەرمەندەرگە سۇراق.
ماتەماتيكا سىرلارى،
قىزىقتىردى بىزدەردى.
ويىنعا بىرگە قاتىسۋعا،
شاقىرامىز سىزدەردى
ەڭ العاش ەۋروپاعا “ميلليون” ءسوزىن اكەلگەن كىم؟
جاۋابى: اتاقتى جيھانگەز ماركو پولو (1254-1323)
ءبىر شوكولادتى 100 تەڭگەگە ساتىپ الامىز. 1، 5 شوكولادتى نەشە تەڭگەگە ساتىپ الۋعا بولادى. (200)
ۇستەلدە 3 ستاقان ءسۇت بار.الماز ءبىر ستاقان ءسۇتتى ءىشىپ قويدى. ۇستەلدە نەشە ستاقان بار؟ (3)
توردا 4 قويان بار. 4 بالا 4 قوياندى اكەتتى، ال ءبىر قويان توردا قالدى. نەگە؟
86 سانىن ەش امال قولدانباي 12-گە ارتتىر. (98)
مەكتەپكە كەلە جاتقان 5 بالاعا قارسى جولدا تاعى 4 بالا جولىقتى.
مەكتەپكە نەشە بالا باردى؟ ( 5 بالا )
ساعات ءتىلى تاۋلىگىنە نەشە رەت تىك بۇرىش جاسايدى؟ ( 4 رەت)
ەكى ادام 4 ساعات شاحمات وينادى. ولاردىڭ ءارقايسىسى نەشە ساعات وينادى؟ ۇشاق سەمەيدەن الماتىعا دەيىن 1 ساعات 20 مينۋت ۇشادى، ال كەرى قاراي 80
مينۋت ۇشادى. بۇل ايىرماشىلىقتى قالاي تۇسىنەسىڭ؟ (ەكەۋى تەڭ)
8. كىم بارلىق تىلدە سويلەيدى؟ ( جاڭعىرىق)
9. قانداي جولمەن ەش ۋاقىتتا ادام جۇرمەيدى؟ (قۇس جولىمەن) ( 4 ساعات)
بىرنەشە ۇيرەك ۇشىپ كەلە جاتىر. بىرەۋى الدىندا، ەكەۋى ارتىندا، بىرەۋى ارتىندا، بىرەۋى ەكىنشىسىنىڭ اراسىندا جانە ۇشەۋى قاتار. قانشا ۇيرەك ۇشىپ كەلە جاتىر؟ (3 ۇيرەك)
شەكەر جەيتىن اققۇتان
ءبىر قازىققا بايلاندى
اۋزىنا تىستەپ شەكەرىن
ول قازىقتى اينالدى. ( سيركۋل)
ساۋلەنىڭ 2قۋىرشاعى، 3الماسى، 1شوكولادى، 2اپەلسينى، 5شابدالىسى جانە 1 ۆەلوسيپەدى بار. ساۋلەنىڭ قانشا جەمىسى بار؟ (10)
قورىتىندى شىعارۋ:
(ءازىل ەسەپ) “ تۇلكى مەن قاسقىر”.
ەكەۋى تەگىن بالىققا تاپ بولادى. قاسقىر ايتادى “مەن ماتەماتيكاعا ناشارمىن، بالىقتى سەن ءبول” دەيدى تۇلكىگە. سوندا تۇلكى ساعان بىرەۋ، ماعان ەكەۋ، ساعان ۇشەۋ، ماعان تورتەۋ ت.س.س. ەڭ سوڭىندا جيىرما بالىقتى وزىنە سالادى. كىم كوپ الدى جانە قانشاعا ارتىق الدى؟ قاسقىر-100 ج: ەڭ كوپ بالىقتى تۇلكى الدى -110، 10 بالىققا ارتىق.
«قۋ تۇلكى»
شال بالىقتاردى كوپ اۋلاپ اندەتىپ كەلە جاتسا، جولدا ءبىر تۇلكى سۇلاپ جاتادى، شال قۋانىپ كەمپىرىمە جاعا بولادى دەپ تۇلكىنى شاناعا سالىپ الادى. ال تۇلكى جولدا 1 مينۋتتا 1 بالىق، 2 مينۋتتا 2 بالىق، ت.س.س. ءبىر لاقتىرعاندا الدىڭعى لاقتىرعاننان 2 ەسە ارتىق لاقتىرا بەرەدى. 7 مينۋتتا بارلىعى نەشە بالىق لاقتىرعان. ج: 127
قۋانامىن مەن دە، (ءوزىمدى كورسەتەمىن)
قۋاناسىن سەن دە، (جانىنداعى دوسىمدى كورسەتەمىن)
قۋانايىق، دوستارىم، (ءبىر ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدان ۇستايمىز)
ارايلاپ اتقان كۇنگە (قولدارىمىزدى جوعارى كوتەرەمىز)
تاۋەلسىزدىك پەن ەگەمەندىگىمىزگە باس يەمىز ءارقاشان.
بىر-بىرىنە تىلەك ايتۋ
ويىنىمىزعا قاتىسۋشىلارعا سىي رەتىندە ءاندى قابىل الىڭىزدار!
كوڭىل ءبولىپ بۇل كەشكە ،
كەلگەندەرگە كوپ راحمەت،
شىن سەزىنگەن كورەرمەنگە،
مىڭ راحمەت، مىڭ راحمەت
You Might Also Like
