سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 اپتا بۇرىن)
ناۋرىز تويى – ءداستۇرلى مەرەكە (سىنىپتان تىس شارا)
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلاردىڭ ساناسىنا حالقىنا دەگەن ماقتانىش سەزىمىن ۇيالاتۋ، انا ءتىلىن، ونىڭ تاريحىن، ونەرىن، مادەنيەتىن قاستەرلەي وتىرىپ، دامىتا وقىتىپ تاربيەلەۋ.
2. حالىقتىڭ سالت – ءداستۇرىن، ادەت – عۇرپىن ۇيرەتە وتىرىپ، ناۋرىز قازاقتىڭ ۇلتتىق مەيرامى ەكەنىن اشىپ كورسەتۋ.
3. ساباقتى حالىقتىق پەداگوگيكاعا نەگىزدەي وتىرىپ، قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق ويىندارىن، ۇلتتىق تاعامدارىن، ناقىل سوزدەرىن قاستەرلەي وتىرىپ، بالالارعا ۇعىندىرۋ.
كورنەكىلىگى: ۇلتتىق كيىم ۇلگىلەرى، ۇلتتىق تاعام تۇرلەرى، قۇراق كورپە، ماقالدار، وقۋشىلار سالعان سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر.

ۇلىس كۇنى قازان تولسا،
ول جىلى اق مول بولار.
ۇلى كىسىدەن باتا السا،
سوندا ول جىلى جول بولار.
ۇلكەننەن ۇلاعات، كىشىگە امانات.

ءمۇعالىم ءسوزى: - ناۋرىز قازاقتىڭ شىن ماعىناسىنداعى ۇلتتىق مەيرامى، ناۋرىزدىڭ 22 – ىندە كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى، قىس ءوتىپ كوكتەم كەلەدى. تىرشىلىك باستالادى. ول تىرشىلىك ارقاۋى – تاماق. مالىنىڭ قىستان امان شىعۋى. ونىڭ ءوسىپ - ءونىپ تولدەۋى. قازاق حالقى ءۇشىن ۇلكەن مەيرام – جاڭا جىل بولىپ سانالعان. جىل باسى – ناۋرىز، بابا حالقىمىزدىڭ سالتىندا، ويىن – كۇلكىنىڭ كوركىمەن ءسانى جيرەنشە، قوجاناسىر، الدار كوسە، تازشا بالا بولعان. مىنە، ەندى سول اۋىلدا بولىپ جاتقان « ناۋرىز تويى – ءداستۇرلى مەرەكە» اتتى تاربيە ساعاتىن باستايمىز.

وقۋشى. ناۋرىز جىر:
ناۋرىز كەلىپ، قار كەتتى.
اق قار كوك مۇز جۇتاتقان
شارۋا ەلىنەن قار كىردى.
ناۋرىز كەلىپ، جاس كىردى،
جاس حابارشى ءاز كىردى.
كۇنگە توسىپ ارقاسىن،
جان بىتكەنگە ناز كىردى.
ءمۇعالىم:
كۇن مەن ءتۇن تەڭەلدى،
جەر شۋاققا كەنەلدى.
سونى تويلار ەل ەندى.
ناۋرىز تويى – سالتىمىز،
كوگەرسىن دەپ حالقىمىز،
كوشەگە تال ەگەمىز.

كورىنىس. كۇن مەن ءتۇن شىعادى ورتاعا.
كۇن: ساۋلەسى مول كۇنمىن،
ءتۇن: جۇلدىزى كوپ ءتۇنمىن.
ەكەۋى بىرىگىپ: بۇگىن بىزدەر بىردەي بوپ،
تەڭەلەمىز بۇگىن ءبىز.
ءتۇن: ال ەرتەڭ، كۇن ۇزاق،
كۇن: ءتۇن قىسقارار ءبىراق.
ەكەۋى بىرىگىپ: ۇيقى قانباي قالىپ،
جۇرمەڭدەر تەك ءبىراق.

وقۋشى:
ءساندى كوكتەم – ناۋرىز،
ناۋرىز تويى – جىرىمىز.
كوڭىل گۇلدەي جايناسىن،
قۇلپىرسىن كۇن مەن اي،
قۇتتى بولسىن ناۋرىز توي!

ءمۇعالىم: بالالار، ۇلى كۇندە سالەمدەسۋدىڭ دە قالىپتاسقان ءداستۇرى بار ەكەن، كانە، سونى كورەيىك. ورتاعا مەيرام، رايىمبەك، راۋان، مەيرامگۇل، امانجان شىعادى.
وقۋشى:

امانسىز با، ۇلىس وڭ بولسىن،
اق مول بولسىن،
قايدا بولسا، جول بولسىن.
وقۋشى:
ۇلىس بەرەكە بولسىن،
بالە – جالا جەرگە ەنسىن.
وقۋشى:
ۇلىس باقىتتى بولسىن،
ءتورت تۇلىگىڭ اقتى بولسىن.
وقۋشى:
ۇلىس باقتى بولسىن،
ءار كۇنىمىز جاقسى بولسىن،
دوستىعىمىز بەرىك بولسىن،
ءبىلىم - ونەر سەرىك بولسىن!
وقۋشى:
اۋ، جاراڭدار، كەلىڭدەر!
توي قىزىعىن كورىڭدەر!
ناۋرىز ايعا باس ءيىپ،
كۇنگە سالەم بەرىڭدەر.

ءمۇعالىم: ناۋرىز تويىندا ۇلتتىق ويىندار دا وينالعان. قانە، كىم قانداي ۇلتتىق ويىندار بىلەدى؟ ( قىز قۋۋ، بايگە، كوكپار، كۇرەس، تەڭگە الۋ، اسىق ويناۋ).
- ولاي بولسا، ءبىز دە بۇگىن تويىمىزدا وسى ويىنداردى ويناپ كورەيىكشى.
1. «قىز قۋۋ ويىنى». ماقال – ماتەل ايتىپ جارىسادى.
2. «كۇش سىناسۋ» (بىلەكتەسۋ).
ءمۇعالىم: بالالار، ناۋرىز تويىنىڭ وزىنە ءتان ۇلكەن ىرىم اسى – ناۋرىز كوجە. مىنە، بۇگىن انالارىڭ سەندەرگە ناۋرىز كوجە ءپىسىرىپ جىبەرگەن ەكەن، ال ءبىز انالارىمىزعا ارناپ« قازاقتىڭ داستارقانى» اتتى ءانىمىزدى ايتىپ بەرەيىكشى.
حور: «قازاقتىڭ داستارقانى».

قورىتىندى ءسوز: وسىمەن تاربيە ساعاتىمىزدى باتامەن اياقتاي وتىرىپ، ناۋرىز كوجەدەن ءدام تاتۋعا شاقىرامىز.

بقو، شىڭعىرلاۋ اۋدانى،
تاسمولا وجبببم
كيتاروۆا لايلا تولىبايەۆنا

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما