ەكس-شەنەۋنىكتىڭ جاڭا پاسپورتى – قورعان با، الدە ادىلەتتەن قاشۋ ما؟
قازاقستانداعى جوعارى ينفلياسيا جاعدايىندا قاراپايىم حالىق كۇنكورىستىڭ قامىن جاساپ جۇرگەندە، ەلدىڭ ساياسي ساحناسىنان كەتكەن كەيبىر ىقپالدى تۇلعالار ءوز ىستەرىن اقىرىنداپ ۇمىتتىرۋعا تىرىسۋدا. بۇل تۋرالى infohub اقپارات اگەنتتىگى حابارلايدى. جاقىندا بەلگىلى بولعانداي، قايرات قوجامجاروۆ رەسەي فەدەراسياسىنىڭ ازاماتتىعىن الىپ ۇلگەرگەن. بۇل دەرەك قوعامدا ۇلكەن رەزونانس تۋعىزدى – سەبەبى ول ۇزاق جىلدار بويى قۇقىق قورعاۋ سالاسىندا جوعارى لاۋازىمداردى اتقارعان: اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمى، قارجى پوليسياسى، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى اگەنتتىك، باس پروكۋراتۋرا باسشىسى جانە كەيىن سەنات دەپۋتاتى بولعان.
قوجامجاروۆتىڭ «كوشىپ كەتۋىنىڭ» استارىندا نە جاتىر؟
بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ مالىمەتىنشە، قايرات قوجامجاروۆ 2023 جىلدان بەرى ماسكەۋدە تۇرىپ جاتىر. 2024 جىلدان باستاپ ونىڭ اينالاسىنداعى ادامدار – اعاسى دۋلات قوجامجاروۆ، بۇرىنعى سەرىكتەستەرى تالعات تاتۋبايەۆ پەن ولەسيا كەكسەل – بىرىنەن سوڭ ءبىرى قىلمىستىق تەرگەۋگە تارتىلعان.
2025 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باس پروكۋراتۋراسى قوجامجاروۆقا قاتىستى قىلمىستىق ءىستىڭ بار ەكەنىن راستادى. رەسمي مالىمەتتە ول "قىزمەتتىك وكىلەتتىگىن اسىرا پايدالانۋ" جانە "قىلمىستىق جولمەن الىنعان تابىستى زاڭداستىرۋ" باپتارى بويىنشا كۇدىككە ىلىنگەن.
ءبىراق ازىرگە بۇل ىستە ناقتى قانداي ايعاقتار بار ەكەنى بەلگىسىز. باس پروكۋراتۋرانىڭ وكىلى بۇل ىستە «دوسۋدەبنوە راسسلەدوۆانيە» كەزەڭى ءجۇرىپ جاتقانىن ايتىپ، ارتىق مالىمەت بەرۋدەن باس تارتتى.
رەسەي ازاماتتىعى – ساياسي «قالقان» با؟
رەسەي كونستيتۋسياسىنا سايكەس، بۇل ەلدىڭ ازاماتتارىن باسقا مەملەكەتكە ەكستراديسيا جاساۋعا تىيىم سالىنعان. وسىلايشا، قوجامجاروۆ وزىنە قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىكتەن قورعان رەتىندە رەسەي ازاماتتىعىن قولدانۋى مۇمكىن.
Ulysmedia.kz مالىمەتىنشە، قوجامجاروۆتىڭ رەسەي ازاماتتىعىن الۋىنا ونىڭ بۇرىنعى كۋرستاسى – رف قاۋىپسىزدىك كەڭەسى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى دميتريي مەدۆەديەۆپەن دوستىعى ىقپال ەتۋى مۇمكىن. قوجامجاروۆتىڭ ءوزى دە بۇل دوستىقتى بۇعان دەيىن بىرنەشە سۇحباتىندا ايتقان بولاتىن.
بۇل جاعداي قازاقستان تاريحىندا بۇرىن دا كەزدەسكەن: مىسالى، كاسىپكەر اناتوليي بالۋشكين دە وسىنداي جولمەن جازادان جالتارعان.
"حورگوس ءىسى" مەن قوجامجاروۆ كومانداسى
ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، قوجامجاروۆقا قاتىستى نەگىزگى ايىپتاۋلاردىڭ ءبىرى – "حورگوس ءىسى" بولۋى مۇمكىن. بۇل ىسكە قاتىستى كوپتەگەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ بۇرىنعى قىزمەتكەرلەرى تەرگەلىپ، كەيبىرەۋلەرى سوتتالعان بولاتىن.
ەكس-شەنەۋنىك ماكسات دۇيسەنوۆ، قازىرگى تاڭدا گەرمانيادا تۇرىپ، ۆيدەومالىمدەمە ارقىلى قوجامجاروۆ پەن ونىڭ كومانداسىنا قارسى قۋدالاۋدىڭ 2019 جىلى باستالعانىن ايتقان. ونىڭ ايتۋىنشا، سول كەزدە ۇقك باسشىلىعىنىڭ تاراپىنان نازاربايەۆقا دەيىن "ارىز-شاعىمدار" جەتىپ، ناتيجەسىندە قوجامجاروۆتىڭ مانسابى سەناتپەن شەكتەلگەن.
ساياسي كەك پە، الدە شىنايى تەرگەۋ مە؟
قوعامدا قوجامجاروۆقا قارسى قوزعالعان ءىستىڭ شىنايى زاڭدىق تەرگەۋ مە، الدە ساياسي كەك قايتارۋ ارەكەتى مە دەگەن ساۋال تۋىندايدى.
ساياساتتانۋشى بەكزات قالداروۆ بۇل ماسەلەنى بىلايشا تۇسىندىرەدى:
"قوجامجاروۆ – 'ەسكى قازاقستان' جۇيەسىنىڭ سيمۆولدارىنىڭ ءبىرى. ول كوپتەگەن ءىرى شەنەۋنىكتەردى تۇرمەگە جاپتى، ساياسي ويىنداردا بەلسەندى ءرول اتقاردى. بۇگىنگى كۇنى بۇل تۇلعانىڭ ارەكەتتەرى قايتا قاراستىرىلىپ، ونىڭ ءوزى دە ايىپ تاعىلعانداردىڭ قاتارىندا. بۇل – ادىلەتتىك سالتانات قۇرا ما، الدە ساياسي ەسەپ ايىرىسۋ ما – ۋاقىت كورسەتەدى،" – دەيدى ساراپشى.
پرەزيدەنت توقايەۆ قانداي شەشىم قابىلدايدى؟
كەي ساراپشىلار مەن ساياساتكەرلەر قوجامجاروۆتىڭ پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆپەن ءالى دە مامىلەگە كەلۋگە ۇمىتتەنىپ وتىرعانىن ايتادى. ءبىراق ەلدەگى "جاڭا قازاقستان" باعىتى، قۇقىقتىق مەملەكەت قاعيداتتارى جانە ساياسي جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ جولىنداعى قادامدار توقايەۆتىڭ بۇل جولى كەلىسىمگە بارمايتىنىن مەڭزەيدى.
قايرات قوجامجاروۆتىڭ رەسەي ازاماتتىعىن الۋى – جەكە تۇلعانىڭ قۇتقارىلۋ ارەكەتى عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە قازاق-رەسەي ساياسي جانە قۇقىقتىق قاتىناستارىنىڭ تەستى بولماق. ەگەر قازاقستان تاراپى ونىڭ ارەكەتتەرىنە ناقتى دالەلدەر ۇسىنا السا، جانە ينتەرپول ارقىلى ىزدەۋگە بەرسە، وندا بۇل ءىستىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە شەشىلۋى دە ىقتيمال.
وسى ورايدا باستى سۇراق تۋىندايدى: زاڭ بارىنە بىردەي مە؟ الدە "دوستار مەن پاسپورتتار" ادىلەتتىلىكتەن ماڭىزدىراق پا؟
