قاسىم امانجولوۆتىڭ «تۋعان جەر» ولەڭى
تاقىرىبى: قاسىم امانجولوۆتىڭ «تۋعان جەر» ولەڭى
ماقساتى: ولەڭدى ءتۇسىنىپ، مانەرلەپ وقي وتىرىپ، «تۋعان جەر» ولەڭىنىڭ يدەياسىن انىقتاۋ، مازمۇنىن اشۋ.
وقىتۋ ناتيجەسى: 1. اقىن ءومىرى مەن تۋىپ وسكەن جەرى تۋرالى مالىمەت الادى، «تۋعان جەر» ولەڭىنىڭ تاقىرىبىن، يدەياسىن اشادى.
2. بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرادى.
3. وزدەرى بىلەتىن مالىمەتتەرمەن ءبولىسىپ ۇيرەنەدى.
4. تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى ارتادى.
ءادىس - تاسىلدەر: جۇپتىق، توپتىق جۇمىس، ۇجىمدىق جۇمىس
رەسۋرستار: بەينەجازبالار (تۋعان جەر جانە «تۋعان جەر» ولەڭى)، سلايد، پوستەر، ستيكەر،
بارىسى:
1. پسيحولوگيالىق ترەنينگ.
بالالار، ءبىر - ءبىرىنىڭ قولدارىنان ۇستاپ، شەڭبەر قۇرىپ تۇرادى، ءبىر - بىرىمەن سالەمدەسەدى. ءمۇعالىم:- سالەمەتسىزدەر مە، بالالار! ءبىر - ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدى ۇستاعاندا نەنى سەزەمىز؟ - جىلىلىقتى سەزەمىز.
- ءبىر بىرىڭە كۇلىمدەپ قاراڭدارشى، جۇزدەرىڭنەن نەنى بايقاپ تۇرسىڭدار؟
- جاقسى كوڭىل كۇيدى قۋانىشتى كورىپ تۇرمىز. ءقازىر ءبارىمىز بىرگە مىنا ولەڭ شۋماعىن ايتىپ شىعايىق:
كەل، بالالار، كۇلەيىك،
كوڭىلدەنىپ جۇرەيىك.
بالدىرعانبىز دەمەيىك،
ءومىر سىرىن بىلەيىك.
- جارايسىڭدار بالالار. ءبارىڭنىڭ كوڭىل كۇيلەرىڭ جاقسى ەكەنىن سەزىپ تۇرمىن. «جاقسى ءسوز جانعا قۋات بەرەدى»دەگەن وسى
2. توپتاستىرۋ. ەندەشە مىنا قيىقشالاردى الىپ وقىپ، جيناقتاي قويىڭدار. نەنى بايقادىڭدار (ماقال - ماتەلدەر ارقىلى)
3. بەينەجازبا قاراۋ. (تۋعان جەر تۋرالى)
4. اسسوساسيا. تۋعان جەر سوزىنە اسسوسياسيا جاساۋ
5. ءۇۇب ءتۇرتىپ الۋ ءادىسى. قاسىم امانجولوۆ تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
ولاردىڭ ءبىلىمىن تولىقتىرۋ ءۇشىن بەينەجازبا قارايدى.
ق. امانجولوۆ 1911ج قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1955 ج. 17 قاڭتاردا الماتىدا قايتىس بولدى. قاسىم جاستايىنان جەتىم قالىپ، سەمەيدەگى بالالار ۇيىندە تاربيەلەنگەن. سوندا باستاۋىش ءبىلىم العان. سەمەيدەگى مال دارىگەرلىك تەحنيكۋمىن بىتىرگەن. كەيىن ورال پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا ءبىلىم الدى. ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسىپ، جاۋدان ەلىن قورعاعان جاۋىنگەر.
6. ماتىنمەن جۇمىس. قاسىم امانجولوۆتىڭ «تۋعان جەر» ولەڭى
ا) وقۋشىلارعا ولەڭدى جەكە مانەرلەپ وقىتۋ
ءا) جۇپتىق وقىتۋ (سۇراق - جاۋاپ)
ۆ) ءار شۋماقتى ءار توپقا مانەرلەپ وقىتا وتىرىپ، ونداعى نەگىزگى ويدى تابۋ.
1. كەڭ دالانى قانشا شارلاسا دا شارشامايتىنى
2. تۋعان جەر التىن بەسىگىڭ، وسىنداي تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن بىلمەسەم، كەشىرە گور!- دەپ
كەشىرىم ءوتىنۋى.
3. ماقتانىش سەزىمى
4. تۋعان جەردىڭ بايلىعى، جومارتتىعى.
گ) ولەڭنىڭ شۋماقتارىن وزدەرىمەن بىرلەسە وتىرىپ مازمۇنىن اشۋ
1. «تۋعان جەر» ولەڭىنىڭ تاقىرىبى - سۇيىكتى وتانىمىز جايلى.
2. يدەياسى - تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك.
3. باستى كەيىپكەرى - اقىن جانە جەر.
4. - ق. امانجولوۆتىڭ «تۋعان جەر» ولەڭى قانداي ولەڭگە جاتادى؟
- ليريكالىق ولەڭگە جاتادى.
ليريكا دەگەنىمىز اقىننىڭ سەزىمىن، كوڭىل - كۇيىن، قۋانىشى مەن ءسۇيىنىشىن، ارمان - اڭسارىن، ومىرگە دەگەن كوزقاراسىن ىشكى تولعانىسىن، دۇنيەتانىمىن سىر قىپ شەرتەتىن ولەڭ ەكەنىن ەسىنە سالۋ.
قاسىم امانجولوۆتىڭ سازگەر ەكەنىن ەستەرىنە سالا وتىرىپ «تۋعان جەر» ولەڭىن انىمەن تىڭداتۋ.
توپتاستىرۋداعى جۇمىستى تولىقتىرۋ.
4. توپپەن جۇمىس.
1 - توپ. تۋعان جەر تۋرالى ماقال - ماتەلدەر ايتۋ.
2 - توپ. ولەڭدەگى تەڭەۋ سوزدەردى تابۋ.
تەڭەۋ دەگەنىمىز نە؟ تەڭەۋ دەگەنىمىز زاتتى نەمەسە قۇبىلىستى ەكىنشى زات نەمەسە قۇبىلىسپەن سالىستىرۋ ارقىلى سيپاتتاۋ ءتاسىلى.
ۇقسايسىڭ جاس بالاعا - تەڭەۋ
وزىڭدەي بايتاق ەدىم، كەڭ ەدىم - تەڭەۋ
3 - توپ. تۋعان جەر تۋرالى سۋرەت سالۋ.
4 - توپ. 5 جولدى ولەڭ قۇراستىرۋ
ءار توپ پرەزەنتاسيا قورعايدى.
ومىرمەن بايلانىس
1. ال، بالالار سەندەردىڭ تۋعان جەرلەرىڭ قالاي اتالادى؟
2. سەندەردىڭ تۋعان جەرگە دەگەن سەزىمدەرىڭ قانداي؟
3. اۋىلدارىڭدا وزدەرىڭ ماقتان ەتەتىندەي جەرلەر بار ما؟
4. ساعان تۋعان جەرىڭ نەسىمەن ىستىق؟
5. وي تولعاۋ. «تۋعان جەر - توپىراعى» اتتى ەسسە جازۋ. (اۆتور ورىندىعى)
6. ءتۇيىندى يدەيا: ولەڭنىڭ نەگىزگى ءتۇيىنى، بۇل ولەڭ ارقىلى ءار ادام ءوزىنىڭ تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ءبىلدىرىپ، تۋعان جەردىڭ ىستىق، قىمبات ەكەنىن ءبىلىپ، ونى ايالاپ، قادىرىنە جەتۋگە تىرىسادى.
1) قاسىم امانجولوۆ - عاجاپ اقىن. ول جازعان ولەڭدەردى ءسۇيىپ، قاستەرلەپ وقىڭىزدار!
(مۇقتار اۋەزوۆ)
2) وتانىن سۇيسە، وسى قاسىم اعاداي ءسۇيسىن! نە دەگەن پاتريوت! ءبىر باسىنا ازاماتتىق، پاتريوتتىق، اقىندىق، كومپوزيتورلىق، دومبىراشىلىق ونەردىڭ سىيىپ تۇرعانىنا تاڭ قالاسىن.
(قاسىم قايسەنوۆ )
7. باعالاۋ. ءار توپتىڭ، ءار بالانىڭ قانشا ۇلەس قوسقانىن ساناۋ ارقىلى توپپەن جەكە وقۋشىنى باعالاۋ.
كەرى بايلانىس. (اعاش سۋرەتىنە سيكەرلەر ارقىلى ءوز تىلەكتەرى مەن ۇسىنىستارىن جاپسىرادى)
8. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
1. ولەڭدى جاتتاپ، ءانىن ۇيرەنىپ كەلۋ.
2. «تۋعان اۋىلىم» تاقىرىبىنا اڭگىمە جازىپ كەلۋ نەمەسە ولەڭ قۇراستىرۋ.
ماقساتى: ولەڭدى ءتۇسىنىپ، مانەرلەپ وقي وتىرىپ، «تۋعان جەر» ولەڭىنىڭ يدەياسىن انىقتاۋ، مازمۇنىن اشۋ.
وقىتۋ ناتيجەسى: 1. اقىن ءومىرى مەن تۋىپ وسكەن جەرى تۋرالى مالىمەت الادى، «تۋعان جەر» ولەڭىنىڭ تاقىرىبىن، يدەياسىن اشادى.
2. بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرادى.
3. وزدەرى بىلەتىن مالىمەتتەرمەن ءبولىسىپ ۇيرەنەدى.
4. تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى ارتادى.
ءادىس - تاسىلدەر: جۇپتىق، توپتىق جۇمىس، ۇجىمدىق جۇمىس
رەسۋرستار: بەينەجازبالار (تۋعان جەر جانە «تۋعان جەر» ولەڭى)، سلايد، پوستەر، ستيكەر،
بارىسى:
1. پسيحولوگيالىق ترەنينگ.
بالالار، ءبىر - ءبىرىنىڭ قولدارىنان ۇستاپ، شەڭبەر قۇرىپ تۇرادى، ءبىر - بىرىمەن سالەمدەسەدى. ءمۇعالىم:- سالەمەتسىزدەر مە، بالالار! ءبىر - ءبىرىمىزدىڭ قولىمىزدى ۇستاعاندا نەنى سەزەمىز؟ - جىلىلىقتى سەزەمىز.
- ءبىر بىرىڭە كۇلىمدەپ قاراڭدارشى، جۇزدەرىڭنەن نەنى بايقاپ تۇرسىڭدار؟
- جاقسى كوڭىل كۇيدى قۋانىشتى كورىپ تۇرمىز. ءقازىر ءبارىمىز بىرگە مىنا ولەڭ شۋماعىن ايتىپ شىعايىق:
كەل، بالالار، كۇلەيىك،
كوڭىلدەنىپ جۇرەيىك.
بالدىرعانبىز دەمەيىك،
ءومىر سىرىن بىلەيىك.
- جارايسىڭدار بالالار. ءبارىڭنىڭ كوڭىل كۇيلەرىڭ جاقسى ەكەنىن سەزىپ تۇرمىن. «جاقسى ءسوز جانعا قۋات بەرەدى»دەگەن وسى
2. توپتاستىرۋ. ەندەشە مىنا قيىقشالاردى الىپ وقىپ، جيناقتاي قويىڭدار. نەنى بايقادىڭدار (ماقال - ماتەلدەر ارقىلى)
3. بەينەجازبا قاراۋ. (تۋعان جەر تۋرالى)
4. اسسوساسيا. تۋعان جەر سوزىنە اسسوسياسيا جاساۋ
5. ءۇۇب ءتۇرتىپ الۋ ءادىسى. قاسىم امانجولوۆ تۋرالى نە بىلەسىڭدەر؟
ولاردىڭ ءبىلىمىن تولىقتىرۋ ءۇشىن بەينەجازبا قارايدى.
ق. امانجولوۆ 1911ج قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1955 ج. 17 قاڭتاردا الماتىدا قايتىس بولدى. قاسىم جاستايىنان جەتىم قالىپ، سەمەيدەگى بالالار ۇيىندە تاربيەلەنگەن. سوندا باستاۋىش ءبىلىم العان. سەمەيدەگى مال دارىگەرلىك تەحنيكۋمىن بىتىرگەن. كەيىن ورال پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا ءبىلىم الدى. ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسىپ، جاۋدان ەلىن قورعاعان جاۋىنگەر.
6. ماتىنمەن جۇمىس. قاسىم امانجولوۆتىڭ «تۋعان جەر» ولەڭى
ا) وقۋشىلارعا ولەڭدى جەكە مانەرلەپ وقىتۋ
ءا) جۇپتىق وقىتۋ (سۇراق - جاۋاپ)
ۆ) ءار شۋماقتى ءار توپقا مانەرلەپ وقىتا وتىرىپ، ونداعى نەگىزگى ويدى تابۋ.
1. كەڭ دالانى قانشا شارلاسا دا شارشامايتىنى
2. تۋعان جەر التىن بەسىگىڭ، وسىنداي تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن بىلمەسەم، كەشىرە گور!- دەپ
كەشىرىم ءوتىنۋى.
3. ماقتانىش سەزىمى
4. تۋعان جەردىڭ بايلىعى، جومارتتىعى.
گ) ولەڭنىڭ شۋماقتارىن وزدەرىمەن بىرلەسە وتىرىپ مازمۇنىن اشۋ
1. «تۋعان جەر» ولەڭىنىڭ تاقىرىبى - سۇيىكتى وتانىمىز جايلى.
2. يدەياسى - تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك.
3. باستى كەيىپكەرى - اقىن جانە جەر.
4. - ق. امانجولوۆتىڭ «تۋعان جەر» ولەڭى قانداي ولەڭگە جاتادى؟
- ليريكالىق ولەڭگە جاتادى.
ليريكا دەگەنىمىز اقىننىڭ سەزىمىن، كوڭىل - كۇيىن، قۋانىشى مەن ءسۇيىنىشىن، ارمان - اڭسارىن، ومىرگە دەگەن كوزقاراسىن ىشكى تولعانىسىن، دۇنيەتانىمىن سىر قىپ شەرتەتىن ولەڭ ەكەنىن ەسىنە سالۋ.
قاسىم امانجولوۆتىڭ سازگەر ەكەنىن ەستەرىنە سالا وتىرىپ «تۋعان جەر» ولەڭىن انىمەن تىڭداتۋ.
توپتاستىرۋداعى جۇمىستى تولىقتىرۋ.
4. توپپەن جۇمىس.
1 - توپ. تۋعان جەر تۋرالى ماقال - ماتەلدەر ايتۋ.
2 - توپ. ولەڭدەگى تەڭەۋ سوزدەردى تابۋ.
تەڭەۋ دەگەنىمىز نە؟ تەڭەۋ دەگەنىمىز زاتتى نەمەسە قۇبىلىستى ەكىنشى زات نەمەسە قۇبىلىسپەن سالىستىرۋ ارقىلى سيپاتتاۋ ءتاسىلى.
ۇقسايسىڭ جاس بالاعا - تەڭەۋ
وزىڭدەي بايتاق ەدىم، كەڭ ەدىم - تەڭەۋ
3 - توپ. تۋعان جەر تۋرالى سۋرەت سالۋ.
4 - توپ. 5 جولدى ولەڭ قۇراستىرۋ
ءار توپ پرەزەنتاسيا قورعايدى.
ومىرمەن بايلانىس
1. ال، بالالار سەندەردىڭ تۋعان جەرلەرىڭ قالاي اتالادى؟
2. سەندەردىڭ تۋعان جەرگە دەگەن سەزىمدەرىڭ قانداي؟
3. اۋىلدارىڭدا وزدەرىڭ ماقتان ەتەتىندەي جەرلەر بار ما؟
4. ساعان تۋعان جەرىڭ نەسىمەن ىستىق؟
5. وي تولعاۋ. «تۋعان جەر - توپىراعى» اتتى ەسسە جازۋ. (اۆتور ورىندىعى)
6. ءتۇيىندى يدەيا: ولەڭنىڭ نەگىزگى ءتۇيىنى، بۇل ولەڭ ارقىلى ءار ادام ءوزىنىڭ تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ءبىلدىرىپ، تۋعان جەردىڭ ىستىق، قىمبات ەكەنىن ءبىلىپ، ونى ايالاپ، قادىرىنە جەتۋگە تىرىسادى.
1) قاسىم امانجولوۆ - عاجاپ اقىن. ول جازعان ولەڭدەردى ءسۇيىپ، قاستەرلەپ وقىڭىزدار!
(مۇقتار اۋەزوۆ)
2) وتانىن سۇيسە، وسى قاسىم اعاداي ءسۇيسىن! نە دەگەن پاتريوت! ءبىر باسىنا ازاماتتىق، پاتريوتتىق، اقىندىق، كومپوزيتورلىق، دومبىراشىلىق ونەردىڭ سىيىپ تۇرعانىنا تاڭ قالاسىن.
(قاسىم قايسەنوۆ )
7. باعالاۋ. ءار توپتىڭ، ءار بالانىڭ قانشا ۇلەس قوسقانىن ساناۋ ارقىلى توپپەن جەكە وقۋشىنى باعالاۋ.
كەرى بايلانىس. (اعاش سۋرەتىنە سيكەرلەر ارقىلى ءوز تىلەكتەرى مەن ۇسىنىستارىن جاپسىرادى)
8. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
1. ولەڭدى جاتتاپ، ءانىن ۇيرەنىپ كەلۋ.
2. «تۋعان اۋىلىم» تاقىرىبىنا اڭگىمە جازىپ كەلۋ نەمەسە ولەڭ قۇراستىرۋ.
You Might Also Like
-
ماقساتى: رۋحاني - ادامگەرشىلىك تاربيە مازمۇنىن قۇرايتىن سۇيىسپەنشىلىك، دەنساۋلىق، دوستىق، باقىت سياقتى جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتارعا باۋلۋ، وسى رۋحاني – ادامگەرشىلىك ءبىلىم باعدارلاماسى ارقىلى داعد...
