وقشاۋ سوزدەردى قايتالاۋ
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى،
قىزىلجار اۋدانى،
شاحوۆسكوە سەلوسى،
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءمۇعالىمى:
رياپوۆا تولقىن الپىسباي قىزى
سىنىپ: 8-سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وقشاۋ سوزدەردى قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: باعدارمالالىق ماتەريالداردى مەڭگەرۋ دەڭگەيىن باقىلاۋ، وزىندىك وي-پىكىرىن قالىپتاستىرۋ؛ ماتەريالدىق نەگىزگىلەرىن تاڭداپ بەرۋ؛ تىلدىك، مانەرلىك قاسيەتتەرىن كوركەمدىك بەينەلەردى مەڭگەرتۋ؛
دامىتۋشىلىق: جارقىن دەرەكتەر مەن مىسالداردى بەرىلگەن ماتەريال نەگىزىندە تاڭداپ الۋعا باعىتتاۋ؛ تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ؛ پانگە قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۇيىمشىلدىققا، تياناقتىلىققا، ءبىلىمنىڭ قاجەتتىلىگىن تەرەڭ ۇعىنا بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتيپى: قايتالاۋ، پىسىقتاۋ،
ساباقتىڭ ءتۇرى: توپتىق
ءپانارالىق بايلانىس: ينفورماتيكا، ادەبيەت، 9-سىنىپ قازاق ءتىلى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ەپيگراف، كەسپە قاعازدار، كومپيۋتەرلەر، وقۋلىق، تاقتا
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ.
3. نەنى ءبىلىپ، نەنى مەڭگەرۋ كەرەك.
4. سەن قالاي ويلايسىڭ؟
5. عىلىمي ىزدەنىس.
6. ويلارىن جيناقتاۋ.
7. قورىتىندىلاۋ.
8. باعالاۋ.
9. ۇيگە تاپسىرما.
وقۋشى مىندەتى:
- تاپسىرمانى ورىنداۋ
- ءوز ويىن اشىق ايتۋ
- ءبىرىن-بىرى باعالاۋ
ءمۇعالىم مىندەتى:
- جۇمىسقا باسشىلىق جاساۋ
- تاپسىرمانى بەرۋ
- باعالاۋ ت،ب،
1. بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىز جاي ساباق ەمەس. بۇگىن اشىق ساباق. ساباعىمىز مۇعالىمدەرگە قاتىسىپ وتىر. بالالار بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «وقشاۋ سوزدەردى قايتالاۋ» دەپ اتالادى.
2. ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمالاردى پىسىقتاۋ.
1. نەنى ءبىلىپ، نەنى مەڭگەرۋ كەرەك.
وقشاۋ سوزدەر دەگەن نە؟
ولار سويلەم مۇشەسى بولا الا ما؟
وقشاۋ سوزدەردىڭ سويلەمگە قانداي قاتىسى بار؟
قاراتپا ءسوز دەگەن نە؟
قاراتپا ءسوزدى باستاۋىشتان قالاي اجىراتامىز؟
قاراتپا سوزدەردىڭ جاسالۋى، قۇرامى، ورىن ءتارتىبى، تىنىس بەلگىلەرى تۋرالى ايت.
قىستىرما ءسوز دەگەن نە؟
قىستىرما ءسوزدىڭ قاراتپا سوزدەن ايىرماشىلىعى قىستىرما ءسوز دەگەن نە؟
قىستىرما ءسوزدىڭ قاراتپا سوزدەن ايىرماشىلىعى نەدە؟
قىستىرما سوزدەردىڭ جاسالۋى، قۇرامى، ورىن ءتارتىبى، تىنىس بەلگىلەرى تۋرالى ايت.
وداعاي سوزدەر قانداي جاعدايدا قولدانىلادى؟
وداعاي سوزدەر تۇتاس سويلەمگە قانداي ماعىنا ۇستەيدى؟
وداعايدىڭ سويلەمدەگى ورىن ءتارتىبى مەن تىنىس بەلگىلەرىن ايتىپ بەرىڭدەر.
3.سەن قالاي ويلايسىڭ؟
1-دەڭگەي.
1-توپ. 1.1-تاپسىرما.
سويلەمدەردى كوشىرىپ، قاراتپا سوزدەردىڭ استىن سىزۋ.
- اجە، انا كىسىلەر نە ىستەپ ءجۇر؟
- ەي، بۇقار، شالقۇيرىق اتىم استىمدا، سارىارقانىڭ سارى بەلىن قاق جارىپ، جالعىز ءوزىم جورتىپ كەلەدى ەكەنمىن.
2-توپ. 1-تاپسىرما.
سويلەمدەردى كوشىرىپ، قىستىرما سوزدەردىڭ استىن سىزۋ.
- بايقاۋىمشا، اباي اقىنىڭىز دا كوزى اشىق، كوكىرەگى تۇنىق كىسى بولعان-اۋ، ءسىرا.
- ۇشىنشىدەن، سىرعانىڭ قاي ءتۇرى دە باۋىرعا، ءوت قابىنۋىنا اسەر ەتەدى دەگەن پىكىر بار ەكەنىن ەسكەرتەمىز.
3-توپ. 1-تاپسىرما
سويلەمدەردى كوشىرىپ، وداعاي سوزدەردىڭ استىن سىزۋ.
- ۋا، بي ءىنىم، ءجۇرىسىڭ سۋىت كورىنەدى، قايدان كەلەسىڭ؟ - دەپ سۇرادى دوسبول اماندىقتان سوڭ.
- ەي، نە ىستەر ەڭ سەن وكىمەت بولساڭ؟
2-دەڭگەي.
1-تاپ. 2-تاپسىرما.
سويلەمدەردىڭ ارا جىگىن اجىراتىپ، ءتيىستى تىنىس بەلگىسىن قويىڭدار. (قاراتپا سوزدەر)
- ال قۇرمەتتى تەمىر اعا سەزىپ وتىرمىن سىرىڭدى
- ءجۇرىپ بارام اقان اعا حاتىڭىز با
- ءوزىم بارىپ اكەلە قويايىن، قايدا ءجۇر ەكەن ءوزى جانۋار... دەپ مياۋلاپ سويلەگەن سىعىرايعان شال اينالا قارادى.
2-توپ. 2-تاپسىرما.
سويلەمدەردىڭ ارا جىگىن اجىراتىپ، ءتيىستى تىنىس بەلگىسىن قويىڭدار. (قىستىرما سوزدەر)
- الايدار ءتۇرلى جىرتقىش اڭداردى بۋدانداستىرۋ ارقىلى جاڭا تۇقىم الۋ تاجريبەسى كوپتەن بەرى جۇرگىزىلىپ كەلەدى
- ءا مۇمكىن جاۋىن جاۋىپ ەگىن جاپپاي شىعار
- ءسوز ۇشقىنى ارينە نۇرقاتتىڭ وزىنەن تاراعان
3-توپ. 2-تاپسىرما
سويلەمدەردىڭ ارا جىگىن اجىراتىپ، ءتيىستى تىنىس بەلگىسىن قويىڭدار. (وداعاي سوزدەر)
- ويباي بىزدە نە قاۋقار بار
- قاپ مىنانىڭ بالاسى
- اپىر-اۋ بۇل كىمنىڭ قىزى بولدى ەكەن
4.عىلىمي ىزدەنىس.
وقۋشىلار وزدەرىنە بەرىلگەن تاقىرىپ بويىنشا كومپيۋتەر ارقىلى جۇمىس جاسايدى.
جوبا تاقىرىپتارى.
1-توپ. قاراتپا سوزدەردى باستاۋىشتان قالاي اجىراتامىز.
2-توپ. قىستىرما سوزدەردى سويلەم ىشىنەن اجىراتا الۋدى ۇيرەنۋ.
3-توپ. وداعاي سوزدەر سويلەمگە قانداي ماعىنا ۇستەيدى.
5. ويلارىن جيناقتاۋ.
1-كەستە
№ سۇراق جاۋاپ
1. قاراتپا دەگەن نەمەنە،
سوزبە، الدە سويلەم بە؟
2. تۇراقتى ورنى بولا ما،
قاراتپانىڭ سويلەمدە؟
3. قاي تۇلعالى قاي سوزدەر
قاراتپا بولىپ كەلەدى؟
مىسالمەن سيپاتتاپ،
كىم ونى ايتىپ بەرەدى؟
4. قانداي تىنىس بەلگىسىن،
قاراتپا كەرەك ەتەدى؟
5. تالداعاندا سويلەمدى،
قاراتپا قايدا كەتەدى؟
6. ءسوز بولشەگىنە تالداپ كور،
قاراتپادا قانشا جۇرناق بار؟
ءتۇبىرىن تاۋىپ بايقاپ كور،
نەشە ءتۇرلى وندا ماعىنا بار؟
2-كەستە
№ سۇراق جاۋاپ
1.قىستىرما دەگەن نەمەنە،
سوزبە، الدە سويلەم بە؟
2. تۇراقتى ورنى بولا ما،
قاراتپانىڭ سويلەمدە؟
3. قاي تۇلعالى قاي سوزدەر
قاراتپا بولىپ كەلەدى؟
مىسالمەن سيپاتتاپ،
كىم ونى ايتىپ بەرەدى؟
4. قانداي تىنىس بەلگىسىن،
قىستىرما كەرەك ەتەدى؟
5. تالداعاندا سويلەمدى،
قىستىرما قايدا كەتەدى؟
6. ءسوز بولشەگىنە تالداپ كور،
قىستىرمادا قانشا جۇرناق بار؟
ءتۇبىرىن تاۋىپ بايقاپ كور،
نەشە ءتۇرلى وندا ماعىنا بار؟
3-كەستە
№ سۇراق جاۋاپ
1.وداعاي دەگەن نەمەنە،
سوزبە، الدە سويلەم بە؟
2. تۇراقتى ورنى بولا ما،
وداعايدىڭ سويلەمدە؟
3. قاي تۇلعالى، قاي سوزدەر
وداعاي بولىپ كەلەدى؟
مىسالمەن سيپاتتاپ،
كىم ونى ايتىپ بەرەدى؟
4. قانداي تىنىس بەلگىسىن،
وداعاي كەرەك ەتەدى؟
5. تالداعاندا سويلەمدى،
وداعاي قايدا كەتەدى؟
6. ءسوز بولشەگىنە تالداپ كور،
وداعايدا قانشا جۇرناق بار؟
ءتۇبىرىن تاۋىپ بايقاپ كور،
نەشە ءتۇرلى وندا ماعىنا بار؟
6. قورىتىندىلاۋ.
وقشاۋ سوزدەرمەن سويلەم قۇراستىرۋ.
7. باعالاۋ.
8. ۇيگە تاپسىرما.
وقشاۋ سوزدەردى پايدالانا وتىرىپ شاعىن شىعارما جازۋ.
ءبىرىنشى جەلتوقسان دۇنيەجۇزىلىك دەرتكە اينالعان «ادامنىڭ قورعانىش تاپشىلىق قوزدىرعىشى» جانە «جۇقتىرىلعان قورعانىش تاپشىلىق بەلگىسى» اتتى دەرتكە قارسى كۇنى بولىپ تابىلادى. سوعان وراي كەلەسى ساباقتا «ءبىز بۇل دەرتكە قارسىمىز» اتتى شاعىن شىعارما جازىپ كەلۋ.
قىزىلجار اۋدانى،
شاحوۆسكوە سەلوسى،
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءمۇعالىمى:
رياپوۆا تولقىن الپىسباي قىزى
سىنىپ: 8-سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وقشاۋ سوزدەردى قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: باعدارمالالىق ماتەريالداردى مەڭگەرۋ دەڭگەيىن باقىلاۋ، وزىندىك وي-پىكىرىن قالىپتاستىرۋ؛ ماتەريالدىق نەگىزگىلەرىن تاڭداپ بەرۋ؛ تىلدىك، مانەرلىك قاسيەتتەرىن كوركەمدىك بەينەلەردى مەڭگەرتۋ؛
دامىتۋشىلىق: جارقىن دەرەكتەر مەن مىسالداردى بەرىلگەن ماتەريال نەگىزىندە تاڭداپ الۋعا باعىتتاۋ؛ تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ؛ پانگە قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۇيىمشىلدىققا، تياناقتىلىققا، ءبىلىمنىڭ قاجەتتىلىگىن تەرەڭ ۇعىنا بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتيپى: قايتالاۋ، پىسىقتاۋ،
ساباقتىڭ ءتۇرى: توپتىق
ءپانارالىق بايلانىس: ينفورماتيكا، ادەبيەت، 9-سىنىپ قازاق ءتىلى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ەپيگراف، كەسپە قاعازدار، كومپيۋتەرلەر، وقۋلىق، تاقتا
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ.
3. نەنى ءبىلىپ، نەنى مەڭگەرۋ كەرەك.
4. سەن قالاي ويلايسىڭ؟
5. عىلىمي ىزدەنىس.
6. ويلارىن جيناقتاۋ.
7. قورىتىندىلاۋ.
8. باعالاۋ.
9. ۇيگە تاپسىرما.
وقۋشى مىندەتى:
- تاپسىرمانى ورىنداۋ
- ءوز ويىن اشىق ايتۋ
- ءبىرىن-بىرى باعالاۋ
ءمۇعالىم مىندەتى:
- جۇمىسقا باسشىلىق جاساۋ
- تاپسىرمانى بەرۋ
- باعالاۋ ت،ب،
1. بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىز جاي ساباق ەمەس. بۇگىن اشىق ساباق. ساباعىمىز مۇعالىمدەرگە قاتىسىپ وتىر. بالالار بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «وقشاۋ سوزدەردى قايتالاۋ» دەپ اتالادى.
2. ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمالاردى پىسىقتاۋ.
1. نەنى ءبىلىپ، نەنى مەڭگەرۋ كەرەك.
وقشاۋ سوزدەر دەگەن نە؟
ولار سويلەم مۇشەسى بولا الا ما؟
وقشاۋ سوزدەردىڭ سويلەمگە قانداي قاتىسى بار؟
قاراتپا ءسوز دەگەن نە؟
قاراتپا ءسوزدى باستاۋىشتان قالاي اجىراتامىز؟
قاراتپا سوزدەردىڭ جاسالۋى، قۇرامى، ورىن ءتارتىبى، تىنىس بەلگىلەرى تۋرالى ايت.
قىستىرما ءسوز دەگەن نە؟
قىستىرما ءسوزدىڭ قاراتپا سوزدەن ايىرماشىلىعى قىستىرما ءسوز دەگەن نە؟
قىستىرما ءسوزدىڭ قاراتپا سوزدەن ايىرماشىلىعى نەدە؟
قىستىرما سوزدەردىڭ جاسالۋى، قۇرامى، ورىن ءتارتىبى، تىنىس بەلگىلەرى تۋرالى ايت.
وداعاي سوزدەر قانداي جاعدايدا قولدانىلادى؟
وداعاي سوزدەر تۇتاس سويلەمگە قانداي ماعىنا ۇستەيدى؟
وداعايدىڭ سويلەمدەگى ورىن ءتارتىبى مەن تىنىس بەلگىلەرىن ايتىپ بەرىڭدەر.
3.سەن قالاي ويلايسىڭ؟
1-دەڭگەي.
1-توپ. 1.1-تاپسىرما.
سويلەمدەردى كوشىرىپ، قاراتپا سوزدەردىڭ استىن سىزۋ.
- اجە، انا كىسىلەر نە ىستەپ ءجۇر؟
- ەي، بۇقار، شالقۇيرىق اتىم استىمدا، سارىارقانىڭ سارى بەلىن قاق جارىپ، جالعىز ءوزىم جورتىپ كەلەدى ەكەنمىن.
2-توپ. 1-تاپسىرما.
سويلەمدەردى كوشىرىپ، قىستىرما سوزدەردىڭ استىن سىزۋ.
- بايقاۋىمشا، اباي اقىنىڭىز دا كوزى اشىق، كوكىرەگى تۇنىق كىسى بولعان-اۋ، ءسىرا.
- ۇشىنشىدەن، سىرعانىڭ قاي ءتۇرى دە باۋىرعا، ءوت قابىنۋىنا اسەر ەتەدى دەگەن پىكىر بار ەكەنىن ەسكەرتەمىز.
3-توپ. 1-تاپسىرما
سويلەمدەردى كوشىرىپ، وداعاي سوزدەردىڭ استىن سىزۋ.
- ۋا، بي ءىنىم، ءجۇرىسىڭ سۋىت كورىنەدى، قايدان كەلەسىڭ؟ - دەپ سۇرادى دوسبول اماندىقتان سوڭ.
- ەي، نە ىستەر ەڭ سەن وكىمەت بولساڭ؟
2-دەڭگەي.
1-تاپ. 2-تاپسىرما.
سويلەمدەردىڭ ارا جىگىن اجىراتىپ، ءتيىستى تىنىس بەلگىسىن قويىڭدار. (قاراتپا سوزدەر)
- ال قۇرمەتتى تەمىر اعا سەزىپ وتىرمىن سىرىڭدى
- ءجۇرىپ بارام اقان اعا حاتىڭىز با
- ءوزىم بارىپ اكەلە قويايىن، قايدا ءجۇر ەكەن ءوزى جانۋار... دەپ مياۋلاپ سويلەگەن سىعىرايعان شال اينالا قارادى.
2-توپ. 2-تاپسىرما.
سويلەمدەردىڭ ارا جىگىن اجىراتىپ، ءتيىستى تىنىس بەلگىسىن قويىڭدار. (قىستىرما سوزدەر)
- الايدار ءتۇرلى جىرتقىش اڭداردى بۋدانداستىرۋ ارقىلى جاڭا تۇقىم الۋ تاجريبەسى كوپتەن بەرى جۇرگىزىلىپ كەلەدى
- ءا مۇمكىن جاۋىن جاۋىپ ەگىن جاپپاي شىعار
- ءسوز ۇشقىنى ارينە نۇرقاتتىڭ وزىنەن تاراعان
3-توپ. 2-تاپسىرما
سويلەمدەردىڭ ارا جىگىن اجىراتىپ، ءتيىستى تىنىس بەلگىسىن قويىڭدار. (وداعاي سوزدەر)
- ويباي بىزدە نە قاۋقار بار
- قاپ مىنانىڭ بالاسى
- اپىر-اۋ بۇل كىمنىڭ قىزى بولدى ەكەن
4.عىلىمي ىزدەنىس.
وقۋشىلار وزدەرىنە بەرىلگەن تاقىرىپ بويىنشا كومپيۋتەر ارقىلى جۇمىس جاسايدى.
جوبا تاقىرىپتارى.
1-توپ. قاراتپا سوزدەردى باستاۋىشتان قالاي اجىراتامىز.
2-توپ. قىستىرما سوزدەردى سويلەم ىشىنەن اجىراتا الۋدى ۇيرەنۋ.
3-توپ. وداعاي سوزدەر سويلەمگە قانداي ماعىنا ۇستەيدى.
5. ويلارىن جيناقتاۋ.
1-كەستە
№ سۇراق جاۋاپ
1. قاراتپا دەگەن نەمەنە،
سوزبە، الدە سويلەم بە؟
2. تۇراقتى ورنى بولا ما،
قاراتپانىڭ سويلەمدە؟
3. قاي تۇلعالى قاي سوزدەر
قاراتپا بولىپ كەلەدى؟
مىسالمەن سيپاتتاپ،
كىم ونى ايتىپ بەرەدى؟
4. قانداي تىنىس بەلگىسىن،
قاراتپا كەرەك ەتەدى؟
5. تالداعاندا سويلەمدى،
قاراتپا قايدا كەتەدى؟
6. ءسوز بولشەگىنە تالداپ كور،
قاراتپادا قانشا جۇرناق بار؟
ءتۇبىرىن تاۋىپ بايقاپ كور،
نەشە ءتۇرلى وندا ماعىنا بار؟
2-كەستە
№ سۇراق جاۋاپ
1.قىستىرما دەگەن نەمەنە،
سوزبە، الدە سويلەم بە؟
2. تۇراقتى ورنى بولا ما،
قاراتپانىڭ سويلەمدە؟
3. قاي تۇلعالى قاي سوزدەر
قاراتپا بولىپ كەلەدى؟
مىسالمەن سيپاتتاپ،
كىم ونى ايتىپ بەرەدى؟
4. قانداي تىنىس بەلگىسىن،
قىستىرما كەرەك ەتەدى؟
5. تالداعاندا سويلەمدى،
قىستىرما قايدا كەتەدى؟
6. ءسوز بولشەگىنە تالداپ كور،
قىستىرمادا قانشا جۇرناق بار؟
ءتۇبىرىن تاۋىپ بايقاپ كور،
نەشە ءتۇرلى وندا ماعىنا بار؟
3-كەستە
№ سۇراق جاۋاپ
1.وداعاي دەگەن نەمەنە،
سوزبە، الدە سويلەم بە؟
2. تۇراقتى ورنى بولا ما،
وداعايدىڭ سويلەمدە؟
3. قاي تۇلعالى، قاي سوزدەر
وداعاي بولىپ كەلەدى؟
مىسالمەن سيپاتتاپ،
كىم ونى ايتىپ بەرەدى؟
4. قانداي تىنىس بەلگىسىن،
وداعاي كەرەك ەتەدى؟
5. تالداعاندا سويلەمدى،
وداعاي قايدا كەتەدى؟
6. ءسوز بولشەگىنە تالداپ كور،
وداعايدا قانشا جۇرناق بار؟
ءتۇبىرىن تاۋىپ بايقاپ كور،
نەشە ءتۇرلى وندا ماعىنا بار؟
6. قورىتىندىلاۋ.
وقشاۋ سوزدەرمەن سويلەم قۇراستىرۋ.
7. باعالاۋ.
8. ۇيگە تاپسىرما.
وقشاۋ سوزدەردى پايدالانا وتىرىپ شاعىن شىعارما جازۋ.
ءبىرىنشى جەلتوقسان دۇنيەجۇزىلىك دەرتكە اينالعان «ادامنىڭ قورعانىش تاپشىلىق قوزدىرعىشى» جانە «جۇقتىرىلعان قورعانىش تاپشىلىق بەلگىسى» اتتى دەرتكە قارسى كۇنى بولىپ تابىلادى. سوعان وراي كەلەسى ساباقتا «ءبىز بۇل دەرتكە قارسىمىز» اتتى شاعىن شىعارما جازىپ كەلۋ.