- 05 ناۋ. 2024 03:46
- 251
قارا سوزدەر. ابايدىڭ وتىز ءتورتىنشى قارا ءسوزى
قارا سوزدەر. ابايدىڭ وتىز ءتورتىنشى قارا ءسوزى
وتىز ءتورتىنشى ءسوز
جۇرتتىڭ ءبارى بىلەدى ولەتۇعىنىن جانە ءولىم ۇنەمى قارتايتىپ كەلمەيتۇعىنىن، ءبىر العاندى قاتا جىبەرمەيتۇعىنىن. قازاق وسىعان دا، امال جوق، نانادى، انىق ءوز ويىنا، اقىلىنا تەكسەرتىپ نانبايدى. جانە ءھاممانى جاراتقان قۇداي بار، احيرەتتە سۇراۋ الادى، جاماندىققا جازعىرادى، جاقسىلىققا جارىلعايدى، جازعىرۋى دا، جارىلعاۋى دا پەندە ىسىنە ۇقسامايدى، بەگىرەك ەسەپسىز قيناۋى دا بار، بەگىرەك ەسەپسىز جەتىستىرۋى دە بار دەپ - بارىنە سەندىك دەيدى. جوق، ونىسىنا مەن سەنبەيمىن؟ ولار سەندىم دەسە دە، انىق سەنگەن كىسىگە ۋايىم ويلاپ نە كەرەك؟ وسى ەكەۋىنە لايىقتى جاقسىلىقتى وزدەرى دە ىزدەپ تابا بەرەدى. ەگەردە وسى ەكەۋىنە بۇلدىر سەنىپ وتىرسا، ەندى نەگە سەندىرە الامىز؟ ونى ءقايتىپ تۇزەتە الامىز؟ ولاردى مۇسىلمان دەپ، قالايشا يمانى بار عوي دەيمىز؟
كىمدە - كىم احيرەتتە دە، دۇنيەدە دە قور بولمايمىن دەسە، بىلمەك كەرەك: ەش ادامنىڭ كوڭىلىندە ەكى قۋانىش بىردەي بولمايدى، ەكى ىنتىق قۇمارلىق بىردەي بولمايدى، ەكى قورقىنىش، ەكى قايعى - ولار دا بىردەي بولمايدى. مۇنداي ەكى نارسەنى بىردەي بولادى دەپ ايتۋعا مۇمكىن ەمەس. ولاي بولعاندا، قاي ادامنىڭ كوڭىلىندە دۇنيە قايعىسى، دۇنيە قۋانىشى احيرەت قايعىسىنان، احيرەت قۋانىشىنان ارتىق بولسا - مۇسىلمان ەمەس. ەندى ويلاپ قاراي بەر، ءبىزدىڭ قازاق تا مۇسىلمان ەكەن! ەگەردە ەكى نارسە كەز بولسا، ءبىرى احيرەتكە كەرەكتى، ءبىرى وسى دۇنيەدە كەرەكتى، ءبىرىن السا، ءبىرى تيمەيتۇعىن بولسا، سوندا بىرەۋ احيرەتكە كەرەكتىنى الماي، ەكىنشى ءبىر كەز كەلگەندە الارمىن دەپ، جوق، ەگەر كەز بولمايتۇعىن بولسا، كەڭ قۇداي ءوزى كەڭشىلىكپەنەن كەشىرەدى داعى، مىنا كەزى كەلىپ تۇرعاندا مۇنى جىبەرىپ بولماس دەپ، دۇنيەگە كەرەكتىنى السا، ەندى ول كىسى جانىن بەرسە احيرەتتى دۇنيەگە ساتقانىم جوق دەپ، نانۋعا بولا ما؟
ادام بالاسىنا ادام بالاسىنىڭ ءبارى - دوس. نە ءۇشىن دەسەڭ، دۇنيەدە جۇرگەندە تۋىسىڭ، ءوسۋىڭ، تويۋىڭ، اشىعۋىڭ، قايعىڭ، قازاڭ، دەنە ءبىتىمىڭ، شىققان جەرىڭ، بارماق جەرىڭ - ءبارى بىردەي، احيرەتكە قاراي ءولۋىڭ، كورگە كىرۋىڭ، ءشىرۋىڭ، كوردەن ماحشاردا سۇرالۋىڭ - ءبارى بىردەي، ەكى دۇنيەنىڭ قايعىسىنا، پالەسىنە ءقاۋپىڭ، ەكى دۇنيەنىڭ جاقسىلىعىنا راحاتىڭ - ءبارى بىردەي ەكەن. بەس كۇندىك ءومىرىڭ بار ما، جوق پا؟.. بىرىڭە - ءبىرىڭ قوناق ەكەنسىڭ، ءوزىڭ دۇنيەگە دە قوناق ەكەنسىڭ، بىرەۋدىڭ بىلگەندىگىنە بىلمەستىگىن تالاستىرىپ، بىرەۋدىڭ باعىنا، مالىنا كۇندەستىك قىلىپ، يا كورسەقىزارلىق قىلىپ، كوز الارتىسپاق لايىق پا؟ تىلەۋدى قۇدايدان تىلەمەي، پەندەدەن تىلەپ، ءوز بەتىمەن ەڭبەگىمدى جاندىر دەمەي، پالەنشەنىكىن اپەر دەمەك - ول قۇدايعا ايتارلىق ءسوز بە؟ قۇداي بىرەۋ ءۇشىن بىرەۋگە ءجابىر قىلۋىنا نە لايىعى بار؟ ەكى اۋىز ءسوزدىڭ باسىن قوسارلىق نە اقىلى جوق، نە عىلىمى جوق بولا تۇرا، وزىمدىكىن ءجون قىلامىن دەپ، قۇر «وي، ءتاڭىر - اي!» دەپ تالاسا بەرگەننىڭ نەسى ءسوز؟ ونىڭ نەسى ادام؟
ابايدىڭ باسقا دا قارا سوزدەرى
وتىز ءتورتىنشى ءسوز
جۇرتتىڭ ءبارى بىلەدى ولەتۇعىنىن جانە ءولىم ۇنەمى قارتايتىپ كەلمەيتۇعىنىن، ءبىر العاندى قاتا جىبەرمەيتۇعىنىن. قازاق وسىعان دا، امال جوق، نانادى، انىق ءوز ويىنا، اقىلىنا تەكسەرتىپ نانبايدى. جانە ءھاممانى جاراتقان قۇداي بار، احيرەتتە سۇراۋ الادى، جاماندىققا جازعىرادى، جاقسىلىققا جارىلعايدى، جازعىرۋى دا، جارىلعاۋى دا پەندە ىسىنە ۇقسامايدى، بەگىرەك ەسەپسىز قيناۋى دا بار، بەگىرەك ەسەپسىز جەتىستىرۋى دە بار دەپ - بارىنە سەندىك دەيدى. جوق، ونىسىنا مەن سەنبەيمىن؟ ولار سەندىم دەسە دە، انىق سەنگەن كىسىگە ۋايىم ويلاپ نە كەرەك؟ وسى ەكەۋىنە لايىقتى جاقسىلىقتى وزدەرى دە ىزدەپ تابا بەرەدى. ەگەردە وسى ەكەۋىنە بۇلدىر سەنىپ وتىرسا، ەندى نەگە سەندىرە الامىز؟ ونى ءقايتىپ تۇزەتە الامىز؟ ولاردى مۇسىلمان دەپ، قالايشا يمانى بار عوي دەيمىز؟
كىمدە - كىم احيرەتتە دە، دۇنيەدە دە قور بولمايمىن دەسە، بىلمەك كەرەك: ەش ادامنىڭ كوڭىلىندە ەكى قۋانىش بىردەي بولمايدى، ەكى ىنتىق قۇمارلىق بىردەي بولمايدى، ەكى قورقىنىش، ەكى قايعى - ولار دا بىردەي بولمايدى. مۇنداي ەكى نارسەنى بىردەي بولادى دەپ ايتۋعا مۇمكىن ەمەس. ولاي بولعاندا، قاي ادامنىڭ كوڭىلىندە دۇنيە قايعىسى، دۇنيە قۋانىشى احيرەت قايعىسىنان، احيرەت قۋانىشىنان ارتىق بولسا - مۇسىلمان ەمەس. ەندى ويلاپ قاراي بەر، ءبىزدىڭ قازاق تا مۇسىلمان ەكەن! ەگەردە ەكى نارسە كەز بولسا، ءبىرى احيرەتكە كەرەكتى، ءبىرى وسى دۇنيەدە كەرەكتى، ءبىرىن السا، ءبىرى تيمەيتۇعىن بولسا، سوندا بىرەۋ احيرەتكە كەرەكتىنى الماي، ەكىنشى ءبىر كەز كەلگەندە الارمىن دەپ، جوق، ەگەر كەز بولمايتۇعىن بولسا، كەڭ قۇداي ءوزى كەڭشىلىكپەنەن كەشىرەدى داعى، مىنا كەزى كەلىپ تۇرعاندا مۇنى جىبەرىپ بولماس دەپ، دۇنيەگە كەرەكتىنى السا، ەندى ول كىسى جانىن بەرسە احيرەتتى دۇنيەگە ساتقانىم جوق دەپ، نانۋعا بولا ما؟
ادام بالاسىنا ادام بالاسىنىڭ ءبارى - دوس. نە ءۇشىن دەسەڭ، دۇنيەدە جۇرگەندە تۋىسىڭ، ءوسۋىڭ، تويۋىڭ، اشىعۋىڭ، قايعىڭ، قازاڭ، دەنە ءبىتىمىڭ، شىققان جەرىڭ، بارماق جەرىڭ - ءبارى بىردەي، احيرەتكە قاراي ءولۋىڭ، كورگە كىرۋىڭ، ءشىرۋىڭ، كوردەن ماحشاردا سۇرالۋىڭ - ءبارى بىردەي، ەكى دۇنيەنىڭ قايعىسىنا، پالەسىنە ءقاۋپىڭ، ەكى دۇنيەنىڭ جاقسىلىعىنا راحاتىڭ - ءبارى بىردەي ەكەن. بەس كۇندىك ءومىرىڭ بار ما، جوق پا؟.. بىرىڭە - ءبىرىڭ قوناق ەكەنسىڭ، ءوزىڭ دۇنيەگە دە قوناق ەكەنسىڭ، بىرەۋدىڭ بىلگەندىگىنە بىلمەستىگىن تالاستىرىپ، بىرەۋدىڭ باعىنا، مالىنا كۇندەستىك قىلىپ، يا كورسەقىزارلىق قىلىپ، كوز الارتىسپاق لايىق پا؟ تىلەۋدى قۇدايدان تىلەمەي، پەندەدەن تىلەپ، ءوز بەتىمەن ەڭبەگىمدى جاندىر دەمەي، پالەنشەنىكىن اپەر دەمەك - ول قۇدايعا ايتارلىق ءسوز بە؟ قۇداي بىرەۋ ءۇشىن بىرەۋگە ءجابىر قىلۋىنا نە لايىعى بار؟ ەكى اۋىز ءسوزدىڭ باسىن قوسارلىق نە اقىلى جوق، نە عىلىمى جوق بولا تۇرا، وزىمدىكىن ءجون قىلامىن دەپ، قۇر «وي، ءتاڭىر - اي!» دەپ تالاسا بەرگەننىڭ نەسى ءسوز؟ ونىڭ نەسى ادام؟
ابايدىڭ باسقا دا قارا سوزدەرى