ويىنشىقتار سىرى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: «قاتىناس»، «تانىم».
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەت ءتۇرى: سەنسوريكا، ءتىل دامىتۋ.
تاقىرىبى: ويىنشىقتار سىرى
ماقساتى: 1. بىلىمدىلىك. بالالاردى ويىنشىقتاردىڭ تۇرىمەن، قاسيەتىمەن، تۇسىمەن ونىڭ كولەمىمەن، پىشىندەرىمەن تانىستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق. ويىنشىقتار تۋرالى تاقپاقتار ايتقىزۋ ارقىلى سوزدىك قورلارىن مولايتۋ. بالالاردىڭ قابىلداۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ. ويىنشىقتارعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
3. تاربيەلىك. ويىندار ويناتۋ ارقىلى دوستىق قارىم – قاتىناسقا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: ءتۇرلى – ءتۇستى ويىنشىقتار، ءۇن تاسپا.
ءادىس – ءتاسىل: ءتۇسىندىرۋ، كورسەتۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق – جاۋاپ، ويىن، دراماتيزاسيالار.
ساباق بارىسى: بالالار مۋزىكا اۋەنىمەن توپقا قولدارىن شاپالاقتاپ كىرەدى. كەلگەن قوناقتارمەن امانداسىپ.
- سالەمەتسىزدەر مە؟
كۇلدىرگەن كەلەدى دە بالالاردى كۇلدىرەدى (شارعا وتىرىپ شار جارادى)
بالالار مەنىڭ اتىم كۇلدىرگەن، ءارى سيقىرشىمىن. مەن جۇرگەن جەردىڭ ءبارى عاجايىپ تۇرگە ەنەدى. بالالار قاراڭدارشى بىزگە كۇن ساۋلەسىن توگىپ تۇر. قانە قولىمىزدى جوعارى كوتەرىپ كۇننەن جىلۋ الايىق. ەندى وسى جىلۋىمىزدى ءبارىمىز بىرىگىپ دوسىمىزعا سىيلايىق.
- بالالار سەندەردىڭ اتتارىن كىم؟
- مەنىڭ اتىم دانيال.
- ال سەنىڭ اتىڭ كىم؟
- مەنىڭ اتىم فاتيما.
- ال سەنىڭ جاسىڭ نەشەدە؟
- مەنىڭ جاسىم ەكىدە؟
- وي، قانداي جاقسى بالالار، اتتارىن دا جاستارىن دا نەشەدە ەكەنىن بىلەدى ەكەن.
مەنىڭ سەندەرمەن ويناعىم كەلىپ تۇر. وينايسىڭدار ما؟
ويىننىڭ اتى «سىلدىرماق». اۋەن ويناعاندا سىلدىرماقتى سىلدىرلاتامىز. اۋەن توقتاعاندا تىعىپ قويامىز. جارايسىڭدار. بالالار سەندەر ويىنشىقتارمەن ويناعاندى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟ ولاي بولسا مەنىمەن بىرگە ويىنشىقتار دۇكەنىنە ساياحاتقا بارايىق. ول ءۇشىن ءبىز پويىزبەن بارامىز. پويىزعا ءمىنۋ ءۇشىن مەن سەندەرگە بيلەت بەرەمىن (پىشىندەر، ءار بالا ءوز پىشىنىنە ۇقساس ۆاگونعا مىنەدى)
ال ءبارىمىز پويىزعا وتىرايىق.
ال پاراۆوز باستا العا
ءبارىمىزدى باسقاردا
پىش - پىش ءبىز كەتتىك
ءجۇرىستى ءبىز ۇدەتتىك
گۋ - گۋ گۋىلدە
قالىپ قويما بىرىڭدە.
قانە بالالار ءبىز كەلدىك. بالالار قاراڭدارشى ءبىزدى ايسۇلۋ كۇتىپ تۇر ەكەن امانداسايىق. ايسۇلۋدىڭ بىزبەن بىرگە ويىنشىقتار الەمىنە بارعىسى كەلەدى ءبىراق ادەمى كويلەگى جوق ەكەن ايسۇلۋدىڭ كويلەگىن اشەكەيلەپ بەرەمىز بە؟
ايسۇلۋدىڭ كويلەگىندەگى تۇيمەلەرگە گۇلدەردى تۇيمەلەۋ. ايسۇلۋدى ەرتىپ ويىنشىقتار الەمىنە كەلۋ.
(ويىنشىقتار دۇكەنىنە كەلىپ، بالالاردى وتىرعىزۋ)
2. نەگىزگى ءبولىم
كۇلدىرگەن: بالالار، قاراڭدارشى قانداي كەرەمەت ادەمى ويىنشىقتار بار. ولاي بولسا كانە، بالالار ويىنشىقتارمەن سىرلاسايىق. سەندەر قانداي ويىنشىقتاردى كورىپ تۇرسىندار ايتىندارشى.
بالالار: ايۋ، سيىر، دوپ، قويان، قۋىرشاق، مىسىق. ويىنشىقتار ءار ءتۇرلى بولادى، قاتتى، جۇمساق. كوڭىلدى، قورقىنىشتى بولادى ەكەن. سەندەردە قانداي ويىنشىقتار بار؟
كۇلدىرگەن: بالالار ويىنشىقتار تۋرالى تاقپاقتار بىلەسىڭدەر مە؟
بالالار: ءيا.
- نۇراسىل ايتا عوي.
ويىنشىقتارىم كوپ مەنىڭ،
ءبارىن جاقسى كورەمىن.
كەشكە دەيىن جالىقپاي،
بىرگە ويناپ جۇرەمىن.
- مىناۋ نە؟
- سيىر.
- سيىر قالاي دىبىستايدى؟
- ءمو، ءمو دەيدى.
- مىناۋ نە؟ (ءمۇيىز)
- نەشە ءمۇيىزى بار؟
- مىناۋ نە؟ (يت)
- ال يت شە؟ ىرىلدايدى
- ر - ر - ر
- ال مىناۋ نە؟
- ايۋ
- ايۋ قانداي؟ ۇلكەن، مايماق.
- ايۋ نەنى جاقسى كورەدى
- بالدى
ەندى بالالار ايۋمەن بىرگە سەرگىتۋ جاتتىعۋىن جاسايىق.
ورمانداعى ايۋدىڭ
قۇلپىنايى كوپ ەكەن
تەرىپ تەرىپ الايىق
قالتامىزعا سالايىق
- ال، مىناۋ نە؟
- قويان.
- قويان قايدا بولادى؟
- قوياننىڭ ءجۇنى قانداي؟
- قويان نەنى جاقسى كورەدى؟
- قالاي سەكىرەدى؟
- تاقپاق ايتىپ بەرشى
ۇزىن قۇلاق، سۇر قويان.
ەستىپ قالىپ سىبىردى،
ويلى، قىرلى جەرلەرمەن،
ىتقىپ، ىتقىپ جۇگىردى.
- ال مىناۋ نە؟
- قۋىرشاق.
- قۋىرشاق قانداي؟ ادەمى
- قۋىرشاقتى ۇستاپ كورەيىكشى.
- قۋىرشاق قاتتى.
- قۋىرشاق تۋرالى تاقپاق.
ويىنشىعىم قۋىرشاق
نە بەرسەم دە جەمەيدى
ەركەلىگى سونشاما
كوتەرمەسەم جۇرمەيدى.
- ال مىناۋ نە؟ – دوپ
- دوپتىڭ ءپىشىنى قاڭداي؟ كىم ايتادى؟
- دوڭگەلەك.
- ءتۇسى قاڭداي؟ – كوك.
- دوپ تۋرالى تاقپاق بىلەسىڭ بە؟ ايتا عوي.
دوبىم – دوبىم دومالا
بالشىققا سەن جولاما
بۇلدىرەسىڭ قولىمدى
جەك كورەمىن ونىڭدى.
- ال مىناۋ نە؟( مۇنارا)
- تۇستەرى قانداي؟(قىزىل، سارى، كوك)
قانە وسى مۇنارانى قۇراستىرىپ وينايىق.
ويىننىڭ اتى: «مۇنارانى قۇراستىر»
كىم، تەز، شاپشاڭ، دۇرىس مۇنارانى قۇراستىرادى. (2 بالا شىعارۋ)
كانە بالالار وسى ويىنشىقتارعا ارناپ ءان ايتايىق.
ءان: ويىنشىقتار ءانى
1 بالاباقشا تاڭەرتەڭ
بىزدەردى كۇتەدى
ويىنشىقتار ءتىزىلىپ
بۇرىشتا كۇتەدى
الا دوپ، قىزىل دوپ
قۋىرشاق، قۇلىنشاق
باقشامىز، بيىكتە
ءبىز سەنى سۇيەمىز
قايىرماسى:
قورتىندى: سەندەر ويىنشىقتار تۋرالى كوپ نارسە بىلدىڭدەر، ويىنشىقتار قانداي بولادى؟ ويىنشىقتار تۋرالى ولەڭ، تاقپاق ايتىڭدار، ويىن وينادىڭدار. ويىنشىقتاردى سىندىرماي، ۇقىپتى ويناپ، ويناپ بولعان سوڭ جيناپ قويۋ كەرەك. سەندەرگە كوپ - كوپ راحمەت.(بالالارعا سىيلىق بەرۋ)
بالالار ەندى قوناقتارمەن قوشتاسايىق. باقشامىزعا قايتايىق.
بالالار: ساۋ بولىڭىزدار!
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەت ءتۇرى: سەنسوريكا، ءتىل دامىتۋ.
تاقىرىبى: ويىنشىقتار سىرى
ماقساتى: 1. بىلىمدىلىك. بالالاردى ويىنشىقتاردىڭ تۇرىمەن، قاسيەتىمەن، تۇسىمەن ونىڭ كولەمىمەن، پىشىندەرىمەن تانىستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق. ويىنشىقتار تۋرالى تاقپاقتار ايتقىزۋ ارقىلى سوزدىك قورلارىن مولايتۋ. بالالاردىڭ قابىلداۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ. ويىنشىقتارعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
3. تاربيەلىك. ويىندار ويناتۋ ارقىلى دوستىق قارىم – قاتىناسقا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: ءتۇرلى – ءتۇستى ويىنشىقتار، ءۇن تاسپا.
ءادىس – ءتاسىل: ءتۇسىندىرۋ، كورسەتۋ، اڭگىمەلەۋ، سۇراق – جاۋاپ، ويىن، دراماتيزاسيالار.
ساباق بارىسى: بالالار مۋزىكا اۋەنىمەن توپقا قولدارىن شاپالاقتاپ كىرەدى. كەلگەن قوناقتارمەن امانداسىپ.
- سالەمەتسىزدەر مە؟
كۇلدىرگەن كەلەدى دە بالالاردى كۇلدىرەدى (شارعا وتىرىپ شار جارادى)
بالالار مەنىڭ اتىم كۇلدىرگەن، ءارى سيقىرشىمىن. مەن جۇرگەن جەردىڭ ءبارى عاجايىپ تۇرگە ەنەدى. بالالار قاراڭدارشى بىزگە كۇن ساۋلەسىن توگىپ تۇر. قانە قولىمىزدى جوعارى كوتەرىپ كۇننەن جىلۋ الايىق. ەندى وسى جىلۋىمىزدى ءبارىمىز بىرىگىپ دوسىمىزعا سىيلايىق.
- بالالار سەندەردىڭ اتتارىن كىم؟
- مەنىڭ اتىم دانيال.
- ال سەنىڭ اتىڭ كىم؟
- مەنىڭ اتىم فاتيما.
- ال سەنىڭ جاسىڭ نەشەدە؟
- مەنىڭ جاسىم ەكىدە؟
- وي، قانداي جاقسى بالالار، اتتارىن دا جاستارىن دا نەشەدە ەكەنىن بىلەدى ەكەن.
مەنىڭ سەندەرمەن ويناعىم كەلىپ تۇر. وينايسىڭدار ما؟
ويىننىڭ اتى «سىلدىرماق». اۋەن ويناعاندا سىلدىرماقتى سىلدىرلاتامىز. اۋەن توقتاعاندا تىعىپ قويامىز. جارايسىڭدار. بالالار سەندەر ويىنشىقتارمەن ويناعاندى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟ ولاي بولسا مەنىمەن بىرگە ويىنشىقتار دۇكەنىنە ساياحاتقا بارايىق. ول ءۇشىن ءبىز پويىزبەن بارامىز. پويىزعا ءمىنۋ ءۇشىن مەن سەندەرگە بيلەت بەرەمىن (پىشىندەر، ءار بالا ءوز پىشىنىنە ۇقساس ۆاگونعا مىنەدى)
ال ءبارىمىز پويىزعا وتىرايىق.
ال پاراۆوز باستا العا
ءبارىمىزدى باسقاردا
پىش - پىش ءبىز كەتتىك
ءجۇرىستى ءبىز ۇدەتتىك
گۋ - گۋ گۋىلدە
قالىپ قويما بىرىڭدە.
قانە بالالار ءبىز كەلدىك. بالالار قاراڭدارشى ءبىزدى ايسۇلۋ كۇتىپ تۇر ەكەن امانداسايىق. ايسۇلۋدىڭ بىزبەن بىرگە ويىنشىقتار الەمىنە بارعىسى كەلەدى ءبىراق ادەمى كويلەگى جوق ەكەن ايسۇلۋدىڭ كويلەگىن اشەكەيلەپ بەرەمىز بە؟
ايسۇلۋدىڭ كويلەگىندەگى تۇيمەلەرگە گۇلدەردى تۇيمەلەۋ. ايسۇلۋدى ەرتىپ ويىنشىقتار الەمىنە كەلۋ.
(ويىنشىقتار دۇكەنىنە كەلىپ، بالالاردى وتىرعىزۋ)
2. نەگىزگى ءبولىم
كۇلدىرگەن: بالالار، قاراڭدارشى قانداي كەرەمەت ادەمى ويىنشىقتار بار. ولاي بولسا كانە، بالالار ويىنشىقتارمەن سىرلاسايىق. سەندەر قانداي ويىنشىقتاردى كورىپ تۇرسىندار ايتىندارشى.
بالالار: ايۋ، سيىر، دوپ، قويان، قۋىرشاق، مىسىق. ويىنشىقتار ءار ءتۇرلى بولادى، قاتتى، جۇمساق. كوڭىلدى، قورقىنىشتى بولادى ەكەن. سەندەردە قانداي ويىنشىقتار بار؟
كۇلدىرگەن: بالالار ويىنشىقتار تۋرالى تاقپاقتار بىلەسىڭدەر مە؟
بالالار: ءيا.
- نۇراسىل ايتا عوي.
ويىنشىقتارىم كوپ مەنىڭ،
ءبارىن جاقسى كورەمىن.
كەشكە دەيىن جالىقپاي،
بىرگە ويناپ جۇرەمىن.
- مىناۋ نە؟
- سيىر.
- سيىر قالاي دىبىستايدى؟
- ءمو، ءمو دەيدى.
- مىناۋ نە؟ (ءمۇيىز)
- نەشە ءمۇيىزى بار؟
- مىناۋ نە؟ (يت)
- ال يت شە؟ ىرىلدايدى
- ر - ر - ر
- ال مىناۋ نە؟
- ايۋ
- ايۋ قانداي؟ ۇلكەن، مايماق.
- ايۋ نەنى جاقسى كورەدى
- بالدى
ەندى بالالار ايۋمەن بىرگە سەرگىتۋ جاتتىعۋىن جاسايىق.
ورمانداعى ايۋدىڭ
قۇلپىنايى كوپ ەكەن
تەرىپ تەرىپ الايىق
قالتامىزعا سالايىق
- ال، مىناۋ نە؟
- قويان.
- قويان قايدا بولادى؟
- قوياننىڭ ءجۇنى قانداي؟
- قويان نەنى جاقسى كورەدى؟
- قالاي سەكىرەدى؟
- تاقپاق ايتىپ بەرشى
ۇزىن قۇلاق، سۇر قويان.
ەستىپ قالىپ سىبىردى،
ويلى، قىرلى جەرلەرمەن،
ىتقىپ، ىتقىپ جۇگىردى.
- ال مىناۋ نە؟
- قۋىرشاق.
- قۋىرشاق قانداي؟ ادەمى
- قۋىرشاقتى ۇستاپ كورەيىكشى.
- قۋىرشاق قاتتى.
- قۋىرشاق تۋرالى تاقپاق.
ويىنشىعىم قۋىرشاق
نە بەرسەم دە جەمەيدى
ەركەلىگى سونشاما
كوتەرمەسەم جۇرمەيدى.
- ال مىناۋ نە؟ – دوپ
- دوپتىڭ ءپىشىنى قاڭداي؟ كىم ايتادى؟
- دوڭگەلەك.
- ءتۇسى قاڭداي؟ – كوك.
- دوپ تۋرالى تاقپاق بىلەسىڭ بە؟ ايتا عوي.
دوبىم – دوبىم دومالا
بالشىققا سەن جولاما
بۇلدىرەسىڭ قولىمدى
جەك كورەمىن ونىڭدى.
- ال مىناۋ نە؟( مۇنارا)
- تۇستەرى قانداي؟(قىزىل، سارى، كوك)
قانە وسى مۇنارانى قۇراستىرىپ وينايىق.
ويىننىڭ اتى: «مۇنارانى قۇراستىر»
كىم، تەز، شاپشاڭ، دۇرىس مۇنارانى قۇراستىرادى. (2 بالا شىعارۋ)
كانە بالالار وسى ويىنشىقتارعا ارناپ ءان ايتايىق.
ءان: ويىنشىقتار ءانى
1 بالاباقشا تاڭەرتەڭ
بىزدەردى كۇتەدى
ويىنشىقتار ءتىزىلىپ
بۇرىشتا كۇتەدى
الا دوپ، قىزىل دوپ
قۋىرشاق، قۇلىنشاق
باقشامىز، بيىكتە
ءبىز سەنى سۇيەمىز
قايىرماسى:
قورتىندى: سەندەر ويىنشىقتار تۋرالى كوپ نارسە بىلدىڭدەر، ويىنشىقتار قانداي بولادى؟ ويىنشىقتار تۋرالى ولەڭ، تاقپاق ايتىڭدار، ويىن وينادىڭدار. ويىنشىقتاردى سىندىرماي، ۇقىپتى ويناپ، ويناپ بولعان سوڭ جيناپ قويۋ كەرەك. سەندەرگە كوپ - كوپ راحمەت.(بالالارعا سىيلىق بەرۋ)
بالالار ەندى قوناقتارمەن قوشتاسايىق. باقشامىزعا قايتايىق.
بالالار: ساۋ بولىڭىزدار!
You Might Also Like
-
بىلىمدىلىك: ەسەپتى ءارتۇرلى تاسىلمەن شىعارۋدى مەڭگەرتۋ. كەستەدەن تىس ءبولۋدى ءتيىمدى تاسىلمەن ورىنداۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
