قازاقستاننىڭ اتاقتى سۋرەتشىلەرىنىڭ تۋىندىلارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «قازاقستاننىڭ اتاقتى سۋرەتشىلەرىنىڭ تۋىندىلارى»
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا قازاقتىڭ ايگىلى كەسكىندەمەشىسى، گرافيك - سۋرەتشى ءابىلحان قاستەيەۆتىڭ ءومىربايانى تۋرالى ماعلۇمات جانە «اباي» تاقىرىبىنداعى شىعارمالارىنىڭ كەسكىندەمەلىك تۋىندىسىن اشۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
ساباققا قاجەتتى قۇرال جابدىقتار: قاستەيەۆ تۋرالى مالىمەتتەر، فوتوسۋرەتتەرى. اباي قۇنانبايەۆتىڭ سۋرەت البومى، قارىنداش بوياۋ، ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. جوق بالالاردى بەلگىلەۋ، ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
ءابىلحان قاستەيەۆ (1904 — 1973 جج.) — قازاقتىڭ ايگىلى كەسكىندەمەشىسى، گرافيك - سۋرەتشى، قازاق بەينەلەۋ ونەرىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلاردىڭ ءبىرى. تۋىپ - وسكەن جەرى — الماتى وبلىسىنا قاراستى جاركەنت توڭىرەگى. توپىراق بۇيىرعان جەرى — الماتى قالاسى. ءابىلحان قولونەرگە، ودان سوڭ سۋرەتشىلىك ونەرگە جاستايىنان بەيىم بولعان. اناسى ايعانشا كىلەم، الاشا، باۋ – باسقۇر توقۋعا، سىرماق سىرۋعا، شىم شي جاساۋعا شەبەر ادام بولىپتى. ءابىلحان وسى حالىق ونەرىنە بالا كەزىنەن كوز قانىقتىرىپ، اناسىنا ويۋ - ورنەكتەر سالۋعا كومەكتەسىپ، سۋرەت ونەرىنە قولىن ۇيرەتىپ وسەدى. ەڭبەك جولىن تۇركسىب تەمىر جول قۇرىلىسىندا جۇمىسشى بولىپ باستادى. ماسكەۋدەگى كوركەمسۋرەت ستۋديالارىندا ن. گ. حلۋدوۆ پەن ي. برودسكييدەن ساباق الدى (1929 - 1936).
حالىق ءومىرىنىڭ الۋان كورىنىستەرىن شىنايى بەينەلەگەن مىڭنان استام كوركەم تۋىندىلاردى دۇنيەگە كەلتىرگەن.
ونىڭ العاشقى «تىگىن ۇستىندە»، «مەكتەپكە»، «كوگىلدىر كويلەكتى قىز» ەڭبەكتەرىنەن باستاپ، «تۇركسيب»، «امانگەلدى ساربازدارى»، «كولحوز تويى»، «قالىڭدىق» ت. ب. تۋىندىلارى حالىقتىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەندى. ول «كيىز ءۇيدىڭ ىشكى كورىنىسى»، «قىز جىبەك»، «قىز ۇزاتۋ»، «قوس قۇربى»، «كەلىن ءتۇسىرۋ» ءتارىزدى ۇلتتىق سالت - داستۇرگە ارنالعان كوپتەگەن شىعارمالار سالدى.
«اۆتوپورترەت»، «قارىنداسىمنىڭ پورترەتى» دەپ پورترەت سالۋعا ۇمتىلعان اتاقتى سۋرەتشى كەيىننەن «ا. قۇنانبايەۆ»، «ج. جابايەۆ»، «ش. ءۋاليحانوۆ»، «ا. يمانوۆ»، «ع. مۇراتبايەۆ»، «ك. ازىربايەۆ» پورترەتتەرىن بەينەلەۋ ارقىلى ايگىلى ادامدارىمىزدىڭ وشپەس تۇلعاسىن كەسكىندەدى.
سونىڭ ىشىندە ءبىر عانا اباي تۇلعاسىن بەينەلەۋگە «جاس اباي»، «كيىز ءۇيدىڭ جانىنداعى اباي» ەڭبەكتەرىمەن قاتار كلاسسيك اقىن شىعارمالارىن وقىپ، اسەرلەنۋ نەگىزىندە سالعان سۋرەتتەرى بار جانە وسى سۋرەتتەرگە توقتالا كەتسەك.
«جاس اباي» «كيىز ءۇيدىڭ جانىنداعى اباي»
«كيىز ءۇيدىڭ جانىنداعى اباي» اتتى كەسكىندەمەلىك تۋىندىسى 1938 جىلى اكۆارەل تەحنيكاسىندا ورىندالعان، تۇڭعىش تۋىندىسى. ءالى كاسىبي شەبەرلىگى تولىق قالىپتاسپاعان سۋرەتشىنىڭ بۇل كەزدەگى كەسكىندەمەلىك جۇمىستارىنىڭ باسىم كوپشىلىگى اكۆارەل تەحنيكاسىندا ورىندالىپ، قاراپايىمدىلىعىمەن، تازالىعىمەن، اۆتورلىق كوزقاراستاردىڭ ايقىندىعىمەن ەرەكشەلەنەدى. ۇلى اقىندى قازاقتىڭ كەڭ بايتاق تابيعاتىنىڭ اياسىندا بەينەلەگەن ءا. قاستەيەۆ قورشاعان ورتا مەن قازاق دالاسىنىڭ كەڭدىگى ارقىلى ۇلى اقىن وبرازىن اشۋدىڭ العاشقى قادامدارىن جاسايدى.
1945 جىلى ءابىلحان قاستەيەۆ اباي تاقىرىبىنا قايتا ورالادى. اباي وبرازىن اشۋدا سۋرەتشى ەندى اقىننىڭ شابىت شالقارىنداعى جاستىق شاعىنىڭ تولىق تۇلعالىق پورترەتىن جاساۋ ارقىلى كوركەمدىك شەشىم تابۋ جولدارىن قاراستىرادى.
ساباقتى بەكىتۋ: وقۋشىلار ءبىر بىرىنە سۇراقتار بەرۋ، ءوز وزدەرىن باعالاۋى، ءمۇعالىمنىڭ باعالاۋى
ۇيگە تاپسىرما: كيىز ءۇي سۋرەتىن سالۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا قازاقتىڭ ايگىلى كەسكىندەمەشىسى، گرافيك - سۋرەتشى ءابىلحان قاستەيەۆتىڭ ءومىربايانى تۋرالى ماعلۇمات جانە «اباي» تاقىرىبىنداعى شىعارمالارىنىڭ كەسكىندەمەلىك تۋىندىسىن اشۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
ساباققا قاجەتتى قۇرال جابدىقتار: قاستەيەۆ تۋرالى مالىمەتتەر، فوتوسۋرەتتەرى. اباي قۇنانبايەۆتىڭ سۋرەت البومى، قارىنداش بوياۋ، ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. جوق بالالاردى بەلگىلەۋ، ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
ءابىلحان قاستەيەۆ (1904 — 1973 جج.) — قازاقتىڭ ايگىلى كەسكىندەمەشىسى، گرافيك - سۋرەتشى، قازاق بەينەلەۋ ونەرىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلاردىڭ ءبىرى. تۋىپ - وسكەن جەرى — الماتى وبلىسىنا قاراستى جاركەنت توڭىرەگى. توپىراق بۇيىرعان جەرى — الماتى قالاسى. ءابىلحان قولونەرگە، ودان سوڭ سۋرەتشىلىك ونەرگە جاستايىنان بەيىم بولعان. اناسى ايعانشا كىلەم، الاشا، باۋ – باسقۇر توقۋعا، سىرماق سىرۋعا، شىم شي جاساۋعا شەبەر ادام بولىپتى. ءابىلحان وسى حالىق ونەرىنە بالا كەزىنەن كوز قانىقتىرىپ، اناسىنا ويۋ - ورنەكتەر سالۋعا كومەكتەسىپ، سۋرەت ونەرىنە قولىن ۇيرەتىپ وسەدى. ەڭبەك جولىن تۇركسىب تەمىر جول قۇرىلىسىندا جۇمىسشى بولىپ باستادى. ماسكەۋدەگى كوركەمسۋرەت ستۋديالارىندا ن. گ. حلۋدوۆ پەن ي. برودسكييدەن ساباق الدى (1929 - 1936).
حالىق ءومىرىنىڭ الۋان كورىنىستەرىن شىنايى بەينەلەگەن مىڭنان استام كوركەم تۋىندىلاردى دۇنيەگە كەلتىرگەن.
ونىڭ العاشقى «تىگىن ۇستىندە»، «مەكتەپكە»، «كوگىلدىر كويلەكتى قىز» ەڭبەكتەرىنەن باستاپ، «تۇركسيب»، «امانگەلدى ساربازدارى»، «كولحوز تويى»، «قالىڭدىق» ت. ب. تۋىندىلارى حالىقتىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەندى. ول «كيىز ءۇيدىڭ ىشكى كورىنىسى»، «قىز جىبەك»، «قىز ۇزاتۋ»، «قوس قۇربى»، «كەلىن ءتۇسىرۋ» ءتارىزدى ۇلتتىق سالت - داستۇرگە ارنالعان كوپتەگەن شىعارمالار سالدى.
«اۆتوپورترەت»، «قارىنداسىمنىڭ پورترەتى» دەپ پورترەت سالۋعا ۇمتىلعان اتاقتى سۋرەتشى كەيىننەن «ا. قۇنانبايەۆ»، «ج. جابايەۆ»، «ش. ءۋاليحانوۆ»، «ا. يمانوۆ»، «ع. مۇراتبايەۆ»، «ك. ازىربايەۆ» پورترەتتەرىن بەينەلەۋ ارقىلى ايگىلى ادامدارىمىزدىڭ وشپەس تۇلعاسىن كەسكىندەدى.
سونىڭ ىشىندە ءبىر عانا اباي تۇلعاسىن بەينەلەۋگە «جاس اباي»، «كيىز ءۇيدىڭ جانىنداعى اباي» ەڭبەكتەرىمەن قاتار كلاسسيك اقىن شىعارمالارىن وقىپ، اسەرلەنۋ نەگىزىندە سالعان سۋرەتتەرى بار جانە وسى سۋرەتتەرگە توقتالا كەتسەك.
«جاس اباي» «كيىز ءۇيدىڭ جانىنداعى اباي»
«كيىز ءۇيدىڭ جانىنداعى اباي» اتتى كەسكىندەمەلىك تۋىندىسى 1938 جىلى اكۆارەل تەحنيكاسىندا ورىندالعان، تۇڭعىش تۋىندىسى. ءالى كاسىبي شەبەرلىگى تولىق قالىپتاسپاعان سۋرەتشىنىڭ بۇل كەزدەگى كەسكىندەمەلىك جۇمىستارىنىڭ باسىم كوپشىلىگى اكۆارەل تەحنيكاسىندا ورىندالىپ، قاراپايىمدىلىعىمەن، تازالىعىمەن، اۆتورلىق كوزقاراستاردىڭ ايقىندىعىمەن ەرەكشەلەنەدى. ۇلى اقىندى قازاقتىڭ كەڭ بايتاق تابيعاتىنىڭ اياسىندا بەينەلەگەن ءا. قاستەيەۆ قورشاعان ورتا مەن قازاق دالاسىنىڭ كەڭدىگى ارقىلى ۇلى اقىن وبرازىن اشۋدىڭ العاشقى قادامدارىن جاسايدى.
1945 جىلى ءابىلحان قاستەيەۆ اباي تاقىرىبىنا قايتا ورالادى. اباي وبرازىن اشۋدا سۋرەتشى ەندى اقىننىڭ شابىت شالقارىنداعى جاستىق شاعىنىڭ تولىق تۇلعالىق پورترەتىن جاساۋ ارقىلى كوركەمدىك شەشىم تابۋ جولدارىن قاراستىرادى.
ساباقتى بەكىتۋ: وقۋشىلار ءبىر بىرىنە سۇراقتار بەرۋ، ءوز وزدەرىن باعالاۋى، ءمۇعالىمنىڭ باعالاۋى
ۇيگە تاپسىرما: كيىز ءۇي سۋرەتىن سالۋ
You Might Also Like
