سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
قازاقستان - مايدان ارسەنالىندا
الماتى وبلىسى، ەڭبەكشىقازاق اۋدانى،
ەسىك گۋمانيتارلىق - ەكونوميكالىق كوللەدجىنىڭ تاريح ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى
بالتاشيەۆا ب. ب.

قازاقستان تاريحى
تاقىرىپ: قازاقستان مايدان ارسەنالىندا
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا كەڭەس - گەرمان سوعىسىنىڭ تاريحي ماڭىزى، ءىرى شايقاستارى، قازاقستاندىقتاردىڭ جەڭىسكەن قوسقان ۇلەسىن، ونىڭ ىشىندە جەرلەستەرىمىزدىڭ ەسىمدەرىن، وشپەس ەرلىكتەرىن دارىپتەۋ. ەل ەسىندە ماڭگى ساقتالاتىندىعىن تانىتۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
1. كەڭەس - گەرمان سوعىسى جىلدارىنداعى قازاقستاندىقتاردىڭ قايتپاس - قايسارلىقتىڭ ۇلگىسىن كورسەتكەندىگىن، ولاردىڭ ەرلىكتەرىن ناسيحاتتاۋ، تاريحي تانىمدارىن ارتتىرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ وسىعان دەيىنگى بىلگەندەرىن ەسكە تۇسىرە وتىرىپ، ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ حالقىنىڭ جەڭىسكە قوسقان ۇلەسى، جاۋىنگەرلەرىمىزدىڭ وشپەس ەرلىكتەرى تۋرالى قوسىمشا دەرەكتەرمەن تانىستىرۋ. وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ جانە ىزدەنۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
3. وقۋشىلاردى وتان قورعاۋ جولىنداعى باتىرلاردىڭ ەرلىكتەرىنە باس يە وتىرىپ، ءوز ەلىن، جەرىن سۇيۋگە جانە قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ىزدەنۋ، زەرتتەۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، توپپەن جۇمىس، ويتولعاۋ، ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دۇنيەجۇزى كارتاسى، ۇلى وتان سوعىسىنىڭ كارتاسى، ر. توقاتايەۆتىڭ كىتاپتارى، ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ باتىرلارىنىڭ جانە جەرلەستەرىمىزدىڭ سۋرەتتەرى، بەينەسيۋجەت ي. ۆ. ستالين.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ: وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ، نازارلارىن ساباققا اۋدارۋ.
جوسپارى:
1. ۇلى وتان سوعىسىنىڭ باستالۋى
2. قازاقستاندىقتار ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا
3. ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ باتىرلارىنىڭ جەڭىسكە قوسقان ۇلەسى
ءىV. «وي شاقىرۋ» سۇراقتارى:
1.«سوعىس» دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەمىز؟
2. 1940ج. جەلتوقساندا قابىلدانعان گيتلەردىڭ « بارباروسسا» جوسپارىنىڭ ءمانى نەدە؟ كسرو – نى تالقانداپ، شىعىستا «ءومىر كەڭىستىگىن» قامتاماسسىز ەتۋ.
3. ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە فاشيستەردىڭ جوسپارى بويىنشا قازاقستان قانداي ءىرى ەلدىڭ قۇرامىنا ەنۋى قاجەت ەدى؟ « ۇلكەن تۇركىستان»
4. ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا قازاقستان قورعاسىن وندىرۋدەن نەشىنشى ورىن الدى؟ 1 - ءى
5. 1943 ج جەلتوقسان ايىندا الماتى جاستارى ءوز اقشالارىنا جاڭا ۇشاق جاساتىپ تابىس ەتكەن ۇشقىش؟ س. لۋگانسكيي
6. ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە العاش رەت كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن العان قازاقستاندىق جاۋىنگەر؟. ك. ا. سەمەچەنكو
7. كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، قاراعاندىلىق نۇركەن ءابدىروۆ كىم بولدى؟ ۇشقىش.

V. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ:
1. بەينەسيۋجەت: ي. ۆ. ستالين – گيتلەر حوتەل راسچلەنيت سسسر.
كەڭەس وداعى بويىنشا سوعىستا 27ملن. ادام وپات بولسا، ونىڭ 13% قازاق
قازاقستاننان1196164 ادام اسكەر قاتارىنا الىندى
قازاقستاننان 503 ادام كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن الدى. ونىڭ ىشىندە 103 – ءى قازاق

2. ادامزات تاريحىندا ەكى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس بولدى.
1. 1914 - 1918جىلدارى 38 مەملەكەت قاتىستى
2. 1939 - 1945جىلدار 61 مەملەكەت قاتىستى.
ەكى سوعىسقا ورتاقبەلگى: حالىققا قاسىرەت اكەلدى، كوپ شىعىن بولدى، باسقىنشىلىق سيپاتتا بولدى. سوعىستى باستاۋشى ەل گەرمانيا، جەڭىلگەن ەل دە گەرمانيا مەن وداقتاستارى.
1939جىلى قىركۇيەكتە كسرو مەن گەرمانيا اراسىندا ءبىر - بىرىنە شابۋىل جاساسپاۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلدى. 1940جىلى گەرمانيا «بارباروسسا» جوسپارىن دايىندادى.
ماقساتى: كسرو - عا سوعىس اشۋ. كەڭەس ەلىن قۇلاتۋ، حالقىن قۇلدىققا سالۋ، دۇنيەجۇزىندە ۇستەمدىك ورناتۋ.
1941 جىلى 22 ماۋسىمدا تاڭعى ساعات ءتورت شاماسىندا فاشيستىك گەرمانيا اسكەرى كسرو – نىڭ باتىس ايماعىنان لەنينگرادتى قورشادى. گەرمانيانىڭ كسرو – نى باسىپ الۋ جوسپارى «بارباروسسا» دەپ اتالدى. ول بويىنشا كسرو - نى 3 - 4 اي ىشىندە جاۋلاپ الۋ جوسپارلاندى. بۇل سوعىس گەرمانيا تاراپىنان ادىلەتسىز، اگرەسسيالىق سوعىس بولدى. كەڭەس ەلىنىڭ تاريحىندا «ۇلى وتان» سوعىسى دەپ اتالدى. «ءبارى مايدان ءۇشىن، ءبارى جەڭىس ءۇشىن»- ءاربىر كەڭەس ادامى وسى ۇرانمەن ەڭبەك ەتتى. وزگە رەسپۋبليكالار مەن بىرگە قازاقستاندىقتاردا قاتىستى. ەلىمىزدىڭ قالالارىندا جيىندار وتكىزىلىپ، فاشيستىك گەرمانيانى ايىپتادى. ارميا قاتارىنا 1 196 164 قازاقستاندىق الىنسا، ءاربىر بەسىنشىسى مايدانعا اتتاندى. جالپى ەسەپ بويىنشا 1ملن 870 مىڭ قازاقستاندىق جاۋمەن شايقاستى. سوعىستىڭ العاشقى كۇنىنەن باستاپ وتانداستارىمىز ءىرى شايقاستارعا قاتىسىپ، ەرلىك كورسەتتى
سلايدتار بويىنشا سوعىستىڭ باستى شايقاستارى، قازاقستاندىق باتىرلار تۋرالى باياندالادى.

ماسكەۋ ءۇشىن شايقاستا
316 اتقىشتار ديۆيزياسى، گەنەرال مايور ي. ۆ. پانفيلوۆ، ب. مومىش ۇلى، تولەگەن توقتاروۆ ەرلىگى
قازاقستاندىقتاردىڭ وشپەس ەرلىگى
لەنينگراد ءۇشىن شايقاستا
314 - ءشى اتقىشتار ديۆيزياسى قورعادى. ماتروسوۆ ەرلىگىن قايتالاعان بايماعانبەتوۆ

6 - قورعانىس شەبى الىندى. 27، 72، 73 ديۆيزيالارى ەرلىكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتتى، ۇشقىش نۇركەن ءابدىروۆ ەرلىكپەن قازا تاپتى. مينومەنتشى ق. سىپاتايەۆ كەڭەستەر وداعىنىڭ باتىرى.
ستالينگراد ءۇشىن شايقاستا
4. جامبىل جابايەۆتىڭ «لەنينگرادتىق ورەنىم»ولەڭىن وقۋ.
5. كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى ساياسي جەتەكشى ۆ. گ. كلوچكوۆتىڭ ايەلى مەن قىزىنا جازعان حاتتان ءۇزىندى. 25 تامىز 1941ج.
6. ءاليانىڭ ساپۋراعا جازعان حاتتارى.
زەرتتەۋشىلىك تاپسىرما (الدىن الا بەرىلگەن )
وقۋشىلاردى 2 – توپقا بولەمىن.
ءار توپ وزدەرى دايىنداعان جۇمىستارىمەن تانىستىرادى.
«ا» توبى
ر. توقاتايەۆتىڭ ءومىرى مەن ەرلىكتەرى تۋرالى
ر. توقاتايەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ مۇراجايىنان ماعلۇماتتار.
1. سۋرەتتەر سىر شەرتەدى. راقىمجان توقاتايەۆ جايلى زەرتتەگەن جۇمىستارى.
راقىمجان قىزمەت ەتەتىن ارتيللەريالىق قىزىل تۋلى ستانيسلاۆسك اتقىشتار پولكى فۋلنەك دەريەۆنياسى تۇبىندە بەكىنىپ، جاۋدى ءبىر ادىم دا ىلگەرى اتتاتپاۋعا بۇيرىق الدى. جاۋ اتاكاسى تاڭ الدىندا باستالدى. زەڭبىرەك گۇرىلى جەر جارىپ، جاقىن ماڭنىڭ ءبارىن كۇڭىرەنتىپ جىبەردى. فاشيستىك قاراقشىلار كۇشىن اياماي ءۇستى – ۇستىنە توگىپ جاتتى. مىنە، تانكىلەر مەن برونەترانسپورتەرلار كولونناسى قارا – قۇرتتاي قاپتاپ، دەريەۆنياعا بەتتەپ كەلەدى. ءدال وسى ساتتە تاساعا ورنالاسقان راقىمجان زەڭبىرەگى اۋزىن جاۋ جاققا بۇرىپ اجال وعىن سەبەلەدى. العاشقى سنارياد كولوننانىڭ ورتا تۇسىندا كەلە جاتقان ءداۋ قارا تانكىگە ءدال ءتيىپ، جالىنى لاپ ەتە تۇسكەن ول بىردەن – اق ورتەنە باستادى. وڭىنان دا، سولدان دا، ورتادان دا، ىلگەرىدەن دە جالىن لاۋلاپ، جانىپ جاتىر. ءبىر مەزەتتە ەر جۇرەك ەكى زەڭبىرەكشىنىڭ توبەسىنەن وق بورادى، ءبىراق سوندا دا ولار ابىرجىپ ساسقان جوق. ءدال كوزدەپ، قالت جىبەرمەي، ءدال تيگىزە بەردى. ءسويتىپ، وسى ۇرىستا راقىمجان ءوزىنىڭ جاردەمشىسى فەدورمەن بىرگە جاۋدىڭ 9 تانكىسى مەن 4 برونەترانسپورتەرىن جايراتىپ سالدى. بۇل ەرلىگى ءۇشىن راقىمجان توقاتايەۆ پەن فەدور كەردانعا سوۆەت وداعىنىڭ باتىرى دەگەن قۇرمەتتى اتاق بەردى.

نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما