وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن دەڭگەيلەپ وقىتۋ تەحنولوگياسى ارقىلى دامىتۋ جولدارى (بايانداما)
بايانداما
تاقىرىبى: «وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن دەڭگەيلەپ وقىتۋ تەحنولوگياسى ارقىلى دامىتۋ جولدارى»
2012 - 2013 وقۋ جىلى
جوسپارى
I. كىرىسپە
II. نەگىزگى ءبولىم
2. 1. جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانىڭ ەرەكشەلىگى مەن تيىمدىلىگى
2. 2. دەڭگەيلەپ - سارالاپ وقىتۋ تەحنولوگياسى
2. 3. دەڭگەيلەپ - سارالاپ وقىتۋ تەحنولوگياسىن قولدانا وتىرىپ،
وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋعا
باعىتتالعان ءىس – تاجىريبەم
ءىىى. قورىتىندى
ءى. كىرىسپە ءسوز
ەلدەگى ەكونوميكالىق حال - احۋال كۇردەلىلىگىنە قاراماستان بالالارعا ءبىلىم بەرۋدى الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرۋ، ولاردى جالپى، ورتا ءبىلىم الۋعا، تۇگەل قامتۋعا باستى نازار اۋدارۋ جولىندا جاسالعان باتىل قادامدار بولاشاعىمىزدىڭ جارقىن، ۇرپاعىمىزدىڭ ءبىلىمدى ازامات بولۋىنىڭ باستى شارتى.
قازاقستاندىق دەموكراتيالىق قوعامنىڭ قۇرىلۋى جانە رەسپۋبليكاسىنىڭ الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە ەنۋى وتاندىق ءبىلىم دامۋىنىڭ ستراتەگيالىق جوسپاردى ازىرلەۋدى جانە سوعان وراي ۇلتتىق ءبىلىم جۇيەسىنىڭ جەتىستىكتەرى مەن ءبىلىم دامۋىنداعى جالپى الەمدىك ۇردىستەردى ەسكەرەتىن جاڭا ۇلگىسىنە كوشۋدى تالاپ ەتەدى.
مەكتەپ – بۇل وقۋشى تۇلعاسى مەن ساناسىنىڭ دامۋى قاتار جۇرەتىن، ەرەكشە قۇندى، قايتالانباس كەزەڭى. مەكتەپتەگى ءمۇعالىم - ول بالاعا بەلگىلى ءبىر ءبىلىم بەرىپ قانا قويماي، وقۋشىلاردى شىعارماشىلىققا باۋلۋعا، ونىڭ بويىنداعى ءار ءتۇرلى قاسيەتتەردى دامىتۋعا، ياعني سويلەۋ، وقىتۋ، قورشاعان ورتادا دۇرىس كوزقاراستا بولۋ، جاعدايلاردى وبەكتيۆتى تۇردە باعالاپ، تالداۋ جاساۋعا ۇيرەتۋ، ويىن دۇرىس ايتۋعا، سالىستىرا بىلۋگە، دالەلدەۋگە، سويلەۋ مادەنيەتىنە ۇيرەتەدى.
بۇرىن ءمۇعالىم دەگەنىمىز - بۇل قولىنا ۋاقىت ارالىعىنداعى بايلانىستى ۇستاعان الىپ، كىرشىكسىز بالالىق الەمىندەگى كۇش - قۋات پەن اقىلدى، تالانتتى اشقان كولۋمب، بارلىق كۇردەلى نارسەنى قاراپايىم تىلمەن جەتكىزە بىلەتىن داناگوي، جالىندى سوزدەرى جاستاردى ەرلىككە جەتەلەيتىن شەشەن، دۇنيەنىڭ جاندى سۇلۋلىعىن كورسەتەتىن سۋرەتشى، جان دۇنيەنىڭ بۇكىل بولمىسىن كورە بىلەتىن ادام.
ال قازىرگى ۋاقىت جاڭا تيپتەگى ءمۇعالىمنىڭ – وقۋ پروسەسىنە قاتىسۋشىنى دامىتاتىن، دارىندىلىق پەن شىعارماشىلىقتى دامىتۋدىڭ تەحنولوگيالارىن مەڭگەرگەن، ادىسكەرلىك مادەنيەتكە يە مامان رەتىندە جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمىنىڭ پايدا بولۋىن تالاپ ەتەدى. جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمى ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا پاراديگمالارىن كورسەتەتىن جاڭا كاسىبي ويلاۋ جۇيەسى مەن سانانى مەڭگەرۋى كەرەك. جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمى دەگەنىمىز - ول كاسىبي جانە تۇلعالىق مانگە يە قاسيەتى بار مامان.
ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆ «جاڭا فورماسيا پەداگوگى الەۋمەتتىك تۇرعىدان ەسەيگەن، پەداگوگيكا قۇرالدارىن شەبەر مەڭگەرگەن، ءوزىن - ءوزى ءاردايىم جەتىلدىرۋگە ۇمىتىلاتىن شىعارماشىل تۇلعا» دەپ انىقتاما بەردى.
وسىعان وراي، قازاقستاننىڭ قوعامدىق - ساياسي ومىرىندەگى بولعان وزگەرىستەر وقىتۋ، تاربيەلەۋ ىسىنە دە جاڭالىقتار ەنگىزۋدە. قازىرگى دامۋ كەزەڭى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ الدىنا وقىتۋ ءۇردىسىن تەحنولوگيالاندىرۋ ماسەلەسىن قويىپ وتىر. سوندىقتان وقىتۋدىڭ ءارتۇرلى تەحنولوگيالارى زەرتتەلىپ، جاڭاشىل پەداگوگتاردىڭ ءىس - تاجىريبەسى مەكتەپ ومىرىنە ەنۋدە. ەنگىزىلگەن جاڭا تەحنولوگيالار وقۋشىلاردىڭ ءومىر سۇرۋگە اسەر ەتۋشى قابىلەتتەرىن دامىتۋ ءۇشىن ءاربىر ۇستاز وقۋ - تاربيە جۇمىسىنا شىعارماشىلىقپەن قاراپ، جاڭا زامان تالابىنا ساي، وقۋشىنى وزىق، ۇلتتىق ءداستۇر رۋحىندا تاربيەلەپ، ساباقتى تۇرلەندىرىپ وقىتۋدىڭ ءتۇرلى ءادىس - تاسىلدەرىن قولدانعاندا، جاقسى ناتيجەگە جەتەرىمىز ءسوزسىز.
وقۋشى شىعارماشىلىعى پراكتيكالىق ارەكەتتەر، ىزدەنىمپازدىلىق ارقىلى داميدى. شىعارماشىلىققا ۇيرەتەتىن ساباقتار – جاڭا تەحنولوگيالاردى قولدانۋ بولىپ تابىلادى. مۇنداي ساباقتاردا وقۋشىعا ەرەكشە احۋال، ءمۇعالىم مەن وقۋشى اراسىندا ىنتىماقتاستىق قاتىناس ساقتالادى. ءمۇعالىم باقىلاۋشى ەمەس، باعالاۋشى ەمەس، تانىمدىق ءىس - ارەكەتىن ۇيىمداستىراتىن شىعارماشىلىق ىستەردىڭ ۇيىتقىسى. تەك وسىنداي وقىتۋ عانا وقۋشى ينتەللەكتىسىنىڭ كوزىن اشىپ، شىعارماشىلىعىن دامىتادى.
2. 1. جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانىڭ ەرەكشەلىگى مەن تيىمدىلىگى
مەكتەپ ومىرىنە ەنىپ وتىرعان جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ ەرەكشەلىگى ءوسىپ كەلە جاتقان جەكە تۇلعانى جان - جاقتى دامىتۋ. يننوۆاسيالىق ءبىلىمدى دامىتۋ، وزگەرىس ەنگىزۋ، جاڭا يدەيالارمەن جاڭالىقتاردى ومىرگە اكەلۋ. بۇرىنعى وقۋشى تەك تىڭداۋشى، ورىنداۋشى بولىپ كەلسە، ال قازىرگى ءبىلىم ىزدەيتىن جەكە تۇلعا ەكەندىگىنە ەرەكشە ءمان بەرەمىز.
تاقىرىبى: «وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن دەڭگەيلەپ وقىتۋ تەحنولوگياسى ارقىلى دامىتۋ جولدارى»
2012 - 2013 وقۋ جىلى
جوسپارى
I. كىرىسپە
II. نەگىزگى ءبولىم
2. 1. جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانىڭ ەرەكشەلىگى مەن تيىمدىلىگى
2. 2. دەڭگەيلەپ - سارالاپ وقىتۋ تەحنولوگياسى
2. 3. دەڭگەيلەپ - سارالاپ وقىتۋ تەحنولوگياسىن قولدانا وتىرىپ،
وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋعا
باعىتتالعان ءىس – تاجىريبەم
ءىىى. قورىتىندى
ءى. كىرىسپە ءسوز
ەلدەگى ەكونوميكالىق حال - احۋال كۇردەلىلىگىنە قاراماستان بالالارعا ءبىلىم بەرۋدى الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرۋ، ولاردى جالپى، ورتا ءبىلىم الۋعا، تۇگەل قامتۋعا باستى نازار اۋدارۋ جولىندا جاسالعان باتىل قادامدار بولاشاعىمىزدىڭ جارقىن، ۇرپاعىمىزدىڭ ءبىلىمدى ازامات بولۋىنىڭ باستى شارتى.
قازاقستاندىق دەموكراتيالىق قوعامنىڭ قۇرىلۋى جانە رەسپۋبليكاسىنىڭ الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە ەنۋى وتاندىق ءبىلىم دامۋىنىڭ ستراتەگيالىق جوسپاردى ازىرلەۋدى جانە سوعان وراي ۇلتتىق ءبىلىم جۇيەسىنىڭ جەتىستىكتەرى مەن ءبىلىم دامۋىنداعى جالپى الەمدىك ۇردىستەردى ەسكەرەتىن جاڭا ۇلگىسىنە كوشۋدى تالاپ ەتەدى.
مەكتەپ – بۇل وقۋشى تۇلعاسى مەن ساناسىنىڭ دامۋى قاتار جۇرەتىن، ەرەكشە قۇندى، قايتالانباس كەزەڭى. مەكتەپتەگى ءمۇعالىم - ول بالاعا بەلگىلى ءبىر ءبىلىم بەرىپ قانا قويماي، وقۋشىلاردى شىعارماشىلىققا باۋلۋعا، ونىڭ بويىنداعى ءار ءتۇرلى قاسيەتتەردى دامىتۋعا، ياعني سويلەۋ، وقىتۋ، قورشاعان ورتادا دۇرىس كوزقاراستا بولۋ، جاعدايلاردى وبەكتيۆتى تۇردە باعالاپ، تالداۋ جاساۋعا ۇيرەتۋ، ويىن دۇرىس ايتۋعا، سالىستىرا بىلۋگە، دالەلدەۋگە، سويلەۋ مادەنيەتىنە ۇيرەتەدى.
بۇرىن ءمۇعالىم دەگەنىمىز - بۇل قولىنا ۋاقىت ارالىعىنداعى بايلانىستى ۇستاعان الىپ، كىرشىكسىز بالالىق الەمىندەگى كۇش - قۋات پەن اقىلدى، تالانتتى اشقان كولۋمب، بارلىق كۇردەلى نارسەنى قاراپايىم تىلمەن جەتكىزە بىلەتىن داناگوي، جالىندى سوزدەرى جاستاردى ەرلىككە جەتەلەيتىن شەشەن، دۇنيەنىڭ جاندى سۇلۋلىعىن كورسەتەتىن سۋرەتشى، جان دۇنيەنىڭ بۇكىل بولمىسىن كورە بىلەتىن ادام.
ال قازىرگى ۋاقىت جاڭا تيپتەگى ءمۇعالىمنىڭ – وقۋ پروسەسىنە قاتىسۋشىنى دامىتاتىن، دارىندىلىق پەن شىعارماشىلىقتى دامىتۋدىڭ تەحنولوگيالارىن مەڭگەرگەن، ادىسكەرلىك مادەنيەتكە يە مامان رەتىندە جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمىنىڭ پايدا بولۋىن تالاپ ەتەدى. جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمى ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا پاراديگمالارىن كورسەتەتىن جاڭا كاسىبي ويلاۋ جۇيەسى مەن سانانى مەڭگەرۋى كەرەك. جاڭا فورماسيا ءمۇعالىمى دەگەنىمىز - ول كاسىبي جانە تۇلعالىق مانگە يە قاسيەتى بار مامان.
ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆ «جاڭا فورماسيا پەداگوگى الەۋمەتتىك تۇرعىدان ەسەيگەن، پەداگوگيكا قۇرالدارىن شەبەر مەڭگەرگەن، ءوزىن - ءوزى ءاردايىم جەتىلدىرۋگە ۇمىتىلاتىن شىعارماشىل تۇلعا» دەپ انىقتاما بەردى.
وسىعان وراي، قازاقستاننىڭ قوعامدىق - ساياسي ومىرىندەگى بولعان وزگەرىستەر وقىتۋ، تاربيەلەۋ ىسىنە دە جاڭالىقتار ەنگىزۋدە. قازىرگى دامۋ كەزەڭى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ الدىنا وقىتۋ ءۇردىسىن تەحنولوگيالاندىرۋ ماسەلەسىن قويىپ وتىر. سوندىقتان وقىتۋدىڭ ءارتۇرلى تەحنولوگيالارى زەرتتەلىپ، جاڭاشىل پەداگوگتاردىڭ ءىس - تاجىريبەسى مەكتەپ ومىرىنە ەنۋدە. ەنگىزىلگەن جاڭا تەحنولوگيالار وقۋشىلاردىڭ ءومىر سۇرۋگە اسەر ەتۋشى قابىلەتتەرىن دامىتۋ ءۇشىن ءاربىر ۇستاز وقۋ - تاربيە جۇمىسىنا شىعارماشىلىقپەن قاراپ، جاڭا زامان تالابىنا ساي، وقۋشىنى وزىق، ۇلتتىق ءداستۇر رۋحىندا تاربيەلەپ، ساباقتى تۇرلەندىرىپ وقىتۋدىڭ ءتۇرلى ءادىس - تاسىلدەرىن قولدانعاندا، جاقسى ناتيجەگە جەتەرىمىز ءسوزسىز.
وقۋشى شىعارماشىلىعى پراكتيكالىق ارەكەتتەر، ىزدەنىمپازدىلىق ارقىلى داميدى. شىعارماشىلىققا ۇيرەتەتىن ساباقتار – جاڭا تەحنولوگيالاردى قولدانۋ بولىپ تابىلادى. مۇنداي ساباقتاردا وقۋشىعا ەرەكشە احۋال، ءمۇعالىم مەن وقۋشى اراسىندا ىنتىماقتاستىق قاتىناس ساقتالادى. ءمۇعالىم باقىلاۋشى ەمەس، باعالاۋشى ەمەس، تانىمدىق ءىس - ارەكەتىن ۇيىمداستىراتىن شىعارماشىلىق ىستەردىڭ ۇيىتقىسى. تەك وسىنداي وقىتۋ عانا وقۋشى ينتەللەكتىسىنىڭ كوزىن اشىپ، شىعارماشىلىعىن دامىتادى.
2. 1. جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانىڭ ەرەكشەلىگى مەن تيىمدىلىگى
مەكتەپ ومىرىنە ەنىپ وتىرعان جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ ەرەكشەلىگى ءوسىپ كەلە جاتقان جەكە تۇلعانى جان - جاقتى دامىتۋ. يننوۆاسيالىق ءبىلىمدى دامىتۋ، وزگەرىس ەنگىزۋ، جاڭا يدەيالارمەن جاڭالىقتاردى ومىرگە اكەلۋ. بۇرىنعى وقۋشى تەك تىڭداۋشى، ورىنداۋشى بولىپ كەلسە، ال قازىرگى ءبىلىم ىزدەيتىن جەكە تۇلعا ەكەندىگىنە ەرەكشە ءمان بەرەمىز.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.