نە نەدەن جاسالعان. زاتتاردىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. قاعاز
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: الەۋمەتتىك ورتا.
ءبولىمى: ەكولوگيا نەگىزدەرى، ءوزىن ءوزى تانۋ، كوركەم ادەبيەت.
وقۋ ءىس – ارەكەت ءتۇرى: قورشاعان ورتا.
تاقىرىبى: نە نەدەن جاسالعان. زاتتاردىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. قاعاز.
ماقساتى:
- بالالاردى تابيعي ماتەريالدان جاسالعان زاتتاردىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ؛
- ءارتۇرلى ماتەريالدان جاسالعان زاتتاردى توپتاستىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
- بالالاردىڭ قاعاز تۋرالى تۇسىنىكتەرىن بەكىتۋ، ونىڭ قاسيەتتەرى تۋرالى ءبىلىم بەرۋ؛
- كىتاپتى كۇتىپ ۇستاۋعا تاربيەلەۋ.
بيلينگۆالدى كومپانەنت: قاعاز - بۋماگا، كىتاپ - كنيگا.
سوزدىك جۇمىس: كارتون، تەگىس، تىعىز، بۇدىر، جىلتىر.
تەحنولوگيالىق قامتاماسىز ەتۋ: قاعازدىڭ تۇرلەرى، ديداكتيكالىق ويىنعا قاجەتتى قۇرالدار، سۋرەتتەر، تاجىريبە جاساۋعا ارنالعان قۇرالدار، اكت.
جەكە جۇمىس: بالالاردى سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرىپ، قورىتىندى جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ءجۇرۋ بارىسى:
تاربيەشى:
- بالالار ەڭ الدىمەن مىنا جۇمباقتىڭ شەشۋىن تابىڭدار:
«قوبديىندا قايىرلى،
قازىنانىڭ ءبارى بار.
تاۋىسساڭ كوز مايىڭدى،
قالاعانىڭ تابىلار» ( كىتاپ)
تاربيەشى:
- بالالار، قالاي ويلايسىڭدار، كىتاپ نەدەن جاسالعان؟
بالالار: قاعازدان، كارتوننان.
تاربيەشى:
- دۇرىس. ايتىڭدارشى، اعاشتاردىڭ قانداي ماڭىزى بار؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى: جاسىل اعاشتار اۋانى تازارتادى، تابيعاتقا كورىك بەرىپ تۇرادى، اعاشتان جيھازدار، ءۇي ت. ب قاجەتتى زاتتار جاسايدى.
تاربيەشى:
- بالالار، اعاشتان قاعاز جاسالادى ەكەن، ول جونىندە كەيىننەن ايتىپ بەرەمىن، ال ءقازىر بىزدەر قاعاز جانە ونىڭ ياعني قاعازدىڭ قاسيەتتەرى تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز. سەندەردىڭ الدارىڭدا پارتادا قاعازدىڭ ۇلگىلەرى جاتىر، سوعان زەر سالىپ قاراڭىزدارشى، قاعاز قانداي بولادى ەكەن؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى: جۇقا، تىعىز، تەگىس، اق قاعاز، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعاز ت ب.
تاربيەشى: - جارايسىڭدار، بالالار. ەندى بىزدەر تاجىريبە ارقىلى قاعازدىڭ قاسيەتتەرىن ەسىمىزگە تۇسىرەمىز.
تاجىريبە №1.
تاربيەشى اشىق ءتۇستى ويىنشىقتى الىپ، ونى ۇستەل ۇستىنە قويادى. الدىمەن تاربيەشى اينەك الىپ، بالالار سول ارقىلى ويىنشىقتى قارايدى. ءبىز ويىنشىقتى نەلىكتەن كورىپ تۇرمىز؟ ويتكەنى اينەك ءمولدىر.
تاربيەشى: ەندى اينەكتىڭ ورنىنا قاعاز پاراعىن الامىز. قاعاز ارقىلى ويىنشىق كورىنىپ تۇر ما؟ جوق. ويتكەنى قاعاز ءمولدىر ەمەس. بۇل قاعازدىڭ قاسيەتى. بالالار، قاعاز قانداي؟
بالالار: قاعاز ءمولدىر ەمەس.
تاجىريبە №2.
- ءقازىر ەكىنشى تاجىريبەنى جۇرگىزەمىز. ۇستەل ۇستىندە ىشىندە سۋ قۇيىلعان ەكى ستاكان تۇر. ءبىرىنشى ستاكانعا مەتالل قاسىقتى، ال ەكىنشى ستاكانعا قاعاز سۇرتكىشتى ( سالفەتكا) سالامىن. قاسىق سالعان ستاكاندا نە بايقادىڭدار؟ ەشتەڭە. ال سۇرتكىش قاعازىمىزعا نە بولدى؟ ول تولىعىمەن ىلعالداندى. بالالار، سەندەر قالاي ويلايسىڭدار، جاڭبىرلى كۇنى قاعازدان جاسالعان قولشاتىرمەن كوشەگە شىعا الامىز با؟ جوق. ويتكەنى قاعاز قولشاتىردان سۋ ءوتىپ كەتەدى. بۇل قاعازدىڭ ەكىنشى قاسيەتى. بالالار، قاعاز قانداي؟
بالالار: قاعاز تەز ىلعالدانادى، ياعني سۋ وتكىزەدى.
تاجىريبە №3.
تاربيەشى: مەنىڭ قولىمدا ەكى لەنتا بار. بىرەۋى قاعازدان، ال ەكىنشىسى – ماتادان جاسالعان. ءقازىر ەكى قىز شىعىپ وسى لەنتالاردى قۋىرشاقتىڭ شاشىنا بايلايدى.( بالالار شىعىپ ورىندايدى). نە بولدى؟ ماتا لەنتا بايلانادى، ال قاعاز لەنتا بايلانباي جىرتىلىپ قالادى. بۇل قاعازدىڭ ءۇشىنشى قاسيەتى. بالالار، قاعاز قانداي؟
بالالار: قاعاز وڭاي جىرتىلادى.
- بالالار، بۇگىن مەن سەندەرمەن ءۇش تاجىريبە جاساپ، قاعازدىڭ كەيبىر قاسيەتتەرىمەن تانىستىڭىزدار. بالالار، قاعازدىڭ تاعى دا قانداي قاسيەتتەرىن بىلەسىڭدەر؟
بالالار: قاعاز وتقا جاقسى جانادى، ونىڭ ءيىسى جوق، وعان سۋرەت سالۋعا، جازۋعا بولادى، قاعازدى ۋماشتاعان كەزدە سىقىرلاعان دىبىس شىعادى.
اتىراۋ قالاسى،
№8 «اقبوتا» شيپا - جاي ءتيپتى بوبەكجاي - بالاباقشاسى
ماد توبىنىڭ تاربيەشىسى - ديۋسەمالييەۆا گۇلسىم جەكسەن قىزى
ءبولىمى: ەكولوگيا نەگىزدەرى، ءوزىن ءوزى تانۋ، كوركەم ادەبيەت.
وقۋ ءىس – ارەكەت ءتۇرى: قورشاعان ورتا.
تاقىرىبى: نە نەدەن جاسالعان. زاتتاردىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. قاعاز.
ماقساتى:
- بالالاردى تابيعي ماتەريالدان جاسالعان زاتتاردىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ؛
- ءارتۇرلى ماتەريالدان جاسالعان زاتتاردى توپتاستىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
- بالالاردىڭ قاعاز تۋرالى تۇسىنىكتەرىن بەكىتۋ، ونىڭ قاسيەتتەرى تۋرالى ءبىلىم بەرۋ؛
- كىتاپتى كۇتىپ ۇستاۋعا تاربيەلەۋ.
بيلينگۆالدى كومپانەنت: قاعاز - بۋماگا، كىتاپ - كنيگا.
سوزدىك جۇمىس: كارتون، تەگىس، تىعىز، بۇدىر، جىلتىر.
تەحنولوگيالىق قامتاماسىز ەتۋ: قاعازدىڭ تۇرلەرى، ديداكتيكالىق ويىنعا قاجەتتى قۇرالدار، سۋرەتتەر، تاجىريبە جاساۋعا ارنالعان قۇرالدار، اكت.
جەكە جۇمىس: بالالاردى سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرىپ، قورىتىندى جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ءجۇرۋ بارىسى:
تاربيەشى:
- بالالار ەڭ الدىمەن مىنا جۇمباقتىڭ شەشۋىن تابىڭدار:
«قوبديىندا قايىرلى،
قازىنانىڭ ءبارى بار.
تاۋىسساڭ كوز مايىڭدى،
قالاعانىڭ تابىلار» ( كىتاپ)
تاربيەشى:
- بالالار، قالاي ويلايسىڭدار، كىتاپ نەدەن جاسالعان؟
بالالار: قاعازدان، كارتوننان.
تاربيەشى:
- دۇرىس. ايتىڭدارشى، اعاشتاردىڭ قانداي ماڭىزى بار؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى: جاسىل اعاشتار اۋانى تازارتادى، تابيعاتقا كورىك بەرىپ تۇرادى، اعاشتان جيھازدار، ءۇي ت. ب قاجەتتى زاتتار جاسايدى.
تاربيەشى:
- بالالار، اعاشتان قاعاز جاسالادى ەكەن، ول جونىندە كەيىننەن ايتىپ بەرەمىن، ال ءقازىر بىزدەر قاعاز جانە ونىڭ ياعني قاعازدىڭ قاسيەتتەرى تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز. سەندەردىڭ الدارىڭدا پارتادا قاعازدىڭ ۇلگىلەرى جاتىر، سوعان زەر سالىپ قاراڭىزدارشى، قاعاز قانداي بولادى ەكەن؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى: جۇقا، تىعىز، تەگىس، اق قاعاز، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعاز ت ب.
تاربيەشى: - جارايسىڭدار، بالالار. ەندى بىزدەر تاجىريبە ارقىلى قاعازدىڭ قاسيەتتەرىن ەسىمىزگە تۇسىرەمىز.
تاجىريبە №1.
تاربيەشى اشىق ءتۇستى ويىنشىقتى الىپ، ونى ۇستەل ۇستىنە قويادى. الدىمەن تاربيەشى اينەك الىپ، بالالار سول ارقىلى ويىنشىقتى قارايدى. ءبىز ويىنشىقتى نەلىكتەن كورىپ تۇرمىز؟ ويتكەنى اينەك ءمولدىر.
تاربيەشى: ەندى اينەكتىڭ ورنىنا قاعاز پاراعىن الامىز. قاعاز ارقىلى ويىنشىق كورىنىپ تۇر ما؟ جوق. ويتكەنى قاعاز ءمولدىر ەمەس. بۇل قاعازدىڭ قاسيەتى. بالالار، قاعاز قانداي؟
بالالار: قاعاز ءمولدىر ەمەس.
تاجىريبە №2.
- ءقازىر ەكىنشى تاجىريبەنى جۇرگىزەمىز. ۇستەل ۇستىندە ىشىندە سۋ قۇيىلعان ەكى ستاكان تۇر. ءبىرىنشى ستاكانعا مەتالل قاسىقتى، ال ەكىنشى ستاكانعا قاعاز سۇرتكىشتى ( سالفەتكا) سالامىن. قاسىق سالعان ستاكاندا نە بايقادىڭدار؟ ەشتەڭە. ال سۇرتكىش قاعازىمىزعا نە بولدى؟ ول تولىعىمەن ىلعالداندى. بالالار، سەندەر قالاي ويلايسىڭدار، جاڭبىرلى كۇنى قاعازدان جاسالعان قولشاتىرمەن كوشەگە شىعا الامىز با؟ جوق. ويتكەنى قاعاز قولشاتىردان سۋ ءوتىپ كەتەدى. بۇل قاعازدىڭ ەكىنشى قاسيەتى. بالالار، قاعاز قانداي؟
بالالار: قاعاز تەز ىلعالدانادى، ياعني سۋ وتكىزەدى.
تاجىريبە №3.
تاربيەشى: مەنىڭ قولىمدا ەكى لەنتا بار. بىرەۋى قاعازدان، ال ەكىنشىسى – ماتادان جاسالعان. ءقازىر ەكى قىز شىعىپ وسى لەنتالاردى قۋىرشاقتىڭ شاشىنا بايلايدى.( بالالار شىعىپ ورىندايدى). نە بولدى؟ ماتا لەنتا بايلانادى، ال قاعاز لەنتا بايلانباي جىرتىلىپ قالادى. بۇل قاعازدىڭ ءۇشىنشى قاسيەتى. بالالار، قاعاز قانداي؟
بالالار: قاعاز وڭاي جىرتىلادى.
- بالالار، بۇگىن مەن سەندەرمەن ءۇش تاجىريبە جاساپ، قاعازدىڭ كەيبىر قاسيەتتەرىمەن تانىستىڭىزدار. بالالار، قاعازدىڭ تاعى دا قانداي قاسيەتتەرىن بىلەسىڭدەر؟
بالالار: قاعاز وتقا جاقسى جانادى، ونىڭ ءيىسى جوق، وعان سۋرەت سالۋعا، جازۋعا بولادى، قاعازدى ۋماشتاعان كەزدە سىقىرلاعان دىبىس شىعادى.
اتىراۋ قالاسى،
№8 «اقبوتا» شيپا - جاي ءتيپتى بوبەكجاي - بالاباقشاسى
ماد توبىنىڭ تاربيەشىسى - ديۋسەمالييەۆا گۇلسىم جەكسەن قىزى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
