- 05 ناۋ. 2024 04:37
- 325
قارا سوزدەر. ابايدىڭ قىرىق ءتورتىنشى قارا ءسوزى
قارا سوزدەر. ابايدىڭ قىرىق ءتورتىنشى قارا ءسوزى
قىرىق ءتورتىنشى ءسوز
ادام بالاسىنىڭ ەڭ جامانى - تالاپسىز. تالاپ قىلۋشىلار دا نەشە ءتۇرلى بولادى. ءھام تالاپتىڭ ءوزى دە ءتۇرلى - ءتۇرلى. ءھام سول تالاپتاردىڭ قايسىسىنىڭ سوڭىنا تۇسسە دە، بىرىنەن ءبىرى ونەرلى، تۇرلاۋلىراق كەلەدى. ۋا، لاكين ادام بالاسى يا تالاپتى، يا تالاپسىز بولسىن، ايتەۋىر «بارەكەلدىنى» كەرەك قىلمايتۇعىنى بولمايدى. ارنەشىك، ورىنسىز با، ورىندى ما، «بارەكەلدى» دەۋشىنى كوڭىل ىزدەپ تۇرادى. ادام بالاسى ءوزى قاي جولدا، قاي مايداندا جۇرسە، سول مايدانداعى كىسىمەن سىرلاس بولادى. ونىڭ ءۇشىن وزگە جولداعىلاردان «بارەكەلدىنى» وڭدى كۇتپەيدى. ماعان «بارەكەلدى» دەسە، وسى وزىممەنەن سەرىكتەس، سىرلاس وسىلار «بارەكەلدى» دەر دەيدى.
تالاپتىڭ ىشىندە ادام بالاسى كوبىنەسە باسىنا ءقادىر ىزدەپ، سول تالاپتا بولادى. بىرەۋ مال قۋىپ جاتىر. ساراڭدىقپەن، ارامدىقپەن، ايتەۋىر مال تاپسام، «مال تاپقان ەردىڭ جازىعى جوق» دەيتۇعىن، «مالدىنىڭ بەتى جارىق» دەيتۇعىن ماقالعا سەنىپ، حالىقتىڭ تۇرىنە قاراي، يت تە بولسا، مالدىنى سوگە المايدى دەپ، بۇل مال ءھام پايدا، ءھام قاسيەت بولادى بويىما دەيدى. مۇنىسى راس، قازاقتىڭ ءوز قۇلقىنا قاراعاندا. ءبىراق ادامدىققا، اقىلعا قاراعاندا، قازاق تۇگىل، كوڭىل جيىركەنەتۇعىن ءىس. وسىعان وراي بىرەۋ ەر اتانامىن، بىرەۋ قاجەكە اتانامىن، بىرەۋ مولدەكە اتانامىن، بىرەۋلەر بىلگىش، قۋ، سۇم اتانامىن دەپ، سول حارەكەتتە ءجۇر.
ءارقايسىسى قازاققا ياكي ءبىرى بار، ءبىرى جوق بولسا، باعاناعى ەكى بۇلداماق تا بولىپ، باسىنا «وسىنىم ءبىرسىپىرا ەلەۋ ازىق بولار» دەگەن تالاپپەنەن قىلىپ ءجۇر. مۇنىسى قازاقتىڭ تامىرىن ۇستاپ - ۇستاپ قارايدى داعى، «مىنانى الىپ كەلىپ بەرسە، قىمبات العانداي ەكەن، وسى كۇندە مىنا ءبىر ءىستىڭ ءبىراز پ ۇلى بار ەكەن» دەپ، قازاقتىڭ ءوز بەتىنەن وقىپ، ىزدەنگەن تالاپ بولماسا، كىتاپ بەتىنەن وقىپ ىزدەگەن تالاپ ەمەس. ونىڭ ءۇشىن كىتاپ سوزىمەنەن ىزدەنگەن تالاپ بولسا، اۋەلى كوكىرەكتى تازالاۋ كەرەك دەيدى، ونان سوڭ عيبادات قىل دەيدى. قازاقتىڭ بەتىنە قاراپ، سودان وقىعان بولسا، ول تالابىڭدى قىلا بەر، كوكىرەكتى تىم تازالايمىن دەمە، ونى كىم كورىپ جاتىر، ىشىندە قاتپار كوپ بولماسا، قۇت - بەرەكەگە جاعىمدى بولمايدى دەيدى. ەندى وسىعان قاراپ، قايدان وقىپ، ءبىلىپ، ۇمتىلعان تالاپ ەكەنىن بىلەرسىڭ.
ابايدىڭ باسقا دا قارا سوزدەرى
قىرىق ءتورتىنشى ءسوز
ادام بالاسىنىڭ ەڭ جامانى - تالاپسىز. تالاپ قىلۋشىلار دا نەشە ءتۇرلى بولادى. ءھام تالاپتىڭ ءوزى دە ءتۇرلى - ءتۇرلى. ءھام سول تالاپتاردىڭ قايسىسىنىڭ سوڭىنا تۇسسە دە، بىرىنەن ءبىرى ونەرلى، تۇرلاۋلىراق كەلەدى. ۋا، لاكين ادام بالاسى يا تالاپتى، يا تالاپسىز بولسىن، ايتەۋىر «بارەكەلدىنى» كەرەك قىلمايتۇعىنى بولمايدى. ارنەشىك، ورىنسىز با، ورىندى ما، «بارەكەلدى» دەۋشىنى كوڭىل ىزدەپ تۇرادى. ادام بالاسى ءوزى قاي جولدا، قاي مايداندا جۇرسە، سول مايدانداعى كىسىمەن سىرلاس بولادى. ونىڭ ءۇشىن وزگە جولداعىلاردان «بارەكەلدىنى» وڭدى كۇتپەيدى. ماعان «بارەكەلدى» دەسە، وسى وزىممەنەن سەرىكتەس، سىرلاس وسىلار «بارەكەلدى» دەر دەيدى.
تالاپتىڭ ىشىندە ادام بالاسى كوبىنەسە باسىنا ءقادىر ىزدەپ، سول تالاپتا بولادى. بىرەۋ مال قۋىپ جاتىر. ساراڭدىقپەن، ارامدىقپەن، ايتەۋىر مال تاپسام، «مال تاپقان ەردىڭ جازىعى جوق» دەيتۇعىن، «مالدىنىڭ بەتى جارىق» دەيتۇعىن ماقالعا سەنىپ، حالىقتىڭ تۇرىنە قاراي، يت تە بولسا، مالدىنى سوگە المايدى دەپ، بۇل مال ءھام پايدا، ءھام قاسيەت بولادى بويىما دەيدى. مۇنىسى راس، قازاقتىڭ ءوز قۇلقىنا قاراعاندا. ءبىراق ادامدىققا، اقىلعا قاراعاندا، قازاق تۇگىل، كوڭىل جيىركەنەتۇعىن ءىس. وسىعان وراي بىرەۋ ەر اتانامىن، بىرەۋ قاجەكە اتانامىن، بىرەۋ مولدەكە اتانامىن، بىرەۋلەر بىلگىش، قۋ، سۇم اتانامىن دەپ، سول حارەكەتتە ءجۇر.
ءارقايسىسى قازاققا ياكي ءبىرى بار، ءبىرى جوق بولسا، باعاناعى ەكى بۇلداماق تا بولىپ، باسىنا «وسىنىم ءبىرسىپىرا ەلەۋ ازىق بولار» دەگەن تالاپپەنەن قىلىپ ءجۇر. مۇنىسى قازاقتىڭ تامىرىن ۇستاپ - ۇستاپ قارايدى داعى، «مىنانى الىپ كەلىپ بەرسە، قىمبات العانداي ەكەن، وسى كۇندە مىنا ءبىر ءىستىڭ ءبىراز پ ۇلى بار ەكەن» دەپ، قازاقتىڭ ءوز بەتىنەن وقىپ، ىزدەنگەن تالاپ بولماسا، كىتاپ بەتىنەن وقىپ ىزدەگەن تالاپ ەمەس. ونىڭ ءۇشىن كىتاپ سوزىمەنەن ىزدەنگەن تالاپ بولسا، اۋەلى كوكىرەكتى تازالاۋ كەرەك دەيدى، ونان سوڭ عيبادات قىل دەيدى. قازاقتىڭ بەتىنە قاراپ، سودان وقىعان بولسا، ول تالابىڭدى قىلا بەر، كوكىرەكتى تىم تازالايمىن دەمە، ونى كىم كورىپ جاتىر، ىشىندە قاتپار كوپ بولماسا، قۇت - بەرەكەگە جاعىمدى بولمايدى دەيدى. ەندى وسىعان قاراپ، قايدان وقىپ، ءبىلىپ، ۇمتىلعان تالاپ ەكەنىن بىلەرسىڭ.
ابايدىڭ باسقا دا قارا سوزدەرى