وتەباي تۇرمانجانوۆ «قارلىعاش»
2 كلاسس
ۋروك رودنوگو يازىكا ي ليتەراتۋرى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وتەباي تۇرمانجانوۆ «قارلىعاش»
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. ولەڭنىڭ مازمۇنىن مەڭگەرتە وتىرىپ، تابيعات پەن ادام بالاسىنىڭ اراسىنداعى بايلانىستى مەڭگەرۋ.
2. ويلاۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، ولەڭدى مانەرلەپ وقۋعا ءوز سوزدەرىمەن اڭگىمەلەۋگە، اۋىزەكى سويلەۋگە ماشىقتاندىرۋ.
3. تابيعاتتىڭ ادام ومىرىنە، جان - جانۋارلارعا قاجەتتىلىگى تۋرالى عىلىمي تۇسىنىك بەرۋ، قورشاعان ورتانى ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: اڭگىمەلەۋ، سۇراق – جاۋاپ، كورنەكىلىكپەن جۇمىس، شىعارمالىق جۇمىس، مانەرلەپ ايتۋ، وقۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، قازاق ءتىلى، دەنە شىنىقتىرۋ.
قۇرالدار: وقۋلىق، وتەباي تۇرمانجانوۆتىڭ سۋرەتى، ءۇنتاسپا، گرافوپروەكتور، سيۋجەتتى سۋرەتتەر (قۇستاردىڭ سۋرەتى).
ساباقتىڭ بارىسى.
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- بالالار، ءبىزدىڭ مەكتەپتە قاي سىنىپتاردىڭ اپتالىعى ءجۇرىپ جاتىر؟
- اپتالىقتىڭ تاقىرىبى قالاي اتالادى؟
- اپتالىقتا قانداي وتكىزىلگەن ءىس - شارالار سەندەرگە ۇنادى؟
II. ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
- ءبىز ءقازىر قاي تاراۋدى وقىپ جاتىرمىز؟
- «ايحاي، كوكتەم» تاراۋىن.
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- سانسىزباي سارعاسقايەۆتىڭ «شىبىق» اڭگىمەسىن ءتۇسىنىپ وقىپ كەلۋ.
1) اڭگىمە نەگە «شىبىق» دەپ اتالعان؟
2) سەن تەمىردىڭ ورنىندا بولعان بولساڭ نە ىستەر ەدىڭ؟ باقىتتىڭ ورنىندا بولساڭ شە؟ ورمانعا جالعىز كەتەر مە ەدىڭ، الدە بارماي - اق. ۇيىڭە قايتىپ كەلەر مە ەدىڭ؟
3) باقىت پەن تەمىردىڭ قىلىقتارىن سالىستىر. ساعان ولاردىڭ كايسىسى ۇنايدى؟ باقىت پەن تەمىرگە مىنەزدەمە بەر.
(ۆەنن دياگراماسى بويىنشا مىنەزدەمە بەرگەمىز).
قورىتىندى:
1) وسى اڭگىمەدە ساعان كىم ۇنادى؟
2) ءوز ىشتەرىندە سونداي وقۋشىلار بار ما؟
3) باقىت شىبىقتى قالاي كۇتىپ، باپتاپ ءوسىردى؟
- ولاي بولسا، سەندەر دە وسى شىبىقتاي ءوسىپ، قۇلپىرىپ كەلە جاتقان ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ بولاشاعىسىندار.
جاقسى ادەتتەردى ۇيرەنىپ، جامان قىلىقتاردان اۋلاق بولايىق.
سەرگەتۋ ءساتى: (ءار ءتۇرلى قيمىلدار جاساي وتىرىپ ورىنداۋ).
اپپاق بولىپ تاڭ اتتى.
ءتۇتىن تىك بوپ شىعادى.
قارلىعاشتار قاناتىن
سامعاپ بيىك ۇشادى.
قويۋلانىپ قارا بۇلت
توكتى جاڭبىر سەبەلەپ.
جاپىراقتى جامىلىپ،
بۇعا قالدى كوبەلەك.
III. جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن، ماقساتىن ايتىپ ءتۇسىندىرۋ.
- بۇگىن «قارلىعاش» ولەڭىنىڭ مازمۇنىن مەڭگەرىپ، ادام مەن تابيعات اراسىنداعى بايلانىستى ءتۇسىنىپ، ولەڭدى ءوز سوزىمىزبەن اڭگىمەلەۋگە ۇيرەنەمىز.
1. قىستاپ قالعان قۇستاردىڭ اكەلگەن تاپسىرمالارىن وقۋشىلارعا تاراتىپ بەرەمىن. تاپسىرمالار جۇمباق تۇرىندە بەرىلەدى.
سايرايدى ءبىر تالمايدى
ءانشى قۇس بال تاڭدايلى
(بۇلبۇل)
- بۇلبۇل قۇس نە ىزدەيدى؟
ءوزى كىلەم تۇسىندەي،
قۇددى قىردىڭ گۇلىندەي.
گۇلگە قونسا كەتەدى
ايىرماسى بىلىنبەي.
(كوبەلەك)
- كوبەلەك نە ىزدەيدى؟
• ءبارى بىردەي جۇمىسقا،
شىعاتىن نە؟
(قۇمىرسقا)
- قۇمىرسقا نە ىزدەيدى؟
2. تاقتاداعى سيۋجەتتى سۋرەتپەن جۇمىس.
بۇل سۋرەتتەن قارلىعاشتىڭ قاسيەتتى كيەلى قۇس ەكەنىن كورىپ وتىرسىڭدار. الماستىڭ قۇستارعا دەگەن ىقىلاسى ارتىپ، قارلىعاشتارعا ۇيرەنىپ قالدى.
جۇمباق:
بۇدىر - بۇدىر بالشىقتى
جينادى دا تالشىقتى
ۇقساتىپ قامىقتا
ءۇي سالادى جابىققا.
(قارلىعاش)
- قارلىعاش نە ىزدەيدى؟
- قارلىعاش ۇياسىن ىزدەيدى.
- دۇرىس ايتاسىڭدار، قارلىعاش ۇشىپ كەلگەندە ءوز ۇياسىن ىزدەيدى. ەستەرىڭدەر مە، تولە بي اتامىز قارلىعاش ۇيا سالعان ءۇيىن جاۋ كەلگەندە دە جىقپاي وتىرعانى، حالقىمىزدىڭ قارلىعاشتى قادىرلەپ، ادام بالاسىنىڭ دوسى دەپ سىيلاعاندىعىنىڭ بەلگىسى ەكەنىن بىلەمىز.
IV. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ولەڭنىڭ ەكى شۋماعىن مانەرلەپ وقىپ بەرەمىن. وقۋشىلار جالعاستىرىپ وقيدى. ولەڭنىڭ مازمۇنىن وقۋشىلاردان سۇراي وتىرىپ، كەيىپكەرلەرگە مىنەزدەمە بەرگىزەمىن. جاعىمدى، جاعىمسىز جاندىكتەر تۋرالى دا ايتقىزۋ. سالىستىرۋ.
V. وزدىك جۇمىس، ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ.
وتەباي تۇرمانجانوۆ «قارلىعاش» جۇكتەۋ
ۋروك رودنوگو يازىكا ي ليتەراتۋرى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وتەباي تۇرمانجانوۆ «قارلىعاش»
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. ولەڭنىڭ مازمۇنىن مەڭگەرتە وتىرىپ، تابيعات پەن ادام بالاسىنىڭ اراسىنداعى بايلانىستى مەڭگەرۋ.
2. ويلاۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، ولەڭدى مانەرلەپ وقۋعا ءوز سوزدەرىمەن اڭگىمەلەۋگە، اۋىزەكى سويلەۋگە ماشىقتاندىرۋ.
3. تابيعاتتىڭ ادام ومىرىنە، جان - جانۋارلارعا قاجەتتىلىگى تۋرالى عىلىمي تۇسىنىك بەرۋ، قورشاعان ورتانى ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: اڭگىمەلەۋ، سۇراق – جاۋاپ، كورنەكىلىكپەن جۇمىس، شىعارمالىق جۇمىس، مانەرلەپ ايتۋ، وقۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، قازاق ءتىلى، دەنە شىنىقتىرۋ.
قۇرالدار: وقۋلىق، وتەباي تۇرمانجانوۆتىڭ سۋرەتى، ءۇنتاسپا، گرافوپروەكتور، سيۋجەتتى سۋرەتتەر (قۇستاردىڭ سۋرەتى).
ساباقتىڭ بارىسى.
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- بالالار، ءبىزدىڭ مەكتەپتە قاي سىنىپتاردىڭ اپتالىعى ءجۇرىپ جاتىر؟
- اپتالىقتىڭ تاقىرىبى قالاي اتالادى؟
- اپتالىقتا قانداي وتكىزىلگەن ءىس - شارالار سەندەرگە ۇنادى؟
II. ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
- ءبىز ءقازىر قاي تاراۋدى وقىپ جاتىرمىز؟
- «ايحاي، كوكتەم» تاراۋىن.
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- سانسىزباي سارعاسقايەۆتىڭ «شىبىق» اڭگىمەسىن ءتۇسىنىپ وقىپ كەلۋ.
1) اڭگىمە نەگە «شىبىق» دەپ اتالعان؟
2) سەن تەمىردىڭ ورنىندا بولعان بولساڭ نە ىستەر ەدىڭ؟ باقىتتىڭ ورنىندا بولساڭ شە؟ ورمانعا جالعىز كەتەر مە ەدىڭ، الدە بارماي - اق. ۇيىڭە قايتىپ كەلەر مە ەدىڭ؟
3) باقىت پەن تەمىردىڭ قىلىقتارىن سالىستىر. ساعان ولاردىڭ كايسىسى ۇنايدى؟ باقىت پەن تەمىرگە مىنەزدەمە بەر.
(ۆەنن دياگراماسى بويىنشا مىنەزدەمە بەرگەمىز).
قورىتىندى:
1) وسى اڭگىمەدە ساعان كىم ۇنادى؟
2) ءوز ىشتەرىندە سونداي وقۋشىلار بار ما؟
3) باقىت شىبىقتى قالاي كۇتىپ، باپتاپ ءوسىردى؟
- ولاي بولسا، سەندەر دە وسى شىبىقتاي ءوسىپ، قۇلپىرىپ كەلە جاتقان ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ بولاشاعىسىندار.
جاقسى ادەتتەردى ۇيرەنىپ، جامان قىلىقتاردان اۋلاق بولايىق.
سەرگەتۋ ءساتى: (ءار ءتۇرلى قيمىلدار جاساي وتىرىپ ورىنداۋ).
اپپاق بولىپ تاڭ اتتى.
ءتۇتىن تىك بوپ شىعادى.
قارلىعاشتار قاناتىن
سامعاپ بيىك ۇشادى.
قويۋلانىپ قارا بۇلت
توكتى جاڭبىر سەبەلەپ.
جاپىراقتى جامىلىپ،
بۇعا قالدى كوبەلەك.
III. جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن، ماقساتىن ايتىپ ءتۇسىندىرۋ.
- بۇگىن «قارلىعاش» ولەڭىنىڭ مازمۇنىن مەڭگەرىپ، ادام مەن تابيعات اراسىنداعى بايلانىستى ءتۇسىنىپ، ولەڭدى ءوز سوزىمىزبەن اڭگىمەلەۋگە ۇيرەنەمىز.
1. قىستاپ قالعان قۇستاردىڭ اكەلگەن تاپسىرمالارىن وقۋشىلارعا تاراتىپ بەرەمىن. تاپسىرمالار جۇمباق تۇرىندە بەرىلەدى.
سايرايدى ءبىر تالمايدى
ءانشى قۇس بال تاڭدايلى
(بۇلبۇل)
- بۇلبۇل قۇس نە ىزدەيدى؟
ءوزى كىلەم تۇسىندەي،
قۇددى قىردىڭ گۇلىندەي.
گۇلگە قونسا كەتەدى
ايىرماسى بىلىنبەي.
(كوبەلەك)
- كوبەلەك نە ىزدەيدى؟
• ءبارى بىردەي جۇمىسقا،
شىعاتىن نە؟
(قۇمىرسقا)
- قۇمىرسقا نە ىزدەيدى؟
2. تاقتاداعى سيۋجەتتى سۋرەتپەن جۇمىس.
بۇل سۋرەتتەن قارلىعاشتىڭ قاسيەتتى كيەلى قۇس ەكەنىن كورىپ وتىرسىڭدار. الماستىڭ قۇستارعا دەگەن ىقىلاسى ارتىپ، قارلىعاشتارعا ۇيرەنىپ قالدى.
جۇمباق:
بۇدىر - بۇدىر بالشىقتى
جينادى دا تالشىقتى
ۇقساتىپ قامىقتا
ءۇي سالادى جابىققا.
(قارلىعاش)
- قارلىعاش نە ىزدەيدى؟
- قارلىعاش ۇياسىن ىزدەيدى.
- دۇرىس ايتاسىڭدار، قارلىعاش ۇشىپ كەلگەندە ءوز ۇياسىن ىزدەيدى. ەستەرىڭدەر مە، تولە بي اتامىز قارلىعاش ۇيا سالعان ءۇيىن جاۋ كەلگەندە دە جىقپاي وتىرعانى، حالقىمىزدىڭ قارلىعاشتى قادىرلەپ، ادام بالاسىنىڭ دوسى دەپ سىيلاعاندىعىنىڭ بەلگىسى ەكەنىن بىلەمىز.
IV. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ولەڭنىڭ ەكى شۋماعىن مانەرلەپ وقىپ بەرەمىن. وقۋشىلار جالعاستىرىپ وقيدى. ولەڭنىڭ مازمۇنىن وقۋشىلاردان سۇراي وتىرىپ، كەيىپكەرلەرگە مىنەزدەمە بەرگىزەمىن. جاعىمدى، جاعىمسىز جاندىكتەر تۋرالى دا ايتقىزۋ. سالىستىرۋ.
V. وزدىك جۇمىس، ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ.
وتەباي تۇرمانجانوۆ «قارلىعاش» جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباق تاقىرىبى: ب. سوقپاقبايەۆ. «مەنىڭ اتىم - قوجا» پوۆەسى
