العاشقى گۇلدەردى سالامىز
ي. ق. ماندوكي اتىنداعى № 154 جبب مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى مەدەۋبايەۆا مەرۋەرت
بەينەلەۋ ونەرى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: العاشقى گۇلدەردى سالامىز
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ كەسكىندەمەلىك داعدىسى مەن بىلىكتىلىگىن جەتىلدىرۋ.
دامىتۋشىلىق: اكۆارەلمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ «ا – ليا پريما» ءتاسىلىن ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىك: ءومىر شىندىعىنا ەستەتيكالىق قاتىناسىن قالىپتاستىرۋ. تابيعاتتى قورعاۋعا، ايالاۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ادىستەرى: ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، جيناقتاۋ، كورنەكىلىك.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ءمۇعالىم ءۇشىن: كوكتەم گ ۇلىنىڭ سۋرەتتەرى مەن قۇمىراعا سالىنعان كوكتەمگى گۇلشوعى.
وقۋشىلار ءۇشىن: البوم پاراعى، جاي قارىنداش، وشىرگىش، اكۆارەل، قىلقالام، سۋ قۇتىسى.
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلارعا پسيحولوگيالىق دايىندىق جۇرگىزۋ:
- 14 - ناۋرىز – «كورىسۋ كۇنى». وسى كۇننەن باستاپ «ناۋرىز» مەرەكەسى باستالادى.
شاتتىق شەڭبەرى: اشىق بولسىن كۇنىمىز،
اشىلادى نۇرىمىز.
باي تۇلعالى ومىردە
ايتىلادى جىرىمىز.
ءا) ساباقتىڭ ماقساتى مەن جۇمىس جوسپارىن تۇجىرىمداۋ:
شىركىن، سۋرەت ساباعى،
اۋىلدى ەسكە الادى.
مىڭ قۇبىلتىپ بويايمىن،
تۋىپ وسكەن دالانى.
قىزىل بوياۋ – قىزعالداق.
سارى بوياۋ – سارعالداق.
جاسىل بوياۋ – جايلاۋىم
ىزدەپ بارار ارمانداپ
ماقال - ماتەلدەر:
1. ونەر – ولمەس مۇرا.
2. ونەرلى ەلدەن ونەرلى ونەرلى ۇل - قىز شىعار.
- بۇل ماقال - ماتەلدىڭ ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىزعا قانداي قاتىسى بار؟
- ويتكەنى سۋرەت سالۋ – ونەرگە جاتادى.
- ال، ءبىزدىڭ قازاقتىڭ قانداي دارىندى سۋرەتشىلەرىن بىلەسىڭدەر؟
- ءابىلحان قاستەيەۆ – دارىندى سۋرەتشى، قازاقتىڭ بەينەلەۋ ونەرىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى. ول ءوز تۋىندىلارىندا تۋعان جەرگە دەگەن ماحابباتىن، تۋعان تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعىن شەبەرلىكپەن بەرە بىلگەن.
- ءبىزدىڭ سىنىپتاعى سۋرەتشى وقۋشىلاردى اتاۋ.
II ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى:
ا) سۇراق تاپسىرمالار ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىنىڭ قابىلداۋ دەڭگەيىن انىقتاۋ
ءداستۇرلى ىدىس – اياقتاردى ويۋ - ورنەكتەرمەن بەزەندىرۋ.
- ويۋ - ورنەكتەردىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
- ءسىڭارمۇيىز، ءسىنىقمۇيىز، ءقوسمۇيىز، سىڭاروركەش، قوشقار ءمۇيىز جانە ت. ب.
سالعان جۇمىستارىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا دارىندى وقۋشىلاردى ماداقتاۋ.
- ويۋ - ورنەكتەرگە نازارلارىن اۋدارتىپ، نەلەرگە ۇقسايتىنىن ايتقىزۋ.
(مىڭ بۇرالعان قىزداردىڭ ءبيى، جانۋارلاردىڭ ءمۇيىزى، گۇلدەر ت. ب. )
- يا، كوكتەمنىڭ العاشقى بەلگىسى – گۇلدەر.
ءىى جاڭا ساباقتى وقىپ - ءبىلۋ كەزەڭى:
ا) ساباقتىڭ تاقىرىبىن حابارلاۋ:
- ءقازىر قاي مەزگىل؟
- كوكتەم ەكەنىن قانداي بەلگىلەر ارقىلى بىلەمىز؟
- از كۇننەن كەيىن شوپتەر جەردى جاسىل كىلەمدەي باسىپ، العاشقى كوكتەم گۇلدەر دە شىعادى.
وقۋلىقپەن جۇمىس:
- ءماتىندى تىزبەكتەي وقىتۋ.
- گۇل - ءومىرىمىزدىڭ ءسانى، تابيعاتتىڭ كوركى، ءوزىنىڭ جۇپار ءيىسىن بەرەدى، گۇلدىڭ ەمدىك قاسيەتتەرى بار.
ءا) وقۋشىلاردىڭ تاجىريبەسىن وزەكتەندىرۋ /تىرەك ءبىلىم، جەكە ويلار/
- گۇلدەر قايدا وسەدى؟
- دالاداعى گۇلدەر 2 - گە بولىنەدى:
گۇلدەر
↓
• تابيعي
تابيعاتتا ءوسىپ - ونەدى، كوبەەدى
بايشەشەك، قىزعالداق، جاۋقازىن، باقباق ت. ب.
• مادەني
ادامدار باپتاپ وسىرەدى
(باقتا، ەسىك الدىندا، اللەيالاردا، بولمە گۇلدەرى)
بايشەشەك – ءوزىنىڭ نازىكتىلىگىنە قاراماي كوكتەمدە قار استىنان بوي كوتەرەدى.
جاۋقازىن – گ ۇلىنىڭ وتانى گوللانديا ەلى. وندا كوپتەپ وسىرىلەدى. ول جاقتىڭ اۋا - رايى وتە قولايلى. جاۋقازىننىڭ الەم بويىنشا 200 ءتۇرى بار.
قىزىقتى مالىمەت:
راففلەزيا – جەر بەتىندەگى ەڭ ءىرى گۇل. ول كولدەنەڭىنەن 90 سم - گە جەتەدى. ءبىراق ودان بۇزىلىپ، يىستەنىپ كەتكەن ەتتىڭ ءيىسى شىعادى.
ەرىنگە ۇقساس گۇل – بۇل گۇلدىڭ جاپىراقتارى ەرىنگە ۇقسايدى. ول جاندىكتەردى ءوزىنىڭ كىپ - كىشكەنتاي ءارسىز گۇلىنە جاپىراقتارمەن تارتادى.
سۋرەتپەن جۇمىس:
وقۋلىقتاعى سۋرەتتىڭ اۆتورى ماكسيم ساريان. ول ارميان سۋرەتشىسى. «گۇلدەر ناتيۋرمورتى».
ب) تاقىرىپتىڭ ءماندى بەلگىلەرىن ەستە ساقتاۋ.
نازىك وسىمدىكتەردىڭ ءومىرى وتە قىسقا بولادى. سوعان قاراماستان، ولار بىزگە قانشاما قۋانىش سىيلايدى.
- ال، بۇگىن، «كوكتەمنىڭ العاشقى گۇلدەرىن» سالامىز.
ول ءۇشىن «ا - ليا پريما» اكۆارەل ءتاسىلىن تاڭدايمىز.
«ا - ليا پريما» - «ءبىر كورگەننەن، بىردەن» دەپ اۋدارىلادى. ياعني اكۆارەلدى ءبىز پاراقتىڭ بەتىنە جۇقالاپ جاقپايمىز، بىردەن بوياۋدى قانىق ەتىپ تۇسىرەمىز.
وقۋشىلارعا مىناداي كەڭەستەر بەرۋگە بولادى:
1. قارىنداش ىزدەرى ءالسىز ءتسىپ، جىڭىشكە بولۋى كەرەك، سەبەبى اكۆارەلدىڭ بەتىنەن كورىنىپ قالۋى مۇمكىن؛
2. «ا - ليا پريما» ءتاسىلىن پايدالانعاندا سۋ مولشەرى كوپ بولماۋ كەرەك. سەبەبى، سۋ كوپ بولسا، سۋرەت «ءجۇزىپ» كەتەدى، ال سۋ وتە از بولسا، «شولدەپ» قالادى.
3. بوياۋدى پاليترادا ەزگەن دۇرىس، پاليترا رەتىندە البم پاراعىن دا پايدالانامىز، ودان اكۆارەل ءتۇسى انىق كورىنەدى.
ۆ) وقۋشىلاردىڭ وزىندىك جۇمىسى.
قۇمىراعا سالىنعان گۇلشوقتارىن نەمەسە ءوز ويىمەن، بالالاردىڭ سۋرەتتەرىنە قاراپ سالادى.
گ) وقۋشىلاردىڭ ارقايسىسىمەن جەكە جۇمىس.
5. ساباقتى قورىتىندىلاۋ كەزەڭى:
ا) گۇلدىڭ ادام ومىرىنە قانداي پايداسى بار؟
/ گۇلدەن يىسسۋلەر جاسايدى، حوش ءيىستى سابىندار، شامپۋندەر، اۋا تازارتقىشتار جاسايدى ت. ب./
ءا) جالپى ادامزات گۇلدىڭ سۇلۋلىعىمەن قاتار كىمدەردى تەڭەگەن؟ / قىزداردى/
ب) «گۇل وسسە جەردىڭ كوركى»- دەمەكشى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ادەمى گۇلدەرى بولىپ وسە بەرىڭدەر!
6. ءۇي تاپسىرماسى جايىندا مالىمەت بەرۋ كەزەڭى:
ا) تاپسىرما: اياقتاۋ
7. باعالاۋ كەزەڭى:
1. سىنىپ جۇمىسىنا باعا بەرۋ؛
2. جەكە وقۋشى جۇمىسىن باعالاۋ.
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى مەدەۋبايەۆا مەرۋەرت
بەينەلەۋ ونەرى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: العاشقى گۇلدەردى سالامىز
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ كەسكىندەمەلىك داعدىسى مەن بىلىكتىلىگىن جەتىلدىرۋ.
دامىتۋشىلىق: اكۆارەلمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ «ا – ليا پريما» ءتاسىلىن ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىك: ءومىر شىندىعىنا ەستەتيكالىق قاتىناسىن قالىپتاستىرۋ. تابيعاتتى قورعاۋعا، ايالاۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ادىستەرى: ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، جيناقتاۋ، كورنەكىلىك.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ءمۇعالىم ءۇشىن: كوكتەم گ ۇلىنىڭ سۋرەتتەرى مەن قۇمىراعا سالىنعان كوكتەمگى گۇلشوعى.
وقۋشىلار ءۇشىن: البوم پاراعى، جاي قارىنداش، وشىرگىش، اكۆارەل، قىلقالام، سۋ قۇتىسى.
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلارعا پسيحولوگيالىق دايىندىق جۇرگىزۋ:
- 14 - ناۋرىز – «كورىسۋ كۇنى». وسى كۇننەن باستاپ «ناۋرىز» مەرەكەسى باستالادى.
شاتتىق شەڭبەرى: اشىق بولسىن كۇنىمىز،
اشىلادى نۇرىمىز.
باي تۇلعالى ومىردە
ايتىلادى جىرىمىز.
ءا) ساباقتىڭ ماقساتى مەن جۇمىس جوسپارىن تۇجىرىمداۋ:
شىركىن، سۋرەت ساباعى،
اۋىلدى ەسكە الادى.
مىڭ قۇبىلتىپ بويايمىن،
تۋىپ وسكەن دالانى.
قىزىل بوياۋ – قىزعالداق.
سارى بوياۋ – سارعالداق.
جاسىل بوياۋ – جايلاۋىم
ىزدەپ بارار ارمانداپ
ماقال - ماتەلدەر:
1. ونەر – ولمەس مۇرا.
2. ونەرلى ەلدەن ونەرلى ونەرلى ۇل - قىز شىعار.
- بۇل ماقال - ماتەلدىڭ ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىزعا قانداي قاتىسى بار؟
- ويتكەنى سۋرەت سالۋ – ونەرگە جاتادى.
- ال، ءبىزدىڭ قازاقتىڭ قانداي دارىندى سۋرەتشىلەرىن بىلەسىڭدەر؟
- ءابىلحان قاستەيەۆ – دارىندى سۋرەتشى، قازاقتىڭ بەينەلەۋ ونەرىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى. ول ءوز تۋىندىلارىندا تۋعان جەرگە دەگەن ماحابباتىن، تۋعان تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعىن شەبەرلىكپەن بەرە بىلگەن.
- ءبىزدىڭ سىنىپتاعى سۋرەتشى وقۋشىلاردى اتاۋ.
II ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى:
ا) سۇراق تاپسىرمالار ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىنىڭ قابىلداۋ دەڭگەيىن انىقتاۋ
ءداستۇرلى ىدىس – اياقتاردى ويۋ - ورنەكتەرمەن بەزەندىرۋ.
- ويۋ - ورنەكتەردىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
- ءسىڭارمۇيىز، ءسىنىقمۇيىز، ءقوسمۇيىز، سىڭاروركەش، قوشقار ءمۇيىز جانە ت. ب.
سالعان جۇمىستارىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا دارىندى وقۋشىلاردى ماداقتاۋ.
- ويۋ - ورنەكتەرگە نازارلارىن اۋدارتىپ، نەلەرگە ۇقسايتىنىن ايتقىزۋ.
(مىڭ بۇرالعان قىزداردىڭ ءبيى، جانۋارلاردىڭ ءمۇيىزى، گۇلدەر ت. ب. )
- يا، كوكتەمنىڭ العاشقى بەلگىسى – گۇلدەر.
ءىى جاڭا ساباقتى وقىپ - ءبىلۋ كەزەڭى:
ا) ساباقتىڭ تاقىرىبىن حابارلاۋ:
- ءقازىر قاي مەزگىل؟
- كوكتەم ەكەنىن قانداي بەلگىلەر ارقىلى بىلەمىز؟
- از كۇننەن كەيىن شوپتەر جەردى جاسىل كىلەمدەي باسىپ، العاشقى كوكتەم گۇلدەر دە شىعادى.
وقۋلىقپەن جۇمىس:
- ءماتىندى تىزبەكتەي وقىتۋ.
- گۇل - ءومىرىمىزدىڭ ءسانى، تابيعاتتىڭ كوركى، ءوزىنىڭ جۇپار ءيىسىن بەرەدى، گۇلدىڭ ەمدىك قاسيەتتەرى بار.
ءا) وقۋشىلاردىڭ تاجىريبەسىن وزەكتەندىرۋ /تىرەك ءبىلىم، جەكە ويلار/
- گۇلدەر قايدا وسەدى؟
- دالاداعى گۇلدەر 2 - گە بولىنەدى:
گۇلدەر
↓
• تابيعي
تابيعاتتا ءوسىپ - ونەدى، كوبەەدى
بايشەشەك، قىزعالداق، جاۋقازىن، باقباق ت. ب.
• مادەني
ادامدار باپتاپ وسىرەدى
(باقتا، ەسىك الدىندا، اللەيالاردا، بولمە گۇلدەرى)
بايشەشەك – ءوزىنىڭ نازىكتىلىگىنە قاراماي كوكتەمدە قار استىنان بوي كوتەرەدى.
جاۋقازىن – گ ۇلىنىڭ وتانى گوللانديا ەلى. وندا كوپتەپ وسىرىلەدى. ول جاقتىڭ اۋا - رايى وتە قولايلى. جاۋقازىننىڭ الەم بويىنشا 200 ءتۇرى بار.
قىزىقتى مالىمەت:
راففلەزيا – جەر بەتىندەگى ەڭ ءىرى گۇل. ول كولدەنەڭىنەن 90 سم - گە جەتەدى. ءبىراق ودان بۇزىلىپ، يىستەنىپ كەتكەن ەتتىڭ ءيىسى شىعادى.
ەرىنگە ۇقساس گۇل – بۇل گۇلدىڭ جاپىراقتارى ەرىنگە ۇقسايدى. ول جاندىكتەردى ءوزىنىڭ كىپ - كىشكەنتاي ءارسىز گۇلىنە جاپىراقتارمەن تارتادى.
سۋرەتپەن جۇمىس:
وقۋلىقتاعى سۋرەتتىڭ اۆتورى ماكسيم ساريان. ول ارميان سۋرەتشىسى. «گۇلدەر ناتيۋرمورتى».
ب) تاقىرىپتىڭ ءماندى بەلگىلەرىن ەستە ساقتاۋ.
نازىك وسىمدىكتەردىڭ ءومىرى وتە قىسقا بولادى. سوعان قاراماستان، ولار بىزگە قانشاما قۋانىش سىيلايدى.
- ال، بۇگىن، «كوكتەمنىڭ العاشقى گۇلدەرىن» سالامىز.
ول ءۇشىن «ا - ليا پريما» اكۆارەل ءتاسىلىن تاڭدايمىز.
«ا - ليا پريما» - «ءبىر كورگەننەن، بىردەن» دەپ اۋدارىلادى. ياعني اكۆارەلدى ءبىز پاراقتىڭ بەتىنە جۇقالاپ جاقپايمىز، بىردەن بوياۋدى قانىق ەتىپ تۇسىرەمىز.
وقۋشىلارعا مىناداي كەڭەستەر بەرۋگە بولادى:
1. قارىنداش ىزدەرى ءالسىز ءتسىپ، جىڭىشكە بولۋى كەرەك، سەبەبى اكۆارەلدىڭ بەتىنەن كورىنىپ قالۋى مۇمكىن؛
2. «ا - ليا پريما» ءتاسىلىن پايدالانعاندا سۋ مولشەرى كوپ بولماۋ كەرەك. سەبەبى، سۋ كوپ بولسا، سۋرەت «ءجۇزىپ» كەتەدى، ال سۋ وتە از بولسا، «شولدەپ» قالادى.
3. بوياۋدى پاليترادا ەزگەن دۇرىس، پاليترا رەتىندە البم پاراعىن دا پايدالانامىز، ودان اكۆارەل ءتۇسى انىق كورىنەدى.
ۆ) وقۋشىلاردىڭ وزىندىك جۇمىسى.
قۇمىراعا سالىنعان گۇلشوقتارىن نەمەسە ءوز ويىمەن، بالالاردىڭ سۋرەتتەرىنە قاراپ سالادى.
گ) وقۋشىلاردىڭ ارقايسىسىمەن جەكە جۇمىس.
5. ساباقتى قورىتىندىلاۋ كەزەڭى:
ا) گۇلدىڭ ادام ومىرىنە قانداي پايداسى بار؟
/ گۇلدەن يىسسۋلەر جاسايدى، حوش ءيىستى سابىندار، شامپۋندەر، اۋا تازارتقىشتار جاسايدى ت. ب./
ءا) جالپى ادامزات گۇلدىڭ سۇلۋلىعىمەن قاتار كىمدەردى تەڭەگەن؟ / قىزداردى/
ب) «گۇل وسسە جەردىڭ كوركى»- دەمەكشى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ادەمى گۇلدەرى بولىپ وسە بەرىڭدەر!
6. ءۇي تاپسىرماسى جايىندا مالىمەت بەرۋ كەزەڭى:
ا) تاپسىرما: اياقتاۋ
7. باعالاۋ كەزەڭى:
1. سىنىپ جۇمىسىنا باعا بەرۋ؛
2. جەكە وقۋشى جۇمىسىن باعالاۋ.
You Might Also Like
