قارسى ماعىنالى سىن ەسىم
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قارسى ماعىنالى سىن ەسىم
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا ماعىناسى قاراما - قارسى سىن ەسىمدەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ،
سىن ەسىمدەردى سويلەۋ كەزىندە قولدانا بىلۋگە جاتتىقتىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: ساباق بارىسىندا انا ءتىلىن قۇرمەتتەۋگە، سوزدىك قورىن مولايتۋعا، ساۋاتتى جازۋعا، بىلىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
تەحنولوگيا ءتۇرى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ءادىسى
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات
ساباقتىڭ ءادىسى: وي قوزعاۋ، ءتۇسىندىرۋ، شىعارماشىلىق جۇمىس،
سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تاقىرىپقا بايلانىستى سلايدتار، كەسپە قاعازدار
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. باعدارلاۋ - موتيۆاسيالىق كەزەڭ.
ۇيىمداستىرۋ
پسيحولوگيالىق جاتتىعۋ
ءبىز جايناعان گۇلدەيمىز.
شۋاعىن شاشقان كۇندەيمىز.
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
1) اق، كوك، سۇر، قۇلا، كۇرەڭ.
2) بيىك، كىشى، تار، ۇزىن، قىسقا.
3) جاقسى، جامان، ساراڭ، تەنتەك، العىر.
4) اششى، تۇششى، قىشقىل، ءتاتتى، جۇمساق.
5) تاستى، بالالى، ءبىلىمدى، كوتەرىڭكى، قىسقى.
بۇل سوزدەر زاتتىڭ نەسىن بىلدىرەدى؟
سىن ەسىم دەگەنىمىز نە؟ قانداي سۇراق قويىلادى؟
ەرەجە: زاتتىڭ سىنىن، ساپاسىن، سيپاتىن، ءتۇر - ءتۇسىن، كولەمىن ءبىلدىرىپ، قانداي؟ قاي؟ دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەتىن ءسوز تابىن سىن ەسىم دەيمىز.
قۇرامىنا قاراي تۇرلەرى
سىن ەسىم
نەگىزگى تۋىندى دارا كۇردەلى
مىسالدار كەلتىرۋ:
قارا شالبار، تازا داپتەر (نەگىزگى سىن ەسىم)
كەشكى اۋا، ونەرلى جىگىت، كوشپەلى ەل (تۋىندى سىن ەسىم)
كوك، كوكشىل، كوكپەڭبەك (دارا سىن ەسىم)
كوك الا، قارا الا (كۇردەلى سىن ەسىم)
سۋرەتتەر كورسەتىپ، ولاردىڭ اتتارىن اتاتۋ.
ونى نەمەن اتاپ تۇرمىز؟ (سوزبەن)
ءسوز دەگەن نە؟ (زات)
ول زاتتىڭ ماعىناسىنىڭ نە ەكەنىن بىلەسىڭ بە؟
ءسوز ماعىناسىنىڭ تۇرلەرى تۋرالى نە ايتا الاسىڭ؟ مىسال كەلتىر.
ماعىناسى جۋىق سوزدەر. (مەيىرىمدى، قايىرىمدى، يماندى)
ماعىناسى قاراما - قارسى سوزدەر. (جاس - كارى، سۋلى - قۇرعاق)
دىبىستالۋى بىردەي، ماعىنالارى ءار باسقا سوزدەر.
سىزبانى كورسەتە وتىرىپ تولىق ماعلۇمات بەرۋ.
ۇلكەن – كىشى
بۇل ماعىناسى قاراما - قارسى سوزدەر، ويتكەنى ولار ءبىر ءسوز تابىنا جاتادى.
ماعىناسى ماندەس سوزدەر – ولار ءبىر ءسوز تابىنا جاتادى، بۇل سوزدەر ماعىنالارى جۋىق، ءبىرىنىڭ ورنىنا ءبىرىن قولدانۋعا بولادى.
بۇلار كوپ ماعىنالى.
ءىى. وپەراسيالىق - ورىنداۋشىلىق كەزەڭ. جاڭا تاقىرىپقا ءوتۋ. ال، بالالار، قازاق ءتىلى ساباعى بولعاندىقتان جانە ءتىلىمىزدىڭ سوزدەگى ماعىناسىنا ءمان بەرىپ جاتقاندا ءتىلىمىزدىڭ تۇڭعيىعىنا بويلاۋ ءۇشىن قازاق ەلى اتامەكەنىمىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى تۋرالى ايتپاي وتە المايمىز.
- قازاقستان قانداي ەل؟
- ەلباسىمىز كىم؟
- 1 جەلتوقسان قانداي كۇن؟
- قازاقستاننىڭ بولاشاعى سەندەر، قانداي ازامات بولىپ وسۋلەرىڭ كەرەك؟
- باي
- ۇلكەن
- كوپ
- تاتۋ
- ءبىلىمدى
وسى سوزدەرگە كەرىسىنشە قانداي سوزدەر كەلتىرە الاسىڭدار؟
- كەدەي
- كىشكەنتاي
- از
- اراز
- ساۋاتسىز
مىنە وسى سوزدەر جاڭاعى سوزدەرگە قاراما - قارسى ماعىناداعى سوزدەر بولىپ تابىلادى. ولاردى سالىستىرۋ ارقىلى تابا الامىز، اراسىنا سىزىقشا قويىپ جازامىز. مىسالى: باي - كەدەي، ۇلكەن - كىشى، ت. س. س.
ماعىنالارى ءبىر - بىرىنە قاراما - قارسى بولىپ كەلەتىن سوزدەردى انتونيم دەيمىز.
انتونيم - گرەك تىلىنەن شىققان.
anti - قارسى، onota - اتاۋ دەگەندى بىلدىرەدى
ءىىى. سىزبا ارقىلى ماعىناسى قاراما - قارسى سوزدەردى كورسەت.
قىسقا جەڭ -----اۋرۋ
الىس ---------قىمبات
ارزان ---------جەڭىل
اۋىر -----------الاسا
جاز -----------ىستىق
سۋىق --------جاقىن
بيىك ------ۇزىن جەڭ
ساۋ-------------- قىس
ءىۇ. كوركەم جازۋ
جاقسىدان ۇيرەن، جاماننان جيرەن.
كوركەم جازۋدى وزدەرى باعالاۋ (تومەندەگى سيگنالدى كارتوچكالار بويىنشا)
! مەن ءوزىمنىڭ جۇمىسما قاناعاتتانامىن
+ مەن ءوزىمنىڭ جۇمىسىما قاناعاتتانبايمىن، مەندە قاتەلىكتەر بار
- مەن ءجيى قاتەلەستىم
ءۇ. جۇمباق شەشۋ ۇلى اقىن اباي اقىلدى، تاپقىرلىقتى قاجەت ەتەدى جانە وتە قىزىق ويىن دەپ جۇمباقتى جاقسى كورىپتى. ءوزى دە جۇمباق شىعارىپتى. سونىڭ ءبىرى مىناۋ:
- باياعىدان بەرى سەگىز باتىر كەزەك جىعىسىپ كەلە جاتىر. تۇبىندە قايسىسى جەڭەرى تاعى بەلگىسىز. سول سەگىز باتىر كىمدەر؟
شەشۋى:
قىس پەن جاز، كۇن مەن ءتۇن، تاق پەن جۇپ،
جاقسىلىق پەن جاماندىق - بولدى سەگىز (اباي)
جۇمباقتار:
استى تىگىلگەن، ءۇستى سوگىلگەن (قاپ)
اياعى بار، باسى بار،
ارقالاعان تاسى بار. (تاسباقا)
تۇندە بار، كۇندىز جوق(جۇلدىز)
ءۇى. وقۋلىقپەن جۇمىس №14، 138 بەت
ءۇىى. سەرگىتۋ ءساتى (مۋزىكالىق)
ءسوز مەرگەن ( ماقالدار بويىنشا تاپقىرلىق سايىسى)
«جاقسى» سوزىنە قاتىستى ماقال - ماتەل ايتۋ. مۇندا «ءسوز» «جاقسىلىق»، «اي مەن كۇن» سوزدەرىن قاتىستىرىپ، 3 ماقال - ماتەل ايتۋ.
جاقسى ءسوز – جارىم ىرىس.
جاقسى – اي مەن كۇندەي، بارىڭە بىردەي.
جاقسىنىڭ جاقسىلىعىن ايت، نۇرى تاسسىن.
«ءبىلىم» سوزىنە قاتىستى ماقال - ماتەل ايتۋ. مۇندا «كىتاپ»، «قىمبات»، «جىبەك»، «ءسوز» سوزدەرىن قاتىستىرىپ، 3 ماقال - ماتەل ايتۋ.
كىتاپ – ءبىلىم بۇلاعى.
ءبىلىم – قىمبات، ءبىلۋ – قيىن.
ءبىلىمدىنىڭ ءسوزى جىبەكتەي، ءبىلىمسىزدىڭ ءسوزى – بىلەكتەي.
ءۇىىى. دۇرىس ويلا!
جاستايىڭنان ەرىنشەك بول. ەرىنشەكتىك ءبارىن دە جەڭەدى. ەرىنشەكتىك ادامدى قۋانىشقا بولەيدى. ول ادامدى قورقاق اتاندىرادى.
(جاستايىڭنان ەڭبەكقور بول. ەڭبەك ءبارىن دە جەڭەدى. ەڭبەك ادامدى قۋانىشقا بولەيدى. ول ادامدى باتىر اتاندىرادى.
ءىح. «ءوز جارتىڭدى تاپ» وقىتا ۇيرەتۋ ويىنى
(ماعىناسى قاراما - قارسى سوزدەر بەرىلەدى، جۇپتاسىپ جۇمىس جاسايدى)
جاتقا جازۋ
جومارت دوس كوبەيتەدى،
ساراڭ مال كوبەيتەدى.
(ءبىرىن - ءبىرى تەكسەرەدى)
ح. سۋرەتتەرگە قاتىستى سىن ەسىم ويلا، سويلەم قۇرىپ تالدا!
ءحى. رەفلەكسيالىق – باعالاۋ كەزەڭى. ساباققا قورىتىندى جاساۋ.
دانىشپاندار كىتابى
ءبىز جاساپ تۇرعان ءومىر قاراما - قارسىلىقتان تۇرادى. كۇن مەن ءتۇننىڭ اۋىسۋى، ىستىق پەن سۋىقتىڭ بولۋى تابيعي بولسا، بەيبىتشىلىك پەن سوعىس ادامنىڭ جاقسى، جامان ارەكەتىمەن بايلانىستى. ادام بالاسى كوڭىلىنە اقىلدى كوپ تۇيسە، بىلگىر بولاتىنى ال از تۇيسە نادان بولاتىنى انىق. ادام ءوزىنىڭ وڭى مەن سولىن كىشكەنە كەزىنەن وسىلاي تانىسا، ارينە، ونىڭ جاس شاعى كەمەلدەنە وتىرىپ، ارداقتى كارىلىككە جەتكىزەتىنى بەلگىلى. ( ماتىننەن قارسى ماعىنالى سوزدەردى تاپقىزۋ)
ءحىى. ماعىناسى قاراما - قارسى قىزىق سوزدەر
ىستىقتا تۋىپ تا،
شىدايمىز سۋىققا.
اششى تەرىم اقتى،
جەمىس ءوستى ءتاتتى.
حالقىڭ ءۇشىن جانىڭدى سال:
قارعىس الما، العىس ال!
اقىلسىزدار ۇقپايدى:
اققا قارا جۇقپايدى
ءحىىى. سەمانتيكالىق كارتامەن جۇمىس (سىن ەسىمدەردى بەلگىلەۋ)
مىسالدار زات ەسىم سىن ەسىم ەتىستىك
اششى - ءتاتتى
كۇن – ءتۇن
قۋانۋ – رەنجۋ
اق - قارا
ال ەندى وينايىق «سويلەمدى اياقتا!»
باعالاۋ (وقۋشىلار وزدەرىن باعالايدى)
ۇيگە تاپسىرما №18. 139بەت ەرەجە جاتتاۋ
قوسىمشا:
كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى سوزدەردى قويىپ، انتونيمدەردى تاپ.
1. ءولى ارىستاننان.... تىشقان ارتىق.
2. ەرىنشەك ەگىنشىدەن.... ماساقشى وزادى.
3. پالۋانعا وڭ.... بىردەي.
4. يت ۇرەر جاقسىعا دا،.... دا.
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا ماعىناسى قاراما - قارسى سىن ەسىمدەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ،
سىن ەسىمدەردى سويلەۋ كەزىندە قولدانا بىلۋگە جاتتىقتىرۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: ساباق بارىسىندا انا ءتىلىن قۇرمەتتەۋگە، سوزدىك قورىن مولايتۋعا، ساۋاتتى جازۋعا، بىلىمدىلىككە تاربيەلەۋ.
تەحنولوگيا ءتۇرى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ءادىسى
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات
ساباقتىڭ ءادىسى: وي قوزعاۋ، ءتۇسىندىرۋ، شىعارماشىلىق جۇمىس،
سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تاقىرىپقا بايلانىستى سلايدتار، كەسپە قاعازدار
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. باعدارلاۋ - موتيۆاسيالىق كەزەڭ.
ۇيىمداستىرۋ
پسيحولوگيالىق جاتتىعۋ
ءبىز جايناعان گۇلدەيمىز.
شۋاعىن شاشقان كۇندەيمىز.
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
1) اق، كوك، سۇر، قۇلا، كۇرەڭ.
2) بيىك، كىشى، تار، ۇزىن، قىسقا.
3) جاقسى، جامان، ساراڭ، تەنتەك، العىر.
4) اششى، تۇششى، قىشقىل، ءتاتتى، جۇمساق.
5) تاستى، بالالى، ءبىلىمدى، كوتەرىڭكى، قىسقى.
بۇل سوزدەر زاتتىڭ نەسىن بىلدىرەدى؟
سىن ەسىم دەگەنىمىز نە؟ قانداي سۇراق قويىلادى؟
ەرەجە: زاتتىڭ سىنىن، ساپاسىن، سيپاتىن، ءتۇر - ءتۇسىن، كولەمىن ءبىلدىرىپ، قانداي؟ قاي؟ دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەتىن ءسوز تابىن سىن ەسىم دەيمىز.
قۇرامىنا قاراي تۇرلەرى
سىن ەسىم
نەگىزگى تۋىندى دارا كۇردەلى
مىسالدار كەلتىرۋ:
قارا شالبار، تازا داپتەر (نەگىزگى سىن ەسىم)
كەشكى اۋا، ونەرلى جىگىت، كوشپەلى ەل (تۋىندى سىن ەسىم)
كوك، كوكشىل، كوكپەڭبەك (دارا سىن ەسىم)
كوك الا، قارا الا (كۇردەلى سىن ەسىم)
سۋرەتتەر كورسەتىپ، ولاردىڭ اتتارىن اتاتۋ.
ونى نەمەن اتاپ تۇرمىز؟ (سوزبەن)
ءسوز دەگەن نە؟ (زات)
ول زاتتىڭ ماعىناسىنىڭ نە ەكەنىن بىلەسىڭ بە؟
ءسوز ماعىناسىنىڭ تۇرلەرى تۋرالى نە ايتا الاسىڭ؟ مىسال كەلتىر.
ماعىناسى جۋىق سوزدەر. (مەيىرىمدى، قايىرىمدى، يماندى)
ماعىناسى قاراما - قارسى سوزدەر. (جاس - كارى، سۋلى - قۇرعاق)
دىبىستالۋى بىردەي، ماعىنالارى ءار باسقا سوزدەر.
سىزبانى كورسەتە وتىرىپ تولىق ماعلۇمات بەرۋ.
ۇلكەن – كىشى
بۇل ماعىناسى قاراما - قارسى سوزدەر، ويتكەنى ولار ءبىر ءسوز تابىنا جاتادى.
ماعىناسى ماندەس سوزدەر – ولار ءبىر ءسوز تابىنا جاتادى، بۇل سوزدەر ماعىنالارى جۋىق، ءبىرىنىڭ ورنىنا ءبىرىن قولدانۋعا بولادى.
بۇلار كوپ ماعىنالى.
ءىى. وپەراسيالىق - ورىنداۋشىلىق كەزەڭ. جاڭا تاقىرىپقا ءوتۋ. ال، بالالار، قازاق ءتىلى ساباعى بولعاندىقتان جانە ءتىلىمىزدىڭ سوزدەگى ماعىناسىنا ءمان بەرىپ جاتقاندا ءتىلىمىزدىڭ تۇڭعيىعىنا بويلاۋ ءۇشىن قازاق ەلى اتامەكەنىمىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى تۋرالى ايتپاي وتە المايمىز.
- قازاقستان قانداي ەل؟
- ەلباسىمىز كىم؟
- 1 جەلتوقسان قانداي كۇن؟
- قازاقستاننىڭ بولاشاعى سەندەر، قانداي ازامات بولىپ وسۋلەرىڭ كەرەك؟
- باي
- ۇلكەن
- كوپ
- تاتۋ
- ءبىلىمدى
وسى سوزدەرگە كەرىسىنشە قانداي سوزدەر كەلتىرە الاسىڭدار؟
- كەدەي
- كىشكەنتاي
- از
- اراز
- ساۋاتسىز
مىنە وسى سوزدەر جاڭاعى سوزدەرگە قاراما - قارسى ماعىناداعى سوزدەر بولىپ تابىلادى. ولاردى سالىستىرۋ ارقىلى تابا الامىز، اراسىنا سىزىقشا قويىپ جازامىز. مىسالى: باي - كەدەي، ۇلكەن - كىشى، ت. س. س.
ماعىنالارى ءبىر - بىرىنە قاراما - قارسى بولىپ كەلەتىن سوزدەردى انتونيم دەيمىز.
انتونيم - گرەك تىلىنەن شىققان.
anti - قارسى، onota - اتاۋ دەگەندى بىلدىرەدى
ءىىى. سىزبا ارقىلى ماعىناسى قاراما - قارسى سوزدەردى كورسەت.
قىسقا جەڭ -----اۋرۋ
الىس ---------قىمبات
ارزان ---------جەڭىل
اۋىر -----------الاسا
جاز -----------ىستىق
سۋىق --------جاقىن
بيىك ------ۇزىن جەڭ
ساۋ-------------- قىس
ءىۇ. كوركەم جازۋ
جاقسىدان ۇيرەن، جاماننان جيرەن.
كوركەم جازۋدى وزدەرى باعالاۋ (تومەندەگى سيگنالدى كارتوچكالار بويىنشا)
! مەن ءوزىمنىڭ جۇمىسما قاناعاتتانامىن
+ مەن ءوزىمنىڭ جۇمىسىما قاناعاتتانبايمىن، مەندە قاتەلىكتەر بار
- مەن ءجيى قاتەلەستىم
ءۇ. جۇمباق شەشۋ ۇلى اقىن اباي اقىلدى، تاپقىرلىقتى قاجەت ەتەدى جانە وتە قىزىق ويىن دەپ جۇمباقتى جاقسى كورىپتى. ءوزى دە جۇمباق شىعارىپتى. سونىڭ ءبىرى مىناۋ:
- باياعىدان بەرى سەگىز باتىر كەزەك جىعىسىپ كەلە جاتىر. تۇبىندە قايسىسى جەڭەرى تاعى بەلگىسىز. سول سەگىز باتىر كىمدەر؟
شەشۋى:
قىس پەن جاز، كۇن مەن ءتۇن، تاق پەن جۇپ،
جاقسىلىق پەن جاماندىق - بولدى سەگىز (اباي)
جۇمباقتار:
استى تىگىلگەن، ءۇستى سوگىلگەن (قاپ)
اياعى بار، باسى بار،
ارقالاعان تاسى بار. (تاسباقا)
تۇندە بار، كۇندىز جوق(جۇلدىز)
ءۇى. وقۋلىقپەن جۇمىس №14، 138 بەت
ءۇىى. سەرگىتۋ ءساتى (مۋزىكالىق)
ءسوز مەرگەن ( ماقالدار بويىنشا تاپقىرلىق سايىسى)
«جاقسى» سوزىنە قاتىستى ماقال - ماتەل ايتۋ. مۇندا «ءسوز» «جاقسىلىق»، «اي مەن كۇن» سوزدەرىن قاتىستىرىپ، 3 ماقال - ماتەل ايتۋ.
جاقسى ءسوز – جارىم ىرىس.
جاقسى – اي مەن كۇندەي، بارىڭە بىردەي.
جاقسىنىڭ جاقسىلىعىن ايت، نۇرى تاسسىن.
«ءبىلىم» سوزىنە قاتىستى ماقال - ماتەل ايتۋ. مۇندا «كىتاپ»، «قىمبات»، «جىبەك»، «ءسوز» سوزدەرىن قاتىستىرىپ، 3 ماقال - ماتەل ايتۋ.
كىتاپ – ءبىلىم بۇلاعى.
ءبىلىم – قىمبات، ءبىلۋ – قيىن.
ءبىلىمدىنىڭ ءسوزى جىبەكتەي، ءبىلىمسىزدىڭ ءسوزى – بىلەكتەي.
ءۇىىى. دۇرىس ويلا!
جاستايىڭنان ەرىنشەك بول. ەرىنشەكتىك ءبارىن دە جەڭەدى. ەرىنشەكتىك ادامدى قۋانىشقا بولەيدى. ول ادامدى قورقاق اتاندىرادى.
(جاستايىڭنان ەڭبەكقور بول. ەڭبەك ءبارىن دە جەڭەدى. ەڭبەك ادامدى قۋانىشقا بولەيدى. ول ادامدى باتىر اتاندىرادى.
ءىح. «ءوز جارتىڭدى تاپ» وقىتا ۇيرەتۋ ويىنى
(ماعىناسى قاراما - قارسى سوزدەر بەرىلەدى، جۇپتاسىپ جۇمىس جاسايدى)
جاتقا جازۋ
جومارت دوس كوبەيتەدى،
ساراڭ مال كوبەيتەدى.
(ءبىرىن - ءبىرى تەكسەرەدى)
ح. سۋرەتتەرگە قاتىستى سىن ەسىم ويلا، سويلەم قۇرىپ تالدا!
ءحى. رەفلەكسيالىق – باعالاۋ كەزەڭى. ساباققا قورىتىندى جاساۋ.
دانىشپاندار كىتابى
ءبىز جاساپ تۇرعان ءومىر قاراما - قارسىلىقتان تۇرادى. كۇن مەن ءتۇننىڭ اۋىسۋى، ىستىق پەن سۋىقتىڭ بولۋى تابيعي بولسا، بەيبىتشىلىك پەن سوعىس ادامنىڭ جاقسى، جامان ارەكەتىمەن بايلانىستى. ادام بالاسى كوڭىلىنە اقىلدى كوپ تۇيسە، بىلگىر بولاتىنى ال از تۇيسە نادان بولاتىنى انىق. ادام ءوزىنىڭ وڭى مەن سولىن كىشكەنە كەزىنەن وسىلاي تانىسا، ارينە، ونىڭ جاس شاعى كەمەلدەنە وتىرىپ، ارداقتى كارىلىككە جەتكىزەتىنى بەلگىلى. ( ماتىننەن قارسى ماعىنالى سوزدەردى تاپقىزۋ)
ءحىى. ماعىناسى قاراما - قارسى قىزىق سوزدەر
ىستىقتا تۋىپ تا،
شىدايمىز سۋىققا.
اششى تەرىم اقتى،
جەمىس ءوستى ءتاتتى.
حالقىڭ ءۇشىن جانىڭدى سال:
قارعىس الما، العىس ال!
اقىلسىزدار ۇقپايدى:
اققا قارا جۇقپايدى
ءحىىى. سەمانتيكالىق كارتامەن جۇمىس (سىن ەسىمدەردى بەلگىلەۋ)
مىسالدار زات ەسىم سىن ەسىم ەتىستىك
اششى - ءتاتتى
كۇن – ءتۇن
قۋانۋ – رەنجۋ
اق - قارا
ال ەندى وينايىق «سويلەمدى اياقتا!»
باعالاۋ (وقۋشىلار وزدەرىن باعالايدى)
ۇيگە تاپسىرما №18. 139بەت ەرەجە جاتتاۋ
قوسىمشا:
كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى سوزدەردى قويىپ، انتونيمدەردى تاپ.
1. ءولى ارىستاننان.... تىشقان ارتىق.
2. ەرىنشەك ەگىنشىدەن.... ماساقشى وزادى.
3. پالۋانعا وڭ.... بىردەي.
4. يت ۇرەر جاقسىعا دا،.... دا.
You Might Also Like
