ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ
جوبا: ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ
مازمۇنى
كىرىسپە.
1 ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋدىڭ تەوريالىق نەگىزدەرى.
1. 1 ويىن ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جولدارىنىڭ پەداگوگيكا – پسيحولوگيالىق نەگىزدەرى.
1. 2 ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جولدارى
2 ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان پەداگوگيكالىق - تاجىريبەلىك ەكسپەريمەنت.
2. 1 تانىمدىق بەلسەندىلىك پەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋداعى ويىن ارەكەتىن قولدانۋ تۋرالى انىقتاۋشى ەكسپەريمەنت ماتەريالدارىن دايىنداۋ، جۇرگىزۋ، تالداۋ.
2. 2 تانىمدىق بەلسەندىلىك پەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋداعى ويىن ارەكەتىن قولدانۋ تۋرالى قالىپتاستىرۋشى ەكسپەريمەنت ماتەريالدارىن دايىنداۋ، جۇرگىزۋ، تالداۋ، سالىستىرۋ.
قورىتىندى.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى.
كىرىسپە
زەرتتەۋدىڭ كوكەيكەستىلىگى: بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە ءجۇرىپ جاتقان الەۋمەتتىك – ەكونوميكالىق وزگەرىستەر جالپىعا بىردەي ءبىلىم ورتالارىندا الەمدىك وركەنيەتتىڭ بارلىق تالاپتارىنا ساي كەلەتىن، پاراساتتى، تاربيەلى جاستاردى تاربيەلەپ دايىنداۋدى تالاپ ەتۋدە. بۇل ەلىمىزدىڭ كەلەشەك دامۋىمەن، الەمنىڭ الدىڭعى قاتارلى ەلدەر قاتارىنا قوسىلۋىمەن، قازىرگى جاس ۇرپاقتى ءبىلىم دارەجەسى مەن، شىعارماشىل ويلاي الۋ قابىلەتتەرىمەن ساباقتاسا ورايلاسادى. وسىعان وراي ءبىلىم بەرۋ سالالارىن دا وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن قولدانۋ جۇمىستارى جەدەل قارقىنمەن جۇرۋدە.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2015 جىلعا دەيىن ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىندا بەلگىلەنگەن ورتا ءبىلىم بەرۋدىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى «... ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ەڭبەك رىنوگىنداعى باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ» ءۇشىن تىلدىك فاكتىلەردى جالاڭ ەمەس، قاتىسىمدىق تۇرعىدان مەڭگەرتۋ قاجەت.
جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپتەردە قازاق ءتىلىن ويىن تەحنولوگياسى ارقىلى وقىتىپ، وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىل ويلاۋىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ – بۇگىنگى ءومىر تالابىنا ساي ازاماتتى تاربيەلەۋدىڭ نەگىزگى جولدارىنىڭ ءبىرى. سەبەبى وقىتۋ پروسەسىندە ويىن تەحنولوگياسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن ىنتاسى، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى، سول ارقىلى شاكىرتتەردىڭ انا ءتىلىنىڭ تەرەڭ قاتپارلارىن يگەرۋىنە، اسىل مارجاندارىن تۇسىنۋىنە جاعداي جاسايدى.
باستاۋىش مەكتەپ – بۇل وقۋشى تۇلعاسىمەن ساپاسىنىڭ قۋاتتى جۇرەتىن ەرەكشە قۇندى، قايتالانبايتىن كەزەڭى. سوندىقتاندا باستاۋىش ءبىلىم – ۇزدىكسىز ءبىلىم بەرۋمەن دامىتۋدىڭ العاشقى باسقىشى.
«ءبىلىم تۋرالى» زاڭدا
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى ماقساتى – ۇلتتىڭ جانە ازاماتتىڭ قۇندىلىقتارى مەن عىلىم، تاجىريبە جەتىستىكتەرى نەگىزىندە جەكە ادامدى قالىپتاستىرۋعا دامىتۋعا جانە كاسىبي شىندالۋعا باعىتتالعان ءبىلىم الۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعداي جاساۋ دەلىنگەن [2].
وسىعان بايلانىستى بالانىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ماڭىزدى مىندەتكە اينالىپ وتىر. ويتكەنى بالانىڭ الدىندا تۇتقان مۇددەسى، قىزىعۋى بولماسا، ول وقۋ پاندەرىنە، ەشبىر قىزىقپاسا، وقۋدىڭ دا جەمىسى بولماس ەدى.
وقۋشىلاردىڭ ساباقتاعى بەلسەندىلىگى ولاردىڭ ساباققا قىزىعۋشىلىقتارىنىڭ ارتۋىمەن تىعىز بايلانىستى. اسىرەسە، ويىن وقۋشىلارىنىڭ ليدەرلىك قابىلەتتەرىن جەتىلدىرىپ، ءوز پىكىرىن دالەلدەۋگە، سىنىپتاستارىمەن ەركىن پىكىرلەسۋگە ىقپال ەتەدى. ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردى تىلدىك ماتەريالدارعا قىزىقتىرۋمەن قاتار ءتىل بىلىمىنەن العان بىلىمدەرىن بەكىتۋ، تەرەڭدەتۋ ءۇشىن ءتيىمدى.
قىزىعۋ وقۋ – تاربيە جۇمىسىندا وتە كەرەكتى شارتتار بولىپ تابىلادى. ونىڭ بالالاردىڭ جاقسى وقۋىنا، وقىعانىن جاقسىلاپ ۇعىپ الۋىنا، ولاردىڭ بويىنان ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى ەنگىزۋگە ىقپالى زور.
وقۋشى ءوزى وقۋعا قىزىقپاسا، زورلاپ وقىتۋعا بولمايدى. سوندىقتان دا ءمۇعالىم ساباقتى بالانىڭ قىزىعۋشىلىعىن وياتاتىنداي ەتىپ ۇيىمداستىرۋى ءتيىس.
قىزىعۋشىلىق ماسەلەسىنىڭ زەرتتەلۋىنە ۇلەس قوسقان عالىمدار: س. باپ – بابا، ن. رىبنيكوۆا، ل. گوردون، م. بەليايەۆا، ج. جارىقبايەۆ، ي. سۆەتكوۆا، ك. رومانوۆا، ي. شيەۆشەنكو، م. موروزوۆا، ا. دۋساۆەسكييت. ب.
ك. د. ۋشينسكيي وقۋشىلاردى ساباق تاتارتۋ، ولاردىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، بىلىمگە قۇمارتۋ كەرەكتىگىنە اسا كوڭىل ءبولدى. ونىڭ پايىمداۋىنشا، قىزىعۋشىلىق ساپالى وقىتۋدىڭ نەگىزگى جولى، ەشبىر قىزىعۋسىز تەك قانا زورلىق كۇشىمەن جۇرگىزىلەتىن وقۋ وقۋشى بويىنداعى ءبىلىم الۋعا دەگەن قۇشتارلىقتى جويادى [2. 24].
سونىمەن قاتار قوعامىزدىڭ بۇگىنگى دامۋ كەزەڭى مەكتەپتەگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ الدىندا وقىتۋ ءۇردىسىن تەحنولوگيالاندىرۋ ماسەلەسىن قويىپ وتىر. زامان وزگەردى. سوعان بايلانىستى مۇعالىمدەرگە جاڭا تالاپتار قويىلۋدا. جاڭا تەحنولوگيانى جۇزەگە اسىرۋدا ءمۇعالىم بەلسەندىلىگى، شىعارماشىلىق ىزدەنىسى ءوز ورنىن الادى.
پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا – بۇل پەداگوگيكالىق ماقساتقا قول جەتكىزۋ جولىنداعى قولدانىلاتىن بارلىق قيسىندى ءىلىم امالدارى مەن ءادىسنامالىق قۇرالدارىنىڭ جۇيەلى جيىنتىعى جانە جۇمىس ىستەۋ رەتى. [3. 7].
ادەبيەتتەردەن قازىرگى زامانعى ءبىلىم بەرۋدىڭ دامۋ باعىتى مەن تەندەنسيالارىن قامتيتىن 50 - دەن استام پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا قولدانىلىپ جۇرگەندىگى ءمالىم. سونىڭ ىشىندە باستاۋىش مەكتەپتىڭ وقۋ پروسەسىندە ويىن تەحنولوگياسىنىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. تومەنگى سىنىپ وقۋشىلارىنا ويىن تۇرلەرىن قولدانۋ، وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ساباققا بەلسەندى تۇردە قاتىسىپ، تۇسىنبەگەنىن تۇسىنۋگە مۇمكىندىك تۋعىزادى. ويىن ارقىلى وقۋشى وزدىگىنەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەنەدى، ويلاۋ قابىلەتى داميدى، سوزدىك قورى باييدى، ويىن ۇستىندە بالالاردىڭ بايقامپازدىق ارەكەتى، زەيىنى جەتىلەدى.
سونىمەن قاتار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 12 جىلدىق جالپى ورتا ءبىلىم تۇجىرىمداماسىندا جەكە تۇلعاعا مىناداي تالاپتار قويىلعان: كرەاتيۆتىلىك، بەلسەندىلىك، الەۋمەتتىلىك جاۋاپكەرشىلىك، وي – ءورىسىنىڭ كەڭدىگى، تانىمدى، ارەكەتكە قىزىعۋشىلىعىنىڭ باسىمدىعى [4].
مىنە وسىدان كەلىپ، زەرتتەۋ تاقىرىبىمىزدىڭ وزەكتىلىگى شىعادى.
زەرتتەۋ وبەكتىسى: مەكتەپ وقۋشىلارىن ءوزارا قارىم – قاتىناس بارىسىندا تاربيەلەۋ پروسەسى.
زەرتتەۋ ءپانى: ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
زەرتتەۋ ماقساتى: باستاۋىش سىنىپتا ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جولدارىن انىقتاۋ.
زەرتتەۋدىڭ عىلىمي بولجامى: ەگەر باستاۋىش سىنىپتاردا ويىن تەحنولوگياسى ءتيىمدى قولدانىلسا، وندا وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعى ارتادى.
زەرتتەۋدىڭ ماقساتىمەن عىلىمي بولجامىنا سۇيەنە وتىرىپ، ءبىز مىناداي مىندەتتەردى شەشۋدى كوزدەدىك:
1. ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جايلى ماتەريالدار جيناقتاۋ، تالداۋ، جۇيەلەۋ؛
2. تاقىرىپقا قاجەتتى ءادىس – تاسىلدەردى انىقتاۋ؛
3. انىقتاۋىش ەكسپەريمەنتتىڭ ماتەريالدارىن دايىنداۋ، جۇرگىزۋ، سالىستىرۋ؛
زەرتتەۋ ادىستەرى: عىلىمي زەرتتەۋ ادەبيەتتەرىن تالداۋ، باقىلاۋ، اڭگىمە، ساۋالناما پەداگوگيكالىق ەكسپەريمەنت، زەرتتەۋ ماتەريالدارىن ماتەماتيكالىق وڭدەۋ.
زەرتتەۋ بازاسى: ماڭعىستاۋ وبلىسى، ماڭعىستاۋ اۋدانى، ءۇشتاعان ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپتىڭ 2 سىنىپ وقۋشىلارى.
زەرتتەۋدىڭ نەگىزگى كەزەڭدەرى:
ءبىرىنشى كەزەڭدە كافەدرا ماجىلىسىندە تاقىرىپ بەكىتىلدى، جۇمىستىڭ تەوريالىق ءبولىمى بويىنشا فيلوسوفيالىق، پسيحولوگيالىق، عىلىمي پەداگوگيكالىق جانە ادىستەمەلىك ادەبيەتتەرگە تالداۋ جاسالىندى، زەرتتەۋ ادىستەمەسى تاڭدالىپ الىندى. ەكىنشى كەزەڭدە قازاق ءتىلى ءپانى ويىن تەحنولوگياسى نەگىزىندە وقىتىلىپ، الدىڭعى كەزەڭدە ايقىندالعان ادىستەمە ىسكە اسىرىلدى. 2 - سىنىپتىڭ قازاق ءتىلى ساباعىندا ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋدىڭ تاجىريبە ماتەريالدارى جيناقتالىپ، جۇيەلەنىپ، ناتيجەلەرى قورىتىندىلاندى.. ءۇشىنشى كەزەڭدە ديپلومدىق جۇمىستىڭ ادەبي، تەحنيكالىق دايارلىعى اياقتالىپ، كافەدرا ءماجىلىسىنىڭ تالقىلاۋىنا ۇسىنىلدى.
جوبانىڭ قۇرىلىمى: كىرىسپە، ەكى تاراۋدان، تاراۋ بويىنشا جالپى قورىتىندىدان جانە پايدانالانىلعان ادەبيەتتەر تىزىمىنەن تۇرادى.
قورىتىندى بولىمىندە جۇرگىزىلگەن جۇمىستىڭ ناتيجەسى، قارىم - قاتىناس پروسەسىندە وقۋشىلاردا ازاماتتىلىقتى تاربيەلەۋگە باعىتتالعان جۇمىستار جونىندە ىزدەنۋى تۇجىرىمدارى مەن ادىستەمەلىك ۇسىنىمدارى بەرىلەدى.
اقتوبە وبىلىسى،
مۇعالجار اۋدانى، ەمبى قالاسى
پسيحولوگ: قۇرمانعازى قىزى ىنجۋگۇل
ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جۇكتەۋ
مازمۇنى
كىرىسپە.
1 ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋدىڭ تەوريالىق نەگىزدەرى.
1. 1 ويىن ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جولدارىنىڭ پەداگوگيكا – پسيحولوگيالىق نەگىزدەرى.
1. 2 ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جولدارى
2 ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان پەداگوگيكالىق - تاجىريبەلىك ەكسپەريمەنت.
2. 1 تانىمدىق بەلسەندىلىك پەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋداعى ويىن ارەكەتىن قولدانۋ تۋرالى انىقتاۋشى ەكسپەريمەنت ماتەريالدارىن دايىنداۋ، جۇرگىزۋ، تالداۋ.
2. 2 تانىمدىق بەلسەندىلىك پەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋداعى ويىن ارەكەتىن قولدانۋ تۋرالى قالىپتاستىرۋشى ەكسپەريمەنت ماتەريالدارىن دايىنداۋ، جۇرگىزۋ، تالداۋ، سالىستىرۋ.
قورىتىندى.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى.
كىرىسپە
زەرتتەۋدىڭ كوكەيكەستىلىگى: بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە ءجۇرىپ جاتقان الەۋمەتتىك – ەكونوميكالىق وزگەرىستەر جالپىعا بىردەي ءبىلىم ورتالارىندا الەمدىك وركەنيەتتىڭ بارلىق تالاپتارىنا ساي كەلەتىن، پاراساتتى، تاربيەلى جاستاردى تاربيەلەپ دايىنداۋدى تالاپ ەتۋدە. بۇل ەلىمىزدىڭ كەلەشەك دامۋىمەن، الەمنىڭ الدىڭعى قاتارلى ەلدەر قاتارىنا قوسىلۋىمەن، قازىرگى جاس ۇرپاقتى ءبىلىم دارەجەسى مەن، شىعارماشىل ويلاي الۋ قابىلەتتەرىمەن ساباقتاسا ورايلاسادى. وسىعان وراي ءبىلىم بەرۋ سالالارىن دا وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن قولدانۋ جۇمىستارى جەدەل قارقىنمەن جۇرۋدە.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2015 جىلعا دەيىن ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىندا بەلگىلەنگەن ورتا ءبىلىم بەرۋدىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى «... ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ەڭبەك رىنوگىنداعى باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ» ءۇشىن تىلدىك فاكتىلەردى جالاڭ ەمەس، قاتىسىمدىق تۇرعىدان مەڭگەرتۋ قاجەت.
جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپتەردە قازاق ءتىلىن ويىن تەحنولوگياسى ارقىلى وقىتىپ، وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىل ويلاۋىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ – بۇگىنگى ءومىر تالابىنا ساي ازاماتتى تاربيەلەۋدىڭ نەگىزگى جولدارىنىڭ ءبىرى. سەبەبى وقىتۋ پروسەسىندە ويىن تەحنولوگياسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن ىنتاسى، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى، سول ارقىلى شاكىرتتەردىڭ انا ءتىلىنىڭ تەرەڭ قاتپارلارىن يگەرۋىنە، اسىل مارجاندارىن تۇسىنۋىنە جاعداي جاسايدى.
باستاۋىش مەكتەپ – بۇل وقۋشى تۇلعاسىمەن ساپاسىنىڭ قۋاتتى جۇرەتىن ەرەكشە قۇندى، قايتالانبايتىن كەزەڭى. سوندىقتاندا باستاۋىش ءبىلىم – ۇزدىكسىز ءبىلىم بەرۋمەن دامىتۋدىڭ العاشقى باسقىشى.
«ءبىلىم تۋرالى» زاڭدا
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى ماقساتى – ۇلتتىڭ جانە ازاماتتىڭ قۇندىلىقتارى مەن عىلىم، تاجىريبە جەتىستىكتەرى نەگىزىندە جەكە ادامدى قالىپتاستىرۋعا دامىتۋعا جانە كاسىبي شىندالۋعا باعىتتالعان ءبىلىم الۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعداي جاساۋ دەلىنگەن [2].
وسىعان بايلانىستى بالانىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ماڭىزدى مىندەتكە اينالىپ وتىر. ويتكەنى بالانىڭ الدىندا تۇتقان مۇددەسى، قىزىعۋى بولماسا، ول وقۋ پاندەرىنە، ەشبىر قىزىقپاسا، وقۋدىڭ دا جەمىسى بولماس ەدى.
وقۋشىلاردىڭ ساباقتاعى بەلسەندىلىگى ولاردىڭ ساباققا قىزىعۋشىلىقتارىنىڭ ارتۋىمەن تىعىز بايلانىستى. اسىرەسە، ويىن وقۋشىلارىنىڭ ليدەرلىك قابىلەتتەرىن جەتىلدىرىپ، ءوز پىكىرىن دالەلدەۋگە، سىنىپتاستارىمەن ەركىن پىكىرلەسۋگە ىقپال ەتەدى. ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردى تىلدىك ماتەريالدارعا قىزىقتىرۋمەن قاتار ءتىل بىلىمىنەن العان بىلىمدەرىن بەكىتۋ، تەرەڭدەتۋ ءۇشىن ءتيىمدى.
قىزىعۋ وقۋ – تاربيە جۇمىسىندا وتە كەرەكتى شارتتار بولىپ تابىلادى. ونىڭ بالالاردىڭ جاقسى وقۋىنا، وقىعانىن جاقسىلاپ ۇعىپ الۋىنا، ولاردىڭ بويىنان ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى ەنگىزۋگە ىقپالى زور.
وقۋشى ءوزى وقۋعا قىزىقپاسا، زورلاپ وقىتۋعا بولمايدى. سوندىقتان دا ءمۇعالىم ساباقتى بالانىڭ قىزىعۋشىلىعىن وياتاتىنداي ەتىپ ۇيىمداستىرۋى ءتيىس.
قىزىعۋشىلىق ماسەلەسىنىڭ زەرتتەلۋىنە ۇلەس قوسقان عالىمدار: س. باپ – بابا، ن. رىبنيكوۆا، ل. گوردون، م. بەليايەۆا، ج. جارىقبايەۆ، ي. سۆەتكوۆا، ك. رومانوۆا، ي. شيەۆشەنكو، م. موروزوۆا، ا. دۋساۆەسكييت. ب.
ك. د. ۋشينسكيي وقۋشىلاردى ساباق تاتارتۋ، ولاردىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، بىلىمگە قۇمارتۋ كەرەكتىگىنە اسا كوڭىل ءبولدى. ونىڭ پايىمداۋىنشا، قىزىعۋشىلىق ساپالى وقىتۋدىڭ نەگىزگى جولى، ەشبىر قىزىعۋسىز تەك قانا زورلىق كۇشىمەن جۇرگىزىلەتىن وقۋ وقۋشى بويىنداعى ءبىلىم الۋعا دەگەن قۇشتارلىقتى جويادى [2. 24].
سونىمەن قاتار قوعامىزدىڭ بۇگىنگى دامۋ كەزەڭى مەكتەپتەگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ الدىندا وقىتۋ ءۇردىسىن تەحنولوگيالاندىرۋ ماسەلەسىن قويىپ وتىر. زامان وزگەردى. سوعان بايلانىستى مۇعالىمدەرگە جاڭا تالاپتار قويىلۋدا. جاڭا تەحنولوگيانى جۇزەگە اسىرۋدا ءمۇعالىم بەلسەندىلىگى، شىعارماشىلىق ىزدەنىسى ءوز ورنىن الادى.
پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا – بۇل پەداگوگيكالىق ماقساتقا قول جەتكىزۋ جولىنداعى قولدانىلاتىن بارلىق قيسىندى ءىلىم امالدارى مەن ءادىسنامالىق قۇرالدارىنىڭ جۇيەلى جيىنتىعى جانە جۇمىس ىستەۋ رەتى. [3. 7].
ادەبيەتتەردەن قازىرگى زامانعى ءبىلىم بەرۋدىڭ دامۋ باعىتى مەن تەندەنسيالارىن قامتيتىن 50 - دەن استام پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا قولدانىلىپ جۇرگەندىگى ءمالىم. سونىڭ ىشىندە باستاۋىش مەكتەپتىڭ وقۋ پروسەسىندە ويىن تەحنولوگياسىنىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. تومەنگى سىنىپ وقۋشىلارىنا ويىن تۇرلەرىن قولدانۋ، وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ساباققا بەلسەندى تۇردە قاتىسىپ، تۇسىنبەگەنىن تۇسىنۋگە مۇمكىندىك تۋعىزادى. ويىن ارقىلى وقۋشى وزدىگىنەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەنەدى، ويلاۋ قابىلەتى داميدى، سوزدىك قورى باييدى، ويىن ۇستىندە بالالاردىڭ بايقامپازدىق ارەكەتى، زەيىنى جەتىلەدى.
سونىمەن قاتار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 12 جىلدىق جالپى ورتا ءبىلىم تۇجىرىمداماسىندا جەكە تۇلعاعا مىناداي تالاپتار قويىلعان: كرەاتيۆتىلىك، بەلسەندىلىك، الەۋمەتتىلىك جاۋاپكەرشىلىك، وي – ءورىسىنىڭ كەڭدىگى، تانىمدى، ارەكەتكە قىزىعۋشىلىعىنىڭ باسىمدىعى [4].
مىنە وسىدان كەلىپ، زەرتتەۋ تاقىرىبىمىزدىڭ وزەكتىلىگى شىعادى.
زەرتتەۋ وبەكتىسى: مەكتەپ وقۋشىلارىن ءوزارا قارىم – قاتىناس بارىسىندا تاربيەلەۋ پروسەسى.
زەرتتەۋ ءپانى: ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
زەرتتەۋ ماقساتى: باستاۋىش سىنىپتا ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جولدارىن انىقتاۋ.
زەرتتەۋدىڭ عىلىمي بولجامى: ەگەر باستاۋىش سىنىپتاردا ويىن تەحنولوگياسى ءتيىمدى قولدانىلسا، وندا وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعى ارتادى.
زەرتتەۋدىڭ ماقساتىمەن عىلىمي بولجامىنا سۇيەنە وتىرىپ، ءبىز مىناداي مىندەتتەردى شەشۋدى كوزدەدىك:
1. ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جايلى ماتەريالدار جيناقتاۋ، تالداۋ، جۇيەلەۋ؛
2. تاقىرىپقا قاجەتتى ءادىس – تاسىلدەردى انىقتاۋ؛
3. انىقتاۋىش ەكسپەريمەنتتىڭ ماتەريالدارىن دايىنداۋ، جۇرگىزۋ، سالىستىرۋ؛
زەرتتەۋ ادىستەرى: عىلىمي زەرتتەۋ ادەبيەتتەرىن تالداۋ، باقىلاۋ، اڭگىمە، ساۋالناما پەداگوگيكالىق ەكسپەريمەنت، زەرتتەۋ ماتەريالدارىن ماتەماتيكالىق وڭدەۋ.
زەرتتەۋ بازاسى: ماڭعىستاۋ وبلىسى، ماڭعىستاۋ اۋدانى، ءۇشتاعان ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپتىڭ 2 سىنىپ وقۋشىلارى.
زەرتتەۋدىڭ نەگىزگى كەزەڭدەرى:
ءبىرىنشى كەزەڭدە كافەدرا ماجىلىسىندە تاقىرىپ بەكىتىلدى، جۇمىستىڭ تەوريالىق ءبولىمى بويىنشا فيلوسوفيالىق، پسيحولوگيالىق، عىلىمي پەداگوگيكالىق جانە ادىستەمەلىك ادەبيەتتەرگە تالداۋ جاسالىندى، زەرتتەۋ ادىستەمەسى تاڭدالىپ الىندى. ەكىنشى كەزەڭدە قازاق ءتىلى ءپانى ويىن تەحنولوگياسى نەگىزىندە وقىتىلىپ، الدىڭعى كەزەڭدە ايقىندالعان ادىستەمە ىسكە اسىرىلدى. 2 - سىنىپتىڭ قازاق ءتىلى ساباعىندا ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋدىڭ تاجىريبە ماتەريالدارى جيناقتالىپ، جۇيەلەنىپ، ناتيجەلەرى قورىتىندىلاندى.. ءۇشىنشى كەزەڭدە ديپلومدىق جۇمىستىڭ ادەبي، تەحنيكالىق دايارلىعى اياقتالىپ، كافەدرا ءماجىلىسىنىڭ تالقىلاۋىنا ۇسىنىلدى.
جوبانىڭ قۇرىلىمى: كىرىسپە، ەكى تاراۋدان، تاراۋ بويىنشا جالپى قورىتىندىدان جانە پايدانالانىلعان ادەبيەتتەر تىزىمىنەن تۇرادى.
قورىتىندى بولىمىندە جۇرگىزىلگەن جۇمىستىڭ ناتيجەسى، قارىم - قاتىناس پروسەسىندە وقۋشىلاردا ازاماتتىلىقتى تاربيەلەۋگە باعىتتالعان جۇمىستار جونىندە ىزدەنۋى تۇجىرىمدارى مەن ادىستەمەلىك ۇسىنىمدارى بەرىلەدى.
اقتوبە وبىلىسى،
مۇعالجار اۋدانى، ەمبى قالاسى
پسيحولوگ: قۇرمانعازى قىزى ىنجۋگۇل
ويىن تەحنولوگياسىن قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ جۇكتەۋ
You Might Also Like
