- 24 جەل. 2021 00:00
- 315
ولمەگەن جىگەردىڭ وتىمەن كەلگەن ۇلى كۇن
تاۋەلسىزدىك – ەلىمىزدىڭ باعا جەتپەس بايلىعى. تاۋەلسىز – الەمدەگى ەڭ قۇدىرەتتى ءسوز. ەل ەركىندىگى. قازاقستان تاۋەلسىزدىكتىڭ بەسىگىندە تەربەلىپ جاتقانىنا 30 جىل. وسى ۋاقىت ارالىعىندا قازاقستان الەمدە جەكە دارا دەربەز ەل ەكەنىن دالەلدەي ءبىلدى. ءوزىنىڭ بەلگىلەنگەن شەكاراسى، ءدىنى مەن ءتىلى، مەملەكەتتىك رامىزدەرى مەن ۇلتتىق قۇندىلىقتارى، مادەنيەتى مەن ءسالت-داستۇرى بار تاۋەلسىز زايىرلى ەلگە اينالدى.ەلىمىز تاۋەلسىزدىكتىڭ بەسىگىندە تەربەلگەلى 30 جىل. جيىرما بەس جىل ىشىندە قازاقستان ەتەك-جەڭىن جيىپ، شەكاراسىن بەكىتىپ، ءوز الدىنا دەربەس زايىرلى ەل بولدى. بۇل اتادان كەلە جاتقان ۇلى جەڭىستىڭ جەمىسى. 1991 جىلى 16 جەلتوقساندا ەگەمەندىگىن العان ەلىمىزدىڭ ءوز پرەزيدەنتى، ۇلتى مەن ۇلىسى، سالتى مەن ءداستۇرى، مادەنيەتى مەن ەكونوميكاسى بولدى. جەلتوقساننىڭ جەلى مەن ىزعارىنا قارسى تۇرعان جاستاردىڭ جالىندى رۋحى مەن ەرلىكتەرىنىڭ ارقاسىندا شاڭىراعى بيىك، كەرەگەسى كەڭ مەملەكەت بولىپ قالىپتاستىق.
1991 جىلى ەل تاۋەلسىزدىگىن العان كەزدە حالىق بولىپ قانا قۋانعان جوقپىز. قازاق ەلىنىڭ ءوز الدىنا رەسپۋبليكا بولۋىن قالاعان ءارى ەڭ ءبىرىنشى بولىپ مويىنداعان تۇركيا. بۇل تاۋەلسىزدىكتى ءبىر ەل عانا ەمەس، بۇكىل ەل بولىپ قولدايدى دەگەن ءسوز. ال ىرگەسى قالانعان جاڭا رەسپۋبليكانىڭ ءارى قاراي ءومىر ءسۇرۋى ءۇشىن ەرەن ەڭبەك كەرەك. ول ونىڭ ىشكى جانە سىرتقى الەمى، ەكونوميكاسى، اقشاسى دەگەن سەكىلدى كوپتەگەن قۇندىلىقتارعا كەلىپ تىرەلەدى. اتالعان قۇندىلىقتاردى وتىز جىل ىشىندە ۇلكەن ماقساتقا اينالدىرعان ەلىمىز استاناسىن دا بەكىتتى. ءتىپتى بۇگىندە استانا ارمان قالاعا اينالدى. اپورتىنا بۇكىل ەل سۇيسىنگەن الماتىنىڭ ءوزىن مادەنيەت پەن ادەبيەتتىڭ قالاسىنا اينالدىردى. ءوزىنىڭ ىشكى ءتۋريزمى، تەڭگەسى، ۇزىن سونار قارا جولدارى تارامدالىپ جاتتى.
ارىسى قازاق حاندىعىنان باستاپ بەرىسى ەگەمەندى ەلدىڭ ىرگەسىنە دەيىنگى كوشتى جالعاستىرىپ كەلە جاتقان، اتادان تاراعان ۇرپاقتىڭ پارىزى وسى اماناتتى ساقتاۋ. جانىبەك پەن كەرەيدىڭ كەرگەن كەرەگەسىن كىلەم ءۇستى كوتەرىپ، وتاندى قاستەرلەپ ءوتۋ ءاربىر ۇرپاقتىڭ مىندەتى. قازاقتا «وتانسىز ادام ورمانسىز بۇلبۇل» دەگەن ءسوز بار. ورمانى جوق قۇستىڭ ۇياسى دا، قونار بۇتاعى دا جوق. ءدال سول سەكىلدى تىرلىك كەشۋ ورتاسى جوق ۇلتتىڭ ءومىر ءسۇرۋى مۇمكىن ەمەس.
تاۋەلسىزدىك اششى تەرمەن كەلگەن ءتاتتى جەڭىس. توگىلگەن قاننىڭ، ولمەگەن جىگەردىڭ وتىمەن كەلگەن ۇلى كۇن.
اياگوز ارىستانبايەۆا
«تۇران” ۋنيۆەرسيتەتى