ونەر – ءبىلىم بار جۇرتتار (ويىن ساباق)
ويىن تەحنولوگيالارى قولدانىلعان ساباق
ويىن – ساباق.
«ونەر – ءبىلىم بار جۇرتتار!»
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قيمىل – قوزعالىس قاسيەتتەرىن كەشەندى دامىتۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ قيمىل – قوزعالىس قاسيەتتەرىن باعالاۋ
مىندەتتەرى:
ديداكتيكالىق:
• وقۋشىلاردىڭ تەوريالىق بىلىمدەرىن تەكسەرۋ؛
• جاتتىعۋلاردى «قارا جورعا» بي ەلەمەنتتەرى ارقىلى بەكىتۋ.
• وقۋشىلاردىڭ جاتتىعۋلاردى جانە ويىن تاپسىرماسىن ورىنداۋىن تەكسەرۋ.
دامىتۋ:
• وقۋشىلاردىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ.
• جاتتىعۋلاردى ورىنداۋعا شىعارماشىلىق تۇرعىداعى كوزقاراسىن دامىتۋ.
تاربيەلىك:
• دوستىق كومەككە، ۇجىمدىق دەمەۋگە تاربيەلەۋ.
ساۋىقتىرۋ: جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ كەزىندە دۇرىس تىنىس الۋعا ۇيرەتۋ ويناتۋ:
• ويىن كەزىندە بارلىق سىناقتاردان وتۋگە.
ساباقتىڭ ءتيپى: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمى مەن داعدىلارىن تەكسەرۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ويىن - ساباق.
وقۋشىلاردىڭ جاسى: 2 سىنىپ.
ساباقتىڭ سوڭىندا وقۋشىلاردىڭ بىلەتىنى:
• سۇراق – ۆيكتورينالاردىڭ جاۋابىن.
• «كۇزەتشى مەن اقباقاي جانە قوياندار»، «جارىق دوپ» ويىندارىنىڭ ءتارتىبىن.
• ءار ونەردىڭ بولاشاقتا كاسىپ بولاتىنىن.
ىستەي الاتىنى:
• جاڭا، كۇردەلى جاتتىعۋلاردى ورىنداي الادى.
ويىن كەزىندەگى وقۋشىلاردىڭ ءرولى، (وبەكت يميتاسيي ۆ يگرە). وقۋشىلار ساباق بارىسىندا جايلاۋعا كوشكەن اۋىلدارعا ەرۋلىك ايتۋشى قوناقتار ءرولىن وينايدى. قوناقتار جايلى جىلجىپ باسقا ونەرلى اۋىلداردىڭ ءۇستىن باسىپ وتەدى. وسى كەزدە سالت – ءداستۇر بويىنشا قوناق كادەسىن، ياعني اۋىل يەلەرىنىڭ تالاپتارىن ورىنداپ، ءوز ونەرلەرىن، جان – جاقتى بىلىمدەرىن كورسەتەدى.
دايىندىق كەزەڭى.
ساباق الدىندا دايىنداپ، اتقارىلاتىن ىستەر:
قۇرالدار: دوپتار، قاداقتار،، اعاش اتتار، سۋ سورعىشتار، جەمىس مۋلياجدارى، قازاندار، ىدىستار.
ىلەتىندەر: اۋىل اتاۋلارى، بەكەتتەر.
دايىنداۋ: سۇراق كارتالارىن، «قاراجورعا» ءبيىنىڭ مەلودياسى
ساباقتى ۇيىمداستىرۋ.
سىنىپ وقۋشىلارى قوناقتار ءرولىن وينايدى.
باعالاۋ جۇيەسى.
ساباق بارىسىندا ءار توپ ۇپاي جينايدى. ۇپاي، ءاربىر دۇرىس ايتىلعان جاۋاپقا جانە دۇرىس ورىندالعان تاپسىرمالارعا بەرىلەدى.
«كۇزەتشى مەن اقباقاي جانە قوياندار»
وقۋشىلار ىشىنەن كۇزەتشى مەن اقباقاي (يت) تاعايىندالادى. قالعان وقۋشىلار قوياندار. زالدىڭ ءبىر بولىگى قويانداردىڭ ءىنى، ەكىنشىسى باقشا بولىپ بەلگىلەنەدى. باقشانىڭ سىرتىندا كۇزەتشىنىڭ ءۇيى ورنالاسقان. زالدىڭ ورتاسىنان 40 - 60 سم بيىكتىكتە ءجىپ تارتىلىپ، قورعان بەلگىلەنەدى. قوياندار ءوز ىنىندە، ال كۇزەتشى مەن اقباقاي ءوز ۇيىندە بولادى. ءمۇعالىمنىڭ بەلگىسىمەن، قوياندار قوعاننان ءوتىپ، باقشاداعى جەمىستەردى جەي باستايدى، باقشا ىشىندە قوس اياقتاپ سەكىرىپ قوزعالۋى ءتيىس. ءمۇعالىمنىڭ كەزەكتى بەلگىسىمەن كۇزەتشى قويانداردى اتادى (ءۇش رەت الاقانىن سوعادى)، سول كەزدە قوياندار جىپكە تيمەي (ءجىپتىڭ استىنان) ءوتىپ، ىندەرىنە قاشۋى ءتيىس. الاقاننىڭ ءۇشىنشى سوعىسى بولعاندا اقباقاي كەشىگىپ وتە الماعان قويانداردى قابادى (قولىمەن سوعۋى كەرەك). ۇستالعان قوياندار ورىندارىندا قالادى. قورعاننان وتكەن قويانداردى قۋۋعا بولمايدى. ۇستالعان قوياندار قولدارىن كوتەرىپ، ءمۇعالىم ولاردىڭ سانىن بەلگىلەيدى. ودان كەيىن ول قوياندار قايتا ويىنعا قوسىلادى. ويىن قايتا باستالادى. كۇزەتشى مەن اقباقايدى قايتا تاعايىنداعان دۇرىس. تاعايىنداۋ بارىسىندا ساناماقتاردى قولدانعان ءجون.
«جارىق دوپ»
ءبىرىنشى قاتارداعى وقۋشىلار جارىق «دوپتاردى» بەينەلەيدى، ەكىنشى قاتاردىڭ ويىنشىلارى «ناسوستى» بەينەلەيدى. جارىق دوپ بەينەسىندەگى وقۋشىلاردىڭ اياقتارى تىزەدەن بۇگىلىپ، قول، دەنە مۇشەلەرى بوساڭسىپ، باستارىن سالبىراتىپ تۇرادى. ناسوس بەينەسىندەگىلەر ۇرلەي باستايدى. ۇرلەگەن كەزدە “س - س - س” دەگەن دىبىستار بىلدىرەدى. اۋا بارعان سايىن «دوپتار» ۇرلەنە باستايدى: بىرتىندەپ دەنەلەرىن تۇزەپ، باستارىن كوتەرىپ، ەكى ۇرتتارىنا اۋا الادى. ابدەن ۇرلەنگەن (تۇزەلگەن) كەزدە «دوپتار» جارىلىپ “ش - ش - ش” دەگەن دىبىسپەن دەم شىعارادى، دەنەلەرى بوساپ قايتا باستاپقى قالپىنا كەلەدى.
«ۇستازدار» اۋىلىنىڭ تاپسىرماسى
ءار توپقا ءار ءتۇرلى مۋلتفيلم كەيىپكەرىنىڭ قيىندىلارى:
توپ وقۋشىلارى كەزەكپەن بارىپ كەيىپكەر بەينەسىن قۇراۋى كەرەك.
«بيلەر» اۋىلىنىڭ سۇراقتارى
1. تازالىق نەنىڭ كەپىلى؟ دەنساۋلىق
2. بويىڭدى سەرگەك ۇستاۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ جاتتىعۋلار
3. بەس تاس ويىنى نەمەن وينالادى؟ اسىقتارمەن
4. دەنساۋلىق – زور...........؟ بايلىق
5. شىلىم شەگۋگە قاي جاستان رۇقسات ەتىلگەن؟ مۇلدە بولمايدى
6. جىلقىنىڭ بالاسىن قالاي اتايدى؟ قۇلىن
7. بالاسىنا ەڭ جاقىن ادام كىم؟ اتا - اناسى
ويىن – ساباق.
«ونەر – ءبىلىم بار جۇرتتار!»
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قيمىل – قوزعالىس قاسيەتتەرىن كەشەندى دامىتۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ قيمىل – قوزعالىس قاسيەتتەرىن باعالاۋ
مىندەتتەرى:
ديداكتيكالىق:
• وقۋشىلاردىڭ تەوريالىق بىلىمدەرىن تەكسەرۋ؛
• جاتتىعۋلاردى «قارا جورعا» بي ەلەمەنتتەرى ارقىلى بەكىتۋ.
• وقۋشىلاردىڭ جاتتىعۋلاردى جانە ويىن تاپسىرماسىن ورىنداۋىن تەكسەرۋ.
دامىتۋ:
• وقۋشىلاردىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ.
• جاتتىعۋلاردى ورىنداۋعا شىعارماشىلىق تۇرعىداعى كوزقاراسىن دامىتۋ.
تاربيەلىك:
• دوستىق كومەككە، ۇجىمدىق دەمەۋگە تاربيەلەۋ.
ساۋىقتىرۋ: جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ كەزىندە دۇرىس تىنىس الۋعا ۇيرەتۋ ويناتۋ:
• ويىن كەزىندە بارلىق سىناقتاردان وتۋگە.
ساباقتىڭ ءتيپى: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمى مەن داعدىلارىن تەكسەرۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ويىن - ساباق.
وقۋشىلاردىڭ جاسى: 2 سىنىپ.
ساباقتىڭ سوڭىندا وقۋشىلاردىڭ بىلەتىنى:
• سۇراق – ۆيكتورينالاردىڭ جاۋابىن.
• «كۇزەتشى مەن اقباقاي جانە قوياندار»، «جارىق دوپ» ويىندارىنىڭ ءتارتىبىن.
• ءار ونەردىڭ بولاشاقتا كاسىپ بولاتىنىن.
ىستەي الاتىنى:
• جاڭا، كۇردەلى جاتتىعۋلاردى ورىنداي الادى.
ويىن كەزىندەگى وقۋشىلاردىڭ ءرولى، (وبەكت يميتاسيي ۆ يگرە). وقۋشىلار ساباق بارىسىندا جايلاۋعا كوشكەن اۋىلدارعا ەرۋلىك ايتۋشى قوناقتار ءرولىن وينايدى. قوناقتار جايلى جىلجىپ باسقا ونەرلى اۋىلداردىڭ ءۇستىن باسىپ وتەدى. وسى كەزدە سالت – ءداستۇر بويىنشا قوناق كادەسىن، ياعني اۋىل يەلەرىنىڭ تالاپتارىن ورىنداپ، ءوز ونەرلەرىن، جان – جاقتى بىلىمدەرىن كورسەتەدى.
دايىندىق كەزەڭى.
ساباق الدىندا دايىنداپ، اتقارىلاتىن ىستەر:
قۇرالدار: دوپتار، قاداقتار،، اعاش اتتار، سۋ سورعىشتار، جەمىس مۋلياجدارى، قازاندار، ىدىستار.
ىلەتىندەر: اۋىل اتاۋلارى، بەكەتتەر.
دايىنداۋ: سۇراق كارتالارىن، «قاراجورعا» ءبيىنىڭ مەلودياسى
ساباقتى ۇيىمداستىرۋ.
سىنىپ وقۋشىلارى قوناقتار ءرولىن وينايدى.
باعالاۋ جۇيەسى.
ساباق بارىسىندا ءار توپ ۇپاي جينايدى. ۇپاي، ءاربىر دۇرىس ايتىلعان جاۋاپقا جانە دۇرىس ورىندالعان تاپسىرمالارعا بەرىلەدى.
«كۇزەتشى مەن اقباقاي جانە قوياندار»
وقۋشىلار ىشىنەن كۇزەتشى مەن اقباقاي (يت) تاعايىندالادى. قالعان وقۋشىلار قوياندار. زالدىڭ ءبىر بولىگى قويانداردىڭ ءىنى، ەكىنشىسى باقشا بولىپ بەلگىلەنەدى. باقشانىڭ سىرتىندا كۇزەتشىنىڭ ءۇيى ورنالاسقان. زالدىڭ ورتاسىنان 40 - 60 سم بيىكتىكتە ءجىپ تارتىلىپ، قورعان بەلگىلەنەدى. قوياندار ءوز ىنىندە، ال كۇزەتشى مەن اقباقاي ءوز ۇيىندە بولادى. ءمۇعالىمنىڭ بەلگىسىمەن، قوياندار قوعاننان ءوتىپ، باقشاداعى جەمىستەردى جەي باستايدى، باقشا ىشىندە قوس اياقتاپ سەكىرىپ قوزعالۋى ءتيىس. ءمۇعالىمنىڭ كەزەكتى بەلگىسىمەن كۇزەتشى قويانداردى اتادى (ءۇش رەت الاقانىن سوعادى)، سول كەزدە قوياندار جىپكە تيمەي (ءجىپتىڭ استىنان) ءوتىپ، ىندەرىنە قاشۋى ءتيىس. الاقاننىڭ ءۇشىنشى سوعىسى بولعاندا اقباقاي كەشىگىپ وتە الماعان قويانداردى قابادى (قولىمەن سوعۋى كەرەك). ۇستالعان قوياندار ورىندارىندا قالادى. قورعاننان وتكەن قويانداردى قۋۋعا بولمايدى. ۇستالعان قوياندار قولدارىن كوتەرىپ، ءمۇعالىم ولاردىڭ سانىن بەلگىلەيدى. ودان كەيىن ول قوياندار قايتا ويىنعا قوسىلادى. ويىن قايتا باستالادى. كۇزەتشى مەن اقباقايدى قايتا تاعايىنداعان دۇرىس. تاعايىنداۋ بارىسىندا ساناماقتاردى قولدانعان ءجون.
«جارىق دوپ»
ءبىرىنشى قاتارداعى وقۋشىلار جارىق «دوپتاردى» بەينەلەيدى، ەكىنشى قاتاردىڭ ويىنشىلارى «ناسوستى» بەينەلەيدى. جارىق دوپ بەينەسىندەگى وقۋشىلاردىڭ اياقتارى تىزەدەن بۇگىلىپ، قول، دەنە مۇشەلەرى بوساڭسىپ، باستارىن سالبىراتىپ تۇرادى. ناسوس بەينەسىندەگىلەر ۇرلەي باستايدى. ۇرلەگەن كەزدە “س - س - س” دەگەن دىبىستار بىلدىرەدى. اۋا بارعان سايىن «دوپتار» ۇرلەنە باستايدى: بىرتىندەپ دەنەلەرىن تۇزەپ، باستارىن كوتەرىپ، ەكى ۇرتتارىنا اۋا الادى. ابدەن ۇرلەنگەن (تۇزەلگەن) كەزدە «دوپتار» جارىلىپ “ش - ش - ش” دەگەن دىبىسپەن دەم شىعارادى، دەنەلەرى بوساپ قايتا باستاپقى قالپىنا كەلەدى.
«ۇستازدار» اۋىلىنىڭ تاپسىرماسى
ءار توپقا ءار ءتۇرلى مۋلتفيلم كەيىپكەرىنىڭ قيىندىلارى:
توپ وقۋشىلارى كەزەكپەن بارىپ كەيىپكەر بەينەسىن قۇراۋى كەرەك.
«بيلەر» اۋىلىنىڭ سۇراقتارى
1. تازالىق نەنىڭ كەپىلى؟ دەنساۋلىق
2. بويىڭدى سەرگەك ۇستاۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ جاتتىعۋلار
3. بەس تاس ويىنى نەمەن وينالادى؟ اسىقتارمەن
4. دەنساۋلىق – زور...........؟ بايلىق
5. شىلىم شەگۋگە قاي جاستان رۇقسات ەتىلگەن؟ مۇلدە بولمايدى
6. جىلقىنىڭ بالاسىن قالاي اتايدى؟ قۇلىن
7. بالاسىنا ەڭ جاقىن ادام كىم؟ اتا - اناسى
You Might Also Like
