پلان جانە كارتا
گەوگرافيا 6 - سىنىپ
تاقىرىبى: پلان جانە كارتا
(جۇلدىزدى ساعات)
ماقساتى: 1. وقۋشىلاردىڭ پلان جانە كارتا تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ 2. باعدارلاۋ، قاشىقتىقتى ولشەي ءبىلۋدى ۇيرەتۋ.
3. تابيعاتتى قورعاۋ، ادامگەرشىلىككە باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: تۇسباعار، توپوگرافيالىق كارتا، ينتەربەلسەندى تاقتا..
ءادىسى: ويىن ساباعى
وقۋشىلار ءۇش توپقا ءبولىندى. 1 - توپ. وتە جاقسى وقيتىن وقۋشىلار.
2 - توپ. جاقسى وقيتىن وقۋشىلار.
3 - توپ. ورتاشا وقيتىن وقۋشىلار.
ساباق بەس كەزەڭگە ءبولىندى.
ءى. «بايگە» ويىنى.
1 - توپ وقۋشىلارى 2 - توپ وقۋشىلارىنا سۇراقتار قويادى.
1. ازيمۋت دەگەنىمىز نە؟
2. باعدارلاۋ دەگەنىمىز نە؟
3. ازيمۋت بويىنشا قالاي جۇرەدى؟
4. قاشىقتىقتى نەمەن ولشەيدى؟
5. ماسشتاب دەگەنىمىز نە؟
6. قانداي ماسشتابتى بىلەسىڭ؟
7. پلان دەگەنىمىز نە؟
8. ابسوليۋتتىك بيىكتىك دەگەنىمىز نە؟
9. سالىستىرمالى بيىكتىك دەگەنىمىز نە؟
10. گوريزونتال دەگەنىمىز نە؟
3 - توپ وقۋشىلارى پەرفوكارتالارمەن جۇمىس ىستەيدى.
№1
1. پلان دەگەنىمىز نە؟
№2
1. كارتادا نەنى بەينەلەيدى؟
№3
1. دەڭگەيلەگىش قانداي اسپاپ؟
№4
1. پلان مەن كارتا نە ءۇشىن كەرەك؟
ءىى. «سولتۇستىك – وڭتۇستىك» ويىنى
ءۇشىنشى توپتان وقۋشىلاردى قاتار - قاتار تۇرعىزادى، سولتۇستىك، وڭتۇستىك، باتىس، شىعىس دەپ جۇرگىزۋشى (كونسۋلتانت) ايتقاندا ءارقايسىسى سول گوريزونت جاققا قاراپ وتىرا قالۋى كەرەك، ەگەر دۇرىس وتىرماسا، سول وقۋشىعا سۇراق قويىلادى.
ءىىى. «كىم تەز» ويىنى
ءى - توپ وقۋشىلارىنا: الماتى، استانا قالالارىنىڭ كوورديناتىن تابۋ.
2 - توپ وقۋشىلارىنا: استانا مەن الماتىنىڭ، الماتى مەن تالدىقورعاننىڭ ارا قاشىقتىعىن ولشەۋ.
3 - توپ وقۋشىلارىنا: الماتى، تالدىقورعان، استانا قالالارىنىڭ گەوگرافيالىق ورنىن انىقتاۋ
IV. تەست الۋ.
1. كوكجيەك تۇستارىن، باقىلاۋشىنىڭ ءوزىنىڭ تۇرعان ورنىن جانە ءجۇرۋ باعىتىن انىقتاۋ:
ا) باعدارلاۋ؛ ءا) ازيمۋت؛ ب) گوريزونتال؛ ۆ) ماسشتاب؛
2. جەر بەتىندەگى ولشەنگەن قاشىقتىقتى قاعازعا تۇسىرگەندە قانشا رەت كىشىرەيتىلگەندىگىن كورسەتەتىن سان:
ا) ازيمۋت؛ ءا) ماسشتاب؛ ب) باعدارلاۋ؛ ۆ) گوريزونتال.
3. جەر بەتىندەگى سالىستىرمالى بيىكتىك قانداي اسپاپپەن ولشەنەدى؟
ا) ازيمۋت؛ ءا) بەرگشتريح؛ ب) دەڭگەيلەگىش.
4. بيىكتىكتەرى بىردەي نۇكتەلەردى قوساتىن قيسىق سىزىق:
ا) ازيمۋت؛ ءا) باعدارلاۋ؛ ب) ماسشتاب؛ ۆ) گوريزونتال.
5. سولتۇستىك، وڭتۇستىك پوليۋستەردى باستىرا جۇرگىزگەن شەڭبەرلەر:
ا) مەريديان؛ ءا) پاراللەل ب) ماسشتاب؛ ۆ) ازيمۋت.
6. مەريدياندارعا كەسە - كولدەنەڭ جۇرگىزىلگەن شەڭبەرلەر:
ا) مەريديان؛ ءا) پاراللەل؛ ب) ازيمۋت؛ ۆ) ماسشتاب.
7. مەريدياندار مەن پاراللەل سىزىقتارىنىڭ قيىلىسۋىنان پايدا بولعان تور:
ا) مەريديان؛ ءا) ماسشتاب؛ ب) گرادۋس تورى؛ ۆ) گوريزونتال.
8. كارتادا جەر بەدەرى قالاي بەينەلەنەدى؟
ا) ءتۇرلى بوياۋمەن؛ ءا) ماسشتاب؛ ب) گوريزونتالمەن؛ ۆ) بەرگشتريحپەن.
9. ەندىك پەن بويلىقتان تۇراتىن نە؟
ا) مەريديان؛ ءا) پاراللەل؛ ب) بەرگشتريح؛ ۆ) گەوگرافيالىق كووردينات.
10. ىلديدىڭ باعىتىن نە انىقتايدى؟
ا) مەريديان؛ ءا) پاراللەل؛ ب) بەرگشتريح؛ ۆ) گوريزونتال.
V «ورتەنگەن جەر» ويىنى.
ءبىرىنشى، ەكىنشى توپتان 2 وقۋشى شىعادى. كونسۋلتانت ءبىر جەردىڭ كوورديناتىن اتاپ، سول جەردە ءورت بولىپ جاتقاندىعىن ايتادى. ءبىرىنشى بولىپ تاپقان وقۋشىعا كوپ بالل بەرىلەدى.
«جىلدامدىق» ويىنى
3 - توپ وقۋشىلارىنان 2 وقۋشى شىعادى. ولار «پلان جانە كارتا» تاقىرىبىنا بايلانىستى 5 ءسوز جازادى. جىلدام جازعان وقۋشىعا كوپ بالل بەرىلەدى.
قورىتىندى
فينالعا كوپ جۇلدىز جيناعان وقۋشىلار شىعادى. ەكى وقۋشى وزەن (باستاۋ، ساعا) جانە تاۋعا (شىڭى ت.ب) بايلانىستى سوزدەردى جازادى. كوپ، ءارى تەز جازعان وقۋشى جەڭىمپاز بولادى.
تاقىرىبى: پلان جانە كارتا
(جۇلدىزدى ساعات)
ماقساتى: 1. وقۋشىلاردىڭ پلان جانە كارتا تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ 2. باعدارلاۋ، قاشىقتىقتى ولشەي ءبىلۋدى ۇيرەتۋ.
3. تابيعاتتى قورعاۋ، ادامگەرشىلىككە باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: تۇسباعار، توپوگرافيالىق كارتا، ينتەربەلسەندى تاقتا..
ءادىسى: ويىن ساباعى
وقۋشىلار ءۇش توپقا ءبولىندى. 1 - توپ. وتە جاقسى وقيتىن وقۋشىلار.
2 - توپ. جاقسى وقيتىن وقۋشىلار.
3 - توپ. ورتاشا وقيتىن وقۋشىلار.
ساباق بەس كەزەڭگە ءبولىندى.
ءى. «بايگە» ويىنى.
1 - توپ وقۋشىلارى 2 - توپ وقۋشىلارىنا سۇراقتار قويادى.
1. ازيمۋت دەگەنىمىز نە؟
2. باعدارلاۋ دەگەنىمىز نە؟
3. ازيمۋت بويىنشا قالاي جۇرەدى؟
4. قاشىقتىقتى نەمەن ولشەيدى؟
5. ماسشتاب دەگەنىمىز نە؟
6. قانداي ماسشتابتى بىلەسىڭ؟
7. پلان دەگەنىمىز نە؟
8. ابسوليۋتتىك بيىكتىك دەگەنىمىز نە؟
9. سالىستىرمالى بيىكتىك دەگەنىمىز نە؟
10. گوريزونتال دەگەنىمىز نە؟
3 - توپ وقۋشىلارى پەرفوكارتالارمەن جۇمىس ىستەيدى.
№1
1. پلان دەگەنىمىز نە؟
№2
1. كارتادا نەنى بەينەلەيدى؟
№3
1. دەڭگەيلەگىش قانداي اسپاپ؟
№4
1. پلان مەن كارتا نە ءۇشىن كەرەك؟
ءىى. «سولتۇستىك – وڭتۇستىك» ويىنى
ءۇشىنشى توپتان وقۋشىلاردى قاتار - قاتار تۇرعىزادى، سولتۇستىك، وڭتۇستىك، باتىس، شىعىس دەپ جۇرگىزۋشى (كونسۋلتانت) ايتقاندا ءارقايسىسى سول گوريزونت جاققا قاراپ وتىرا قالۋى كەرەك، ەگەر دۇرىس وتىرماسا، سول وقۋشىعا سۇراق قويىلادى.
ءىىى. «كىم تەز» ويىنى
ءى - توپ وقۋشىلارىنا: الماتى، استانا قالالارىنىڭ كوورديناتىن تابۋ.
2 - توپ وقۋشىلارىنا: استانا مەن الماتىنىڭ، الماتى مەن تالدىقورعاننىڭ ارا قاشىقتىعىن ولشەۋ.
3 - توپ وقۋشىلارىنا: الماتى، تالدىقورعان، استانا قالالارىنىڭ گەوگرافيالىق ورنىن انىقتاۋ
IV. تەست الۋ.
1. كوكجيەك تۇستارىن، باقىلاۋشىنىڭ ءوزىنىڭ تۇرعان ورنىن جانە ءجۇرۋ باعىتىن انىقتاۋ:
ا) باعدارلاۋ؛ ءا) ازيمۋت؛ ب) گوريزونتال؛ ۆ) ماسشتاب؛
2. جەر بەتىندەگى ولشەنگەن قاشىقتىقتى قاعازعا تۇسىرگەندە قانشا رەت كىشىرەيتىلگەندىگىن كورسەتەتىن سان:
ا) ازيمۋت؛ ءا) ماسشتاب؛ ب) باعدارلاۋ؛ ۆ) گوريزونتال.
3. جەر بەتىندەگى سالىستىرمالى بيىكتىك قانداي اسپاپپەن ولشەنەدى؟
ا) ازيمۋت؛ ءا) بەرگشتريح؛ ب) دەڭگەيلەگىش.
4. بيىكتىكتەرى بىردەي نۇكتەلەردى قوساتىن قيسىق سىزىق:
ا) ازيمۋت؛ ءا) باعدارلاۋ؛ ب) ماسشتاب؛ ۆ) گوريزونتال.
5. سولتۇستىك، وڭتۇستىك پوليۋستەردى باستىرا جۇرگىزگەن شەڭبەرلەر:
ا) مەريديان؛ ءا) پاراللەل ب) ماسشتاب؛ ۆ) ازيمۋت.
6. مەريدياندارعا كەسە - كولدەنەڭ جۇرگىزىلگەن شەڭبەرلەر:
ا) مەريديان؛ ءا) پاراللەل؛ ب) ازيمۋت؛ ۆ) ماسشتاب.
7. مەريدياندار مەن پاراللەل سىزىقتارىنىڭ قيىلىسۋىنان پايدا بولعان تور:
ا) مەريديان؛ ءا) ماسشتاب؛ ب) گرادۋس تورى؛ ۆ) گوريزونتال.
8. كارتادا جەر بەدەرى قالاي بەينەلەنەدى؟
ا) ءتۇرلى بوياۋمەن؛ ءا) ماسشتاب؛ ب) گوريزونتالمەن؛ ۆ) بەرگشتريحپەن.
9. ەندىك پەن بويلىقتان تۇراتىن نە؟
ا) مەريديان؛ ءا) پاراللەل؛ ب) بەرگشتريح؛ ۆ) گەوگرافيالىق كووردينات.
10. ىلديدىڭ باعىتىن نە انىقتايدى؟
ا) مەريديان؛ ءا) پاراللەل؛ ب) بەرگشتريح؛ ۆ) گوريزونتال.
V «ورتەنگەن جەر» ويىنى.
ءبىرىنشى، ەكىنشى توپتان 2 وقۋشى شىعادى. كونسۋلتانت ءبىر جەردىڭ كوورديناتىن اتاپ، سول جەردە ءورت بولىپ جاتقاندىعىن ايتادى. ءبىرىنشى بولىپ تاپقان وقۋشىعا كوپ بالل بەرىلەدى.
«جىلدامدىق» ويىنى
3 - توپ وقۋشىلارىنان 2 وقۋشى شىعادى. ولار «پلان جانە كارتا» تاقىرىبىنا بايلانىستى 5 ءسوز جازادى. جىلدام جازعان وقۋشىعا كوپ بالل بەرىلەدى.
قورىتىندى
فينالعا كوپ جۇلدىز جيناعان وقۋشىلار شىعادى. ەكى وقۋشى وزەن (باستاۋ، ساعا) جانە تاۋعا (شىڭى ت.ب) بايلانىستى سوزدەردى جازادى. كوپ، ءارى تەز جازعان وقۋشى جەڭىمپاز بولادى.
You Might Also Like
