وداعاي تۋرالى تۇسىنىك
قازاق ءتىلى 6 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وداعاي تۋرالى تۇسىنىك.
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلارعا وداعاي جانە ونىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ،
العاش ماعلۇمات بەرۋ.
مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىك. وقۋشىلارعا جاڭا ءسوز تابى وداعاي تۋرالى ماعلۇمات بەرىپ، وداعايدىڭ تۇرلەرى، ايتىلۋ ەرەكشەلىكتەرى، جازىلۋ ەملەسى جايلى كەڭىرەك تۇسىنىك بەرۋ، سويلەم ىشىنەن تاۋىپ، تۇرلەرىنە اجىراتۋدى ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق. وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرى مەن سوزدىك قورلارىن ارتتىرۋ، ءوز ويلارىن جۇيەلى تۇردە جەتكىزە ءبىلۋىن، تانىم دەڭگەيىن دامىتۋ.
تاربيەلىلىك. وقۋشىلاردى انا ءتىلىن ارداقتاۋعا، حالقىمىزدىڭ سالت - ءداستۇرىن، ىرىم - جورالعىلارىن بىلە ءجۇرىپ، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: تەست، ءتۇسىندىرۋ، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار، سەمانتيكالىق كارتا، سۇراق - جاۋاپ، باعالاۋ، بەكىتۋ، قورىتىندىلاۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، وقۋلىق، ءتورت تۇلىك سۋرەتتەرى، سمايليكتەر.
ساباقتىڭ فورمالارى: جەكە بالامەن، سىنىپ ۇجىمىمەن جۇمىس جۇرگىزۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ.
كەزەكشى كىم ەكەنىن انىقتاۋ.
باعالاۋ پاراقشالارىن تاراتىپ، شارتىن ءتۇسىندىرۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ ءبولىمى. وتكەندى قايتالاۋعا ارنالعان تەست سلايدپەن كورسەتىلەدى. وقۋشىلار ورىنداپ بولعان سوڭ، جاۋاپتارى شىعادى. وقۋشىلار ءبىر - ءبىرىنىڭ داپتەرلەرىن الماستىرىپ تەكسەرەدى.
1. نەگىزگى زات ەسىمدى تابىڭىز:
ا) كاسىپكەر ۆ) زەينەت س) زەينەتاقى
2. سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرى نەشەۋ؟
ا) ەكەۋ ۆ) ۇشەۋ س) تورتەۋ
3. رەتتىك سان ەسىمدى تابىڭىز:
ا) ەكەۋ ۆ) ۇشەۋ س) التىنشى
4. بەرىلگەن سوزدەردىڭ قايسىسى ەسىمدىك؟
ا) مىناۋ ۆ) بيىك س) تىڭدا
5. بولىمسىز ەتىستىكتى كورسەت:
ا) جينا ۆ) ماقتانبا س) وقى
6. - دىر، - ءدىر، - تىر، - ءتىر – قاي ەتىستىڭ جۇرناعى؟
ا) وزدىك ەتىس ۆ) ورتاق ەتىس س) وزگەلىك ەتىس
7. ەسىمشە تۇلعالى ءسوزدى كورسەت:
ا) وقىعان ۆ) بارىپتى س) كەلەدى
8. بۇگىن، ءقازىر، جازدىگۇنى دەگەن سوزدەر ۇستەۋدىڭ قاي ءتۇرى؟
ا) ماقسات ۆ) مەزگىل س) مەكەن
9. بەينەلەۋىش ءسوزى بار تىركەستى تاپ:
ا) مىرس - مىرس كۇلدى ۆ) گۇرس ەتە قۇلادى س) جالت بۇرىلدى
10. شىلاۋلاردىڭ تۇرىنە جاتاتىن ءسوزدى تاپ:
ا) ساباقتى ۆ) سەپتەۋلىك س) ساپالىق
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. – بالالار، قازاق تىلىندە نەشە ءسوز تابى بار؟ كانە، اتاپ شىعايىقشى: زات ەسىم، سىن ەسىم، سان ەسىم، ەسىمدىك، ەتىستىك، ۇستەۋ، ەلىكتەۋ ءسوز، شىلاۋ، وداعاي. ءبىز وتپەگەن قاي ءسوز تابى قالىپ قويدى؟
ەندەشە، بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز: «وداعاي تۋرالى تۇسىنىك» دەپ اتالادى. وداعايدىڭ تۇرلەرى بار. تۇرلەرىنىڭ ءوزى قىزىق! وداعاي ءسوزىن بۋىنعا بولەيىكشى!
- و - دا - عاي. نەشە بۋىن بار؟
- 3 بۋىن بار.
- قىزىقتىڭ ءوزى وسىندا. وداعاي سوزىندە قانشا بۋىن بولسا، سونشا ءتۇرى بولادى. ءبىرىنشى ءتۇرى، ول - كوڭىل كۇي وداعايلارى دەپ اتالادى. كوڭىل كۇي وداعايلارى قانداي ماعىنانى ءبىلدىرۋى مۇمكىن؟
- قۋانۋ، شاتتانۋ، تاڭدانۋ، جىلاۋ، ارمانداۋ، وكىنۋ، رەنجۋ، ت. ب.
- ال ەكىنشى ءتۇرى - شاقىرۋ وداعايلارى دەپ اتالادى. شاقىرۋ وداعايلارى نەنى ءبىلدىرۋى مۇمكىن؟ كىمنىڭ قانداي ويى بار؟
- بىلىمگە شاقىرۋ، مەكتەپكە شاقىرۋ، ءتولدى شاقىرۋ.
- كەرەمەت! ويلارىڭ كەرەمەت ەكەن. شاقىرۋ وداعايلارى – ول يت، قۇس، مالدى شاقىرۋ، مىسالى: موھ - موھ، شورە - شورە، كا - كا، ت. ب. جانە ولاردى قۋۋمەن بايلانىستى: پىرس، ارا.
- ءۇشىنشى ءتۇرى ول – جەكىرۋ وداعايلارى. ول – تىيىم سالۋ ماعىناسىن بىلدىرەدى. مىسالى: ءتايت، ءجا.
وداعاي
↓
كوڭىل كۇي
شاقىرۋ
جەكىرۋ
- ەندەشە، ءۇش وداعايدىڭ تۇرلەرىنە ءبىر - ءبىر وداعاي ايتىپ، كوركەم ەتىپ جازالىق.
بارەكەلدى، شورە - شورە، ءتايت.
بەرىلگەن سوزدەردى داپتەرگە جازىپ الۋ.
وداعايدىڭ ەرەجەسىن جازدىرتامىن.
تولىق ماعىناسى جوق، سوندىقتان زاتتى، قۇبىلىستى، ارەكەتتى ناقتى بىلدىرمەي، تەك ادامنىڭ ءار ءتۇرلى كوڭىل كۇيىن، سەزىمىن بىلدىرەتىن نەمەسە جان - جانۋارلارعا قاراتىلىپ ايتىلاتىن سوزدەر وداعاي سوزدەر دەپ اتالادى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وداعاي تۋرالى تۇسىنىك.
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلارعا وداعاي جانە ونىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ،
العاش ماعلۇمات بەرۋ.
مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىك. وقۋشىلارعا جاڭا ءسوز تابى وداعاي تۋرالى ماعلۇمات بەرىپ، وداعايدىڭ تۇرلەرى، ايتىلۋ ەرەكشەلىكتەرى، جازىلۋ ەملەسى جايلى كەڭىرەك تۇسىنىك بەرۋ، سويلەم ىشىنەن تاۋىپ، تۇرلەرىنە اجىراتۋدى ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق. وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرى مەن سوزدىك قورلارىن ارتتىرۋ، ءوز ويلارىن جۇيەلى تۇردە جەتكىزە ءبىلۋىن، تانىم دەڭگەيىن دامىتۋ.
تاربيەلىلىك. وقۋشىلاردى انا ءتىلىن ارداقتاۋعا، حالقىمىزدىڭ سالت - ءداستۇرىن، ىرىم - جورالعىلارىن بىلە ءجۇرىپ، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ساباق.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: تەست، ءتۇسىندىرۋ، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار، سەمانتيكالىق كارتا، سۇراق - جاۋاپ، باعالاۋ، بەكىتۋ، قورىتىندىلاۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، وقۋلىق، ءتورت تۇلىك سۋرەتتەرى، سمايليكتەر.
ساباقتىڭ فورمالارى: جەكە بالامەن، سىنىپ ۇجىمىمەن جۇمىس جۇرگىزۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەلدەۋ.
كەزەكشى كىم ەكەنىن انىقتاۋ.
باعالاۋ پاراقشالارىن تاراتىپ، شارتىن ءتۇسىندىرۋ.
ءا) ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ ءبولىمى. وتكەندى قايتالاۋعا ارنالعان تەست سلايدپەن كورسەتىلەدى. وقۋشىلار ورىنداپ بولعان سوڭ، جاۋاپتارى شىعادى. وقۋشىلار ءبىر - ءبىرىنىڭ داپتەرلەرىن الماستىرىپ تەكسەرەدى.
1. نەگىزگى زات ەسىمدى تابىڭىز:
ا) كاسىپكەر ۆ) زەينەت س) زەينەتاقى
2. سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرى نەشەۋ؟
ا) ەكەۋ ۆ) ۇشەۋ س) تورتەۋ
3. رەتتىك سان ەسىمدى تابىڭىز:
ا) ەكەۋ ۆ) ۇشەۋ س) التىنشى
4. بەرىلگەن سوزدەردىڭ قايسىسى ەسىمدىك؟
ا) مىناۋ ۆ) بيىك س) تىڭدا
5. بولىمسىز ەتىستىكتى كورسەت:
ا) جينا ۆ) ماقتانبا س) وقى
6. - دىر، - ءدىر، - تىر، - ءتىر – قاي ەتىستىڭ جۇرناعى؟
ا) وزدىك ەتىس ۆ) ورتاق ەتىس س) وزگەلىك ەتىس
7. ەسىمشە تۇلعالى ءسوزدى كورسەت:
ا) وقىعان ۆ) بارىپتى س) كەلەدى
8. بۇگىن، ءقازىر، جازدىگۇنى دەگەن سوزدەر ۇستەۋدىڭ قاي ءتۇرى؟
ا) ماقسات ۆ) مەزگىل س) مەكەن
9. بەينەلەۋىش ءسوزى بار تىركەستى تاپ:
ا) مىرس - مىرس كۇلدى ۆ) گۇرس ەتە قۇلادى س) جالت بۇرىلدى
10. شىلاۋلاردىڭ تۇرىنە جاتاتىن ءسوزدى تاپ:
ا) ساباقتى ۆ) سەپتەۋلىك س) ساپالىق
ب) جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. – بالالار، قازاق تىلىندە نەشە ءسوز تابى بار؟ كانە، اتاپ شىعايىقشى: زات ەسىم، سىن ەسىم، سان ەسىم، ەسىمدىك، ەتىستىك، ۇستەۋ، ەلىكتەۋ ءسوز، شىلاۋ، وداعاي. ءبىز وتپەگەن قاي ءسوز تابى قالىپ قويدى؟
ەندەشە، بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز: «وداعاي تۋرالى تۇسىنىك» دەپ اتالادى. وداعايدىڭ تۇرلەرى بار. تۇرلەرىنىڭ ءوزى قىزىق! وداعاي ءسوزىن بۋىنعا بولەيىكشى!
- و - دا - عاي. نەشە بۋىن بار؟
- 3 بۋىن بار.
- قىزىقتىڭ ءوزى وسىندا. وداعاي سوزىندە قانشا بۋىن بولسا، سونشا ءتۇرى بولادى. ءبىرىنشى ءتۇرى، ول - كوڭىل كۇي وداعايلارى دەپ اتالادى. كوڭىل كۇي وداعايلارى قانداي ماعىنانى ءبىلدىرۋى مۇمكىن؟
- قۋانۋ، شاتتانۋ، تاڭدانۋ، جىلاۋ، ارمانداۋ، وكىنۋ، رەنجۋ، ت. ب.
- ال ەكىنشى ءتۇرى - شاقىرۋ وداعايلارى دەپ اتالادى. شاقىرۋ وداعايلارى نەنى ءبىلدىرۋى مۇمكىن؟ كىمنىڭ قانداي ويى بار؟
- بىلىمگە شاقىرۋ، مەكتەپكە شاقىرۋ، ءتولدى شاقىرۋ.
- كەرەمەت! ويلارىڭ كەرەمەت ەكەن. شاقىرۋ وداعايلارى – ول يت، قۇس، مالدى شاقىرۋ، مىسالى: موھ - موھ، شورە - شورە، كا - كا، ت. ب. جانە ولاردى قۋۋمەن بايلانىستى: پىرس، ارا.
- ءۇشىنشى ءتۇرى ول – جەكىرۋ وداعايلارى. ول – تىيىم سالۋ ماعىناسىن بىلدىرەدى. مىسالى: ءتايت، ءجا.
وداعاي
↓
كوڭىل كۇي
شاقىرۋ
جەكىرۋ
- ەندەشە، ءۇش وداعايدىڭ تۇرلەرىنە ءبىر - ءبىر وداعاي ايتىپ، كوركەم ەتىپ جازالىق.
بارەكەلدى، شورە - شورە، ءتايت.
بەرىلگەن سوزدەردى داپتەرگە جازىپ الۋ.
وداعايدىڭ ەرەجەسىن جازدىرتامىن.
تولىق ماعىناسى جوق، سوندىقتان زاتتى، قۇبىلىستى، ارەكەتتى ناقتى بىلدىرمەي، تەك ادامنىڭ ءار ءتۇرلى كوڭىل كۇيىن، سەزىمىن بىلدىرەتىن نەمەسە جان - جانۋارلارعا قاراتىلىپ ايتىلاتىن سوزدەر وداعاي سوزدەر دەپ اتالادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ماتەماتيكانىڭ قازاق حالقىنىڭ تۇرمىس - تىرشىلىگىندە قولدانىلۋى.
