InfoHub Logo

پسيحولوگتار ءوز تاجىريبەسىندە ءتۇرلى تەستتەر قولدانادى. بۇل پسيحولوگيالىق زەرتتەۋدىڭ (دياگنوستيكا) ءبىر بولىگى بولىپ تابىلادى جانە ادامنىڭ پسيحولوگيالىق جاعدايىن، كوڭىل-كۇيىن انىقتاۋىنا مۇمكىندىك اشادى. مۇنداي تەستتەر ەكى نەگىزگى تۇرگە بولىنەدى — تۇلعالىق جانە ينتەللەكتى.

ينتەللەكتكە ارنالعان تەستتەر ادامنىڭ قىزىعۋشىلىقتارىن زەرتتەيدى — ونىڭ كوزقاراسىن، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن، تالداۋ جاساۋعا دەگەن قابىلەتىن، لوگيكاسىن جانە ت. ب. ولار تاپسىرما رەتىندە نەمەسە مەكتەپتەگى مىسالدار رەتىندە بەرىلۋى مۇمكىن. ولاردى ءوتۋ كەزىندە ماتەماتيكالىق ارەكەتتەر جاساۋ كەرەك بولادى، الايدا كەي كەزدەرى بۇل ماتىندەرى بار ءارتۇرلى كارتوچكالار مەن سۋرەتتەر. مۇنداي تەستتەردى مەكتەپكە دايىندىقتى انىقتاعاندا، سونىمەن قاتار ينتەلەكتۋالدىق قابىلەتىن انىقتاعاندا قولدانادى. ال تۇلعالىق تەستتەر مىنەزدىڭ ەرەكشەلىكتەرىن، تەمپەرامەنتتى، ءجۇرىس - تۇرىستى، ەموسيونالدىق ورتانى، كوڭىل - كۇيدى، كۇش - جىگەردى انىقتاعاندا جانە زەرتتەگەندە قولدانىلادى. جالپى العاندا بۇل تەستتەر ساۋالناما تۇرىندە بەرىلەدى. ورتاشا العاندا ونىڭ ىشىندە جەتپىس - توقسان سۇراق نەمەسە بەس ءجۇز سۇراقتان تۇراتىن ساۋالنامالاردا بولادى. نەعۇرلىم سۇراق كوپ بولسا، سوعۇرلىم ادامنىڭ تۇلعالىق ەرەشەلىگىن، ءارتۇرلى جاعدايلاردا ءوزىن - ءوزى ۇستاۋ قابىلەتىن، ادامنىڭ باسقا ۇجىم مۇشەلەرىمەن ۇيلەسىمدىلىگىن، نەگىزگى پسيحولوگيالىق ماسەلەلەرىن، كومپلەكستەرىن (ىڭعايسىزدانۋ، ۇيالۋ، ءوزىن تومەن ساناۋ)، سونىمەن بىرگە جاقسى جاقتارىن دا انىقتاۋعا بولادى. مۇنداي تەستتەر جۇمىسقا قابىلداعاندا، مەديسينالىق مەكەمەلەردە تەكسەرۋدەن وتكەندە ءجيى قولدانىلادى. سونىمەن قاتار بۇل تەستتەردى جاسوسپىرىمدەرمەن جۇمىس جاسايتىن پسيحولوگتار بالانىڭ ءوز مىنەزىن تابۋدا، ءوز قابىلەتىن انىقتاۋعا كومەكتەسۋدە قولدانادى. ۇجىمداعى پسيحولوگيالىق كوڭىل - كۇيدى ءانىقتاۋدى كومەكتەسەتىن تەستتەر بار. ولار ەڭبەك، مەكتەپ سىنىپتارىنداعى، وتباسىنداعى، جۇبايلار اراسىنداعى، اتا - انامەن بالا اراسىنداعى قاتىناستى رەتتەۋگە كومەكتەسەدى جانە زەرتتەيدى. پسيحولوگ تەست تاپسىرۋشىدان كەز كەلگەن زاتتىڭ سۋرەتىن (مىسالى، ءۇي، وتباسى مۇشەلەرى، اعاش جانە ت. ب. ) سالۋدى وتىنەتىن كەزى بولادى جانە سول سۋرەت ارقىلى تاجىريبەلى پسيحولوگ باسقا وتباسى مۇشەلەرىمەن قاتىناسىن، جەكە ماسەلەلەرىن انىقتاي الادى. تەست پسيحولوگيالىق زەرتتەۋدىڭ جالعىز ءتاسىلى ەمەس، الايدا پسيحولوگتارمەن ءجيى قولدانىلىپ، ءوز جەمىسىن بەرىپ كەلە جاتىر. ەرەجە بويىنشا، پسيحولوگيالىق تەست ناتيجەسى باسقا مالىمەتتەرمەن بىرگە بەكىتىلۋى كەرەك.

مىسال رەتىندە كەلەسى پسيحولوگيالىق تەستتەردى كەلتىرۋگە بولادى:


اتا - اناعا ارنالعان ساۋالناما (وي - تۇرتكى رەتىندەگى اقپارات)
1. ءسىزدىڭ بالاڭىز ەڭ العاش مەكتەپكە بارعىسى كەلىپ پە ەدى؟
2. وقۋ بارىسىندا ءسىزدىڭ بالاڭىزدىڭ مەكتەپكە كوزقاراسى وزگەردى مە؟ (“ءيا” دەسەڭىز، وندا قاشان جانە نەگە؟)
3. ءسىزدىڭ بالاڭىز قانداي ساباقتارعا قىزىعۋشىلىق بىلدىرەدى؟
4. قاي ساباقتىڭ ءۇي تاپسىرماسىن بالاڭىز تەز ورىندايدى؟
5. قاي ساباقتىڭ ءۇي تاپسىرماسىن بالاڭىز جاي جانە ەرىكسىز ورىندايدى؟
6. ءسىز ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرەسىز بە؟ ا) ءارقاشان؛ ءا) كەيدە ب) قاجەت دەپ ەسەپتەمەيمىن
7. ءسىزدىڭ بالاڭىز تاڭەرتەڭ (نەمەسە تۇستە) ساباققا بارادى: ا) ىنتامەن ءا) ەرىكسىز ب) كوڭىلسىز، قىزىقپايدى
8. بالاڭىزدىڭ وقۋ بارىسىندا ءسىزدى نە ۋايىمداتادى؟
9. ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، ونى قالاي تۇزەتۋگە بولادى؟
10. ۇستازدارعا ءسىزدىڭ تىلەگىڭىز بار ما؟


بۇل سۇراققا جاۋاپتى كىم بىلگىسى كەلمەيدى؟ وسىعان وراي، بالاڭىزبەن قارىم - قاتىناستا ءسىز تومەندەگى فرازالاردىڭ قايسىسىن ءجيى قولداناتىنىڭىزدى بەلگىلەڭىز:
1. ساعان قانشا رەت قايتالاپ ايتامىن. 2 ۇپاي
2. ماعان اقىلىڭدى ايتا قويشى. 1
3. مەن سەنسىز نە ىستەر ەدىم! 1
4. سونشا كىمگە تارتقانسىڭ! 2
5. سەنىڭ دوستارىڭ قانداي تاماشا ادامدار! 1
6. ءتۇۋ، كىمگە ۇقساعانسىڭ! 2
7. مەن سەنىڭ كەزىڭدە... 2
8. سەن مەنىڭ تىرەگىم مەن كومەكشىمسىڭ عوي! 1
9. سەنىڭ دوستارىڭ ءوزى قانداي ادامدار... 2
10. سەن تەگى نە ويلاپ ءجۇرسىڭ؟! 2
11. سەن مەنىڭ اقىلشىمسىڭ! 1
12. ۇلىم، قىزىم. سەن قالاي ويلايسىڭ... 1
13. باسقانىڭ بالاسى بالا سياقتى دا،... 2
14. سەن قانداي ويلاپ تاپقىشسىڭ! 1
ەندى جالپى ۇپايدى ساناپ، جاۋاپتى تابىڭىز، ارينە، ءسىزدىڭ قانداي اتا – انا ەكەنىڭىزدى سىزدەن ارتىق ەشكىم بىلمەيدى. بۇل تەك سىزگە وي سالۋعا عانا بەرىلىپ وتىر.
7 – 8 — ءسىز بالاڭىز ەكەۋىڭىز ءبىر - ءبىرىڭىزدى ءسوزسىز تۇسىنۋگە ۇمتىلاسىز. ول ءسىزدى جاقسى سىيلايدى. سىزدەردىڭ قاتىناستارىڭىز تۇلعانىڭ قالىپتاسۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى.
9 – 10 ۇپاي – ءسىز قارىم - قاتىناستا ءبىرقالىپتى ەمەسسىز. ول ءسىزدى سىيلاعانمەن ءارقاشان سىزگە سىرىن اشىپ ايتا بەرمەيدى. ونىڭ دامۋى كەزدەيسوق جاعدايلار مەن وقيعالاردىڭ ىقپالىنا ءتۇسىپ كەتۋى مۇمكىن.
11 – 14 ۇپاي – ءسىزدىڭ بالاڭىزبەن قارىم – قاتىناسىڭىزدى وزگەرتۋ قاجەت. ءسىز بالاڭىزعا از سەنىم بىلدىرەسىز، قيىن جاعدايلاردا قولدايمىز. ونىڭ وقشاۋلانۋىنا، بالاڭىزبەن كونفليكتىلىك (داۋلى) قاتىناسقا مۇمكىندىك بەرەدى. ول تۇلعانىڭ وسۋىنە كەدەرگى جاسايدى.


بالالاردى اتا - انالار تاربيەلەيدى. ال اتا - انالاردى شە؟ بۇل كۇردەلى سۇراققا جاۋاپتى اتا - انالاردىڭ وزدەرى بىلەدى.
بەرىلگەن تۇجىرىمداردىڭ قايسىسىنا كەلىسەسىز، سونى بەلگىلەڭىز. 3 جاۋاپتىڭ بىرەۋىن عانا بەلگىلەۋىڭىزدى سۇرايمىز.
ا) قولىمنان كەلەدى، ءارى ءارقاشاندا وسىلاي جاسايمىن. (3 ۇپاي).
ب) قولىمنان كەلەدى، ءبىراق ءارقاشاندا ولاي جاسامايمىن (2 ۇپاي).
ۆ) قولىمنان كەلمەيدى (1 ۇپاي).
تەست سۇراقتارى:
1. قانداي جاعداي بولماسىن ءوز جۇمىسىمدى تاستاپ بالاممەن اينالىسامىن.
2. بالامنىڭ جاسىنا قاراماستان مەن ونىمەن كەڭەسەمىن.
3. ەگەر قاتە جىبەرگەن جاعدايىمدا بالامنان كەشىرىم سۇرايمىن.
4. بالاممەن قارىم - قاتىناس اراسىندا جىبەرگەن قاتەلىگىمدى ونىڭ الدىندا مويىنداي الامىن.
5. ەگەر بالامنىڭ ارەكەتى وتە قاتتى اسەر ەتسە دە، مەن ءوزىمدى ۇستاي الار ەدىم.
6. بالامنىڭ ورنىنا ءوزىمدى قويا الامىن.
7. مەن ءوزىمنىڭ بالامدى 1 مينۋت بولسا دا، “سۇلۋ پەريزات” نەمەسە “مەيىرىمدى سۇلتان” رەتىندە سەزىنە الامىن.
8. مەن ءوزىمنىڭ بالالىق شاعىمداعى قولايسىز بولىپ كورىنەتىن بەينەمدى نەمەسە باسىمنان كەشكەن ساباق بولاتىنداي جاعدايدى ايتىپ بەرە الامىن.
9. بالا جانىنا اۋىر تيەتىن سوزدەردى كوپ قولداناتىن سياقتىمىن.
10. مەن بالامنىڭ جاقسى ءتارتىبى ءۇشىن، ونىڭ تىلەگىن ورىنداۋعا سوزىمە بەرىك بولامىن.
11. بالاعا نە ىستەگىسى كەلسە، سونى ىستەۋگە، ءوزىن قالاي ۇستاسا، سولاي ۇستاۋعا، ياعني ەركىنە جىبەرىپ، ءوزىم ارالاسپاۋعا، ءبىر كۇندى سوعان بولەمىن.
12. ەگەر مەنىڭ بالام بىرەۋدىڭ بالاسىن سەبەپسىز جابىرلەپ، رەنجىتىپ، قول جۇمساپ، دورەكى مىنەزدەرىن كورسەتىپ جاتسا، مەن ۇندەمەيمىن.
13. ەگەر بالامنىڭ ەركە قىلىعىن كورسەتىپ جىلاعانىنا نەمەسە بالامنىڭ كوز جاسىمەن ءار نارسەنى سۇراۋىنا قارسى تۇرا الامىن.

تەستىڭ كىلتى:
30 - 39 ۇپاي ارالىعىندا — ومىرىڭىزدەگى، جانۇيادا ەڭ ۇلكەن ءارى قىمبات ادام – بالاڭىز دەپ سانايسىز. ءسىز بالاڭىزدى ءتۇسىنىپ قانا قويماي، ونى تەرەڭىرەك بىلگىڭىز كەلەدى جانە وعان ۇلكەن قۇرمەتپەن قارايسىز. ءسىز ەڭ تاڭداۋلى وزىق تاربيەلىك ادىستەردى جانە تۇراقتى ءتارتىپ جولدارىن ۇستاناسىز. ءسىز وتە دۇرىس باعىتتاسىز جانە بولاشاقتا جاقسى ناتيجەگە يە بولاسىز.
16 ۇپاي مەن 30 ۇپاي ارالىعىندا – بالا ءسىز ءۇشىن ءبىرىنشى ورىنداعى ماڭىزدى ماسەلە. ءسىزدىڭ بويىڭىزدا تاربيەشىلىك قاسيەت قالىپتاسقان، ءبىراق ومىردە ونى جۇيەلى جانە ماقساتتى تۇردە قولدانا بەرمەيسىز. كەيدە ءوزىڭىزدى قاتال ۇستايسىز، كەيدە جۇمساق ۇستايسىز، ءتىپتى كەيدە تاربيەلىك تيىمدىلىكتى السىرەتەتىندەي كەلىسىمگە دە باراسىز. سىزگە بالا تاربيەسى جونىندەگى ءوز ءادىسىڭىز جونىندە كەڭىرەك (تەرەڭىرەك) ويلانۋ قاجەت.
16 ۇپايدان تومەن – بالا تاربيەسى سز ءۇشىن ۇلكەن قيىنشىلىق تۋعىزادى. سىزگە يا ءبىلىم جەتىسپەيدى، يا بولماسا بالاڭىزدى جەكە تۇلعا رەتىندە جاساۋعا نيەتىڭىز، ۇمتىلىسىڭىز جەتىسپەيدى. سول سەبەپتەن ءسىز پەداگوگتان جانە پسيحولوگتان كەڭەس العانىڭىز ءجون.
Cءىزدىڭ ومىرىڭىزدە بالا قانداي ورىنعا يە؟
(قولىڭىزدان كەلە مە؟)

شارتى: زەيىن قويىپ سۇراقتاردى وقىڭىز جانە شىن مانىندەگى جاۋاپتى بەرۋىڭىزدى سۇرايمىز.
ا) قولىمنان كەلەدى جانە ءار كەزدە سولاي جاسايمىن
ءا) قولىمنان كەلەدى، الايدا ءار كەزدە سولاي ىستەي المايمىن
ب) قولىمنان كەلمەيدى
1. كەز - كەلگەن جاعدايدا جۇمىسىڭىزدىڭ بارلىعىن تاستاپ، بالاڭىزبەن اينالىسۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
2. بالانىڭ جاس ەرەكشەلىگىنە نازار اۋدارماي، اقىلداسۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
3. بالانىڭ الدىندا جاساعان قاتەلىگىڭىزدى مويىنداۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
4. ءوزىڭىز قاتەلەسكەنىڭىز ءۇشىن بالانىڭ الدىندا كەشىرىم سۇراۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
5. ەگەر بالانىڭ قىلىعى ءسىزدىڭ اشۋىڭىزدى كەلتىرسە، ءوزىڭىزدى ۇستاۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
6. ءوزىڭىزدى بالانىڭ ورنىنا قويۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
7. ءبىر ۋاقىتقا ءوزىڭىزدى ەرتەدەگى قايىرىمدى حانشا نەمەسە بي رەتىندە ەلەستەتە الۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
8. بالا كەزىڭىزدە بولعان وقيعانى تاربيەلىك مانىمەن ايتىپ بەرۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
9. بالانىڭ جۇرەگىنە اۋىر تيەتىن سوزدەردى ءارقاشان ايتپاۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
10. بالانىڭ جاقسى ءتارتىبى ءۇشىن ونىڭ ارمانىن ورىنداپ بەرۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
11. نە ىستەسە داعى ءوز بىلگەنىن جاساۋىنا بالاعا ءبىر كۇن ءبولۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟
12. ەگەر دە ءسىزدىڭ بالاڭىز باسقا ءبىر بالانى ۇرىپ نە يتەرىپ جىبەرسە نەمەسە كۇناسىز جازالاسا، ەلەپ - ەسكەرمەۋ ءسىزدىڭ قولىڭىزدان كەلە مە؟
13. بالاڭىز ەگەر دە ءبىر نارسەنى الىپ بەر دەپ جىلاپ سۇراپ تۇرسا، ءسىز وسىعان ۇستامدىلىق ەتە ءبىلۋ قولىڭىزدان كەلە مە؟

كىلتى: ا – 3 ۇپاي؛ ب – 2 ۇپاي؛ ۆ – 1 ۇپاي

16 ۇپايعا دەيىن – بالانى تاربيەلەۋدە سىزدە ۇلكەن ماسەلەلەر بار. سىزگە نە بىلىمدىلىككە، نە ويعا ءجيى ءمان بەرمەيسىز. نە ۇستامدىلىق جەتكىلىكسىز. بالانى تۇلعا رەتىندە قابىلداۋعا نازار اۋدارۋ قاجەت. ۇستازدار مەن پسيحولوگ ماماندارعا بارۋدى ۇسىنامىز.
16 - 30 ۇپاي – سىزدە ەڭ ءبىرىنشى دارەجەدە تۇراتىن ماسەلە – ول بالاعا دەگەن قامقورلىق. سىزدە تاربيەشىنىڭ قابىلەتى بار، ءبىراق ءىس جۇزىندە ءسىز ونى ءارقاشان قولدانا المايسىز. كەيدە ءسىز تىم قاتالسىز، كەي جاعدايدا – تىم جۇمساقسىز. بالانى تاربيەلەۋگە ءمان بەرگەن وتە قاجەت دەپ ويلايمىز.
30 - 39 ۇپاي – بالا – ءسىزدىڭ ومىرىڭىزدەگى ەڭ ۇلكەن قۇندىلىق. ءسىز بالانى تۇسىنۋگە جانە بىلۋگە تىرىساسىز. بالاعا سىيلاستىقپەن قاراپ، تاربيەلەۋدەگى ەڭ ءتيىمدى ادىستەردى قولدانۋعا ىنتالىسىز. باسقاشا ايتقاندا، ءسىزدىڭ ءىس - ارەكەتىڭىز ءتۇزۋ جانە ءىسىڭىزدىڭ جەمىستى بولۋىنا ۇمىتتەنەمىز.


“ءسىز جانە بالاڭىز ءبىر - ءبىرىڭىزدى تۇسىنە الاسىزدار ما؟”
1. بالاڭىزدا قيىندىقتار كەزدەسسە نەمەسە عاشىق بولىپ قالعاندا بۇل جاعدايدى ءسىز قالاي بايقادىڭىز؟
ا) ول ءوزى ماعان بۇل تۋرالى ايتتى
ب) ول بۇل تۋرالى باسقا جاقىن ادامعا حابارلادى
ۆ) مەن انا بولعاندىقتان بۇنى سەزدىم
گ) بۇل تۋرالى كەزدەيسوق ءبىلىپ قالدىم
2. ءسىزدىڭ بالاڭىزدىڭ دوسى ءسىزدى:
ا) ەكىنشى اناسى سياقتى سەزىنەدى
ب) ءسىز كىرگەندە ۇندەمەي قالادى
ۆ) قۇرمەتپەن، ءبىراق سالقىن قارايدى
گ) قۇرمەتپەن جانە سۇيىسپەنشىلىكپەن قارايدى
3. ادەتتە دوستارىمەن جينالاتىن ورىندارعا بالاڭىز ءسىزدى شاقىرا ما؟
ا) كەيدە
ب) جوق، ەشقاشان
ۆ) شاقىردى، ءبىراق مەن كەلىسپەدىم
گ) ولاردىڭ جينالاتىن ورنى ماعان ۇنامايدى
4. كوپتەگەن اتا - انالار بالالارى ولاردىڭ زاتتارىن تۇتىنا (پايدالانا) الاتىندىعى جايلى شاعىمدانادى. ال ءسىزدىڭ جاعدايىڭىزدا:
ا) بۇلاي بولمايدى، سەبەبى ولار ءۇشىن بۇل زاتتار مودادان شىعىپ قالعان
ب) بۇلاي بولمايدى، سەبەبى وعان سايكەس (شاق) كەلمەيدى
ۆ) مەن اركەز ءوز زاتتارىمدى ونىڭ شكافىنان ىزدەۋىمە تۋرا كەلەدى
گ) رۇقسات بەرمەيمىن، سەبەبى ءاربىر ادام ءوز زاتىن پايدالانۋى قاجەت
5. ءسىز بالاڭىزدىڭ تەلەحابارلاردىڭ بىرىنە قىزىعۋشىلىعىن بايقاپ قالدىڭىز، ءسىز:
ا) وعان قىزىق نارسەنىڭ مەن ءۇشىن قىزىعى جوق
ب) بالاڭىزدان “ساعان بۇل حابار ۇناي ما؟”- دەپ سۇرايسىز
ۆ) ول بۇل حابار جونىندە ءبىر نارسە ايتار دەپ ۇمىتتەنەمىن
گ) ءبىراز ۋاقىت مازمۇنىنىڭ ەگجەي - تەگجەيىن ۇعۋعا تىرىسامىن، ال سودان كەيىن ونىمەن بىرگە تالقىلايمىن
6. ءسىز بالاڭىز دۇنيەگە كەلگەننەن بەرى بىرنەشە رەت بىلاي دەدىڭىز: “ءبىزدىڭ كەزىمىزدە بۇلاي... بولماعان”:
ا) 1 نەمەسە 2 رەت، ءبىراق مەن ءبارى وزگەرەتىنىن مويىندايمىن
ب) قانشاما رەت ايتقانىم ءتىپتى ەسىمدە جوق
ۆ) از عانا، قايتالاي بەرگەننەن ەشتەڭەگە جەتە المايمىن
گ) مەن بۇلاي وعان ايتقان جوقپىن
تەستىڭ قورىتىندىسى:
4 - 6 رەت “ا” جاۋابى بولسا – ەشبىر كۇدىكسىز ءسىز جاقسى اتا - اناسىز. ەڭ دۇرىسى ءسىز سۇيىسپەنشىلىك پەن قۇرمەتتەۋ ءبىرىن - ءبىرى وتە جاقسى تولىقتىرادى دەپ سانايتىن ادامداردىڭ قاتارىنا جاتاسىز.
3 نەمەسە ودان از “ا” جاۋابى — ءوز بالاڭىزبەن تىعىز قارىم - قاتىناس ورناتۋىڭىز قاجەت. ونىڭ قىزىعۋشىلىعى، دوستارى جونىندە كوبىرەك بىلۋگە تىرىسىڭىز.


1. بالا سىنىپتاسىمەن توبەلەسىپ قالدى، ءسىزدى تەز ارادا مەكتەپكە شاقىرتىپ جاتىر، نە شارا قولداناسىز؟
ا) ىزالىقپەن جازالايسىز
ءا) ءجونىن سۇراپ، قاي سەبەپپەن توبەلەس شىققانىن انىقتايسىز، سودان كەيىن شەشىم قابىلدايسىز
ب) ەڭ الدىمەن سىنىپ جەتەكشىسىمەن سويلەسەسىز
2. ءۇيدى جيناپ جاتقاندا، بالا كەزدەيسوق ۆازانى سىندىرىپ الدى، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز:
ا) ەڭ بىرىنشىدەن، جەلكەدەن ءبىر قوياسىز
ءا) اشۋ ۇستىندە: “جوعال! سەنىڭ كومەگىڭسىز - اق ىستەپ الامىن”- دەپ ايعايلايسىز
ب) بالانى جۇباتاسىز، ول ادەيى ىستەگەن جوق قوي
3. ەگەر ءسىز بالانى جازالادىڭىز، سودان كەيىن ءوزىڭىز دۇرىس ىستەمەگەنىڭىزدى سەزدىڭىز، وندا:
ا) ءوز بەدەلىڭىزدى تۇسىرمەيىن دەپ، ۇندەمەيسىز
ءا) كەشىرىم سۇرايسىز
ب) قاتەڭىزدى ءتۇسىنىپ، ۇلكەندەردىڭ دە قاتەلەسەتىنىن ايتىپ تۇسىندىرەسىز
4. بالا ءسىزدى سۇراقپەن جاۋدىرىپ، سۇراپ جاتىر، ءسىز شارشاپ تۇرسىز... ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز:
ا) يتەرىڭكىرەپ: “ءبىر ءسات سەنەن دەمالايىنشى”
ءا) ويلانباستان، امالسىزدان جاۋاپ بەرەسىز
ب) شارشاعانىڭىزدى تۇسىندىرەسىز، بۇل سۇراقتى باسقا ۋاقىتقا قويىپ، ۋاقىتىن بەلگىلەيسىز
5. بالا سىزدەن شىعارما جازۋعا كومەك سۇرايدى. ءسىز نە ىستەيسىز؟
ا) جازاسىز، وعان تەك قانا شىعارمانى كوشىرىپ الۋ قالادى
ءا) قاتاڭ ايتاسىز: “ءوزىڭ جاز، سوندا عانا ۇيرەنەسىڭ”- دەپ
ب) مازمۇنىنا كومەكتەسىپ، ادەبيەتىنە نۇسقاۋ بەرۋگە قول ۇشىن بەرەسىز. ودان كەيىن ءوز ويىمەن جازادى
6. بالا اناسىنا – “اكۆاريۋم ساتىپ الىپ، بالىق ۇستايىقشى”- دەيدى. ءسىز نە دەپ جاۋاپ بەرەسىز؟
ا) بىردەن: “ول سەنىڭ ۋاقىتىڭدى الادى”، - دەيسىز
ءا) “جارايدى، سەن سونى قالاساڭ، مەن ساعان اكۆاريۋمدا بالىق ۇستاۋعا كومەكتەسەمىن”- دەيسىز
ب) “ەگەر سەنىڭ ىنتاڭ تەرەڭ بولسا، مەن ساعان ساتىپ الىپ بەرەم، ءبىراق ەسىڭدە بولسىن، ءوزىڭ قارايسىڭ”- دەيسىز
تەستىڭ كىلتى:
ەگەر ءسىز بارلىق 6 سۇراققا دا “ب” ارپىمەن جاۋاپ بەرسەڭىز، ءسىز جاقسى تاربيەشىسىز.
ەگەر ءسىزدىڭ جاۋابىڭىز “ب” ءارپىنىڭ 3 - ەۋىنە يە بولسا، سىزگە ءوز ادەت - قىلىعىڭىزعا نازار اۋدارعانىڭىز ارتىق ەمەس.
ەگەر ودان دا از جاۋاپ بەرسەڭىز نەمەسە جاۋاپتى ويلانباي بەلگىلەسەڭىز، ءوز پسيحولوگيالىق ادىستەرىڭىزگە تەرەڭىرەك وي سالۋىڭىزعا تۋرا كەلەدى.

دەرەككوزى: kenester.kz