قاشىقتان وقىتۋ – قازىرگى تاڭداعى ەڭ ءتيىمدى جۇيە
باتتال دينارا انۋاروۆنا
"تاران اۋدانى اكىمدىگىنىڭ ءبىلىم ءبولىمىنىڭ اپانوۆ نەگىزگى مەكتەبى" مم
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ەلىمىزدە ەنگىزىلگەن توتەنشە جاعدايعا بايلانىستى، قاشىقتان وقىتۋدى قولعا الدىق. ءبىلىم باسقارماسى، مەكتەپ اكىمشىلىكتەرى، ادىستەمەلىك بىرلەستىك جەتەكشىلەرى، ۇستازدار ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا بۇرىن-سوڭدى بولىپ كورمەگەن جاڭا وقىتۋ جۇيەسىنە كوشۋ ءۇشىن وقۋشىلاردى وقۋ جىلىنىڭ باستالۋىسمەن، ۇزدىكسىز دايىندىق جۇمىسىن جۇرگىزدى. ءبىلىم سالاسى ءتۇرلى پلاتفورمالاردى ەلەكتەن وتكىزدى. «Bilimland. kz»، «Kundelik. kz، «Daryn. online»-مەن بۇرىننان تانىسپىز. بۇعان قوسا، ءبىز Google Classroom، Zoom، Skype، Moodle، Opiq. kz، ClassDojo سىندى جاڭا پلاتفورمالاردى دا زەرتتەپ ۇلگەردىك. ارينە، ەلىمىزدە مۇنداي توتەنشە ماسەلەلەر تۋىندايتىندىعىن ەشكىم كۇتكەن جوق. كوپبالالى وتباسىلار مەن الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسىلاردىڭ بالالارىندا، ءتىپتى كەيبىر مۇعالىمدەردىڭ وزىندە قاشىقتان وقىتۋ ءۇشىن نوۋتبۋك، كومپيۋتەر جوقتىعى ماسەلەسى دە كوتەرىلدى. جاس ماماندارىمىزدىڭ، پاتەردە جۇرگەن مۇعالىمدەر مەن اتا-انالاردىڭ بۇل قۇرىلعىلاردى ساتىپ الا قوياتىن قاراجاتى دا بولا بەرمەيتىنى راس. بۇل ماسەلە دە ءوز شەشىمىن تاپتى. كوپبالالى وتباسىلار مەن الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسىلاردىڭ بالالارىنىڭ جاعدايىمەن تانىسىپ، مەكتەپتەردەگى كومپيۋتەرلەر وقۋشىلارعا جانە مۇعالىمدەرگە قولدانىسقا بەرىلدى. اۋليەكول باستاۋىش مەكتەىندە دە مۇقتاج وقۋشىلار مەن مۇعالىمدەر كومپيۋتەر، قاجەتتىلىكتەرمەن قامتاماسىز ەتىلدى. ينتەرنەت ماسەلەسى دە شەشىلدى. Huawei 4g router تاراتىلدى. وسىنداي ۇلكەن دايىندىقپەن وقۋ جىلىن باستاپ تا كەتتىك. مۇعالىمدەر ءۇشىن دە جاڭا جۇيەگە كوشۋ وڭايعا تۇسپەدى. دايىندىق كەزىندە قولىمىزدا سيقىرلى تاياقشا بولعاندا ءار ءمۇعالىمنىڭ جۇرەگىنەن «قاشىقتان قالاي ساباق وتكىزەمىن؟» دەگەن ءبىر عانا سۇراقتى وقۋعا بولار ەدى. ماتەريالدىق ماسەلە شەشىمىن تاپقانمەن، كۇن تارتىبىندە «الداعى توقساندى قالاي باستايمىز؟» دەگەن سۇراق تۇردى. ءتۇرلى ۇسىنىستار جاسالدى. جاز مەزگىلىنە قالدىرۋ كەرەك دەگەن ءپالساپالار دا ايتىلدى. ارينە، قانشا ادام بولسا، سونشا پىكىر بولۋى زاڭدى. دەسەك تە، قازىرگى كۇردەلى جاعدايعا قاراپ، ءبىلىم بەرۋدى كەيىنگە قالدىرۋعا بولمايتىنى انىق. ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى اتا-انالار مەن مۇعالىمدەردىڭ كوكەيىندەگى ساۋالى كوپ سۇراقتىڭ شەشىمىن تاۋىپ بەردى. وڭتايلى پلاتفورمالاردى ەلەكتەن وتكىزۋ ماقساتىندا سىناما ساباقتار وتكىزىلدى. وسى وتكىزىلگەن سىناما ساباقتار ەلىمىزدىڭ ونلاين ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوشۋ ءۇشىن ءالى ءبىراز دايىندىق جۇمىستارى كەرەكتىگىنە كوز جەتكىزدى. ال قاشىقتان وقىتۋ جۇيەسىنىڭ فورماتى ونلاين ءبىلىم بەرۋدەن بولەك. قاشىقتان وقىتۋ – اتا-انالار مەن وقۋشىلار ءۇشىن دە، مۇعالىمدەر ءۇشىن دە ءتيىمدى جۇيە. قاشىقتان وتكىزىلەتىن ساباق 40 مينۋت كولەمىندە جۇرگىزىلەتىن ساباق ەمەس، ونىڭ فورماتى بولەك. قاشىقتان وقىتۋدىڭ ونلايننان ايىرماشىلىعىنا ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ تىكەلەي ەفيردە وتكىزگەن بريفينگتە ەكى تىلدە وتە ساۋاتتى تۇسىنىك بەردى. سونداي-اق مۇعالىمدەرگە ءتيىمدى تاسىلدەردى قولدانۋدى ۇسىندى. ءيا، بۇل وقۋ جىلىدا ءبىرىنشى توقسان دا ادەتتەگىدەن وزگەشە باستالدى. ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆتە ءوزىنىڭ ءبىر سوزىندە ءاربىر مەكتەپ ساباق وتكىزۋ پروسەسىندە قانداي پلاتفورمانى قولداناتىنىن ءوزى شەشەتىنىن ايتقان بولاتىن. بۇل رەتتە ۆەدومستۆو باسشىسى: «بىزدە قاشىقتان وقىتۋ جۇرگىزىلەتىن بىرنەشە ينتەرنەت-پلاتفورما بار. بىرىنشىدەن، ول – Kundelik. kz. وقۋشىلاردىڭ، بالالاردىڭ جانە اتا-انالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى بۇل جۇيەنى بىلەدى. ەكىنشى پلاتفورما – Bilimland. kz. ءۇشىنشىسى – Daryn. online جانە باسقا جۇيەلەر. ءبىراق، نەگىزىنەن، ءبىز وسى پلاتفورمالاردى قولداناتىن بولامىز. بۇل پلاتفورمالار – ونلاين-وقۋدى ۇيىمداستىرۋعا ارنالماعان. ولاردا دايىن بەينەساباقتار، مۋلتيمەديالىق رەسۋرستار بار. اتالعان ينتەرنەت-پلاتفورمالار بارلىق عىلىمدار مەن پاندەر بويىنشا قاجەتتى ءبىلىمدى الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، – دەدى. ارينە، كەز كەلگەن جاڭا ءىستىڭ ءوز قيىندىعى بولادى. راسىندا، ءبىز ينتەرنەت جىلدامدىعىنىڭ كەدەرگىسىن سىناما ساباقتاردا سەزىندىك. Zoom-مەن وتكەن جينالىسىمىزدا ءبىراز اتا-انالار مەن وقۋشىلار قوسىلا الماي قينالدى. وسىلايشا، ءبىز Zoom-مەن كۇندە ساباق ءوتۋ مۇمكىن ەمەستىگىن بايقادىق. سوندىقتان، مينيستر ايتقان ينتەرنەت-پلاتفورمالار وقۋشىلارمەن ساباق وتكىزۋدە ءتيىمدى بولارى انىق.
ماسەلەن، كۇندەلىك. kz – ەڭ باستى قۇرالىمىز. بۇل پلاتفورما – ەشكىمگە جاڭالىق ەمەس، وففلاين ءبىلىم الۋ كەزىندە دە كۇندەلىكتى قولدانىلعان جۇيە. ⠀
بۇلاردان بولەك، WhatsApp، Telegram ارقىلى تاپسىرمانى جىبەرۋ، قابىلداۋ ءتيىمدى. ۆيدەوساباقتار سىلتەمەسىن دە وسى مەسسەندجەرلەرگە جىبەرۋگە بولادى.
بۇعان قوسا، «ەلارنا»، «بالاپان» تەلەارنالارىندا دا اپتاسىنا 5 كۇن بەينەساباقتار كورسەتىلەدى.
ال تەلەارناداعى بەينە ساباقتاردىڭ ساپاسىن الداعى ۋاقىتتا سارالايتىن بولامىز. وسىنىڭ بارلىعى – كەمەل كەلەشەگىمىزدىڭ تۇتقاسى شاكىرتتەرىمىز ءۇشىن جاسالىپ جاتقان يگى ارەكەتتەر. «كوش جۇرە تۇزەلەدى» دەگەن دانا بابالارىمىز. قيىندىقتى ودان قاشۋ ارقىلى ەمەس، كۇرەسۋ ارقىلى جەڭەمىز.
ءبىلىم بەرۋدىڭ ءتيىمدى تۇسى انىقتالدى. سانسىز ەسەپتەر مەن تەكسەرۋلەرگە دە مينيستر تىيىم سالدى. بۇل دەگەنىمىز – ۇستازدار ءۇشىن جاسالىپ وتىرعان جاعداي. مۇعالىمدەر مەن وقۋشىلار اراسىنداعى كەرى بايلانىستى قالىپتاستىرۋدىڭ نەگىزگى قۇرالى – ينتەرنەت. ول ءۇشىن ينتەرنەت جىلدامدىعى دۇرىس بولۋى ءتيىس. ەندىگى ايتار ءوتىنىشىم، ەلىمىزدەگى ينتەرنەت جەلىلەرىنىڭ جىلدامدىعىن تاعى دا كۇشەيتۋگە كۇش سالىنسا ەكەن.
بۇگىنگى وقۋشى – كەمەل كەلەشەگىمىزدىڭ تىرەگى. ال سول وقۋشىلارىمىزدى قانداي قيىن جاعدايدا بولساق تا، بىلىممەن قارۋلاندىرۋ – ءبىزدىڭ مىندەتىمىز. قاي زاماندا دا ۇستازدار قاۋىمى جاڭالىقتىڭ جارشىسى، لوكوموتيۆى بولعان. جاڭارتىلعان ءبىلىم جۇيەسىنە دە ۇيرەندىك، ەلەكتروندى جۋرنالعا دا توسەلدىك. ەندىگى كەزەكتە شاكىرتتەردى قاشىقتان وقىتۋعا بارىمىزدى سالۋعا ءتيىسپىز. وففلاين ساباق بەرىپ داعدىلانعان ۇستازدار ءۇشىن بۇل وڭايعا تۇسپەسى انىق. جاڭا جۇيەگە توسەلۋگە تۋرا كەلەدى. تەك نيەت بولسا،بولعانى.
شاكىرت تاعدىرىنا، ەل بولاشاعىنا بەي-جاي قارامايتىن ۇستازدار قاۋىمىنىڭ بۇل قيىندىقتى دا ەڭسەرەتىنىنە كامىل سەنىمدىمىن. ويتكەنى ءبىز، ۇستازدار – مىقتىلاردىڭ مىقتىسىمىز.
وسى ءساتتى پايدالانىپ، اتا-انالارعا دا ءوتىنىش ايتقىم كەلەدى. بالا – بىزگە ورتاق. وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە ۇيدە ءبىلىم الۋىنا، جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنۋىنە، وقۋعا ىنتاسىنىڭ،ارتۋىنا مۇمكىندىك جاسايىق.
قۇرمەتتى ۇستازدار مەن اتا-انالار، بۇل قيىندىقتان ىنتىماعى جاراسقان ەل رەتىندە بىرلەسە شىعامىز دەپ سەنەمىن.