- 24 ءساۋ. 2023 00:00
- 307
قازاقستان زايىرلى مەملەكەت
الەمدە 113 مەملەكەت ءوزىن زايىرلى ەل دەپ جاريالاعان بولسا، سونىڭ ءبىرى – قازاقستان. كونستيتۋسيانىڭ 1-بابىندا ق ر ءوزىن دەموكراتيالىق، زايىرلى مەملەكەت رەتىندە ورنىقتىراتىنى كورىنىس تاپقان. سونىمەن بىرگە اتا زاڭىمىز ءاربىر ادامنىڭ ءدىني سەنىم بوستاندىعىنا كەپىلدىك بەرەدى جانە كونفەسسيالىق، ەتنيكالىق جانە باسقا دا بەلگىلەرى بويىنشا كەمسىتۋشىلىكتىڭ كەز كەلگەن تۇرىنە تىيىم سالادى. ال جەر بەتىندەگى 75 مەملەكەتتە ءدىن رەسپۋبليكانىڭ رەسمي بولىگى بولىپ تابىلادى.
«زايىرلى» ۇعىمى مەملەكەتتىڭ بارلىق سالالارىندا، سونىڭ ىشىندە ءدىن سالاسىندا دا اشىق، ايقىن ساياسات ۇستاناتىنىن، ازاماتتاردىڭ ار-وجدان بوستاندىعىن قامتاماسىز ەتەتىنىن، ءدىننىڭ مەملەكەت ساياساتىنا ارالاسپايتىنىن بىلدىرەدى. ياعني زايىرلىلىق – دىنسىزدىك نەمەسە ءدىندى تەرىستەۋشىلىك ەمەس، ول – مەملەكەتتىڭ ءدىني ەمەس، قۇقىقتىق قاعيداتتارمەن باسقارىلۋى.
ەلباسىمىز ن.نازاربايەۆ: «زايىرلى مەملەكەت پەن قوعام بۇل – ءبىزدىڭ تاريحي تاڭداۋىمىز. زايىرلى اتەيستىك دەگەندى بىلدىرمەيدى. زايىرلى دەگەنىمىز بۇل – وزىق، تولەرانتتى، اشىق قوعام. ءبىز ءداستۇرلى دىندەرگە قولداۋ كورسەتىپ، كەز كەلگەن ەكسترەميزم ءتۇرىن ۇزىلدى-كەسىلدى مويىندامايمىز» دەپ اتاپ كورسەتتى
«زايىرلى» ءسوزى قازاق تىلىنە «اشىق»، «ايقىن»، «سىرتقى» دەگەن ماعىنالاردى بىلدىرەتىن اراب تىلىندەگى «زاحيري» سوزىنەن ەنگەن. «زايىرلى» ۇعىمى لاتىن تىلىندەگى «laicus» («لايسيزم»)، «saecularis» («سەكۋلياريزاسيا») سوزدەرىمەن ۇندەسەدى. «ساياساتتىڭ دىننەن وقشاۋلانۋى، ونىڭ تابيعي-تاريحي ۇردىسكە اينالۋى» دەگەن ماعىنا بەرەدى.
اۆتور 1 كۋرس ءدىنتانۋ ماماندىعىنىڭ ستۋدەنتى: ماحسۋتوۆا امەليا
جەتەكشى اعا وقىتۋشى: مۇقان نۋرزات