ءومىر مەن سەنى سۇيەمىن
ماڭعىستاۋ وبلىسى، جاڭاوزەن قالاسى.
بورانبايەۆا سۆەتا
تاقىرىپ: ءومىر مەن سەنى سۇيەمىن
ماقساتى:
1. ومىرگە دەگەن بەيىمدىلىك، تاباندىلىق قارىم - قاتىناستا بولۋىن قالىپتاستىرۋ، ءومىردىڭ قۇندىلىعىن سەزىندىرۋ.
2. ءتۇرلى ماسەلەلەر تۋرالى پسيحولوگيالىق ءبىلىم بەرۋ، ولاردىڭ الدىن الۋ.
3. ادامنىڭ ءومىرى ءوز قولىندا ەكەنىن ءتۇسىندىرىپ، ءومىردى سۇيۋگە داعدىلاندىرۋ
4. قايىرىمدىلىققا، بىلىمدىلىككە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
- ءومىر جولىنىڭ، ءوز الدىنا قويعان ومىرلىك ماقسات - مۇراتتارى مەن جالپى ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
- وقۋشىلاردى ءوز ءومىرىنىڭ ءمانىن تۇسىنە بىلۋگە، رۋحاني وسۋگە جانە جاقسى مەن جاماننىڭ ارا-جىگىن اجىراتا وتىرىپ، ومىرلىك ايقىنداماسىن بەلگىلەي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
- وقۋشىلاردى ءوز ومىرىنە، ءوز ءسوزى، ويى جانە ارەكەتىنە مۇقيات بولۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر، سلايد، جاعداياتتار، پوستەرلەر، ءجىپ، اۋە شارى.
بارىسى:
1. كىرىسپە ءسوز
2. بەينەبايان
3. ويلانايىق، پىكىرلەسەيىك
4. وي قوزعاۋ «ۇلىلاردان ۇلاعات»
5. جاعداياتتاردى تالقىلاۋ
6. نازار اۋدارايىق. بەينەبايان
7. «جۇرەكتەن جۇرەككە»
تانىسۋ. «ورمەكشىنىڭ تورى»
- سىزدەرمەن تانىسۋ ماقساتىندا ءبىز ءقازىر «ورمەكشىنىڭ تورى» ويىنىن وينايمىز. مەن ءجىپتىڭ باسىن ۇستاپ، ءوزىمنىڭ اتى - ءجونىمدى ايتامىن دا، كەلەسى ادامعا ءجىپتى بەرەمىن. وسىلايشا كەزەكتەسىپ ءجىپتى ءبىر - بىرىمىزگە بەرەمىز. ءبىزدىڭ جىبىمىزدەن ورمەكشىنىڭ تورى شىقتى. جايلاپ ساۋساعىمىزدان ءجىپتى شىعارىپ وسى ءبىر كوماندا رەتىندە ساباعىمىزدى باستايىق. بۇل ساباقتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى ءوز ويىڭىزدى ورتاعا سالۋ، ەركىن سويلەۋ
1. كىرىسپە ءسوز
سالەمەتسىزدەر مە قۇرمەتتى وقۋشىلار جانە ۇستازدار!
بۇگىنگى ترەنينگىمىزدى تۇمانباي مولداعالييەۆ اعامىزدىڭ ولەڭىمەن اشقىم كەلىپ وتىر.
ادام كۇلىپ قارسى الادى تاڭ نۇرىن،
ادام جىرلاپ جونەلتەدى ءار كۇنىن.
ءسال قايعىرسا، ول ۇعىنا تۇسەدى،
دۇنيەنىڭ كەڭدىگى مەن تارلىعىن.
ادام كۇلىپ قارسى الادى تاڭ نۇرىن،
ادام جىرلاپ ۇزارتادى ءار كۇنىن.
ءسال قۋانسا، شىعارادى ول ەستەن،
دۇنيەنىڭ كەڭدىگى مەن تارلىعىن.
- وسى ولەڭدە نە جايلى جىرلاعان؟
ارينە، ءومىر جايىندا. ەندەشە بۇگىنگى ءبىزدىڭ ترەنينگىمىزدىڭ تاقىرىبى ءومىر - مەن سەنى سۇيەمىن!- دەپ اتالادى.
1. پىكىرتالاس سۇراقتارى:
• ءومىر دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
• ءومىردىڭ ءمانى نەدە دەپ ويلايسىڭدار؟
• ءومىر ادامعا نەسىمەن قىمبات؟
• ادام بالاسى نە ءۇشىن ءومىر سۇرەدى؟
• ءسىزدىڭ ومىردەگى ماقساتىڭىز قانداي؟
• ءسىز ءومىردى سۇيەسىز بە؟
مىنە وسى سۇراقتارعا سىزدەردىڭ بەرەر جاۋاپتارىڭىز قانداي بولماق؟ ءسوز كەزەگى وزدەرىڭىزدە.
ءومىر دەگەنىمىز – ادام بالاسىنىڭ تۋعان كۇنىنەن باستاپ، وسى كۇنگە دەيىنگى جۇرگەن جولى. ءومىر بىلايشا الىپ قاراعاندا ءتورت - اق ارىپتەن تۇراتىن ءسوز. الايدا وسىناۋ سوزگە قانشاما ۇعىم سىيىپ جاتىر دەسەڭىزشى. ونىڭ ءاربىر مەزەتى سىناقتان تۇرادى. قيىندىق پەن قۋانىش كەزەكتەسىپ جەتىپ وتىرادى. ءبىر اعامىز: “ءومىر – سىرىن بىلگىزبەيتىن تەنتەك ات سەكىلدى، قاي جاعىڭنان كەلىپ تەبەتىنىن بىلمەي دە قالاسىڭ” دەگەن ەكەن. ءيا، شىنىندا دا سولاي. باسقاشا الىپ قاراعاندا ءومىر شەتى دە، شەگى دە كورىنبەيتىن ۇلكەن وزەن ءتارىزدى. ال، ءبىز سول وزەندە اقىرىن جۇزگەن قايىقپىز. ولاي بولسا، ءومىر ادامعا ءبىراق رەت بەرىلەدى. وسى قامشىنىڭ سابىنداي قىسقا عانا ومىردە ءبىر - بىرىمىزبەن تەك سىيلاسىپ وتكەنگە نە جەتسىن.
2. وي قوزعاۋ «ۇلىلىردان ۇلاعات»
ءار كلاستان ءبىر بيلەتتەن الىپ، ۇلىلىردىڭ ءومىر جايلى ايتقان سوزدەرىن وقىپ، وي قوزعايدى نەمەسە ويدى اياقتايدى.
•«ءومىر دەگەن – بۇيىم ەمەس قولداعى، ءومىر دەيتىن – ۇلى بەكەت جولداعى». /م. ماقاتايەۆ/
• «ءومىر — تەڭىز، ءوتىپ كەتەم دەمەڭىز، ىزگىلىكتەن جارالماسا كەمەڭىز» /رۋداكي./
• «ادام بوپ وڭاي تۋعانمەن
ادام بوپ قالۋ كوپ قيىن» / ءقادىر مىرزالييەۆ /
ءومىر جايىندا جاقسى وي - پىكىرلەرىڭدى تىڭدادىق. ەندى كەلەسى جاعداياتتى قالاي شەشەر ەدىڭىزدەر؟ سوعان توقتالا كەتەيىك.
3. جاعداياتتى تالداۋ:
اكەسىنىڭ جەكە تىكۇشاعى بار. ول بيزنەسمەن. شالقىعان باي. ول جاسوسپىرىمدە ءبارى بار. ءبىراق، ءوزىن باقىتسىز سەزىنەدى. دوستارى دا از، اتا - انانىڭ جىلۋلىعى جوق. بۇل بايلىقتان شارشاعان. قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭىزدەر؟
اتا - اناسىنان ايىرىلعان. وتباسىندا جەتەكشىلەرى جوق. ءومىر ءسۇرۋدىڭ جولىن بىلمەيدى. ولىمنەن باسقا جول جوق دەپ ويلايدى.
تىرلىگى باسقالاردان تومەن. جۇرتپەن بىردەي كيىنىپ، ويناپ كۇلە المايدى. دوستارىمەن بىرگە جۇرمەيدى. وسىنى ءوزىنىڭ كەمشىلىگى دەپ سانايدى. دوسى جوق جالعىز قالادى. شەشىمى قوشتاسۋ بولادى.
4. نازار اۋدارايىق: بەينەباياننان نە تۇسىنگەنىن سۇراۋ.
وقۋشىلارعا اق پاراقتار تاراتىلادى، ولارعا بولاشاقتاعى ءومىرىن قالاي ەلەستەتەر ەدى سول تۋرالى وزدەرىنىڭ ويىن پاراققا ءتۇسىرىپ، بىرەر سوزبەن سۋرەتىن قورعاۋ.
5. جۇرەكتەن - جۇرەككە.
مىنە، ءومىر دەگەننىڭ نە ەكەنىن مانادان تالدادىق ولاي بولسا:
«ءومىردىڭ قىزىعىن كورۋدىڭ ءبىر - اق جولى بار باتىل بولىپ، جەڭىلىستەر مەن اۋىرتپالىقتاردان قورىقپاۋ» دەي كەلە سىزدەردىڭ بۇگىنگى كەشتەن نە تۇيگەندەرىڭىزدى جانە وسى كۇنگە تىلەكتەرىڭىزدى تىڭداعىم كەلىپ تۇر.
(وقۋشىلاردىڭ ويلارىن، تىلەكتەرىن اشىق ايتۋى.)
ولاي بولسا مەن سىزدەردى مىنا ۇرانمەن ءومىر سۇرۋگە شاقىرامىن
بارلىعى قوسىلىپ:
ءبىز ءومىردى سۇيەمىز!
باقىتتى ءومىر سۇرەمىز!
ءبىز ءبارىمىز بىرگەمىز!
ءسوز سوڭىندا «ادامدى ءومىر ۇيرەتەدى، ۇيرەتپەسە كۇيرەتەدى» - دەگەندەي ءومىردىڭ اششىسى توزە ءبىلىپ، ءتاتىسىن ۇعىنا بىلەيىك.
ال ەندى وسى ترەنينگتەن العان اسەرلەرىڭىزدى ايتا كەتسەڭىزدەر. كەلەسى كەزدەسكەنشە ساۋ بولىڭىزدار! ۋاقىتتارىڭىزدى ءبولىپ، پسيحولوگيالىق ترەنينگكە قاتىسقاندارىڭىزعا راحمەت!
بورانبايەۆا سۆەتا
تاقىرىپ: ءومىر مەن سەنى سۇيەمىن
ماقساتى:
1. ومىرگە دەگەن بەيىمدىلىك، تاباندىلىق قارىم - قاتىناستا بولۋىن قالىپتاستىرۋ، ءومىردىڭ قۇندىلىعىن سەزىندىرۋ.
2. ءتۇرلى ماسەلەلەر تۋرالى پسيحولوگيالىق ءبىلىم بەرۋ، ولاردىڭ الدىن الۋ.
3. ادامنىڭ ءومىرى ءوز قولىندا ەكەنىن ءتۇسىندىرىپ، ءومىردى سۇيۋگە داعدىلاندىرۋ
4. قايىرىمدىلىققا، بىلىمدىلىككە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
- ءومىر جولىنىڭ، ءوز الدىنا قويعان ومىرلىك ماقسات - مۇراتتارى مەن جالپى ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
- وقۋشىلاردى ءوز ءومىرىنىڭ ءمانىن تۇسىنە بىلۋگە، رۋحاني وسۋگە جانە جاقسى مەن جاماننىڭ ارا-جىگىن اجىراتا وتىرىپ، ومىرلىك ايقىنداماسىن بەلگىلەي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
- وقۋشىلاردى ءوز ومىرىنە، ءوز ءسوزى، ويى جانە ارەكەتىنە مۇقيات بولۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر، سلايد، جاعداياتتار، پوستەرلەر، ءجىپ، اۋە شارى.
بارىسى:
1. كىرىسپە ءسوز
2. بەينەبايان
3. ويلانايىق، پىكىرلەسەيىك
4. وي قوزعاۋ «ۇلىلاردان ۇلاعات»
5. جاعداياتتاردى تالقىلاۋ
6. نازار اۋدارايىق. بەينەبايان
7. «جۇرەكتەن جۇرەككە»
تانىسۋ. «ورمەكشىنىڭ تورى»
- سىزدەرمەن تانىسۋ ماقساتىندا ءبىز ءقازىر «ورمەكشىنىڭ تورى» ويىنىن وينايمىز. مەن ءجىپتىڭ باسىن ۇستاپ، ءوزىمنىڭ اتى - ءجونىمدى ايتامىن دا، كەلەسى ادامعا ءجىپتى بەرەمىن. وسىلايشا كەزەكتەسىپ ءجىپتى ءبىر - بىرىمىزگە بەرەمىز. ءبىزدىڭ جىبىمىزدەن ورمەكشىنىڭ تورى شىقتى. جايلاپ ساۋساعىمىزدان ءجىپتى شىعارىپ وسى ءبىر كوماندا رەتىندە ساباعىمىزدى باستايىق. بۇل ساباقتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى ءوز ويىڭىزدى ورتاعا سالۋ، ەركىن سويلەۋ
1. كىرىسپە ءسوز
سالەمەتسىزدەر مە قۇرمەتتى وقۋشىلار جانە ۇستازدار!
بۇگىنگى ترەنينگىمىزدى تۇمانباي مولداعالييەۆ اعامىزدىڭ ولەڭىمەن اشقىم كەلىپ وتىر.
ادام كۇلىپ قارسى الادى تاڭ نۇرىن،
ادام جىرلاپ جونەلتەدى ءار كۇنىن.
ءسال قايعىرسا، ول ۇعىنا تۇسەدى،
دۇنيەنىڭ كەڭدىگى مەن تارلىعىن.
ادام كۇلىپ قارسى الادى تاڭ نۇرىن،
ادام جىرلاپ ۇزارتادى ءار كۇنىن.
ءسال قۋانسا، شىعارادى ول ەستەن،
دۇنيەنىڭ كەڭدىگى مەن تارلىعىن.
- وسى ولەڭدە نە جايلى جىرلاعان؟
ارينە، ءومىر جايىندا. ەندەشە بۇگىنگى ءبىزدىڭ ترەنينگىمىزدىڭ تاقىرىبى ءومىر - مەن سەنى سۇيەمىن!- دەپ اتالادى.
1. پىكىرتالاس سۇراقتارى:
• ءومىر دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
• ءومىردىڭ ءمانى نەدە دەپ ويلايسىڭدار؟
• ءومىر ادامعا نەسىمەن قىمبات؟
• ادام بالاسى نە ءۇشىن ءومىر سۇرەدى؟
• ءسىزدىڭ ومىردەگى ماقساتىڭىز قانداي؟
• ءسىز ءومىردى سۇيەسىز بە؟
مىنە وسى سۇراقتارعا سىزدەردىڭ بەرەر جاۋاپتارىڭىز قانداي بولماق؟ ءسوز كەزەگى وزدەرىڭىزدە.
ءومىر دەگەنىمىز – ادام بالاسىنىڭ تۋعان كۇنىنەن باستاپ، وسى كۇنگە دەيىنگى جۇرگەن جولى. ءومىر بىلايشا الىپ قاراعاندا ءتورت - اق ارىپتەن تۇراتىن ءسوز. الايدا وسىناۋ سوزگە قانشاما ۇعىم سىيىپ جاتىر دەسەڭىزشى. ونىڭ ءاربىر مەزەتى سىناقتان تۇرادى. قيىندىق پەن قۋانىش كەزەكتەسىپ جەتىپ وتىرادى. ءبىر اعامىز: “ءومىر – سىرىن بىلگىزبەيتىن تەنتەك ات سەكىلدى، قاي جاعىڭنان كەلىپ تەبەتىنىن بىلمەي دە قالاسىڭ” دەگەن ەكەن. ءيا، شىنىندا دا سولاي. باسقاشا الىپ قاراعاندا ءومىر شەتى دە، شەگى دە كورىنبەيتىن ۇلكەن وزەن ءتارىزدى. ال، ءبىز سول وزەندە اقىرىن جۇزگەن قايىقپىز. ولاي بولسا، ءومىر ادامعا ءبىراق رەت بەرىلەدى. وسى قامشىنىڭ سابىنداي قىسقا عانا ومىردە ءبىر - بىرىمىزبەن تەك سىيلاسىپ وتكەنگە نە جەتسىن.
2. وي قوزعاۋ «ۇلىلىردان ۇلاعات»
ءار كلاستان ءبىر بيلەتتەن الىپ، ۇلىلىردىڭ ءومىر جايلى ايتقان سوزدەرىن وقىپ، وي قوزعايدى نەمەسە ويدى اياقتايدى.
•«ءومىر دەگەن – بۇيىم ەمەس قولداعى، ءومىر دەيتىن – ۇلى بەكەت جولداعى». /م. ماقاتايەۆ/
• «ءومىر — تەڭىز، ءوتىپ كەتەم دەمەڭىز، ىزگىلىكتەن جارالماسا كەمەڭىز» /رۋداكي./
• «ادام بوپ وڭاي تۋعانمەن
ادام بوپ قالۋ كوپ قيىن» / ءقادىر مىرزالييەۆ /
ءومىر جايىندا جاقسى وي - پىكىرلەرىڭدى تىڭدادىق. ەندى كەلەسى جاعداياتتى قالاي شەشەر ەدىڭىزدەر؟ سوعان توقتالا كەتەيىك.
3. جاعداياتتى تالداۋ:
اكەسىنىڭ جەكە تىكۇشاعى بار. ول بيزنەسمەن. شالقىعان باي. ول جاسوسپىرىمدە ءبارى بار. ءبىراق، ءوزىن باقىتسىز سەزىنەدى. دوستارى دا از، اتا - انانىڭ جىلۋلىعى جوق. بۇل بايلىقتان شارشاعان. قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭىزدەر؟
اتا - اناسىنان ايىرىلعان. وتباسىندا جەتەكشىلەرى جوق. ءومىر ءسۇرۋدىڭ جولىن بىلمەيدى. ولىمنەن باسقا جول جوق دەپ ويلايدى.
تىرلىگى باسقالاردان تومەن. جۇرتپەن بىردەي كيىنىپ، ويناپ كۇلە المايدى. دوستارىمەن بىرگە جۇرمەيدى. وسىنى ءوزىنىڭ كەمشىلىگى دەپ سانايدى. دوسى جوق جالعىز قالادى. شەشىمى قوشتاسۋ بولادى.
4. نازار اۋدارايىق: بەينەباياننان نە تۇسىنگەنىن سۇراۋ.
وقۋشىلارعا اق پاراقتار تاراتىلادى، ولارعا بولاشاقتاعى ءومىرىن قالاي ەلەستەتەر ەدى سول تۋرالى وزدەرىنىڭ ويىن پاراققا ءتۇسىرىپ، بىرەر سوزبەن سۋرەتىن قورعاۋ.
5. جۇرەكتەن - جۇرەككە.
مىنە، ءومىر دەگەننىڭ نە ەكەنىن مانادان تالدادىق ولاي بولسا:
«ءومىردىڭ قىزىعىن كورۋدىڭ ءبىر - اق جولى بار باتىل بولىپ، جەڭىلىستەر مەن اۋىرتپالىقتاردان قورىقپاۋ» دەي كەلە سىزدەردىڭ بۇگىنگى كەشتەن نە تۇيگەندەرىڭىزدى جانە وسى كۇنگە تىلەكتەرىڭىزدى تىڭداعىم كەلىپ تۇر.
(وقۋشىلاردىڭ ويلارىن، تىلەكتەرىن اشىق ايتۋى.)
ولاي بولسا مەن سىزدەردى مىنا ۇرانمەن ءومىر سۇرۋگە شاقىرامىن
بارلىعى قوسىلىپ:
ءبىز ءومىردى سۇيەمىز!
باقىتتى ءومىر سۇرەمىز!
ءبىز ءبارىمىز بىرگەمىز!
ءسوز سوڭىندا «ادامدى ءومىر ۇيرەتەدى، ۇيرەتپەسە كۇيرەتەدى» - دەگەندەي ءومىردىڭ اششىسى توزە ءبىلىپ، ءتاتىسىن ۇعىنا بىلەيىك.
ال ەندى وسى ترەنينگتەن العان اسەرلەرىڭىزدى ايتا كەتسەڭىزدەر. كەلەسى كەزدەسكەنشە ساۋ بولىڭىزدار! ۋاقىتتارىڭىزدى ءبولىپ، پسيحولوگيالىق ترەنينگكە قاتىسقاندارىڭىزعا راحمەت!
You Might Also Like
