وقۋ ماشىعىن قالىپتاستىرۋدا جەتىستىككە جەتۋ جولدارى
وقۋ ماشىعىن قالىپتاستىرۋدا جەتىستىككە جەتۋ جولدارى
دۇرىس وقۋ - جەكە تۇلعانىڭ قالىپتاسۋىنىڭ ەڭ باستى قاجەتتىلىگى. ءبىر جاعىنان وقۋ قۇرالى بولسا، ءبىر جاعىنان وقىتۋدىڭ باستى قۇرالى. كىتاپ وقۋ ارقىلى عانا بالا كوپ دەگەن قىزىقتى مالىمەتتەردى الا الادى. وقۋ ماشىعىن قالىپتاستىرۋ باستاۋىش سىنىپتان باستالادى. سوندىقتان وسى كەزەڭدە بالانىڭ دۇرىس وقۋىن، عىلىمي تانىمدىق جانە مادەني ماتىندەردى وقىپ تۇسىنۋگە ۇيرەتۋ ماڭىزدى. ءتىپتى وسى باستاۋىش سىنىپتا وقۋ تەحنيكاسىن جەتىلدىرىپ جىبەرۋىمىز كەرەك. جىلدام وقۋ دەگەنىمىز مينۋتىنا 300 - 400 ءسوز وقۋ. ءبىراق بۇعان قول جەتكىزۋدىڭ قاجەتى جوق.. بىزگە كەرەگى ءتۇسىنىپ دۇرىس وقۋ. ال دۇرىس وقۋ دەگەنىمىز ادامىڭ سويلەگەن كەزدەگى جىلدامدىعى، ياعني 120 - 150 ءسوزدى 1مينۋتتا وقۋ. ەگەر وقۋشى مينۋتىنا 50 ءسوز وقۋمەن 4 - سىنىپتى بىتىرسە، 7 - سىنىپتا 8 بەتتى شىعارمانى ( ال ول 6500 سوزدەن تۇرادى ) 130 مينۋتتا وقيدى ەكەن. ال ءتۇسىنۋ ءۇشىن 2 رەت وقىسا، جوبامەن 4 ساعات كەرەك. مەكتەپتەگى 6 ساعات، باسقا دا جازبازاشا ءۇي تاپسىرمالارى بار، 10 ساعاتتان ارتىق ۋاقىت كەرەك. سوندا بۇل بالا ەشتەڭەگە ۇلگەرمەيدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا ۇلەرمەۋشى اتانادى. سوندىقتان، جاقسى وقۋشى اتاندىرۋ ءۇشىن، وقۋ تەحنيكاسىن جەتىلدىرۋ كەرەك، ياعني، وقۋ كەرەك. ول ءۇشىن نە ىستەۋگە بولادى؟ ءبىرىنشى، دۇرىس وقي الماۋدىڭ سەبەپتەرىن انىقتاۋ. ونىڭ سەبەپتەرى: قىزمەتتىڭ تابيعي باياۋلىعى
رەگرەسسيا (وقىعانىن قايتالاپ وقۋ)؛ انتيسيپاسيانىڭ جوقتىعى (الدىن - الا بولجاۋ) ارتيكۋلياسيا (سويلەۋ اپاراتتارىنىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەمەۋى) دۇرىس تىنىس الماۋ كورۋ اۋقىمىنىڭ ازدىعىنازار اۋدارۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ ناشارلىعى
وسى سەبەپتەردى انىقتاعاننان كەيىن، جۇرگىزىلەتىن جۇمىستارعا توقتالايىق:
قىزمەتتىڭ تابيعي باياۋلىعى جاي قيمىلدايتىن، ۇلگىرمەيتىن، تەز شارشاپ قالاتىن بالالاردان كورۋگە بولادى. بۇل جاعدايدا بالاردىڭ ەش كىناسى جوق. ياعني، ارنايى جاتتىعۋلار جۇرگىزۋ ارقىلى وقۋ جىلدامدىعىن ارتتىرۋعا بولادى. وعان مىناداي جاتتىعۋلاردى جۇرگىزۋگە بولادى:
مىسالى: سۋ - سۋلى - سۋسىز - سۋلىق ەك - ەگىن - ەگىنشى - ەگىندىك
4. قيىن سوزدەردى الدىن - الا بۋىنداپ وقىپ الۋ.
5. ءار - ءتۇرلى شريفتىدەگى سوزدەردى وقۋ. شابارماندار بالدىرعان
انتيسيپاسيانىڭ جوقتىعى (الدىن - الا بولجاۋ)
بايقاساڭىزدار كەيدە نە وقيتىنىڭىزدى الدىن - الا ءبىلىپ وتىراسىز. وسى بولجاۋدىڭ جوقتىعى دا وقۋ جىلدامدىعىن تومەندەتەدى. بولجاۋدى جەتىلدىرۋ جاتتىعۋلارى:
قالىپ قويعان جالعاۋلاردى ورنىنا قويىپ وقۋ.
مىسالى: جاقسى قىز جاعادا... قۇندىز جاقسى ءجى... اسپانداعى جۇل...
ۇيقاسىن تاپ مىسالى: ىر - ىر - ىر - ىرىلدايدى (قاسقىر)
ءمىر - ءمىر - ءمىر - قاپ - قارا (كومىر)
كورىنبەيتىن سوزدەر مىسالى: سىرتىم جاسىل، ءىشىم قىزىل. ق - - - - -
قورباڭداپ جۇرەمىن، بالدى جاقسى كورەمىن. ا -
سويلەمدى كەرى وقۋ. جازىلعان سويلەمدى كەرى وقۋ
تورشا ارقىلى وقۋ. ءماتىن بەتىنە تورشا قويىلادى، سول كەزدە كەيبىر سوزدەر، بۋىندار كورىنبەي قالادى سونى تاۋىپ وقۋ كەرەك. 5 مينۋت تورشا ارقىلى وقۋ كەرەك، 2 - 3 مينۋت تورشانى الىپ تاستاپ وقۋ كەرەك.
ءماتىندى اراسىنداعى سوزدەردى تاستاپ كەتىپ وقۋ. مىسالى: امىرە كۇشىگىمەن....... الدىندا....... ءجۇردى.
ارتيكۋلياسيا. اتىنىڭ ءوزى وقۋ جىلدامدىعىنىڭ نەلىكتەن تومەندەيتىنىن ايتىپ تۇر. سويلەۋ اپپاراتتارىنىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەمەۋى، دىبىستاردى دۇرىس ايتا الماۋى اسەر ەتەدى. بالالاردىڭ ارتيكۋلياسياسىن دۇرىستايتىن جاتتىعۋلار:
داۋىستى، داۋىسسىز دىبىستاردىڭ ارتيكۋلياسياسى. بۇل جاتتىعۋلار سويلەۋ اپپاراتتارىنىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى.
دۇرىس وقۋ - جەكە تۇلعانىڭ قالىپتاسۋىنىڭ ەڭ باستى قاجەتتىلىگى. ءبىر جاعىنان وقۋ قۇرالى بولسا، ءبىر جاعىنان وقىتۋدىڭ باستى قۇرالى. كىتاپ وقۋ ارقىلى عانا بالا كوپ دەگەن قىزىقتى مالىمەتتەردى الا الادى. وقۋ ماشىعىن قالىپتاستىرۋ باستاۋىش سىنىپتان باستالادى. سوندىقتان وسى كەزەڭدە بالانىڭ دۇرىس وقۋىن، عىلىمي تانىمدىق جانە مادەني ماتىندەردى وقىپ تۇسىنۋگە ۇيرەتۋ ماڭىزدى. ءتىپتى وسى باستاۋىش سىنىپتا وقۋ تەحنيكاسىن جەتىلدىرىپ جىبەرۋىمىز كەرەك. جىلدام وقۋ دەگەنىمىز مينۋتىنا 300 - 400 ءسوز وقۋ. ءبىراق بۇعان قول جەتكىزۋدىڭ قاجەتى جوق.. بىزگە كەرەگى ءتۇسىنىپ دۇرىس وقۋ. ال دۇرىس وقۋ دەگەنىمىز ادامىڭ سويلەگەن كەزدەگى جىلدامدىعى، ياعني 120 - 150 ءسوزدى 1مينۋتتا وقۋ. ەگەر وقۋشى مينۋتىنا 50 ءسوز وقۋمەن 4 - سىنىپتى بىتىرسە، 7 - سىنىپتا 8 بەتتى شىعارمانى ( ال ول 6500 سوزدەن تۇرادى ) 130 مينۋتتا وقيدى ەكەن. ال ءتۇسىنۋ ءۇشىن 2 رەت وقىسا، جوبامەن 4 ساعات كەرەك. مەكتەپتەگى 6 ساعات، باسقا دا جازبازاشا ءۇي تاپسىرمالارى بار، 10 ساعاتتان ارتىق ۋاقىت كەرەك. سوندا بۇل بالا ەشتەڭەگە ۇلگەرمەيدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا ۇلەرمەۋشى اتانادى. سوندىقتان، جاقسى وقۋشى اتاندىرۋ ءۇشىن، وقۋ تەحنيكاسىن جەتىلدىرۋ كەرەك، ياعني، وقۋ كەرەك. ول ءۇشىن نە ىستەۋگە بولادى؟ ءبىرىنشى، دۇرىس وقي الماۋدىڭ سەبەپتەرىن انىقتاۋ. ونىڭ سەبەپتەرى: قىزمەتتىڭ تابيعي باياۋلىعى
رەگرەسسيا (وقىعانىن قايتالاپ وقۋ)؛ انتيسيپاسيانىڭ جوقتىعى (الدىن - الا بولجاۋ) ارتيكۋلياسيا (سويلەۋ اپاراتتارىنىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەمەۋى) دۇرىس تىنىس الماۋ كورۋ اۋقىمىنىڭ ازدىعىنازار اۋدارۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ ناشارلىعى
وسى سەبەپتەردى انىقتاعاننان كەيىن، جۇرگىزىلەتىن جۇمىستارعا توقتالايىق:
قىزمەتتىڭ تابيعي باياۋلىعى جاي قيمىلدايتىن، ۇلگىرمەيتىن، تەز شارشاپ قالاتىن بالالاردان كورۋگە بولادى. بۇل جاعدايدا بالاردىڭ ەش كىناسى جوق. ياعني، ارنايى جاتتىعۋلار جۇرگىزۋ ارقىلى وقۋ جىلدامدىعىن ارتتىرۋعا بولادى. وعان مىناداي جاتتىعۋلاردى جۇرگىزۋگە بولادى:
مىسالى: سۋ - سۋلى - سۋسىز - سۋلىق ەك - ەگىن - ەگىنشى - ەگىندىك
4. قيىن سوزدەردى الدىن - الا بۋىنداپ وقىپ الۋ.
5. ءار - ءتۇرلى شريفتىدەگى سوزدەردى وقۋ. شابارماندار بالدىرعان
انتيسيپاسيانىڭ جوقتىعى (الدىن - الا بولجاۋ)
بايقاساڭىزدار كەيدە نە وقيتىنىڭىزدى الدىن - الا ءبىلىپ وتىراسىز. وسى بولجاۋدىڭ جوقتىعى دا وقۋ جىلدامدىعىن تومەندەتەدى. بولجاۋدى جەتىلدىرۋ جاتتىعۋلارى:
قالىپ قويعان جالعاۋلاردى ورنىنا قويىپ وقۋ.
مىسالى: جاقسى قىز جاعادا... قۇندىز جاقسى ءجى... اسپانداعى جۇل...
ۇيقاسىن تاپ مىسالى: ىر - ىر - ىر - ىرىلدايدى (قاسقىر)
ءمىر - ءمىر - ءمىر - قاپ - قارا (كومىر)
كورىنبەيتىن سوزدەر مىسالى: سىرتىم جاسىل، ءىشىم قىزىل. ق - - - - -
قورباڭداپ جۇرەمىن، بالدى جاقسى كورەمىن. ا -
سويلەمدى كەرى وقۋ. جازىلعان سويلەمدى كەرى وقۋ
تورشا ارقىلى وقۋ. ءماتىن بەتىنە تورشا قويىلادى، سول كەزدە كەيبىر سوزدەر، بۋىندار كورىنبەي قالادى سونى تاۋىپ وقۋ كەرەك. 5 مينۋت تورشا ارقىلى وقۋ كەرەك، 2 - 3 مينۋت تورشانى الىپ تاستاپ وقۋ كەرەك.
ءماتىندى اراسىنداعى سوزدەردى تاستاپ كەتىپ وقۋ. مىسالى: امىرە كۇشىگىمەن....... الدىندا....... ءجۇردى.
ارتيكۋلياسيا. اتىنىڭ ءوزى وقۋ جىلدامدىعىنىڭ نەلىكتەن تومەندەيتىنىن ايتىپ تۇر. سويلەۋ اپپاراتتارىنىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەمەۋى، دىبىستاردى دۇرىس ايتا الماۋى اسەر ەتەدى. بالالاردىڭ ارتيكۋلياسياسىن دۇرىستايتىن جاتتىعۋلار:
داۋىستى، داۋىسسىز دىبىستاردىڭ ارتيكۋلياسياسى. بۇل جاتتىعۋلار سويلەۋ اپپاراتتارىنىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
