وكپەنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وكپەنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى
ساباقتىڭ ماقساتى
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا وكپەنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى تۋرالى تولىق تۇسىنىك بەرۋ، ولاردىڭ ماڭىزىنا قىزمەتى توقتالىپ ءوتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا وكپەنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى تۋرالى بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ، بىلىمدەرىن شىڭداۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلارعا تىنىس الۋ مۇشەلەرىنە زيان تيگىزەر زاتتاردى ايتا وتىرىپ، تىنىس الۋ جولدارىندا تۋىندايتىن اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋعا، وزدەرىنىڭ دەنساۋلىعىن كۇتۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءداستۇرلى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءوتۋ ءادىسى: ستو ەلەمەنتتەرى، اۋىزشا بايانداۋ، سۇراق جاۋاپ،
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كەستە، سۋرەت، مۋلياج، ادام قۇرىلىسىنىڭ قاڭقاسى، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ ءپان ارالىق بايلانىسى: گەوگرافيا، حيميا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ، سىنىپتى قالىپقا كەلتىرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1. اۋا تاسىمالدايتىن جول سۋرەتىنە سيپاتتاما (93 – سۋرەت)
2. سۋرەتتى قۇراستىرۋ (95 - سۋرەت)
3. تىنىس الۋ مۇشەلەرى. وي تولعاۋ
4. سايكەستىگىن انىقتاڭدار؟
1. مۇرىن قۋىسىنىڭ ىشكى بەتى --- 100 سم2
2. وكپەدە ---- گاز الماسۋ
3. ءىۇ ءۇى ----- كومەي
4. ەرلەردە ---- 44مم
5. ايەلدەردە ----- 35مم
6. كەڭىردەك ۇز ------ 9 - 13سم
7. ءۇ كەۋدە ------ برونحىعا
ءىىى. وتكەن ساباقتى پىسىقتاۋ.
تىنىس الۋ جۇيەسى وتە ماڭىزدى گاز الماسۋ قىزمەتىن اتقارادى، ال گاز الماسۋسىز تىرشىلىك ەتۋ مۇمكىن ەمەس. ورگانيزم مەن سىرتقى ورتا اراسىنداعى وتتەك ءتۇسىپ، كومىرقىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىمەن بايلانىستى جۇرەتىن گاز الماسۋ پروسەسى تىنىس الۋ دەپ اتالادى.
ءىۇ. جاڭا ساباقتى بايانداۋ.
اۋا سىرتتان وكپەگە جانە وكپەدەن سىرتقا قوزعالاتىن قۋىستار — تىنىس جولدارىنا مۇرىن قۋىسى، كومەي، كەڭىردەك، جونە برونحىلار جاتادى. دەگەنمەن، تىنىس جولدارىنىڭ قىزمەتى اۋانى وتكىزۋ عانا ەمەس. مۇرىن قۋىسىندا، كومەيدە، كەڭىردەكتە جانە برونحىلاردا دەم العاندا ىشكە كىرەتىن اۋا شاڭنان، ميكروبتاردان تازارتىلىپ، تىنىس جولدارى مەن وكپە قۋىسىنىڭ شىرىشتى قاباتى كەۋىپ قالماۋ ءۇشىن ىلعالداندىرىلىپ، وكپەنى سۋىق اۋانىڭ اسەرىنەن ساقتاۋ ءۇشىن جىلىتىلادى.
اۋا تانا ۋ ارقىلى مۇرىن قۋىسىنا كىرەدى. مۇرىن قۋىسى كەڭسىرىك شەمىرشەگى ارقىلى وڭ جانە سول جاق بولىكتەرگە ءبولىنىپ، جۇپ تاناۋ تەسىكتەرى ارقىلى سىرتقا اشىلادى دا ىشكى جاعى جۇتقىنشاقپەن قوسىلادى. مۇرىن قۋىسى شىرىشتى قاباتپەن قاپتالعان. سونىمەن قاتار، مۇرىن قۋىسىندا ءيىس رەسەپتورلارى ورنالاسقان، جۇتقىنشاق — اس قورىتۋ جۇيەسىنىڭ مۇشەسى، ال كومەي — سويلەۋ مۇشەسى.
تىنىس الۋ جۇيەسىنىڭ ماڭىزدى بولىگى — ءو ك پ ە. بۇل برونحىلاردىڭ ۇساق تارماقتارىنىڭ قۋىستارىنان جاسالعان الۆەولالار مەن سەرپىمدى دانەكەر ۇلپالاردان تۇراتىن جۇپ مۇشە. الۆەولالار نەمەسە وكپە قۋىستارى وتە ۇساق، شار ءتارىزدى دومالاق، ولاردى ميكروسكوپ ارقىلى عانا كورۋگە بولادى.
وكپە (پۇلمونەس، لات. پۇلمو – وكپە) – ادام مەن جانۋارلاردىڭ تىنىس الۋ ورگانى. ءپىشىنى جارتىلاي كونۋس ءتارىزدى، ونىڭ تومەنگى جاعى نەمەسە نەگىزى ويىستاۋ بىتكەن، كەۋدە قۋىسىن ءىش قۋىسىنان ءبولىپ تۇراتىن كوك ەتكە كىرىپ جاتادى. جوعارعى جاعى ءسۇيىر، بۇعانا سۇيەگىنەن 2 – 3 سم - دەي شىعىپ، مويىننىڭ تومەنگى بولىگىنە ەنىپ جاتادى. سىرتىندا ءسىرلى قابىق – وكپەقاپ (پليەۆرا) بولادى. وكپەگە اۋاتامىرلارى (برونح)، وكپە ارتەرياسى كەلەدى دە، ودان ەكى وكپە ۆەناسى شىعادى. سول جاق وكپە ەكى بولىكتەن (جوعارعى، تومەنگى)، ال وڭ جاق وكپە ءۇش بولىكتەن (جوعارعى، ورتاڭعى جانە تومەنگى) تۇرادى. وكپەىشىلىك اۋاتامىرلار جۇيەسى تارماقتى اۋاتامىر تۇزەدى، بولىكتىك اۋاتامىرلاردىڭ ۇشىنداعى تارماقتارى اۋاتامىرشالارعا (برونحيولالارعا) ءبولىنىپ، تىنىس الۋ بولىگىنە وتەدى. اۋاتامىرشالارى كوپىرشىكتى جولدار تۇزەدى دە، ونىڭ ىشىندە وتە كوپ مايدا كوپىرشىكتەر (الۆەولدار) بولادى. ەرەسەك ادامنىڭ ەكى وكپەسىنە 700 ملن - نان استام كوپىرشىك سيادى. جان - جاعىن قانتامىرلار كاپيلليارلارى قورشاعان كوپىرشەكتەردە گاز الماسۋ جۇرەدى. وكپەدە جۇتقان اۋا قانعا وتەدى، كومىر قىشقىل گازى قاننان اۋاعا شىعادى. ادامنىڭ جالپى ورتاشا وكپە سىيىمدىلىعى – 2680'120. وكپە دەنە تەمپەراتۋراسىنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋعا، قان ۇيۋى، بەلوك، ماي جانە كومىرتەك الماسۋ پروسەستەرىنە قاتىسادى. [1] كوپ كەزدەسەتىن وكپە اۋرۋلارى: وكپە قابىنۋى، وكپە قاتەرلى ىسىگى، تۋبەركۋلەز، ت. ب. وكپە ومىرتقالىلاردىڭ ەۆوليۋسيالىق دامۋ بارىسىندا ديەۆون كەزەڭىندە تىرشىلىك ەتكەن ساۋىتتى جانە ساۋساققاناتتى بالىقتاردا، ال پالەوزويدا – قوستىنىستى بالىقتاردا پايدا بولدى. كەيبىر قۇيرىقتى قوسمەكەندىلەردە (مىسالى، وكپەسىز سالاماندردا) وكپە بولمايدى. قازىرگى كەزدە تىرشىلىك ەتەتىن قوستىنىستىلاردا، قوسمەكەندىلەردە، كەيبىر باۋىرىمەن جورعالاۋشىلاردا (گاتتەريا، جارماسقى) گاز الماسۋ جۇرەتىن ءبىر بولىكتى وكپەنىڭ ۇستىڭگى بەتى دانەكەرۇلپالى - بۇلشىقەتتى پەردە بولەتىن ۇياشىقتار نەمەسە كوپىرشىك تۇزىلىستەر ەسەبىنەن ۇلعايادى. كەسىرتكەلەر مەن جىلانداردا پەردەلەر كۇردەلىلەنىپ ۇزارادى. تاسباقا، كەلەستەردە، نەگىزىنەن قولتىراۋىنداردا كۇردەلىلەنگەن پەردەلەر كوپ بولىكتى وكپە تۇزەدى. قۇستاردىڭ وكپەسى تىعىز، ونى اۋامەن اۋا قاپشىقتارى جۇيەسى تولتىرادى. سۇتقورەكتىلەردىڭ وكپەسى كەۋەكتى، مايىسقاق، سوندىقتان ونىڭ كولەمىنىڭ ۇلعايۋى وكپە ىشىندەگى شەمىرشەكتى قاڭقا مەن تەگىس بۇلشىق ەتتىڭ دامۋىنا بايلانىستى.
ادام قۇرامىندا 21% وتتەك، 79% ازوت، 0. 03% كومىرقىشقىل گازى بار اتموسفەرالىق اۋامەن تىنىس الادى. دەم شىعارعانداعى اۋادا 16% وتتەك، 4. 0% كومىرقىشقىل گازى جانە 79% ازوت بولادى. دەم العانداعى جانە دەم شىعارعانداعى اۋا قۇرامىنداعى وتتەك پەن كومىرقىشقىل گازىنىڭ ايىرماشىلىعى - وكپەدەگى گاز الماسۋ ناتيجەسى بولىپ تابىلادى. وكپەدە گاز الماسۋ ديففۋزيا جولىمەن جۇرەدى. وكپە كاپيلليارىنا تۇسكەن ۆەنا قانىندا وتتەك از، كومىرقىشقىل گازى كوپ. سوندىقتان الۆەولا اۋاسىنداعى وتتەك قانعا ارالاسادى، ال كومىرقىشقىل گازى قاننان وكپە الۆەولاسىنا تۇسەدى. وكپەدەگى گاز الماسۋدى سىرتقى تىنىس الۋ دەيدىۇ. ساباقتى بەكىتۋ
1 تاپسىرما
كەستە تولتىرۋ
Cۇراقتارى:
1. كەۋدە قۋىسىندا ورنالاسقان (1)
2. ديامەترى 0، 2 - 0، 3 مم(2)
3. پليەۆرا (1)
4. ادام قۇرامىندا وتتەك (3)
5. ادام وكپەسىندە 700 ملن (2)
6. دەم شىعارعاندا اۋادا 16% وتتەك (3)
7. كوكەتتىڭ جيىرىلۋى (5)
8. ىشكى تىنىس الۋ (4)
9. مينۋتىنا 300سم3 وتتەك قاجەت (4)
10. قىسىم ازايادى (5)
2 تاپسىرما
كۋبيزم ءادىسى
1. زەرتتەڭىز: وكپەنىڭ قىزمەتى
2. سالىستىرىڭىز: وكپەدەگى گاز الماسۋ. ۇلپالارداعى گاز الماسۋ
3. سۋرەتتەڭىز: وكپە قۇرىلىسى
3. تاپسىرما.
بولجاۋ كەستەسى
4. تاپسىرما
شىعارماشىلىق جۇمىس.
«وكپەنى زياندى زاتتاردان قورعايىق» اتتى تاقىرىپتا تىرەك سوزدەردى پايدالانىپ شاعىن اڭگىمە جازىڭدار. تىرەك سوزدەر: تۋبەركۋلەز، وكپە، نيكوتين، سۋىق.
YI. جاڭا ساباقتى قورىتىندىلاۋ
YII. وقۋشى ءبىلىمىن باعالاۋ
YIII. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ. وسى تاقىرىپتى وقىپ كەلۋ، استىنداعى سۇراقتارعا جاۋاپ جازۋ، كەستەنى تولتىرۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا وكپەنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى تۋرالى تولىق تۇسىنىك بەرۋ، ولاردىڭ ماڭىزىنا قىزمەتى توقتالىپ ءوتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا وكپەنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى تۋرالى بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ، بىلىمدەرىن شىڭداۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلارعا تىنىس الۋ مۇشەلەرىنە زيان تيگىزەر زاتتاردى ايتا وتىرىپ، تىنىس الۋ جولدارىندا تۋىندايتىن اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋعا، وزدەرىنىڭ دەنساۋلىعىن كۇتۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءداستۇرلى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءوتۋ ءادىسى: ستو ەلەمەنتتەرى، اۋىزشا بايانداۋ، سۇراق جاۋاپ،
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كەستە، سۋرەت، مۋلياج، ادام قۇرىلىسىنىڭ قاڭقاسى، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ ءپان ارالىق بايلانىسى: گەوگرافيا، حيميا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ، سىنىپتى قالىپقا كەلتىرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1. اۋا تاسىمالدايتىن جول سۋرەتىنە سيپاتتاما (93 – سۋرەت)
2. سۋرەتتى قۇراستىرۋ (95 - سۋرەت)
3. تىنىس الۋ مۇشەلەرى. وي تولعاۋ
4. سايكەستىگىن انىقتاڭدار؟
1. مۇرىن قۋىسىنىڭ ىشكى بەتى --- 100 سم2
2. وكپەدە ---- گاز الماسۋ
3. ءىۇ ءۇى ----- كومەي
4. ەرلەردە ---- 44مم
5. ايەلدەردە ----- 35مم
6. كەڭىردەك ۇز ------ 9 - 13سم
7. ءۇ كەۋدە ------ برونحىعا
ءىىى. وتكەن ساباقتى پىسىقتاۋ.
تىنىس الۋ جۇيەسى وتە ماڭىزدى گاز الماسۋ قىزمەتىن اتقارادى، ال گاز الماسۋسىز تىرشىلىك ەتۋ مۇمكىن ەمەس. ورگانيزم مەن سىرتقى ورتا اراسىنداعى وتتەك ءتۇسىپ، كومىرقىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىمەن بايلانىستى جۇرەتىن گاز الماسۋ پروسەسى تىنىس الۋ دەپ اتالادى.
ءىۇ. جاڭا ساباقتى بايانداۋ.
اۋا سىرتتان وكپەگە جانە وكپەدەن سىرتقا قوزعالاتىن قۋىستار — تىنىس جولدارىنا مۇرىن قۋىسى، كومەي، كەڭىردەك، جونە برونحىلار جاتادى. دەگەنمەن، تىنىس جولدارىنىڭ قىزمەتى اۋانى وتكىزۋ عانا ەمەس. مۇرىن قۋىسىندا، كومەيدە، كەڭىردەكتە جانە برونحىلاردا دەم العاندا ىشكە كىرەتىن اۋا شاڭنان، ميكروبتاردان تازارتىلىپ، تىنىس جولدارى مەن وكپە قۋىسىنىڭ شىرىشتى قاباتى كەۋىپ قالماۋ ءۇشىن ىلعالداندىرىلىپ، وكپەنى سۋىق اۋانىڭ اسەرىنەن ساقتاۋ ءۇشىن جىلىتىلادى.
اۋا تانا ۋ ارقىلى مۇرىن قۋىسىنا كىرەدى. مۇرىن قۋىسى كەڭسىرىك شەمىرشەگى ارقىلى وڭ جانە سول جاق بولىكتەرگە ءبولىنىپ، جۇپ تاناۋ تەسىكتەرى ارقىلى سىرتقا اشىلادى دا ىشكى جاعى جۇتقىنشاقپەن قوسىلادى. مۇرىن قۋىسى شىرىشتى قاباتپەن قاپتالعان. سونىمەن قاتار، مۇرىن قۋىسىندا ءيىس رەسەپتورلارى ورنالاسقان، جۇتقىنشاق — اس قورىتۋ جۇيەسىنىڭ مۇشەسى، ال كومەي — سويلەۋ مۇشەسى.
تىنىس الۋ جۇيەسىنىڭ ماڭىزدى بولىگى — ءو ك پ ە. بۇل برونحىلاردىڭ ۇساق تارماقتارىنىڭ قۋىستارىنان جاسالعان الۆەولالار مەن سەرپىمدى دانەكەر ۇلپالاردان تۇراتىن جۇپ مۇشە. الۆەولالار نەمەسە وكپە قۋىستارى وتە ۇساق، شار ءتارىزدى دومالاق، ولاردى ميكروسكوپ ارقىلى عانا كورۋگە بولادى.
وكپە (پۇلمونەس، لات. پۇلمو – وكپە) – ادام مەن جانۋارلاردىڭ تىنىس الۋ ورگانى. ءپىشىنى جارتىلاي كونۋس ءتارىزدى، ونىڭ تومەنگى جاعى نەمەسە نەگىزى ويىستاۋ بىتكەن، كەۋدە قۋىسىن ءىش قۋىسىنان ءبولىپ تۇراتىن كوك ەتكە كىرىپ جاتادى. جوعارعى جاعى ءسۇيىر، بۇعانا سۇيەگىنەن 2 – 3 سم - دەي شىعىپ، مويىننىڭ تومەنگى بولىگىنە ەنىپ جاتادى. سىرتىندا ءسىرلى قابىق – وكپەقاپ (پليەۆرا) بولادى. وكپەگە اۋاتامىرلارى (برونح)، وكپە ارتەرياسى كەلەدى دە، ودان ەكى وكپە ۆەناسى شىعادى. سول جاق وكپە ەكى بولىكتەن (جوعارعى، تومەنگى)، ال وڭ جاق وكپە ءۇش بولىكتەن (جوعارعى، ورتاڭعى جانە تومەنگى) تۇرادى. وكپەىشىلىك اۋاتامىرلار جۇيەسى تارماقتى اۋاتامىر تۇزەدى، بولىكتىك اۋاتامىرلاردىڭ ۇشىنداعى تارماقتارى اۋاتامىرشالارعا (برونحيولالارعا) ءبولىنىپ، تىنىس الۋ بولىگىنە وتەدى. اۋاتامىرشالارى كوپىرشىكتى جولدار تۇزەدى دە، ونىڭ ىشىندە وتە كوپ مايدا كوپىرشىكتەر (الۆەولدار) بولادى. ەرەسەك ادامنىڭ ەكى وكپەسىنە 700 ملن - نان استام كوپىرشىك سيادى. جان - جاعىن قانتامىرلار كاپيلليارلارى قورشاعان كوپىرشەكتەردە گاز الماسۋ جۇرەدى. وكپەدە جۇتقان اۋا قانعا وتەدى، كومىر قىشقىل گازى قاننان اۋاعا شىعادى. ادامنىڭ جالپى ورتاشا وكپە سىيىمدىلىعى – 2680'120. وكپە دەنە تەمپەراتۋراسىنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋعا، قان ۇيۋى، بەلوك، ماي جانە كومىرتەك الماسۋ پروسەستەرىنە قاتىسادى. [1] كوپ كەزدەسەتىن وكپە اۋرۋلارى: وكپە قابىنۋى، وكپە قاتەرلى ىسىگى، تۋبەركۋلەز، ت. ب. وكپە ومىرتقالىلاردىڭ ەۆوليۋسيالىق دامۋ بارىسىندا ديەۆون كەزەڭىندە تىرشىلىك ەتكەن ساۋىتتى جانە ساۋساققاناتتى بالىقتاردا، ال پالەوزويدا – قوستىنىستى بالىقتاردا پايدا بولدى. كەيبىر قۇيرىقتى قوسمەكەندىلەردە (مىسالى، وكپەسىز سالاماندردا) وكپە بولمايدى. قازىرگى كەزدە تىرشىلىك ەتەتىن قوستىنىستىلاردا، قوسمەكەندىلەردە، كەيبىر باۋىرىمەن جورعالاۋشىلاردا (گاتتەريا، جارماسقى) گاز الماسۋ جۇرەتىن ءبىر بولىكتى وكپەنىڭ ۇستىڭگى بەتى دانەكەرۇلپالى - بۇلشىقەتتى پەردە بولەتىن ۇياشىقتار نەمەسە كوپىرشىك تۇزىلىستەر ەسەبىنەن ۇلعايادى. كەسىرتكەلەر مەن جىلانداردا پەردەلەر كۇردەلىلەنىپ ۇزارادى. تاسباقا، كەلەستەردە، نەگىزىنەن قولتىراۋىنداردا كۇردەلىلەنگەن پەردەلەر كوپ بولىكتى وكپە تۇزەدى. قۇستاردىڭ وكپەسى تىعىز، ونى اۋامەن اۋا قاپشىقتارى جۇيەسى تولتىرادى. سۇتقورەكتىلەردىڭ وكپەسى كەۋەكتى، مايىسقاق، سوندىقتان ونىڭ كولەمىنىڭ ۇلعايۋى وكپە ىشىندەگى شەمىرشەكتى قاڭقا مەن تەگىس بۇلشىق ەتتىڭ دامۋىنا بايلانىستى.
ادام قۇرامىندا 21% وتتەك، 79% ازوت، 0. 03% كومىرقىشقىل گازى بار اتموسفەرالىق اۋامەن تىنىس الادى. دەم شىعارعانداعى اۋادا 16% وتتەك، 4. 0% كومىرقىشقىل گازى جانە 79% ازوت بولادى. دەم العانداعى جانە دەم شىعارعانداعى اۋا قۇرامىنداعى وتتەك پەن كومىرقىشقىل گازىنىڭ ايىرماشىلىعى - وكپەدەگى گاز الماسۋ ناتيجەسى بولىپ تابىلادى. وكپەدە گاز الماسۋ ديففۋزيا جولىمەن جۇرەدى. وكپە كاپيلليارىنا تۇسكەن ۆەنا قانىندا وتتەك از، كومىرقىشقىل گازى كوپ. سوندىقتان الۆەولا اۋاسىنداعى وتتەك قانعا ارالاسادى، ال كومىرقىشقىل گازى قاننان وكپە الۆەولاسىنا تۇسەدى. وكپەدەگى گاز الماسۋدى سىرتقى تىنىس الۋ دەيدىۇ. ساباقتى بەكىتۋ
1 تاپسىرما
كەستە تولتىرۋ
Cۇراقتارى:
1. كەۋدە قۋىسىندا ورنالاسقان (1)
2. ديامەترى 0، 2 - 0، 3 مم(2)
3. پليەۆرا (1)
4. ادام قۇرامىندا وتتەك (3)
5. ادام وكپەسىندە 700 ملن (2)
6. دەم شىعارعاندا اۋادا 16% وتتەك (3)
7. كوكەتتىڭ جيىرىلۋى (5)
8. ىشكى تىنىس الۋ (4)
9. مينۋتىنا 300سم3 وتتەك قاجەت (4)
10. قىسىم ازايادى (5)
2 تاپسىرما
كۋبيزم ءادىسى
1. زەرتتەڭىز: وكپەنىڭ قىزمەتى
2. سالىستىرىڭىز: وكپەدەگى گاز الماسۋ. ۇلپالارداعى گاز الماسۋ
3. سۋرەتتەڭىز: وكپە قۇرىلىسى
3. تاپسىرما.
بولجاۋ كەستەسى
4. تاپسىرما
شىعارماشىلىق جۇمىس.
«وكپەنى زياندى زاتتاردان قورعايىق» اتتى تاقىرىپتا تىرەك سوزدەردى پايدالانىپ شاعىن اڭگىمە جازىڭدار. تىرەك سوزدەر: تۋبەركۋلەز، وكپە، نيكوتين، سۋىق.
YI. جاڭا ساباقتى قورىتىندىلاۋ
YII. وقۋشى ءبىلىمىن باعالاۋ
YIII. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ. وسى تاقىرىپتى وقىپ كەلۋ، استىنداعى سۇراقتارعا جاۋاپ جازۋ، كەستەنى تولتىرۋ.