- 05 ناۋ. 2024 03:45
- 215
قان قۇرامى، قان جاسۋشالارى. ەريتروسيتتەر.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: §27 قان قۇرامى، قان جاسۋشالارى. ەريتروسيتتەر.
بىلىمدىلىك ماقساتى:
- اعزانىڭ ىشكى ورتاسى، قاننىڭ قۇرامى مەن قىزمەتىنە سيپاتتاما بەرۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى:
ساباقتا ءارتۇرلى ءادىس - تاسىلدەر ارقىلى وقۋشى ءبىلىمىن تەرەڭدەتۋ، العان ءبىلىمىن ومىردە پايدالان بىلۋگە ۇيرەتۋ.
تاجىريبەلىك ماقساتى:
دەنساۋلىقتى ساقتاۋ، سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ستو ستراتەگيالارى.
ءپانارالىق بايلانىس: حيميا، فيزيولوگيا، ادەبيەت.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ:
- وقۋشىلارمەن امانداسۋ
«اۋا رايى» ترەنينگ
ساباق بارىسىنداعى كوڭىل كۇيلەرىن اۋا رايى بەلگىلەرىمەن بەلگىلەۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ا) ساندار سىر شەرتەدى
200، 600، 230، 33 - 34، 12، 4 - 5، 3، 2، 25.
ءا) «كىم جىلدام؟» ويىنى
1) تىرەك - قيمىل جۇيەسىنە نەلەر جاتادى؟ (قاڭقا، بۇلشىق ەت)
2) سۇيەكتەر قۇرىلىسى بويىنشا نەشە توپقا بولىنەدى؟ (3)
3) ۇزىن سۇيەكتەردى اتا (قول - اياق سۇيەگى، جىلىكتەر)
4) قىسقا سۇيەكتەردى اتا (ومىرتقا، الاقان، تابان، بىلەزىك، ساۋساق)
5) سۇيەكتەردىڭ حيميالىق قۇرامى (بەيورگان، ورگان)
6) و سسەين سۇيەكككە قانداي قاسيەت بەرەدى؟
7) بۇلشىق ەت ۇلپاسى قۇرىلىسىنا قاراي نەشەگە بولىنەدى؟ (ءبىرىڭعاي سالالى، كولدەنەڭ جولاقتى)
8) بۇلشىق ەتتەردىڭ ەڭ باستى فيزيولوگيالىق قاسيەتى (جيىرىلعىشتىق)
9) مي ساۋىتىنىڭ قۇرىلىسى ( توبە (2)، ساماي (2)، ماڭداي، شۇيدە)
10) ومىرتقا جوتاسىنىڭ قيسايۋىنىڭ نەشە ءتۇرى بار؟ (بۇكىر، قۇنىس)
ب) PISA تاپسىرماسى
بولات سىنىبىنداعى ەڭ ۇزىن بالا ەدى. ول دوستارىمەن بىرگە جۇرگەندە ءوزىنىڭ بويىنىڭ ۇزىن بولۋىنان ۇيالىپ، يىعىن العا قاراي تومەن ءتۇسىرىپ جۇرەتىن. جۇرە كەلە ءوزىنىڭ بۇكىر بولعانىن سەزبەي دە قالدى.
سۇراق: بولات بويىنىڭ ۇزىندىعىنا نامىستانباي يىعىن تىك ۇستاعاندا قانداي اۋرۋمەن اۋىرماس ەدى؟
ا) سكوليوز ءا) وستەوپوروز ب) پاجەت
ءىى. قىزىعۋشىلىعن وياتۋ:
جۇمباق:
سۇيىق دەسەم، سۋ ەمەس
اعزادا اعار جولى بار
ءتۇسى دە ونىڭ اق ەمەس
القىزىل دەيدى اعالار
وڭدى - سولدى ويقاستار
قىزمەت جاسار توقتاماي
سەرگەكتىككە جول باستار
شيپاسى ونىڭ تاعى بار
ول نە؟ (قان)
ءمۇعالىم: قان تۋرالى نە بىلەسىڭدەر ءوز ويلارىڭدى داپتەرگە تۇسىرەيىك
ۆيدەوروليك:
بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز §27 قان قۇرامى، قان جاسۋشالارى. ەريتروسيتتەر
ءىىى. ماعىنانى تانۋ: توپتارعا تاپسىرما
ورگانيزمنىڭ ىشكى ورتاسىنا قان، ۇلپا سۇيىقتىعى، ليمفا جاتادى
ءى. قاننىڭ قىزمەتى (تىرەك - سىزبا قۇرۋ)
ءىى. قاننىڭ قۇرامى (توپتاستىرۋ)
ءىىى. قان جاسۋشالارى (تىرەك – سىزبا)
ءىۋ. ەريتروسيتتەردىڭ قىزمەتى
- 2 سۇراقتان سۇراق ازىرلەۋ
داپتەرمەن جۇمىس
تەرمين سوزدەر
1. پلازما – قاننىڭ سارعىشتاۋ ءتۇستى سۇيىق ءبولىمى
2. ەريتروسيت – قاننىڭ قىزىل يادروسىز جاسۋشالارى
3. لەيكوسيت – قاننىڭ ءتۇسسىز جاسۋشالارى جانە جەبىر جاسۋشالار
4. ترومبوسيتتەر – قان پلاستينكالارى
5. گەموگلوين – قانعا قىزىل ءتۇس بەرەتىن پيگمەنت
6. وكسيگەموگلوبين – وتتەگىمەن قوسىلعان گەموگلوبين
ويلان، تاپ:
قالىپتى جاعدايدا جۇرەك 1 مينۋت ىشىندە ورتا ەسەپپەن 5ل قاندى تامىرلارعا ايداسا، 1 ساعاتتا جانە 1 تاۋلىكتە قانشا مولشەردە قان ايدايدى؟
60 مين ح 5ل =300ل
300ل ح 24ساع =7200ل
جاۋابى: 1 تاۋلىكتە 7200ل قان ايدايدى
5 جولدى ولەڭ
نە؟ قان
قانداي؟ سۇيىق، قىزىل
نە ىستەيدى؟ اعادى، قورعايدى، تاسىمالدايدى
سويلەم: قان ادام ءومىرىنىڭ تىرەگى
سينونيم: دانەكەر ۇلپا
ترەنينگ: «اۋا رايى»
باعالاۋ:
ۇيگە تاپسىرما: §27 ەسسە «قان ادامعا ءومىر سىيلايدى»
بىلىمدىلىك ماقساتى:
- اعزانىڭ ىشكى ورتاسى، قاننىڭ قۇرامى مەن قىزمەتىنە سيپاتتاما بەرۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى:
ساباقتا ءارتۇرلى ءادىس - تاسىلدەر ارقىلى وقۋشى ءبىلىمىن تەرەڭدەتۋ، العان ءبىلىمىن ومىردە پايدالان بىلۋگە ۇيرەتۋ.
تاجىريبەلىك ماقساتى:
دەنساۋلىقتى ساقتاۋ، سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ستو ستراتەگيالارى.
ءپانارالىق بايلانىس: حيميا، فيزيولوگيا، ادەبيەت.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ:
- وقۋشىلارمەن امانداسۋ
«اۋا رايى» ترەنينگ
ساباق بارىسىنداعى كوڭىل كۇيلەرىن اۋا رايى بەلگىلەرىمەن بەلگىلەۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ا) ساندار سىر شەرتەدى
200، 600، 230، 33 - 34، 12، 4 - 5، 3، 2، 25.
ءا) «كىم جىلدام؟» ويىنى
1) تىرەك - قيمىل جۇيەسىنە نەلەر جاتادى؟ (قاڭقا، بۇلشىق ەت)
2) سۇيەكتەر قۇرىلىسى بويىنشا نەشە توپقا بولىنەدى؟ (3)
3) ۇزىن سۇيەكتەردى اتا (قول - اياق سۇيەگى، جىلىكتەر)
4) قىسقا سۇيەكتەردى اتا (ومىرتقا، الاقان، تابان، بىلەزىك، ساۋساق)
5) سۇيەكتەردىڭ حيميالىق قۇرامى (بەيورگان، ورگان)
6) و سسەين سۇيەكككە قانداي قاسيەت بەرەدى؟
7) بۇلشىق ەت ۇلپاسى قۇرىلىسىنا قاراي نەشەگە بولىنەدى؟ (ءبىرىڭعاي سالالى، كولدەنەڭ جولاقتى)
8) بۇلشىق ەتتەردىڭ ەڭ باستى فيزيولوگيالىق قاسيەتى (جيىرىلعىشتىق)
9) مي ساۋىتىنىڭ قۇرىلىسى ( توبە (2)، ساماي (2)، ماڭداي، شۇيدە)
10) ومىرتقا جوتاسىنىڭ قيسايۋىنىڭ نەشە ءتۇرى بار؟ (بۇكىر، قۇنىس)
ب) PISA تاپسىرماسى
بولات سىنىبىنداعى ەڭ ۇزىن بالا ەدى. ول دوستارىمەن بىرگە جۇرگەندە ءوزىنىڭ بويىنىڭ ۇزىن بولۋىنان ۇيالىپ، يىعىن العا قاراي تومەن ءتۇسىرىپ جۇرەتىن. جۇرە كەلە ءوزىنىڭ بۇكىر بولعانىن سەزبەي دە قالدى.
سۇراق: بولات بويىنىڭ ۇزىندىعىنا نامىستانباي يىعىن تىك ۇستاعاندا قانداي اۋرۋمەن اۋىرماس ەدى؟
ا) سكوليوز ءا) وستەوپوروز ب) پاجەت
ءىى. قىزىعۋشىلىعن وياتۋ:
جۇمباق:
سۇيىق دەسەم، سۋ ەمەس
اعزادا اعار جولى بار
ءتۇسى دە ونىڭ اق ەمەس
القىزىل دەيدى اعالار
وڭدى - سولدى ويقاستار
قىزمەت جاسار توقتاماي
سەرگەكتىككە جول باستار
شيپاسى ونىڭ تاعى بار
ول نە؟ (قان)
ءمۇعالىم: قان تۋرالى نە بىلەسىڭدەر ءوز ويلارىڭدى داپتەرگە تۇسىرەيىك
ۆيدەوروليك:
بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز §27 قان قۇرامى، قان جاسۋشالارى. ەريتروسيتتەر
ءىىى. ماعىنانى تانۋ: توپتارعا تاپسىرما
ورگانيزمنىڭ ىشكى ورتاسىنا قان، ۇلپا سۇيىقتىعى، ليمفا جاتادى
ءى. قاننىڭ قىزمەتى (تىرەك - سىزبا قۇرۋ)
ءىى. قاننىڭ قۇرامى (توپتاستىرۋ)
ءىىى. قان جاسۋشالارى (تىرەك – سىزبا)
ءىۋ. ەريتروسيتتەردىڭ قىزمەتى
- 2 سۇراقتان سۇراق ازىرلەۋ
داپتەرمەن جۇمىس
تەرمين سوزدەر
1. پلازما – قاننىڭ سارعىشتاۋ ءتۇستى سۇيىق ءبولىمى
2. ەريتروسيت – قاننىڭ قىزىل يادروسىز جاسۋشالارى
3. لەيكوسيت – قاننىڭ ءتۇسسىز جاسۋشالارى جانە جەبىر جاسۋشالار
4. ترومبوسيتتەر – قان پلاستينكالارى
5. گەموگلوين – قانعا قىزىل ءتۇس بەرەتىن پيگمەنت
6. وكسيگەموگلوبين – وتتەگىمەن قوسىلعان گەموگلوبين
ويلان، تاپ:
قالىپتى جاعدايدا جۇرەك 1 مينۋت ىشىندە ورتا ەسەپپەن 5ل قاندى تامىرلارعا ايداسا، 1 ساعاتتا جانە 1 تاۋلىكتە قانشا مولشەردە قان ايدايدى؟
60 مين ح 5ل =300ل
300ل ح 24ساع =7200ل
جاۋابى: 1 تاۋلىكتە 7200ل قان ايدايدى
5 جولدى ولەڭ
نە؟ قان
قانداي؟ سۇيىق، قىزىل
نە ىستەيدى؟ اعادى، قورعايدى، تاسىمالدايدى
سويلەم: قان ادام ءومىرىنىڭ تىرەگى
سينونيم: دانەكەر ۇلپا
ترەنينگ: «اۋا رايى»
باعالاۋ:
ۇيگە تاپسىرما: §27 ەسسە «قان ادامعا ءومىر سىيلايدى»