InfoHub Logo

الماتى وبلىسى، پانفيلوۆ اۋدانى
"كىشىشىعان ورتا مەكتەبى مەكتەپكە دەيىنگى شاعىن ورتالىعىمەن " كمم-سىنىڭ
10 سىنىپ وقۋشىسى ءجۇنىسحانوۆا جانسايا
جەتەكشىسى: بەيسەبايەۆا اقمارال ەرساين قىزى

 

ءاربىر ادام ءبىلىم نارىنە سۋسىنداماس بۇرىن تالىم-تاربيەدەن وتەدى. ۇستاز ەڭ العاش شاكىرتىنە بىلىمنەن بۇرىن تاربيە بەرەدى. بۇل ويىما  ءابۋناسىر ءال-فارابيدىڭ «ادامعا ەڭ اۋەلى ءبىلىم ەمەس، تاربيە كەرەك. تاربيەسىز بەرىلگەن ءبىلىم، ادامزاتتىڭ قاس جاۋى»-دەپ ايتقان ءسوزى ايقىن دالەل بولا الادى. ءبىلىم بەرۋ كەزىندە تۇلعانىڭ ۇيلەسىمدى دامۋى الەمدىك جانە ۇلتتىق مادەنيەتتىڭ ۇلگىلەرىن قۇندىلىقتى مەڭگەرۋ ارقىلى عانا شەشىلەتىنى انىق.

جاڭا عاسىر،جاڭاشىل جاستار اكەلگەن جاڭالىقتارعا بايلانىستى ادامنىڭ تۇلعالىق دامۋىنا باستى نازار اۋدارىلىپ، جاس جەتكىنشەكتەرگە  مىنا بىزدەرگە بەرىلەتىن ءبىلىم نەگىزدەرى ءبىزدىڭ جەكە دارالىق قابىلەتتەرىمىزدى اشۋعا كومەكتەسەدى جانە سوعان قىزمەت ەتەدى.

ءار بالانىڭ ىشكى مۇمكىندىكتەرى مەن وزىندىك دارىنىن دامىتۋعا اسەر ەتەتىن رۋحاني-ادامگەرشىلىك قاعيدالارى جەكە تۇلعانىڭ  ءوزىن-وزى دامىتۋىنىڭ اسا قاجەتتى شارتى بولىپ تابىلادى.

وسى تۇرعىدا سارا الپىس قىزى نازاربايەۆا «ءوزىن-وزى تانۋ» ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىن ۇسىندى. جاقسى جەتىستىكتەرگە جەتىپ، بيىك شىڭنان كورىنۋ ءۇشىن ادام ەڭ الدىمەن ءوزىن-وزى تانىپ، بويىنداعى جەكە دارا قابىلەتتەرى مەن ءوز مۇمكىندىكتەرىن تاني ءبىلۋى قاجەت. بۇل تۋرالى باعىت-باعداردى مەكتەپ پانىنە ەنگىزىلگەن «ءوزىن-وزى تانۋ» ءپانى بەرەدى.  ءپاندى وقۋ ارقىلى ءبىز اينالامەن، قورشاعان ورتامەن، ادامدارمەن قارىم-قاتىناس جاساۋ ىزگىلىكتەرىن ۇيرەنىپ، شىعارماشىلىق شىڭىنا كوتەرىلىپ، ءوز بويىمىزداعى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىمىز بەن قابىلەتىمىزدى اشىپ، ەڭ باستىسى 5 قۇندىلىقتىڭ  (سۇيىسپەنشىلىك،اقيقات، دۇرىس ارەكەت، ىشكى تىنىشتىق، قيانات جاساماۋ) ءمانىن جەتە تۇسىنۋدەمىز. 

مەكتەبىمىزدە  جاس ۇرپاققا  ياعني بىزدەرگە  رۋحاني-ادامگەرشىلىك تاربيە بەرۋ ماقساتىندا كوپتەگەن ءىس-شارالار جۇرگىزىلەدى. اتاپ ايتساق اۋىل اقساقالدارىمەن، ەڭبەك ەرلەرىمەن ۇلاعاتتى ۇستازدارمەن كەزدەسۋلەر، «بارىدە سۇيىسپەنشىلىكتەن باستالادى» تاقىرىبىندا شاتتىق شەڭبەرلەرى،  «قىز سىنى»، «جىگىت سۇلتانى» بايقاۋلارى، پىكىرتالاستار، قامقورلىق، قايىرىمدىلىق اكسيالارى، جىل سايىن  اقپان ايىندا «ءوزىن-وزى تانۋ: ماحاببات پەن شىعارماشىلىق پەداگوگيكاسى» ونكۇندىگى وتكىزىلەدى.

قورىتا ايتسام ادام ءوزىن تولىق تانىپ بىلمەي، بيىك شىڭدارعا شىعۋى،وزگەنى تانىپ ءبىلۋى مۇمكىن ەمەس. ءوزىن –ءوزى تانۋ-رۋحاني – ادامگەشىلىك ءبىلىم بەرۋدىڭ نەگىزى بولىپ تانىلادى.

---