- 07 جەل. 2021 00:00
- 209
نەگىزگى ۋلاعىش زاتتاردى قالاي كلاسسيفيكاسيالاۋعا بولادى؟
ۋلاعىش زاتتار — ادامداردى، مالداردى، وسىمدىكتەردى جانە سىرتقى ورتانى زاقىمداۋعا ارنالعان ۋلى حيميالىق قوسىلىستار.
زاقىمداۋشى اسەرىنىڭ سيپاتىنا قاراي ۋلاعىش زاتتار مىناداي توپتارعا بولىنەدى: نەگىزىنەن ورتالىق نەرۆ جۇيەسىنە زاقىمدايتىن، ادامدار مەن مالدى جۇيكە سال اۋرۋىنا ۇشىراتاتىن ۋلى زاتتار (زارين، زومان V-گازى)؛ ادامدار مەن مالداردىڭ بۇكىل ورگانيزىمىن جالپى ۋلاعىش زاتتار (سيميل قىشقىلى، حلورسيان)؛ تەرىنى زاقىمداپ-ىرىڭدەتەتىن ۋلى زاتتار، ولار تيگەندە ادام دەنەسى الدىمەن قىزارادى، كەيىن ول جەردە جارا پايدا بولادى (يپريت، ليۋيزيت)؛ ادامدار مەن مالداردىڭ تىنىس جۇيەسىن زاقىمدايتىن تۇنشىقتىرعىش ۋلى زاتتار (فوسگەن، ديفوسگەن)؛ كوزدەن جاس اعىزاتىن تىتىركەندىرگىش ۋلى زاتتار (حلوراسەتوفەنون، س پرەپاراتى)؛ تۇشكىرتەتىن ۋلى زاتتار (ادامسيت)؛ ادامنىڭ ورتالىق نەرۆ جۇيەسىن زاقىمدايتىن جانە ادامنىڭ پسيحيكاسىنىڭ جانە باسقا دا ورگانداردىڭ بۇزىلۋىنا اكەپ سوقتىراتىن پسيحوحيميالىق ۋلى زاتتار.
ۋلى زاتتار زاقىمداۋ اسەرىن سىرتقى ورتادا ساقتاۋ ۇزاقتىعىنا قاراي تۇراقتى جانە تۇراقسىز بولىپ ەكىگە بولىنەدى. تۇراقتىۋلى زاتتار وزدەرىنىڭ زاقىمداۋ اسەرىن بىرنەشە ساعاتتان بىرنەشە ايعا دەيىن ساقتاۋىمەن ەرەكشەلەنەدى (يپريت، ليۋيزيت، زارين، زومان، V-گازى). تۇراقسىز ۋلى زيت، زارين، زومان، V-گازى)؛ زاتتار زاقىمداۋ اسەرىن بىرنەشە مينۋت قانا ساقتايدى (سينيل كىشقىلى، حلورسيان، فوسگەن، ديفوسگەڭ). ۋلى زاتتار ادام ورگانيزمىنە اسەر ەتۋىنە قاراي بىردەن ولتىرەتىن (جۇيكە-سال اۋرۋىنا ۇشىراتاتىن جالپى ۋلى، تەرىنى زاقىمداپ، جاراقاتتايتىن، تۇنشىقتىرعىش)، ۋاقىتشا قاتاردان شىعاراتىن (پسيحوحيميالىق، تىتىركەندىرگىش) ۋلى زاتتار بولىپ بولىنەدى.