- 23 ءساۋ. 2023 00:00
- 353
“قازاقستان پيونەرى” (“ۇلان”) گازەتى
قانشا جىلدىق تاريحى بار بالالار باسىلىمى “ۇلان” گازەتى دارىندى، ۇشقىر ويلى جاستارعا تاربيە بەرۋدە. گازەتتىڭ تۇڭعىش جارىق كورگەن كۇنى 14 ناۋرىز. بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان بۇل گازەت ەڭ العاش “جاس الاش” گازەتىنىڭ بەتتەرىندە تانىلا باستاعان. ول كەزدەگى باسىلىم اتاۋى “پيونەر” بولدى.
باسىلىم ءار وقىرماننىڭ جۇرەگىنەن ورىن الىپ، ولارعا شىعارماشىل ءارى رۋحاني ورتا قالىپتاستىرا ءبىلدى. گازەتتىڭ قۇرىلۋىنا بەلگىلى جازۋشىلار مەن قوعام قايراتكەرلەرى ب.مايلين، م.اۋەزوۆ، س.مۇقانوۆ، س.سەيفۋللين، ب.سوقپاقبايەۆ، س.ەسوۆا، ءى.جانسۇگىروۆ اتسالىستى.
كەيىننەن گازەت اتاۋى “وكتيابر بالالارى”، “قازاقستان پيونەرى” بولىپ وزگەرتىلدى. ال 1990 جىلدان باستاپ گازەت اتاۋى “قازاقستان پيونەرىنەن” “ۇلان” بولىپ وزگەردى. باسىلىم اتاۋى بەلگىلى ءبىر سەبەپتەرگە بايلانىستى وزگەرىپ وتىرسا دا، ەشقاشان ءوز ماقساتىن ۇمىتقان ەمەس. ءاردايىم بالالاردى جاڭا ايدارلارىمەن تاڭعالدىرىپ ءارى قىزىقتىرىپ وتىردى. گازەتتىڭ العاشقى بەتى الاقاي ايدارىمەن باستالىپ، وندا جاس جەتكىنشەكتەردىڭ جەتىستىكتەرى جاريالانىپ وتىردى. بۇل جاس قالامگەرلەردى شابىتتاندىرىپ تۇردى. “ۇلان” گازەتى زامان تالابىنا ساي ەرەكشە ايدارلارىمەن وقىرمانداردىڭ جۇرەگىن جاۋلاپ كەلەدى.
بۇل – بالالارعا ارنالعان گازەت بولعانىمەن، وتە ءتۇيىندى باسپا ءسوز. ونىڭ ىشىندە مادەنيەت، ونەر، ۇلتتىق جانە حالىقارالىق مەرەكەلەر، كورمەلەر، ەلىمىزدىڭ مادەني شارالارى تالقىعا سالىنادى.
ۇلان گازەتىنىڭ جاس تىلشىلەرى ماقالا جازۋعا ماشىقتانىپ، اۋقىمدى تاقىرىپتاردا قالام تەربەپ ءجۇر. اتاپ ايتار بولسام، ايگەرىم ەسىمحان، اينۇر اڭلاماسوۆا، اياۋلىم ابايەۆا سىندى جاس تىلشىلەر. اياۋلىم ابايەۆانىڭ ماقالاسىن الىپ قاراستىراتىن بولساق، ول ءوز ماقالاسىندا قازاقتان شىققان تۇڭعىش جۋرناليستەر جايىندا ءسوز قوزعاعان. ءجاي جۋرناليست ەمەس، دارىگەر-جۋرناليست اققاعاز دوسجانوۆانىڭ مەديسينا سالاسىندا ءبىلىم الىپ، تەك وسى سالادا جۇمىس جاساپ قانا قويماي، باسپا ءسوز ارقىلى دا حالىقتىڭ كوزىن اشۋعا تالپىنعانىن اشىپ كورسەتەدى. اياۋلىم ابايەۆانىڭ بۇل ماقالاسىنان قازاقتان شىققان تۇڭعىش جۋرناليست قىز ءنازيپا قۇلجانوۆا بولسا، دەنساۋلىق جايىندا جانە ءتۇرلى اۋرۋلار تۋرالى اقپاراتتى ەڭ العاش ۇسىنعان تۇڭعىش دارىگەر-جۋرناليست اققاعاز دوسجانوۆا تۋرالى بىلە الامىز. (18.04.2023)
بۇگىندە ەلدىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەنىپ جۇرگەن “ۇلان” گازەتىنىڭ بالالارعا قىزمەت ەتىپ كەلە جاتقانىنا 90 جىلدان استام ۋاقىت بولدى. بۇل گازەت تەك وقىرماندارىنا اقپارات تاراتىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار جاس قالامگەرلەردىڭ جۋرناليستيكا سالاسىنا دەگەن ماحابباتىنىڭ ويانۋىنا دا سەبەپكەر بولعان. قازىرگى تاڭدا گازەتتىڭ باس رەداكتورى – جادىرا نارماحانوۆانىڭ ارقاسىندا باسىلىم ءوز جۇمىسىن تابىستى جالعاستىرۋدا.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى:
1. اللابەرگەن قىرىقباي، نۇسقاباي ۇلى جارىلقاسىن، ورازاي فايزوللا. قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ تاريحى (1870-2008 جىلدار). /ق. اللابەرگەن، ج. نۇسقاباي ۇلى، ف. ورازايەۆ. – الماتى: ءبىلىم، 2010. – 308 بەت.
بالعابەك قارلىعاش
جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ
1-كۋرس ستۋدەنتى