قازاقستاننىڭ جەر بەدەرى
قاراعاندى وبلىسى، نۇرا اۋدانى،
ق. شايمەنوۆ اتىنداعى جوببم
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى جاعالبايلى رايحان وسپان قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستاننىڭ جەر بەدەرى (سلايدىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى: سلايد №1 - 2
بىلىمدىلىگى: قازاقستاننىڭ جەر بەدەرى جايلى مالىمەت بەرۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ءوز بەتتەرىمەن ىزدەنە ءبىلۋ داعدىلارىن دامىتۋ. كارتامەن جۇمىس.
تاربيەلىگى: تۋعان ەلىنىڭ اسەم تابيعاتىن سۇيە بىلۋگە جانە العان بىلىمدەرىن ومىردە قولدانا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سلايد. قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتا.
كونتۋرلى كارتا.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، سۋرەت.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباق.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
تابيعات - ءبىزدىڭ انامىز، سلايد№3
تابيعاتقا بالامىز.
تابيعاتتى قورعايتىن،
ءبىز ادەپتى بالامىز.
جەر بايلىعى كوپ ەكەن،
مەڭگەرۋدى قالايدى.
وسىنىڭ ءبارىن مەڭگەرتەر،
دۇنيەتانۋ ساباعى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
بالالار، مىنا سۋرەتكە قاراڭدار نە كورىپ تۇرسىڭدار؟
تابيعات سۋرەتى.
دۇرىس.
- تابيعات تۋرالى ءبىر - ەكى اۋىز ءسوز ايتايىق. (ءار وقۋشى)
وتە جاقسى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
وتكەن ساباققا شولۋ جاساۋ.
بالالار، وزدەرىن بىلەتىندەي قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جەر كولىمى ۇلان بايتاق.
• ال كىم ايتادى قازاقستان جەر كولەمى جونىنەن دۇنيە ءجۇزى ەلدەرىنىڭ ىشىندە نەشىنشى ورىندا؟
وقۋشىنىڭ جاۋابى:
ول 2 ميلليون 724 مىڭ شارشى كيلومەتر اۋماقتى الىپ جاتقانىن بىلەمىز.
• سلايد№4 - 5
• مىنا، گەوگرافيالىق كارتادان قانداي مەملەكەتتەرمەن شەكارالاس ەكەنىمىزدى كىم كورسەتەدى؟ قىرعىزستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان، جۇڭگو، رەسەي.
قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسىندا قانداي تۇستەر بار؟
كىم بىلگىش؟
• جاسىل ءتۇس – ويپاتتى جازىقتار.
• سارعىش ءتۇس – قىراتتى جازىقتار.
• قوڭىر ءتۇس – تاۋلار.
دۇرىس.
ەندى ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدا ۇشاققا وتىرىپ ساياحاتقا شىعامىز. مىنا ايالدامالارعا توقتايمىز.
جازىقتار. جىرا. تاۋلار.
قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسىنا قاراساق ونىڭ كوپ جەرى جازىق ەكەندىگى بىردەن كوزگە تۇسەدى. كاسپيي مەن ارال تەڭىزدەرىنىڭ ماڭى جانە ەلىمىزدىڭ سولتۇستىك ايماقتارى تەگىس جازىق.
سلايد№6 – 7
جازىق دەپ نەنى ايتادى؟
جازىق دەپ قۇرلىق بەتىنىڭ تەگىس نەمەسە ءسال بەلەستى القاپتارىن ايتادى.
سلايد№8
جازىقتار قانداي جازىقتارعا بولىنەدى؟
جازىقتار تەگىس جانە توبەلى دەپ بولىنەدى.
ءمۇعالىمنىڭ تۇسىندىرمەسى.
تەگىس جازىقتىڭ بەتىندە قىرات نەمەسە ءدوڭ تۇرىندەگى ءىرى بەدەرلەر كەزدەسپەيدى. مۇنداي جازىقپەن جول ءجۇرىپ كەلە جاتقاندا كوز ۇشىنا دەيىن تەپ - تەگىس بولىپ كورىنەدى. ادەتتە بۇرىن تەڭىز نەمەسە كول باسىپ جاتقان جەرلەر سۋ تارتىلعاننان كەيىن وسىنداي تەگىس جازىققا اينالىپ وتىرعان. ونداي جەرلەر فيزيكالىق كارتادا ءبىرىڭعاي جاسىل بوياۋمەن بويالادى.
كونتۋرلى كارتاعا وسى جازىق جەرلەردى تۇسىرەيىك.
مۋزىكا ويناۋ «سارىارقا»
سلايد№9 – 10
رەسپۋبليكامىزدىڭ ورتا تۇسى كارتادا سارعىش جانە قوڭىر تۇسكە بويالعان.
بەتىندە توبە كوپ كەزدەسەتىن جازىقتى توبەلى جازىق دەپ اتايدى. توبە جازىقتىڭ ۇستىندە شوقيىپ وقشاۋ كورىنەدى. ويتكەنى ول ماڭايىنداعى تەگىس جەردەن ونداعان مەتر بيىككە كوتەرىلىپ تۇرادى. كارتادا جاسىل بوياۋدىڭ ۇستىنە سارعىش داقتار ءتۇسىرۋ ارقىلى كورسەتىلەدى.
توبەلەر ءبىر بىرىمەن جالعاسا تۇتاسىپ جاتسا قىرات قۇرايدى. كەيدە ءۇستى تەگىس، ءبىرىڭعاي قىراتتى جەرلەر كەزدەسەدى. ولار ءۇستىرتى جازىقتار. وسى جازىقتىڭ ۇستىندە توبەلەر مەن قىرقالار رەتسىز بىتىراپ جاتادى.
كونتۋرلى كارتاعا وسى جازىق جەرلەردى تۇسىرەيىك.
مۋزىكا ويناۋ«سارىارقا»
شوقى دەگەن نە؟
قاتتى تاۋ جىنىستارىنان تۇراتىندىقتان توبەلەردىڭ باسى ءسۇيىر كەلەدى. ونداي توبەنى شوقى دەپ اتايدى.
• سلايد№13 – 15
ال بالالار كىم ايتادى جىرا نەدەن پايدا بولادى؟
جازىقتاردا جىرالار ءجيى كەزدەسەدى.
جىرا سۋدىڭ جەر بەتىن جىرىپ، تىلىمدەۋىنەن پايدا بولادى. جىرانىڭ سايدان قانداي ايىرماشىلىعى بار؟
ونى سايدان اجىراتا ءبىلۋ كەرەك. سايدىڭ تابانى تەگى، ەكى جاق بەتكەيى تۇيەتايلى كەلەدى. تابانى مەن بەتكەيلەرىندە بۇتا، ءشوپ وسەدى. ال جىرانىڭ ەكى جاق بەتكەيى تىك جار، تابانىندا وسىمدىك وسپەيدى.
جىرا شارۋاشىلىققا وتە زياندى. ول تارامدانىپ ۇلعايا بەرسە، ەگىستىكتىڭ، باۋ باقشانىڭ ورنىن تىلىمدەپ، بۇلدىرەدى. ءۇي جايدى، جولدى بۇزادى. سوندىقتان جەر بەتىنىڭ تىلىمدەلۋىنە، جىرانىڭ ۇلعايۋىنا قارسى كۇرەس جۇرگىزىلەدى. ونىڭ ءوسۋىن توقتاتۋ ءۇشىن باستالعان جەرىنە ۇساق قيىرشىق تاس، كوڭ، قوقىس توگەدى. تۇبىنە شىم تاستالىپ، بۇتا، اعاش وتىرعىزىلادى.
جازىقتار قۇم مەن ساز جىنىستارىنان تۇرادى. جازىقتاردا ەلدى مەكەندەر ورنايدى، ەگىن ەگىلەدى، جول سالىنادى.
سەرگىتۋ مينۋتى مۋزىكا
سلايد№16 – 18
كەلەسى ايالداما تاۋلار:
تاۋ دەگەنىمىز نە؟
جەر بەتىنىڭ ەرەكشە بيىك تۇستارىن تاۋ دەيدى. تاۋلار توبەلەر مەن قىراتتارعا قاراعاندا بيىك بولادى. ولاردىڭ بيىكتىگى بىرنەشە جۇزدەگەن، مىڭداعان مەترگە جەتەدى.
تاۋلار بيىك تاۋلار جانە الاسا تاۋلار بولادى. بيىك تاۋلاردىڭ باسىنان قىسى جازى قار مەن مۇز كەتپەيدى. ولاردى تەرەڭ شاتقالدار تىلىمدەيدى. شاتقالداردىڭ تۇبىندە سارقىراعان تاۋ وزەنى اعىپ جاتادى. بيىك تاۋ بەتكەيىندە قالىڭ ورمان وسەدى.
الاسا تاۋلاردا قار مەن مۇز جاتپايدى. وندا كوبىنەسە بۇتا، شوپتەسىن وسىمدىكتەر وسەدى. الاسا تاۋلار سارىارقادا كوپ.
تاۋلاردىڭ پايداسى:
1. تاۋ – دەم الۋعا قىدىرىپ تىنىعۋعا تاپتىرمايتىن ورىن
2. تاۋداعى جايلاۋدا مال جايىلادى
3. شيپاجايلار: كوكشەتاۋدا، باياناۋىلدا، قارقارالى تاۋلارىندا
4. تاۋ ەتەگىندە ەگىن ەگەدى، جەمىس باعى مەن باقشا ءوسىرىلدى
5. مەدەۋ سپورت كەشەنى، ونداعى سپورت كەشەنى الەمگە ايگىلى
ۇگىلۋ دەگەن نە؟ قاتتى تاۋ جىنىستارى قانداي كۇشتەردىڭ اسەرىنەن بۇزىلادى؟
قاتتى تاۋ جىنىستارىنىڭ بولشەكتەنىپ، ۇساقتالۋىن ۇگىلۋ دەپ اتايدى.
تاۋ جىنىستارىنىڭ بۇزىلۋىنا وسىمدىك تە ءوز ۇلەسىن قوسادى. ءشوپ، بۇتا، بارا بارا اعاش ۇرىقتارىنىڭ وسۋىنە جاعداي تۋادى. ولاردىڭ تامىرلارى جارىقشاققا تەرەڭدەي كىرىپ، جىل سايىن جۋانداي بەرەدى. ءسويتىپ كۇننەن كۇنگە، جىلدار وتكەن سايىن تاۋ جىنىستارى بىرتە بىرتە بۇزىلا بەرەدى.
ۇگىلگەن تاۋ جىنىستارىن ءبىر جەردەن ەكىنشى جەرگە مۇزدىق. اعىن سۋ، جەل تاسىمالدايدى. تاۋ باسىنا جينالعان مۇز مۇزدىق دەپ اتالادى. جاۋعان قار ۇنەمى ءۇستى ۇستىنە قوسىلا بەرەتىندىكتەن مۇزدىقتىڭ كولەمى ۇلعايا تۇسەدى.
كونتۋرلى كارتاعا تاۋلى جەردى بەلگىلەيىك.
سەندەر بەلگىلەگەن شە، ءبىز «سارىارقا» كۇيىن تىڭدايمىز.
ادام ارەكەتىنەن جەر بەتىنىڭ وزگەرۋى.
ادامدار وزەندەردى بوگەپ، سۋ قويمالارىن جاسايدى، ءتۇرلى پايدالى قازبالاردى وندىرەدى. جەر سۋارۋ ءۇشىن كانالدار قازادى. وسىنىڭ ءبارى جەر بەتىنىڭ تابيعي قالپىن بۇزادى. قازاقستاننىڭ كەڭ بايتاق جازىقتارىندا بيىكتىگى 15 - 20 م بولاتىن قولدان ۇيىلگەن توبەنى كەزدەستىرەمىز. ولاردى وبا دەپ اتايدى.
شاحتادان كومىر، تەمىر، ت. ب. كەن قاباتىنا جەتكەنگە دەيىنگى شىققان بوس جىنىستاردىڭ ۇيىندىلەرىن تەرريكوندار دەپ اتايدى تەررا جەر، كون كونۋس قاراعاندى شاحتالارىنىڭ توڭىرەگىندە مۇنداي تەرريكوندار كوپ.
قورىتىندى. رەفلەكسيا
باعالاۋ.
ءۇي تاپسىرماسى: 43 بەت كەستەنى تولتىرۋ، مازمۇنداۋ. سارىارقا
ق. شايمەنوۆ اتىنداعى جوببم
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى جاعالبايلى رايحان وسپان قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستاننىڭ جەر بەدەرى (سلايدىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى: سلايد №1 - 2
بىلىمدىلىگى: قازاقستاننىڭ جەر بەدەرى جايلى مالىمەت بەرۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ءوز بەتتەرىمەن ىزدەنە ءبىلۋ داعدىلارىن دامىتۋ. كارتامەن جۇمىس.
تاربيەلىگى: تۋعان ەلىنىڭ اسەم تابيعاتىن سۇيە بىلۋگە جانە العان بىلىمدەرىن ومىردە قولدانا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سلايد. قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتا.
كونتۋرلى كارتا.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، سۋرەت.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباق.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
تابيعات - ءبىزدىڭ انامىز، سلايد№3
تابيعاتقا بالامىز.
تابيعاتتى قورعايتىن،
ءبىز ادەپتى بالامىز.
جەر بايلىعى كوپ ەكەن،
مەڭگەرۋدى قالايدى.
وسىنىڭ ءبارىن مەڭگەرتەر،
دۇنيەتانۋ ساباعى.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
بالالار، مىنا سۋرەتكە قاراڭدار نە كورىپ تۇرسىڭدار؟
تابيعات سۋرەتى.
دۇرىس.
- تابيعات تۋرالى ءبىر - ەكى اۋىز ءسوز ايتايىق. (ءار وقۋشى)
وتە جاقسى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
وتكەن ساباققا شولۋ جاساۋ.
بالالار، وزدەرىن بىلەتىندەي قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جەر كولىمى ۇلان بايتاق.
• ال كىم ايتادى قازاقستان جەر كولەمى جونىنەن دۇنيە ءجۇزى ەلدەرىنىڭ ىشىندە نەشىنشى ورىندا؟
وقۋشىنىڭ جاۋابى:
ول 2 ميلليون 724 مىڭ شارشى كيلومەتر اۋماقتى الىپ جاتقانىن بىلەمىز.
• سلايد№4 - 5
• مىنا، گەوگرافيالىق كارتادان قانداي مەملەكەتتەرمەن شەكارالاس ەكەنىمىزدى كىم كورسەتەدى؟ قىرعىزستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان، جۇڭگو، رەسەي.
قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسىندا قانداي تۇستەر بار؟
كىم بىلگىش؟
• جاسىل ءتۇس – ويپاتتى جازىقتار.
• سارعىش ءتۇس – قىراتتى جازىقتار.
• قوڭىر ءتۇس – تاۋلار.
دۇرىس.
ەندى ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدا ۇشاققا وتىرىپ ساياحاتقا شىعامىز. مىنا ايالدامالارعا توقتايمىز.
جازىقتار. جىرا. تاۋلار.
قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسىنا قاراساق ونىڭ كوپ جەرى جازىق ەكەندىگى بىردەن كوزگە تۇسەدى. كاسپيي مەن ارال تەڭىزدەرىنىڭ ماڭى جانە ەلىمىزدىڭ سولتۇستىك ايماقتارى تەگىس جازىق.
سلايد№6 – 7
جازىق دەپ نەنى ايتادى؟
جازىق دەپ قۇرلىق بەتىنىڭ تەگىس نەمەسە ءسال بەلەستى القاپتارىن ايتادى.
سلايد№8
جازىقتار قانداي جازىقتارعا بولىنەدى؟
جازىقتار تەگىس جانە توبەلى دەپ بولىنەدى.
ءمۇعالىمنىڭ تۇسىندىرمەسى.
تەگىس جازىقتىڭ بەتىندە قىرات نەمەسە ءدوڭ تۇرىندەگى ءىرى بەدەرلەر كەزدەسپەيدى. مۇنداي جازىقپەن جول ءجۇرىپ كەلە جاتقاندا كوز ۇشىنا دەيىن تەپ - تەگىس بولىپ كورىنەدى. ادەتتە بۇرىن تەڭىز نەمەسە كول باسىپ جاتقان جەرلەر سۋ تارتىلعاننان كەيىن وسىنداي تەگىس جازىققا اينالىپ وتىرعان. ونداي جەرلەر فيزيكالىق كارتادا ءبىرىڭعاي جاسىل بوياۋمەن بويالادى.
كونتۋرلى كارتاعا وسى جازىق جەرلەردى تۇسىرەيىك.
مۋزىكا ويناۋ «سارىارقا»
سلايد№9 – 10
رەسپۋبليكامىزدىڭ ورتا تۇسى كارتادا سارعىش جانە قوڭىر تۇسكە بويالعان.
بەتىندە توبە كوپ كەزدەسەتىن جازىقتى توبەلى جازىق دەپ اتايدى. توبە جازىقتىڭ ۇستىندە شوقيىپ وقشاۋ كورىنەدى. ويتكەنى ول ماڭايىنداعى تەگىس جەردەن ونداعان مەتر بيىككە كوتەرىلىپ تۇرادى. كارتادا جاسىل بوياۋدىڭ ۇستىنە سارعىش داقتار ءتۇسىرۋ ارقىلى كورسەتىلەدى.
توبەلەر ءبىر بىرىمەن جالعاسا تۇتاسىپ جاتسا قىرات قۇرايدى. كەيدە ءۇستى تەگىس، ءبىرىڭعاي قىراتتى جەرلەر كەزدەسەدى. ولار ءۇستىرتى جازىقتار. وسى جازىقتىڭ ۇستىندە توبەلەر مەن قىرقالار رەتسىز بىتىراپ جاتادى.
كونتۋرلى كارتاعا وسى جازىق جەرلەردى تۇسىرەيىك.
مۋزىكا ويناۋ«سارىارقا»
شوقى دەگەن نە؟
قاتتى تاۋ جىنىستارىنان تۇراتىندىقتان توبەلەردىڭ باسى ءسۇيىر كەلەدى. ونداي توبەنى شوقى دەپ اتايدى.
• سلايد№13 – 15
ال بالالار كىم ايتادى جىرا نەدەن پايدا بولادى؟
جازىقتاردا جىرالار ءجيى كەزدەسەدى.
جىرا سۋدىڭ جەر بەتىن جىرىپ، تىلىمدەۋىنەن پايدا بولادى. جىرانىڭ سايدان قانداي ايىرماشىلىعى بار؟
ونى سايدان اجىراتا ءبىلۋ كەرەك. سايدىڭ تابانى تەگى، ەكى جاق بەتكەيى تۇيەتايلى كەلەدى. تابانى مەن بەتكەيلەرىندە بۇتا، ءشوپ وسەدى. ال جىرانىڭ ەكى جاق بەتكەيى تىك جار، تابانىندا وسىمدىك وسپەيدى.
جىرا شارۋاشىلىققا وتە زياندى. ول تارامدانىپ ۇلعايا بەرسە، ەگىستىكتىڭ، باۋ باقشانىڭ ورنىن تىلىمدەپ، بۇلدىرەدى. ءۇي جايدى، جولدى بۇزادى. سوندىقتان جەر بەتىنىڭ تىلىمدەلۋىنە، جىرانىڭ ۇلعايۋىنا قارسى كۇرەس جۇرگىزىلەدى. ونىڭ ءوسۋىن توقتاتۋ ءۇشىن باستالعان جەرىنە ۇساق قيىرشىق تاس، كوڭ، قوقىس توگەدى. تۇبىنە شىم تاستالىپ، بۇتا، اعاش وتىرعىزىلادى.
جازىقتار قۇم مەن ساز جىنىستارىنان تۇرادى. جازىقتاردا ەلدى مەكەندەر ورنايدى، ەگىن ەگىلەدى، جول سالىنادى.
سەرگىتۋ مينۋتى مۋزىكا
سلايد№16 – 18
كەلەسى ايالداما تاۋلار:
تاۋ دەگەنىمىز نە؟
جەر بەتىنىڭ ەرەكشە بيىك تۇستارىن تاۋ دەيدى. تاۋلار توبەلەر مەن قىراتتارعا قاراعاندا بيىك بولادى. ولاردىڭ بيىكتىگى بىرنەشە جۇزدەگەن، مىڭداعان مەترگە جەتەدى.
تاۋلار بيىك تاۋلار جانە الاسا تاۋلار بولادى. بيىك تاۋلاردىڭ باسىنان قىسى جازى قار مەن مۇز كەتپەيدى. ولاردى تەرەڭ شاتقالدار تىلىمدەيدى. شاتقالداردىڭ تۇبىندە سارقىراعان تاۋ وزەنى اعىپ جاتادى. بيىك تاۋ بەتكەيىندە قالىڭ ورمان وسەدى.
الاسا تاۋلاردا قار مەن مۇز جاتپايدى. وندا كوبىنەسە بۇتا، شوپتەسىن وسىمدىكتەر وسەدى. الاسا تاۋلار سارىارقادا كوپ.
تاۋلاردىڭ پايداسى:
1. تاۋ – دەم الۋعا قىدىرىپ تىنىعۋعا تاپتىرمايتىن ورىن
2. تاۋداعى جايلاۋدا مال جايىلادى
3. شيپاجايلار: كوكشەتاۋدا، باياناۋىلدا، قارقارالى تاۋلارىندا
4. تاۋ ەتەگىندە ەگىن ەگەدى، جەمىس باعى مەن باقشا ءوسىرىلدى
5. مەدەۋ سپورت كەشەنى، ونداعى سپورت كەشەنى الەمگە ايگىلى
ۇگىلۋ دەگەن نە؟ قاتتى تاۋ جىنىستارى قانداي كۇشتەردىڭ اسەرىنەن بۇزىلادى؟
قاتتى تاۋ جىنىستارىنىڭ بولشەكتەنىپ، ۇساقتالۋىن ۇگىلۋ دەپ اتايدى.
تاۋ جىنىستارىنىڭ بۇزىلۋىنا وسىمدىك تە ءوز ۇلەسىن قوسادى. ءشوپ، بۇتا، بارا بارا اعاش ۇرىقتارىنىڭ وسۋىنە جاعداي تۋادى. ولاردىڭ تامىرلارى جارىقشاققا تەرەڭدەي كىرىپ، جىل سايىن جۋانداي بەرەدى. ءسويتىپ كۇننەن كۇنگە، جىلدار وتكەن سايىن تاۋ جىنىستارى بىرتە بىرتە بۇزىلا بەرەدى.
ۇگىلگەن تاۋ جىنىستارىن ءبىر جەردەن ەكىنشى جەرگە مۇزدىق. اعىن سۋ، جەل تاسىمالدايدى. تاۋ باسىنا جينالعان مۇز مۇزدىق دەپ اتالادى. جاۋعان قار ۇنەمى ءۇستى ۇستىنە قوسىلا بەرەتىندىكتەن مۇزدىقتىڭ كولەمى ۇلعايا تۇسەدى.
كونتۋرلى كارتاعا تاۋلى جەردى بەلگىلەيىك.
سەندەر بەلگىلەگەن شە، ءبىز «سارىارقا» كۇيىن تىڭدايمىز.
ادام ارەكەتىنەن جەر بەتىنىڭ وزگەرۋى.
ادامدار وزەندەردى بوگەپ، سۋ قويمالارىن جاسايدى، ءتۇرلى پايدالى قازبالاردى وندىرەدى. جەر سۋارۋ ءۇشىن كانالدار قازادى. وسىنىڭ ءبارى جەر بەتىنىڭ تابيعي قالپىن بۇزادى. قازاقستاننىڭ كەڭ بايتاق جازىقتارىندا بيىكتىگى 15 - 20 م بولاتىن قولدان ۇيىلگەن توبەنى كەزدەستىرەمىز. ولاردى وبا دەپ اتايدى.
شاحتادان كومىر، تەمىر، ت. ب. كەن قاباتىنا جەتكەنگە دەيىنگى شىققان بوس جىنىستاردىڭ ۇيىندىلەرىن تەرريكوندار دەپ اتايدى تەررا جەر، كون كونۋس قاراعاندى شاحتالارىنىڭ توڭىرەگىندە مۇنداي تەرريكوندار كوپ.
قورىتىندى. رەفلەكسيا
باعالاۋ.
ءۇي تاپسىرماسى: 43 بەت كەستەنى تولتىرۋ، مازمۇنداۋ. سارىارقا
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
