- 05 ناۋ. 2024 03:29
- 261
قازاق حاندىعى (سىنىپتان تىس شارا)
قازاق حاندىعى (سىنىپتان تىس شارا)
ساباقتىڭ ماقساتى: قازاق حاندىعىنىڭ شىعۋ تەگىن، قازاقستانداعى حانداردىڭ ماقساتىن، ۇستاعان باعىتىن تۇسىندىرە وتىرىپ وقۋشىلاردى ءوز وتانىن سۇيۋگە، ۇلتجاندىلىققا، ءوز وتانىنىڭ باسىندا قانداي قيىن كەزەڭ بولسا ا مويىماي كوتەرۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پلاكاتقا جازىلعان «قازاق حاندىعىنا - 560 جىل!» كەرەي، جانىبەك، قاسىم، ەسىم، تاۋكە، ءابىلقايىر، ابىلاي، كەنەسارى حانداردىڭ سۋرەتتەرى جانە ومىرلەرىنەن قىسقاشا مالىمەتتەر جازىلعان بۋكلەت.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى: (10 «ب» سىنىپ وقۋشىلارى قاتىسادى)
ءى ءبولىم. حاندار اۋىل بولىپ بولىنەدى.
1. جانىبەك، كەرەي حاندىعىنىڭ اۋىلى؛
2. قاسىم حان اۋىلى؛
3. ءابىلقايىر حاننىڭ اۋىلى؛
4. ابىلاي حان اۋىلى؛
5. كەنەسارى حان اۋىلى.
جانىبەك، كەرەي، قاسىم، ءابىلقايىر، ابىلاي، كەنەسارى رولىندەگى وقۋشىلار ءوز حاندىقتارىن قورعايدى، تانىستىرادى.
ءىى ءبولىم. «ءبىلىمدى سايىس».
ءار حاندىققا ەكى - ەكىدەن سۇراقتار قويىلادى. (وقۋشىلار جاۋاپ بەرەدى).
ءىىى ءبولىم. «ويلان تاپ». 1.«قازاقستان»،«قاسىم»،«جانىبەك» ءسوزجۇمباقتارى بەرىلەدى (ءار حاننىڭ اۋىلى تەز ارادا شەشۋى كەرەك).
ءىV ءبولىم. «جەدەل جاۋاپ». ءار حان اۋىلىنا ارنالعان كونۆەرت ىشىندە سۇراقتار بولادى. كونۆەرتتى اشىپ، جەدەل جاۋاپ بەرۋ كەرەك.
V ءبولىم.
1. جانىبەك، كەرەي حاندارىنىڭ اۋىلى (شاعىن درامالىق كورىنىس)؛
2. قاسىم حان اۋىلى؛ (شاعىن درامالىق كورىنىس)؛
3. ءابىلقايىر حاننىڭ اۋىلى؛ (شاعىن درامالىق كورىنىس)؛
4. ابىلاي حان اۋىلى؛ (شاعىن درامالىق كورىنىس)؛
5. كەنەسارى حان اۋىلى. (شاعىن درامالىق كورىنىس)؛
سوڭعى قورىتىندى:
1. جەڭىمپاز حاندىقتاردى انىقتاۋ؛
2. ءبىرىنشى، ەكىنشى، ءۇشىنشى ورىنداردى انىقتاپ، ماراپاتتاۋ؛
3. ءادىلقازىلار القاسىنا ءسوز بەرىپ، قاتىناسقان 8ب سىنىپ وقۋشىلارىنا العىس ءبىلدىرۋ.
ءىى ءبولىم. «بىلىمدىلىك سايىس».
جانىبەك، كەرەي اۋىلىنا قويىلاتىن سۇراق.
1. سۇراق. قازاق حاندىعى قاي حاندىقتان قاي جىلى ءبولىندى؟
جاۋاپ: 1456 جىلى امۋداريا مەن سىرداريانىڭ اراسىنداعى ءابىلقايىر حاندىعىنان ءبولىندى.
2. سۇراق: جانىبەك پەن كەرەي حاندار قازاق حاندىعىن قاي جەردە قۇردى؟
جاۋاپ: قازاقستاننىڭ جەتىسۋ جەرىندەگى سول كەزدەگى موعولستان حاندىعىنىڭ جەرى شۋ وزەنىنىڭ بويىنداعى قوزىباس دەگەن جەردە قازاق حاندىعىن قۇردى.
قاسىم حان حاندىعىنىڭ اۋىلىنا قويىلاتىن سۇراق.
1. سۇراق: قاسىم حاندىق قۇرعان ۋاقىتتا قازاق حاندىعىنىڭ شەكاراسى قانداي جەرلەردى الىپ جاتتى؟
جاۋاپ: سولتۇستىك شىعىستا ۇلىتاۋ قىراتتارى مەن بالقاش وزەننىڭ جاعالاۋلارىن قامتىپ، ال سولتۇستىك باتىستا جايىق وزەنىنە جەتەتىن.
2. سۇراق: «قاسىم حاننىڭ قاسقا جولى» دەپ نە سەبەپتى ايتىلعان؟
جاۋاپ: قازاق حاندىعى قۇرىلعاننان كەيىن ماسكەۋمەن ءبىرىنشى رەت بايلانىس جاساعان - قاسىم حان. بۇل كەزدە كنياز ۆاسيليي ءىىى بيلىك قۇرعان جىلدارى (1505 - 1533). سول جول كۇش بۇگىنگە دەيىن جالعاسۋدا.
ءابىلقايىر حاننىڭ اۋىلىنا قويىلاتىن سۇراق.
1. سۇراق: ءابىلقايىر قاي جىلى ءۇش ءجۇزدىڭ حانى ەتىپ سايلادى؟
جاۋاپ: 1726 جىلى ءۇش ءجۇزدىڭ قازاقتارى باس قوسقان قۇرىلتايدا بيلەر مەن باتىرلار ءابىلقايىردى ءۇش ءجۇزدىڭ حانى، اسكەرلەرىنىڭ قولباسشىسى ەتىپ سايلادى.
2. سۇراق: كىشى ءجۇزدى رەسەيدىڭ قۇرامىنا كىرگىزۋگە ەلشىلىك جىبەرگەن حان جانە قاي جىلى؟
جاۋاپ: ءابىلقايىر 1730 جىلدىڭ كۇزىندە جىبەرەدى. 1731 جىلى كىشى ءجۇز رەسەي بيلىگىن مويىندايدى.
دايىنداعان: شاريپوۆا ا. ا.
قازاق حاندىعى (سىنىپتان تىس شارا). جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: قازاق حاندىعىنىڭ شىعۋ تەگىن، قازاقستانداعى حانداردىڭ ماقساتىن، ۇستاعان باعىتىن تۇسىندىرە وتىرىپ وقۋشىلاردى ءوز وتانىن سۇيۋگە، ۇلتجاندىلىققا، ءوز وتانىنىڭ باسىندا قانداي قيىن كەزەڭ بولسا ا مويىماي كوتەرۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: پلاكاتقا جازىلعان «قازاق حاندىعىنا - 560 جىل!» كەرەي، جانىبەك، قاسىم، ەسىم، تاۋكە، ءابىلقايىر، ابىلاي، كەنەسارى حانداردىڭ سۋرەتتەرى جانە ومىرلەرىنەن قىسقاشا مالىمەتتەر جازىلعان بۋكلەت.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى: (10 «ب» سىنىپ وقۋشىلارى قاتىسادى)
ءى ءبولىم. حاندار اۋىل بولىپ بولىنەدى.
1. جانىبەك، كەرەي حاندىعىنىڭ اۋىلى؛
2. قاسىم حان اۋىلى؛
3. ءابىلقايىر حاننىڭ اۋىلى؛
4. ابىلاي حان اۋىلى؛
5. كەنەسارى حان اۋىلى.
جانىبەك، كەرەي، قاسىم، ءابىلقايىر، ابىلاي، كەنەسارى رولىندەگى وقۋشىلار ءوز حاندىقتارىن قورعايدى، تانىستىرادى.
ءىى ءبولىم. «ءبىلىمدى سايىس».
ءار حاندىققا ەكى - ەكىدەن سۇراقتار قويىلادى. (وقۋشىلار جاۋاپ بەرەدى).
ءىىى ءبولىم. «ويلان تاپ». 1.«قازاقستان»،«قاسىم»،«جانىبەك» ءسوزجۇمباقتارى بەرىلەدى (ءار حاننىڭ اۋىلى تەز ارادا شەشۋى كەرەك).
ءىV ءبولىم. «جەدەل جاۋاپ». ءار حان اۋىلىنا ارنالعان كونۆەرت ىشىندە سۇراقتار بولادى. كونۆەرتتى اشىپ، جەدەل جاۋاپ بەرۋ كەرەك.
V ءبولىم.
1. جانىبەك، كەرەي حاندارىنىڭ اۋىلى (شاعىن درامالىق كورىنىس)؛
2. قاسىم حان اۋىلى؛ (شاعىن درامالىق كورىنىس)؛
3. ءابىلقايىر حاننىڭ اۋىلى؛ (شاعىن درامالىق كورىنىس)؛
4. ابىلاي حان اۋىلى؛ (شاعىن درامالىق كورىنىس)؛
5. كەنەسارى حان اۋىلى. (شاعىن درامالىق كورىنىس)؛
سوڭعى قورىتىندى:
1. جەڭىمپاز حاندىقتاردى انىقتاۋ؛
2. ءبىرىنشى، ەكىنشى، ءۇشىنشى ورىنداردى انىقتاپ، ماراپاتتاۋ؛
3. ءادىلقازىلار القاسىنا ءسوز بەرىپ، قاتىناسقان 8ب سىنىپ وقۋشىلارىنا العىس ءبىلدىرۋ.
ءىى ءبولىم. «بىلىمدىلىك سايىس».
جانىبەك، كەرەي اۋىلىنا قويىلاتىن سۇراق.
1. سۇراق. قازاق حاندىعى قاي حاندىقتان قاي جىلى ءبولىندى؟
جاۋاپ: 1456 جىلى امۋداريا مەن سىرداريانىڭ اراسىنداعى ءابىلقايىر حاندىعىنان ءبولىندى.
2. سۇراق: جانىبەك پەن كەرەي حاندار قازاق حاندىعىن قاي جەردە قۇردى؟
جاۋاپ: قازاقستاننىڭ جەتىسۋ جەرىندەگى سول كەزدەگى موعولستان حاندىعىنىڭ جەرى شۋ وزەنىنىڭ بويىنداعى قوزىباس دەگەن جەردە قازاق حاندىعىن قۇردى.
قاسىم حان حاندىعىنىڭ اۋىلىنا قويىلاتىن سۇراق.
1. سۇراق: قاسىم حاندىق قۇرعان ۋاقىتتا قازاق حاندىعىنىڭ شەكاراسى قانداي جەرلەردى الىپ جاتتى؟
جاۋاپ: سولتۇستىك شىعىستا ۇلىتاۋ قىراتتارى مەن بالقاش وزەننىڭ جاعالاۋلارىن قامتىپ، ال سولتۇستىك باتىستا جايىق وزەنىنە جەتەتىن.
2. سۇراق: «قاسىم حاننىڭ قاسقا جولى» دەپ نە سەبەپتى ايتىلعان؟
جاۋاپ: قازاق حاندىعى قۇرىلعاننان كەيىن ماسكەۋمەن ءبىرىنشى رەت بايلانىس جاساعان - قاسىم حان. بۇل كەزدە كنياز ۆاسيليي ءىىى بيلىك قۇرعان جىلدارى (1505 - 1533). سول جول كۇش بۇگىنگە دەيىن جالعاسۋدا.
ءابىلقايىر حاننىڭ اۋىلىنا قويىلاتىن سۇراق.
1. سۇراق: ءابىلقايىر قاي جىلى ءۇش ءجۇزدىڭ حانى ەتىپ سايلادى؟
جاۋاپ: 1726 جىلى ءۇش ءجۇزدىڭ قازاقتارى باس قوسقان قۇرىلتايدا بيلەر مەن باتىرلار ءابىلقايىردى ءۇش ءجۇزدىڭ حانى، اسكەرلەرىنىڭ قولباسشىسى ەتىپ سايلادى.
2. سۇراق: كىشى ءجۇزدى رەسەيدىڭ قۇرامىنا كىرگىزۋگە ەلشىلىك جىبەرگەن حان جانە قاي جىلى؟
جاۋاپ: ءابىلقايىر 1730 جىلدىڭ كۇزىندە جىبەرەدى. 1731 جىلى كىشى ءجۇز رەسەي بيلىگىن مويىندايدى.
دايىنداعان: شاريپوۆا ا. ا.
قازاق حاندىعى (سىنىپتان تىس شارا). جۇكتەۋ