ءومىر ءبىر-اق رەت بەرىلەدى
تاقىرىبى: ءومىر ءبىر - اق رەت بەرىلەدى.
ماقساتى:
- وقۋشىلارعا ءومىر ۇعىمىن تۇسىندىرە وتىرىپ، ومىردە كەزدەسەتىن ءارتۇرلى جاعدايلار تۋرالى اقپارات بەرۋ.
- ادام بويىندا بولاتىن اسىل قاسيەتتەردى، ادامگەرشىلىك، مەيىرىمدىلىك سەزىمدەرىن دامىتۋ.
- بالالاردىڭ ويىن اشۋ، ومىرگە دەگەن كوزقاراستار قالىپتاستىرۋ
ءادىس - ءتاسىلى: اڭگىمە، سۇراق - جاۋاپ، پسيحولوگيالىق ترەنينگ.
ءتۇرى: پسيحو - پروفيلاكتيكالىق
كورنەكىلىك:
ترەنينگ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى(كىرىسپە ءسوز)
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
ءىىى. قورىتىندى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى(كىرىسپە ءسوز)
ءاربىر ادام - ومىرگە كەلگەن قوناق. ءومىر وتە ءماندى، ماعىنالى، مازمۇندى ءوتۋى ءۇشىن «قامشىنىڭ عانا سابىنداي قىسقا ومىردە «ادامداردىڭ ءبىر - بىرىمەن سىيلاستىقتا بولعانىنا نە جەتسىن!
جان – جاعىمىزعا مۇقيات قاراساق، اينالامىزدا كۇيبەڭ تىرشىلىك ءجۇرىپ جاتىر. ادامدار ەڭبەك ەتۋدە، جۇمىسقا بارا جاتادى، جۇمىستان قايتىپ جاتادى. دەمالادى، قوناققا بارادى، العا قويعان ماقساتتارىنا جەتىپ، باسقا ءبىر ماقساتتار قويىپ جاتادى. كەيبىرەۋلەر بولسا قايعى - مۇڭدى باستارىنان وتكەرىپ جاتادى. ال، كەيبىرەۋلەر نە ءۇشىن ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەندەرىن، قيىندىقتاردان قالاي قۇتىلۋ كەرەكتىگىن بىلمەي ومىردەن ءتۇڭىلىپ جاتادى. بۇل - ءومىر. قالتارىستارى مەن قيىندىقتارى كوپ وسىناۋ ومىردە ادامدار ءبىر – بىرىنە جانە وزدەرىنە مەيىرىممەن قاراپ، ىزگى نيەتپەن جاقسىلىق جاساي ءبىلۋ كەرەك. سول قيىندىقتاردى جەڭۋ جولدارىن ىزدەپ، العا قويعان ماقساتتارىنا جەتە بىلۋلەرى اركىمنىڭ وزىنە بايلانىستى ەكەن.
ولاي بولسا، بۇگىنگى ترەنينگىمىز وسى ءوزىمىز تاڭداعان ومىرىمىزدە ءماندى دە، ماعىنالى ءومىر ءسۇرۋ ءارقايسىسىمىزدىڭ ءوز قولىمىزدا. بۇگىن، ترەنينگ بارىسىندا ءوزىمىز ءسۇرىپ جاتقان ءومىردى تانيمىز، ءوزىمىزدى تانيمىز دەپ ويلايمىن.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
- بالالار قالاي ويلايسىڭدار، ساحناعا شىققان ءاربىر ونەر جۇلدىزىنىڭ ونەرىنە ءتانتى بولعان كورەرمەندەر وعان قوشەمەت كورسەتكەندە، ول قانداي سەزىمگە بولەنەدى ەكەن؟ وزدەرىڭ دە وسىنداي سەزىمگە بولەنگىلەرىڭ كەلە مە؟ ەندەشە بارلىقتارىڭدى ورتاعا شەڭبەر بويىنا شاقىرامىن. ءقازىر ساعات ءتىلىنىڭ باعىتى بويىنشا مەنىڭ قاسىمداعى كورشىم باس يەدى، ال قالعانىمىز ونىڭ اتىن اتاپ، بىردەي دۋ قول شاپالاق ۇرامىز، ياعني بارلىعىمىز وعان قوشەمەت كورسەتەمىز.
تالداۋ: قانداي اسەردە بولدىڭدار؟
«اۋىر جۇك» جاتتىعۋ
ماقساتى: كەدەرگىلەردى سەزىنە بىلە وتىرىپ، ولاردى بولدىرماۋ جولدارىن ۇيرەتۋ.
جۇرگىزۋشى:
- ورتاعا كەز - كەلگەن بەلسەندى 3 قاتىسۋشىنى شاقىرامىن. ءقازىر سەندەر باستارىنا مىنا زاتتاردى قويىپ، ارى - بەرى ءجۇرىپ كورىڭدەر. تاعى دا ۇزدىكسىز جۇرە بەرەمىز.
تالداۋ: نە سەزىندىڭدەر؟
سەندەرگە نە كەدەرگى بولدى؟
وقۋشىلارعا جاتتىعۋ بارىسىن تۇيىندەۋ: كوپشىلىگىمىز باسىمىزعا تۇسكەن قيىن ساتتەردە، قاتتى ۋايىمداپ، مازامىز كەتەدى، بويىمىزدى جاعىمسىز ەموسيالار، ياعني وزدەرىڭ جاڭا عانا تۇيسىنگەندەي كەدەرگىلەر بيلەپ الادى. بۇل سەزىمدى ءبىز جەڭۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن بويىمىزعا ادامگەرشىلىك رۋحاني قۇندىلىقتاردى دارىتا ءبىلۋىمىز كەرەك. ءومىر بولعاننان كەيىن ول بىزگە باقىت پەن بايلىق بەرە بەرمەيدى، الداعى ۋاقىتتا ومىرگە شىڭدالسىن دەپ، نە بولماسا ساباق بولسىن دەگەن نيەتپەن قيىن ساتتەردى دە بەرەدى ەكەن. سوندىقتان ءوز ومىرلەرىڭدەگى بولعان قۋانىشتى ساتتەردى قاناعات تۇتا بىلىڭدەر.
«ءوز - وزىڭە ماقتاۋ» ءسوز جاتتىعۋ
ماقساتى: ءوز - وزىنە دەگەن سەنىمدىلىكتەرىن نىعايتۋ.
نۇسقاۋ: وقۋشىلارعا ءوز ەسىمدەرىن جازباي، الدارىنداعى بەتكە «مەن» دەپ باستالاتىن ءوز - وزدەرىن ماقتايتىن سوزدەر جازۋ ۇسىنىلادى. جازىپ بولعان سوڭ ونى ۋماجداپ، قوراپقا سالۋ ۇسىنىلادى. قوراپقا جينالعان قاعازداردى ارالاستىرىپ، اركىم ءبىر قاعازدان الىپ، وندا نە جازىلعانىن وقىپ بەرۋ.
تالداۋ: جاتتىعۋ ۇنادى ما؟
”سيتۋاسيالىق سۇراق»
ليدا مەن پاشا بالا كەزدەن بىرگە وسكەن دوستار. ليدا سىناپتاعى ەڭ ادەمى قىز. بارلىعى وعان قىزىعا قارايدى. پاشا ەكەۋى ءبىر پارتادا وتىرادى. ەكەۋى بىرگە ءۇي تاپسىرمالارىن ورىندايدى. دەمالىستا بىرگە سەرۋەندەيدى. ءبىراق ءبىر كۇنى ولار كەلىسپەي قالدى. پاشا ءبىراز ۋاقىت ليدا مەن ارالاسپايتىنىن ايتىپ، باسقا پارتاعا بارىپ وتىردى. ليدا ەرتەنگىسىن ساباققا بارا جاتىپ، جول بويى پاشا تۋرالى ويلادى. ونىڭ ويىنا كەرەمەت يدەيا كەلدى. ول اتا اناسىنان اقشا الىپ تۋعان كۇن كەشىن جاساماقشى بولدى. ساباقتان سوڭ اتا اناسىنان ليدا اقشا سۇرادى. ءبىراق اتا اناسى ولاردا ءقازىر ءبىراز قيىندىقتارى بار بولعاندىقتان، وعان اقشا بەرە المايتىندىقتارىن ايتتى.
ليدا قاتتى اشۋلانىپ، جىلاپ جاتىپ الدى. سول مەزەتتە ليدانىڭ ويىنا «كەرەمەت» وي كەلدى. مەن بۇلاردىڭ بارلىعىن جازالاۋ كەرەكپىن!!
مەن ولەم!!!
سوندا بارلىعى وكىنەتىن بولادى.!!!
سۇراق: ليداعا قالاي كومەكتەسۋگە بولادى.
ليدانىڭ ورىندا بولساڭ نە ىستەر ەدىڭ؟
«سەنىمدىلىك» جاتتىعۋى:
ءقازىر الدارىڭىزدا جاتقان پاراقتارعا باستان كەشكەن پروبلەمالارىڭىزدى جازىڭىزدار.
ەندى ونى جىرتىپ مىنا تۇرعان قوقىس شەلەگىڭىزگە تاستاڭىزدار.
قورىتىندى:
بالالار بۇگىنگى ترەنينگتەن قانداي اسەر الدىڭىزدار.
باستارىڭدا قانداي قيىن جاعداي تۋماسىن ەڭ جاقىن ادامدارىڭىزعا ايتىپ، سىر بولىسىڭىزدەر. شەشىلمەيتىن ماسەلە جوق.
قامشىنىڭ عانا سابىنداي قىسقا ومىردە «ادامداردىڭ ءبىر - بىرىمەن سىيلاستىقتا بولعانىنا نە جەتسىن! ومىرلەرىڭىز ءارقاشاندا ءماندى دە، ءساندى بولسىن.
ماقساتى:
- وقۋشىلارعا ءومىر ۇعىمىن تۇسىندىرە وتىرىپ، ومىردە كەزدەسەتىن ءارتۇرلى جاعدايلار تۋرالى اقپارات بەرۋ.
- ادام بويىندا بولاتىن اسىل قاسيەتتەردى، ادامگەرشىلىك، مەيىرىمدىلىك سەزىمدەرىن دامىتۋ.
- بالالاردىڭ ويىن اشۋ، ومىرگە دەگەن كوزقاراستار قالىپتاستىرۋ
ءادىس - ءتاسىلى: اڭگىمە، سۇراق - جاۋاپ، پسيحولوگيالىق ترەنينگ.
ءتۇرى: پسيحو - پروفيلاكتيكالىق
كورنەكىلىك:
ترەنينگ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى(كىرىسپە ءسوز)
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
ءىىى. قورىتىندى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى(كىرىسپە ءسوز)
ءاربىر ادام - ومىرگە كەلگەن قوناق. ءومىر وتە ءماندى، ماعىنالى، مازمۇندى ءوتۋى ءۇشىن «قامشىنىڭ عانا سابىنداي قىسقا ومىردە «ادامداردىڭ ءبىر - بىرىمەن سىيلاستىقتا بولعانىنا نە جەتسىن!
جان – جاعىمىزعا مۇقيات قاراساق، اينالامىزدا كۇيبەڭ تىرشىلىك ءجۇرىپ جاتىر. ادامدار ەڭبەك ەتۋدە، جۇمىسقا بارا جاتادى، جۇمىستان قايتىپ جاتادى. دەمالادى، قوناققا بارادى، العا قويعان ماقساتتارىنا جەتىپ، باسقا ءبىر ماقساتتار قويىپ جاتادى. كەيبىرەۋلەر بولسا قايعى - مۇڭدى باستارىنان وتكەرىپ جاتادى. ال، كەيبىرەۋلەر نە ءۇشىن ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەندەرىن، قيىندىقتاردان قالاي قۇتىلۋ كەرەكتىگىن بىلمەي ومىردەن ءتۇڭىلىپ جاتادى. بۇل - ءومىر. قالتارىستارى مەن قيىندىقتارى كوپ وسىناۋ ومىردە ادامدار ءبىر – بىرىنە جانە وزدەرىنە مەيىرىممەن قاراپ، ىزگى نيەتپەن جاقسىلىق جاساي ءبىلۋ كەرەك. سول قيىندىقتاردى جەڭۋ جولدارىن ىزدەپ، العا قويعان ماقساتتارىنا جەتە بىلۋلەرى اركىمنىڭ وزىنە بايلانىستى ەكەن.
ولاي بولسا، بۇگىنگى ترەنينگىمىز وسى ءوزىمىز تاڭداعان ومىرىمىزدە ءماندى دە، ماعىنالى ءومىر ءسۇرۋ ءارقايسىسىمىزدىڭ ءوز قولىمىزدا. بۇگىن، ترەنينگ بارىسىندا ءوزىمىز ءسۇرىپ جاتقان ءومىردى تانيمىز، ءوزىمىزدى تانيمىز دەپ ويلايمىن.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم
- بالالار قالاي ويلايسىڭدار، ساحناعا شىققان ءاربىر ونەر جۇلدىزىنىڭ ونەرىنە ءتانتى بولعان كورەرمەندەر وعان قوشەمەت كورسەتكەندە، ول قانداي سەزىمگە بولەنەدى ەكەن؟ وزدەرىڭ دە وسىنداي سەزىمگە بولەنگىلەرىڭ كەلە مە؟ ەندەشە بارلىقتارىڭدى ورتاعا شەڭبەر بويىنا شاقىرامىن. ءقازىر ساعات ءتىلىنىڭ باعىتى بويىنشا مەنىڭ قاسىمداعى كورشىم باس يەدى، ال قالعانىمىز ونىڭ اتىن اتاپ، بىردەي دۋ قول شاپالاق ۇرامىز، ياعني بارلىعىمىز وعان قوشەمەت كورسەتەمىز.
تالداۋ: قانداي اسەردە بولدىڭدار؟
«اۋىر جۇك» جاتتىعۋ
ماقساتى: كەدەرگىلەردى سەزىنە بىلە وتىرىپ، ولاردى بولدىرماۋ جولدارىن ۇيرەتۋ.
جۇرگىزۋشى:
- ورتاعا كەز - كەلگەن بەلسەندى 3 قاتىسۋشىنى شاقىرامىن. ءقازىر سەندەر باستارىنا مىنا زاتتاردى قويىپ، ارى - بەرى ءجۇرىپ كورىڭدەر. تاعى دا ۇزدىكسىز جۇرە بەرەمىز.
تالداۋ: نە سەزىندىڭدەر؟
سەندەرگە نە كەدەرگى بولدى؟
وقۋشىلارعا جاتتىعۋ بارىسىن تۇيىندەۋ: كوپشىلىگىمىز باسىمىزعا تۇسكەن قيىن ساتتەردە، قاتتى ۋايىمداپ، مازامىز كەتەدى، بويىمىزدى جاعىمسىز ەموسيالار، ياعني وزدەرىڭ جاڭا عانا تۇيسىنگەندەي كەدەرگىلەر بيلەپ الادى. بۇل سەزىمدى ءبىز جەڭۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن بويىمىزعا ادامگەرشىلىك رۋحاني قۇندىلىقتاردى دارىتا ءبىلۋىمىز كەرەك. ءومىر بولعاننان كەيىن ول بىزگە باقىت پەن بايلىق بەرە بەرمەيدى، الداعى ۋاقىتتا ومىرگە شىڭدالسىن دەپ، نە بولماسا ساباق بولسىن دەگەن نيەتپەن قيىن ساتتەردى دە بەرەدى ەكەن. سوندىقتان ءوز ومىرلەرىڭدەگى بولعان قۋانىشتى ساتتەردى قاناعات تۇتا بىلىڭدەر.
«ءوز - وزىڭە ماقتاۋ» ءسوز جاتتىعۋ
ماقساتى: ءوز - وزىنە دەگەن سەنىمدىلىكتەرىن نىعايتۋ.
نۇسقاۋ: وقۋشىلارعا ءوز ەسىمدەرىن جازباي، الدارىنداعى بەتكە «مەن» دەپ باستالاتىن ءوز - وزدەرىن ماقتايتىن سوزدەر جازۋ ۇسىنىلادى. جازىپ بولعان سوڭ ونى ۋماجداپ، قوراپقا سالۋ ۇسىنىلادى. قوراپقا جينالعان قاعازداردى ارالاستىرىپ، اركىم ءبىر قاعازدان الىپ، وندا نە جازىلعانىن وقىپ بەرۋ.
تالداۋ: جاتتىعۋ ۇنادى ما؟
”سيتۋاسيالىق سۇراق»
ليدا مەن پاشا بالا كەزدەن بىرگە وسكەن دوستار. ليدا سىناپتاعى ەڭ ادەمى قىز. بارلىعى وعان قىزىعا قارايدى. پاشا ەكەۋى ءبىر پارتادا وتىرادى. ەكەۋى بىرگە ءۇي تاپسىرمالارىن ورىندايدى. دەمالىستا بىرگە سەرۋەندەيدى. ءبىراق ءبىر كۇنى ولار كەلىسپەي قالدى. پاشا ءبىراز ۋاقىت ليدا مەن ارالاسپايتىنىن ايتىپ، باسقا پارتاعا بارىپ وتىردى. ليدا ەرتەنگىسىن ساباققا بارا جاتىپ، جول بويى پاشا تۋرالى ويلادى. ونىڭ ويىنا كەرەمەت يدەيا كەلدى. ول اتا اناسىنان اقشا الىپ تۋعان كۇن كەشىن جاساماقشى بولدى. ساباقتان سوڭ اتا اناسىنان ليدا اقشا سۇرادى. ءبىراق اتا اناسى ولاردا ءقازىر ءبىراز قيىندىقتارى بار بولعاندىقتان، وعان اقشا بەرە المايتىندىقتارىن ايتتى.
ليدا قاتتى اشۋلانىپ، جىلاپ جاتىپ الدى. سول مەزەتتە ليدانىڭ ويىنا «كەرەمەت» وي كەلدى. مەن بۇلاردىڭ بارلىعىن جازالاۋ كەرەكپىن!!
مەن ولەم!!!
سوندا بارلىعى وكىنەتىن بولادى.!!!
سۇراق: ليداعا قالاي كومەكتەسۋگە بولادى.
ليدانىڭ ورىندا بولساڭ نە ىستەر ەدىڭ؟
«سەنىمدىلىك» جاتتىعۋى:
ءقازىر الدارىڭىزدا جاتقان پاراقتارعا باستان كەشكەن پروبلەمالارىڭىزدى جازىڭىزدار.
ەندى ونى جىرتىپ مىنا تۇرعان قوقىس شەلەگىڭىزگە تاستاڭىزدار.
قورىتىندى:
بالالار بۇگىنگى ترەنينگتەن قانداي اسەر الدىڭىزدار.
باستارىڭدا قانداي قيىن جاعداي تۋماسىن ەڭ جاقىن ادامدارىڭىزعا ايتىپ، سىر بولىسىڭىزدەر. شەشىلمەيتىن ماسەلە جوق.
قامشىنىڭ عانا سابىنداي قىسقا ومىردە «ادامداردىڭ ءبىر - بىرىمەن سىيلاستىقتا بولعانىنا نە جەتسىن! ومىرلەرىڭىز ءارقاشاندا ءماندى دە، ءساندى بولسىن.