ال، قانە، ۇلدار!
اقتوبە وبلىسى،
اقتوبە قالاسى، «سىمبات» جەكە مەكتەبى
باستاۋىش سىنىبىنىڭ ءى ساناتتى ءمۇعالىمى
ماكۋوۆا نۋرشات امانكوسوۆنا
تاقىرىبى: ال، قانە، ۇلدار!
ءتۇرى:سايىس
باعىتى: ۇلتجاندىلىق تاربيەسى
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر، سۋرەتتەر، كۇندەلىكتى قولدانىلاتىن ۇلتتىق بۇيىمدار، ساندىق، دومبىرا، كيىز ءۇي ت.ب. زاتتار.
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: اتا –بابالارىمىزدان بەرى ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكەن حالىقتىڭ ءسالت-داستۇرىمىزدى دارىپتەۋ، ناسيحاتتاۋ.
تاربيەلىگى: ۇل بالالاردى ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەي وتىرىپ، بالانىڭ جان دۇنيەسىندەگى تالعامىن قالىپتاستىرۋ ارقىلى ادەپتىلىككە، ىزەتتىلىككە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىنىڭ دۇنيەتانىمىن كەڭەيتە وتىرىپ، ءوي-ورىسىن دامىتۋ.
جوسپار:
ءى. كىرىسپە ءسوز
ءىى. سايىس
سايىس 7 بولىمنەن تۇرادى.
1. تانىستىرۋ.
2. «ويلان، تاپ» جۇمباقتار شەشۋ.
3. ماقال-ماتەلدەر سايىسى.
4. سۇراقتار، تاپسىرمالار.
5. ويۋ-ورنەك.
6. ورمال تاستاماق ويىنى.
7. بىلەك كۇشىن سىناسۋ.
ءىىى. نەگىزگى ءبولىم
1. كىرىسپە ءسوز
ءمۇعالىم: ال، قانە، ۇلدار اتتى سايىسىمىزدا اتا-بابالارىمىزدان بەرى ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكەن ءسالت-داستۇرىمىزدى، اسىل سوزدەرىمىزدى دارىپتەۋ، ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا وتەدى. ۇل بالالاردى ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەۋ. سايىستىڭ بولىمدەرىمەن سىزدەردى تانىستىرىپ وتەيىن.
2. سايىستىڭ بولىمدەرىن ايتىپ تانىستىرۋ.
1ء-بولىم:ءار سىنىپتىڭ وقۋشىلارى ورتاعا شىعىپ وزدەرىن تانىستىرادى.
2ء-بولىم: «ويلان، تاپ» جۇمباقتاردىڭ شەشۋىن تابۋ.
1. اجەم ساقتار تاپقانىن،
قويماسى بار شاپ-شاعىن. (ساندىق)
2. تورى تاي،
تابىندا ءتورت اي. (تاعا)
3. ءسوزى دانا، ءۇنى جوق،
سويلەمەيدى ءتىلى جوق.
قولىڭا الساڭ شەشەن،
اقىلى اسقان كوسەم (كىتاپ)
4. قوس قازىق، ەكى جەلى، سەگىز نوقتا،
سويلەيدى شەجىرەدەي ادام سوقسا. (دومبىرا)
5. يەسى ونىڭ - ءسابي،
ءارى توسەك، ءارى ءۇي. (بەسىك)
6. كوتەرىپ ورمان، توعاي، تاستىڭ ءبارىن،
جانىندا شوگىپ جاتىر، ۇلكەن نارىڭ. (كيىز ءوي)
7. كولىكسىز ءومىر سۇرمەيدى،
عۇمىرى جاياۋ جۇرمەيدى. (ەر توقىم)
8. جاڭىلماستان جەتەۋى.
كەزەك قىزمەت ەتەدى. (اپتانىڭ جەتى كۇنى)
3ء-بولىم: «جالعاسىن تاپ» (ماقال-ماتەلدەر سايىسى)
1. تۋعان جەردەي جەر بولماس
...(تۋعان ەلدەي ەل بولماس)
2. ءتىل تاس جارادى،
...(تاس جارماسا، باس جارادى)
3. بۇلاقتى بولسا كول سەمىرەدى.
.... (ىنتىماقتى بولسا ەل سەمىرەدى)
4. كىسى ەلىندە سۇلتان بولعانشا،
...(ءوز ەلىڭدە ۇلتان بول)
5. تۋعان جەردىڭ قۇدىرەتىن،
...(شەتتە جۇرسەڭ بىلەرسىڭ)
6. وتان وت باسىنان .... (باستالادى)
7. ەل ەلدىڭ ءبارى جاقسى،
...(ءوز ەلىڭ بارىنەن جاقسى)
8. تۇعىرىم مەنىڭ - .... (تۋعان جەرىم)
4ء-بولىم: سۇراقتار، تاپسىرمالار
1. قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىن اتا.
2. ىرىم، تيىم سوزدەردى ايتۋ.
3. قازاقتىڭ ۇلتتىق مەرەكەسى جاڭا جىلى قاي كەزدە بولادى؟
4. قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىن اتا.
(بەسبارماق، باۋىرساق، قۇرت-ماي، ايران، شۇبات، ت. ب. )
5. بالا شىر ەتىپ دۇنيەگە كەلگەندە جاسالاتىن داستۇرلەردى اتا.
6. باتامەنەن ەل كوگەرەر، باتا بەرە بىلەسىڭ بە؟
7. ايران قاي مالدىڭ سۇتىنەن جاسالادى؟
8. قايماق قانداي سۇتتەن الىنادى؟
- وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى.
5ء-بولىم: ويۋ-ورنەك
- سول جەردەن وزدەرىنىڭ تاڭداۋى بويىنشا ويۋ قيىپ كورسەتەدى.
6ء-بولىم: ورامال تاستاماق ويىنى
- ويىن شارتى تانىستىرىلادى.
7ء-بولىم: بىلەك كۇشىن سىنايمىز
كىم ەپتى ەكەنىن سىنىپتا،
كۇشتىلەر بار بىزدەردە
توتەپ بەرەر تىعىرىقتا –دەپ وقۋشىلار بىلەك سىناسادى.
تابىلار ءبىلىم بولسا بار اسىل دا،
كەزەك قازىلاردىڭ باعاسىنا - دەپ ءسوز كەزەڭىن ءادىلقازىلار القاسىنا بەرەمىز.
ءىY. قورىتىندىلاۋ
ءمۇعالىم:جاس ۇرپاقتىڭ رۋحاني ءنار الىپ جەتىلۋىنە حالىقتىق اسىل مۇرانىڭ اسەرى مول. سونى جيناپ زەرتتەپ، كەلەر ۇرپاقتىڭ بويىنا دارىتۋ كەزەك كۇتتىرمەيتىن وزەكتى ماسەلەنىڭ ءبىرى. «ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەرسىڭ» دەيدى قازاق. بالا جاسىندا قالاي تاربيەلەنسە، ەسەيگەندە سونى ىستەيدى. حالىقتىق تاربيەنىڭ تۋىن بيىك ۇستاپ جاس ۇرپاقتى قاسيەتتى حالقىمىزدىڭ تالىمگەرلىك
ۇلگىسىمەن تاربيەلەيىك.
اقتوبە قالاسى، «سىمبات» جەكە مەكتەبى
باستاۋىش سىنىبىنىڭ ءى ساناتتى ءمۇعالىمى
ماكۋوۆا نۋرشات امانكوسوۆنا
تاقىرىبى: ال، قانە، ۇلدار!
ءتۇرى:سايىس
باعىتى: ۇلتجاندىلىق تاربيەسى
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر، سۋرەتتەر، كۇندەلىكتى قولدانىلاتىن ۇلتتىق بۇيىمدار، ساندىق، دومبىرا، كيىز ءۇي ت.ب. زاتتار.
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: اتا –بابالارىمىزدان بەرى ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكەن حالىقتىڭ ءسالت-داستۇرىمىزدى دارىپتەۋ، ناسيحاتتاۋ.
تاربيەلىگى: ۇل بالالاردى ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەي وتىرىپ، بالانىڭ جان دۇنيەسىندەگى تالعامىن قالىپتاستىرۋ ارقىلى ادەپتىلىككە، ىزەتتىلىككە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىنىڭ دۇنيەتانىمىن كەڭەيتە وتىرىپ، ءوي-ورىسىن دامىتۋ.
جوسپار:
ءى. كىرىسپە ءسوز
ءىى. سايىس
سايىس 7 بولىمنەن تۇرادى.
1. تانىستىرۋ.
2. «ويلان، تاپ» جۇمباقتار شەشۋ.
3. ماقال-ماتەلدەر سايىسى.
4. سۇراقتار، تاپسىرمالار.
5. ويۋ-ورنەك.
6. ورمال تاستاماق ويىنى.
7. بىلەك كۇشىن سىناسۋ.
ءىىى. نەگىزگى ءبولىم
1. كىرىسپە ءسوز
ءمۇعالىم: ال، قانە، ۇلدار اتتى سايىسىمىزدا اتا-بابالارىمىزدان بەرى ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكەن ءسالت-داستۇرىمىزدى، اسىل سوزدەرىمىزدى دارىپتەۋ، ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا وتەدى. ۇل بالالاردى ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەۋ. سايىستىڭ بولىمدەرىمەن سىزدەردى تانىستىرىپ وتەيىن.
2. سايىستىڭ بولىمدەرىن ايتىپ تانىستىرۋ.
1ء-بولىم:ءار سىنىپتىڭ وقۋشىلارى ورتاعا شىعىپ وزدەرىن تانىستىرادى.
2ء-بولىم: «ويلان، تاپ» جۇمباقتاردىڭ شەشۋىن تابۋ.
1. اجەم ساقتار تاپقانىن،
قويماسى بار شاپ-شاعىن. (ساندىق)
2. تورى تاي،
تابىندا ءتورت اي. (تاعا)
3. ءسوزى دانا، ءۇنى جوق،
سويلەمەيدى ءتىلى جوق.
قولىڭا الساڭ شەشەن،
اقىلى اسقان كوسەم (كىتاپ)
4. قوس قازىق، ەكى جەلى، سەگىز نوقتا،
سويلەيدى شەجىرەدەي ادام سوقسا. (دومبىرا)
5. يەسى ونىڭ - ءسابي،
ءارى توسەك، ءارى ءۇي. (بەسىك)
6. كوتەرىپ ورمان، توعاي، تاستىڭ ءبارىن،
جانىندا شوگىپ جاتىر، ۇلكەن نارىڭ. (كيىز ءوي)
7. كولىكسىز ءومىر سۇرمەيدى،
عۇمىرى جاياۋ جۇرمەيدى. (ەر توقىم)
8. جاڭىلماستان جەتەۋى.
كەزەك قىزمەت ەتەدى. (اپتانىڭ جەتى كۇنى)
3ء-بولىم: «جالعاسىن تاپ» (ماقال-ماتەلدەر سايىسى)
1. تۋعان جەردەي جەر بولماس
...(تۋعان ەلدەي ەل بولماس)
2. ءتىل تاس جارادى،
...(تاس جارماسا، باس جارادى)
3. بۇلاقتى بولسا كول سەمىرەدى.
.... (ىنتىماقتى بولسا ەل سەمىرەدى)
4. كىسى ەلىندە سۇلتان بولعانشا،
...(ءوز ەلىڭدە ۇلتان بول)
5. تۋعان جەردىڭ قۇدىرەتىن،
...(شەتتە جۇرسەڭ بىلەرسىڭ)
6. وتان وت باسىنان .... (باستالادى)
7. ەل ەلدىڭ ءبارى جاقسى،
...(ءوز ەلىڭ بارىنەن جاقسى)
8. تۇعىرىم مەنىڭ - .... (تۋعان جەرىم)
4ء-بولىم: سۇراقتار، تاپسىرمالار
1. قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىن اتا.
2. ىرىم، تيىم سوزدەردى ايتۋ.
3. قازاقتىڭ ۇلتتىق مەرەكەسى جاڭا جىلى قاي كەزدە بولادى؟
4. قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىن اتا.
(بەسبارماق، باۋىرساق، قۇرت-ماي، ايران، شۇبات، ت. ب. )
5. بالا شىر ەتىپ دۇنيەگە كەلگەندە جاسالاتىن داستۇرلەردى اتا.
6. باتامەنەن ەل كوگەرەر، باتا بەرە بىلەسىڭ بە؟
7. ايران قاي مالدىڭ سۇتىنەن جاسالادى؟
8. قايماق قانداي سۇتتەن الىنادى؟
- وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى.
5ء-بولىم: ويۋ-ورنەك
- سول جەردەن وزدەرىنىڭ تاڭداۋى بويىنشا ويۋ قيىپ كورسەتەدى.
6ء-بولىم: ورامال تاستاماق ويىنى
- ويىن شارتى تانىستىرىلادى.
7ء-بولىم: بىلەك كۇشىن سىنايمىز
كىم ەپتى ەكەنىن سىنىپتا،
كۇشتىلەر بار بىزدەردە
توتەپ بەرەر تىعىرىقتا –دەپ وقۋشىلار بىلەك سىناسادى.
تابىلار ءبىلىم بولسا بار اسىل دا،
كەزەك قازىلاردىڭ باعاسىنا - دەپ ءسوز كەزەڭىن ءادىلقازىلار القاسىنا بەرەمىز.
ءىY. قورىتىندىلاۋ
ءمۇعالىم:جاس ۇرپاقتىڭ رۋحاني ءنار الىپ جەتىلۋىنە حالىقتىق اسىل مۇرانىڭ اسەرى مول. سونى جيناپ زەرتتەپ، كەلەر ۇرپاقتىڭ بويىنا دارىتۋ كەزەك كۇتتىرمەيتىن وزەكتى ماسەلەنىڭ ءبىرى. «ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەرسىڭ» دەيدى قازاق. بالا جاسىندا قالاي تاربيەلەنسە، ەسەيگەندە سونى ىستەيدى. حالىقتىق تاربيەنىڭ تۋىن بيىك ۇستاپ جاس ۇرپاقتى قاسيەتتى حالقىمىزدىڭ تالىمگەرلىك
ۇلگىسىمەن تاربيەلەيىك.
You Might Also Like
