وتباسى تۋرالى ماقال - ماتەلدەر
وتباسى، تۋىستىق تۋرالى ماقال – ماتەلدەر
جاقسىنىڭ باسىنا ءىس تۇسسە،
وتباسىنا بىلدىرمەيدى.
جاماننىڭ باسىنا ءىس تۇسسە،
وتباسىن كۇلدىرمەيدى.
***
ەلىن سۇيەر سەنىڭىز،
ءوز وتباسىن سۇيە العان.
***
وتباسىنداعى ويران
ويداعى ەلگە جەتپەس.
***
وتان - قۋات،
وتباسى - شۋاق.
***
وتباسى الا بولسا،
كەرەگە باسى سايىن بالە بار.
***
وتباسىنىڭ جانجالى
قانا ىشپەگەن شايدان تۋادى.
اۋىر جولدىڭ ازابى،
ارتار اتان، ناردان تۋادى.
***
وتباسىنىڭ ونەگەسى -
وتان ونەگەسى.
***
وتباسىنىڭ ءسانى - سىيلاستىق،
دوستىڭ ءسانى - قيماستىق.
***
وتباسىنان باس كەتسە،
قازاننان اس كەتەدى.
***
وتباسىنا ءورت سالما.
***
بويىمداي بوي تابىلسا دا،
ويىمداي وي تابىلماس.
***
سىيعا سىي، سىراعا بال.
***
قارىنداسقا بۇرماعاننىڭ قارى سىنسىن.
***
ءۇي ىشىنەن جاۋ شىقسا،
تۇرا قاشىپ قۇتىلماسسىڭ.
***
قارىنداسقا بۇرماعاننىڭ قارى سىنسىن.
***
ءۇي ىشىنەن جاۋ شىقسا،
تۇرا قاشىپ قۇتىلماسسىڭ.
***
«ءسىز»، «ءبىز» - دەگەن جىلى ءسوز،
اعايىنعا جاراسار.
***
قارىنداسىڭ – قارلىعاشىڭ.
***
ءىنىسى باردىڭ تىنىسى بار،
اعاسى باردىڭ جاعاسى بار.
***
توركىن دەسە قىز توزبەيدى،
كوكپەك دەسە تۇيە توزبەيدى.
***
ينە وتكەن جەردەن ءجىپ وتەر.
***
تىرىدە سىيلاسپاعان،
ولىدە جىلىسپايدى.
***
قازانى باسقانىڭ قايعىسى باسقا.
***
اتا – بالانىڭ قورعانى.
***
اتاعا بالانىڭ الالىعى جوق.
***
ەنەسى تەپكەن قۇلىننىڭ ەتى اۋىرماس.
***
ساقاۋ بالانىڭ ءتىلىن شەشەسى بىلەدى.
***
بالاڭ جامان بولسا،
كورىنگەننىڭ مازاعى.
***
بالا، بالانىڭ ءىسى شالا.
***
بالام – بالىم،
بالانىڭ بالاسى – جانىم.
***
قارعا بالاسىن اپپاعىم دەر،
كىرپى بالاسىن جۇمساعىم دەر.
***
اتانىڭ كوڭىلى بالادا،
بالانىڭ كوڭىلى دالادا.
***
بالالى ءۇيدىڭ ۇرلىعى جاتپاس.
***
تورعاي جاڭبىر جاۋسا بالاسىن قورعار،
بۇرشاق جاۋسا، باسىن قورعار.
***
جالعىز تۇيە باقىراۋىق،
جالعىز بالا جىلاۋىق.
***
جىلايىن دەگەن بالا اكەسىنىڭ ساقالىمەن وينايدى.
***
بالا – انانىڭ باۋىر ەتى.
***
بالا ءقادىرىن بالالى بولعاندا بىلەرسىڭ.
***
بالالى ءۇي بازار،
بالاسىز ءۇي قۋ مازار.
***
بالا – باۋىر ەتىڭ.
***
بالاعا پىشاق بەرمەسەڭ ءبىر جىلار،
بەرسەڭ ەكى جىلار.
***
ات بولاتىن تاي ساياققا ءۇيىر،
ادام بولاتىن بالا قوناققا ءۇيىر.
***
ات بولاتىن قۇلىننىڭ،
باۋىرى جازىق كەلەر.
ادام بولار بالانىڭ،
ماڭدايى جازىق كەلەر.
***
وتىز ۇلىم بولسا دا ورنى باسقا.
***
نەمەرە ەتىن جەپ، سۇيەگىن بەرەر.
***
باس ەكەۋ بولماي،
مال ەكەۋ بولماس.
***
سۇيگەنىن شۇناعىم دەيدى.
***
سۇلۋ، سۇلۋ ەمەس،
سۇيگەن سۇلۋ.
***
كوش جۇرە تۇزەلەدى.
***
جىلى – جىلى سويلەسەڭ،
جىلان ىنىنەن شىعادى.
***
جاقسى ايەل جامان ەركەكتى ەر قىلادى،
جامان ەركەك جاقسى ايەلدى جەر قىلادى.
***
جاقسى تاز باسىن جاسىرمايدى،
جاقسى ايەل اسىن جاسىرمايدى.
***
قالعان كوڭىل شىققان جانمەن سەمىرەدى.
***
شىن جىلاسا سوقىر كوزدەن جاس شىعادى.
***
قايعىسىز قارا سۋعا سەمىرەدى.
***
اتالاستىڭ اتى وزعانشا،
اۋىلداستىڭ تايى وزسىن.
قارعا تامىردى قازاقپىز.
سۇراسا كەلە قارىن بولە بولىپ شىعامىز.
***
ءوز جۇرتتىڭ - كۇنشىل،
ناعاشى جۇرتتىڭ – سىنشىل،
قايىڭ جۇرتتىڭ ءمىنشىل كەلەدى.
***
قارتىڭ بولسا، جازىپ قويعان حاتپەن تەڭ.
***
نەمەرە ەتىن جەپ، سۇيەگىن قالدىرادى.
***
ءوز بالاڭدى وسكەنشە باعاسىڭ،
نەمەرەڭدى ولگەنشە باعاسىڭ.
***
ەكى اياقتىدا باجا تاتۋ، ءتورت اياقتىدا بوتا تاتۋ.
***
ەركەك سەرگەك ۇيىقتاسا، ىرىس بىتەدى،
ايەل سەرگەك ۇيىقتاسا، جۇمىس بىتەدى.
***
اعاسى باردىڭ جاعاسى بار،
ءىنىسى باردىڭ تىنىسى بار.
***
ۇلىڭ وسسە، ۇلى جاقسى مەن اۋىلداس بول
قىزىڭ وسسە،قىزى جاقسىمەن اۋىلداس بول.
***
اعانىڭ ءۇيى – اق جايلاۋ.
***
قوناق اسىنا ەمەس قاباق – قاسىڭا ريزا.
***
قوناق جامان بولسا، ءۇي يەسى قالدىرادى،
ءۇي يەسى جامان بولسا، قوناق قىدىرادى.
***
كەلىنىڭ جامان بولسا، ۇلىڭنان كور.
كۇيەۋىڭ جامان بولسا، قىزىڭنان كور.
***
بويىمداي بوي تابىلسا دا،
ويىمداي وي تابىلماس.
***
سىيعا سىي، سىراعا بال.
***
يەسىن سىيلاعاننىڭ يتىنە سۇيەك تاستا.
***
تىرىدە سىيلاسپاعان،
ولىدە جىلىسپايدى.
***
تانىماس، تانىماسىن سىيلاماس.
***
كوڭىلدەگى سىردى كوز بىلدىرەدى.
***
ءوز ءۇيىم ولەڭ توسەگىم.
***
قارىنداسقا بۇرماعاننىڭ قارى سىنسىن.
***
ءۇي ىشىنەن جاۋ شىقسا،
تۇرا قاشىپ قۇتىلماسسىڭ.
***
تۇلپاردىڭ ءوز تۇياعى وزىنە ءدارى.
***
«ءسىز»، «ءبىز» - دەگەن جىلى ءسوز،
اعايىنعا جاراسار.
***
قارىنداسىڭ – قارلىعاشىڭ.
***
ينە وتكەن جەردەن ءجىپ وتەر.
***
ءىنىسى باردىڭ تىنىسى بار،
اعاسى باردىڭ جاعاسى بار.
***
توركىن دەسە قىز توزبەيدى،
كوكپەك دەسە تۇيە توزبەيدى.
***
اپاسىنىڭ كيگەن تونىن ءسىڭلىسى دە كيەر.
***
قازانى باسقانىڭ قايعىسى باسقا.
***
اتا – بالانىڭ قورعانى.
***
اتاعا بالانىڭ الالىعى جوق.
***
ەنەسى تەپكەن قۇلىننىڭ ەتى اۋىرماس.
***
ساقاۋ بالانىڭ ءتىلىن شەشەسى بىلەدى.
***
بالاڭ جامان بولسا،
كورىنگەننىڭ مازاعى.
***
بالا، بالانىڭ ءىسى شالا.
***
بالام – بالىم،
بالانىڭ بالاسى – جانىم.
***
قارعا بالاسىن اپپاعىم دەر،
كىرپى بالاسىن جۇمساعىم دەر.
***
اتانىڭ كوڭىلى بالادا،
بالانىڭ كوڭىلى دالادا.
***
بالالى ءۇيدىڭ ۇرلىعى جاتپاس.
***
تورعاي جاڭبىر جاۋسا بالاسىن قورعار،
بۇرشاق جاۋسا، باسىن قورعار.
***
جالعىز تۇيە باقىراۋىق،
جالعىز بالا جىلاۋىق.
***
جىلايىن دەگەن بالا اكەسىنىڭ ساقالىمەن وينايدى.
***
بالا – انانىڭ باۋىر ەتى.
***
بالا ءقادىرىن بالالى بولعاندا بىلەرسىڭ.
***
بالالى ءۇي بازار،
بالاسىز ءۇي قۋ مازار.
***
بالا – باۋىر ەتىڭ.
***
بالاعا پىشاق بەرمەسەڭ ءبىر جىلار،
بەرسەڭ ەكى جىلار.
***
ات بولاتىن تاي ساياققا ءۇيىر،
ادام بولاتىن بالا قوناققا ءۇيىر.
***
ات بولاتىن قۇلىننىڭ،
باۋىرى جازىق كەلەر.
ادام بولار بالانىڭ،
ماڭدايى جازىق كەلەر.
***
وتىز ۇلىم بولسا دا ورنى باسقا.
***
نەمەرە ەتىن جەپ، سۇيەگىن بەرەر.
***
باس ەكەۋ بولماي،
مال ەكەۋ بولماس.
***
سۇيگەنىن شۇناعىم دەيدى.
***
سۇلۋ، سۇلۋ ەمەس،
سۇيگەن سۇلۋ.
***
كوش جۇرە تۇزەلەدى.
***
جىلى – جىلى سويلەسەڭ،
جىلان ىنىنەن شىعادى.
***
جاقسى ايەل جامان ەركەكتى ەر قىلادى،
جامان ەركەك جاقسى ايەلدى جەر قىلادى.
***
جاقسى تاز باسىن جاسىرمايدى،
جاقسى ايەل اسىن جاسىرمايدى.
***
قالعان كوڭىل شىققان جانمەن سەمىرەدى.
***
شىن جىلاسا سوقىر كوزدەن جاس شىعادى.
***
قايعىسىز قارا سۋعا سەمىرەدى.
***
اتالاستىڭ اتى وزعانشا،
اۋىلداستىڭ تايى وزسىن.
***
يەسىن سىيلاعاننىڭ يتىنە سۇيەك تاستا.
***
تانىماس، تانىماسىن سىيلاماس.
***
كوڭىلدەگى سىردى كوز بىلدىرەدى.
***
ءوز ءۇيىم ولەڭ توسەگىم.
***
تۇلپاردىڭ ءوز تۇياعى وزىنە ءدارى.
***
اپاسىنىڭ كيگەن تونىن ءسىڭلىسى دە كيەر.
***
قاجەتتى سىلتەمەلەر:
وتباسى، تۋىستىق تۋرالى باسقا دا ماقال - ماتەلدەر
سايتتاعى بارلىق ماقال - ماتەلدەر
ۇلاعاتتى سوزدەر
ونەر-بىلىم، ءتىل تۋرالى قاناتتى سوزدەر