قازاقستاننىڭ تابيعات زونالارىن قورىتىندىلاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستاننىڭ تابيعات زونالارى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ تابيعات زونالارى تۋرالى العان بىلىمدەرىن قورىتا بەكىتۋ
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، كارتامەن، وقۋلىقپەن جۇمىس جاساي ءبىلۋ، ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، گەوگرافيا پانىنە قىزىعۋشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ؛ جەكە تۇلعانى دامىتۋ، تالداۋ، سالىستىرا ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ەڭبەكسۇيگىشتىككە، تابيعاتتى قورعاي بىلۋگە، جاۋاپكەرشىلىك سەزىمىن قالىپتاستىرۋعا تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: جيناقتاپ قايتالاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ادىستەرى: سۇراق - جاۋاپ، كەستەمەن جۇمىس، كەسكىن كارتامەنن جۇمىس، تەست، ءسوزجۇمباق شەشۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى: قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسى، اتلاس، وقۋلىق، جانۋارلاردىڭ سۋرەتتەرى، ۇلەستىرمەلى ماتەريالدار، ەلەكتروندىق تاقتا
ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. بوي سەرگىتۋ
ءىىى. تابيعات زونالارىنا سيپاتتاما
ءىۇ. اداسقان جانۋارلار
ءۇ. وي قوزعاۋ
ءۇى. سەن ماعان - مەن ساعان
ءۇىى. كوپ وقىساڭ كوپ بىلەسىڭ
ءۇىىى. ءسوزجۇمباق شەشۋ
ءىح. بەكىتۋ
ساباقتىڭ بارىسى
ءى. كەزەڭ. بوي سەرگىتۋ ءى توپتىڭ سۇراقتارى:
1. باتىس ءسىبىر جازىعى مەن جالپى سىرت قىراتىنىڭ از عانا بولىگىن الىپ جاتقان تابيعات زوناسى؟
2. ورماندى دالانىڭ ءىرى وزەندەرى؟
3. ءشولدىڭ كليماتى؟
4. ءشولدىڭ وسىمدىكتەرى؟
5. دالا زوناسىنىڭ توپىراعى؟
6. شولەيت زوناسىنىڭ جاۋىن - شاشىن مولشەرى؟
7. ءشول زوناسىنىڭ قۇمدارىنىڭ پايدا بولۋ سەبەبى؟
8. قازاقستاننىڭ «قىزىل كىتابىنا» ەنگىزىلگەن ءشولدىڭ وسىمدىگى؟
9. ورماندى دالا مەن دالا زوناسىندا قانداي جانۋرلار مەكەندەيدى؟
10. ءشول زوناسىنىڭ وزەندەرى؟
ءىى توپتىڭ سۇراقتارى:
1. تاستاق نەمەسە تاستى شولدەر ەلىمىزدىڭ قاي جەرىندە كەزدەسەدى؟
2. توعاي دەگەنىمىز نە؟
3. شولدە قۇستاردىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
4. شولەيتتىڭ كليماتى؟
5. ورماندى دالانىڭ جەر بەدەرى؟
6. باتىس ءسىبىر جازىعىنىڭ ورماندارى؟
7. كاسپيي تەڭىزىنەن تارباعاتاي تاۋىنا دەيىنگى زونا؟
8. ەلىمىزدىڭ 44% الىپ جاتقان زونا؟
9. جالپى سىرت قىراتىنىڭ ورماندارى؟
10. شولەيت زوناسىنداعى شارۋاشىلىقتىڭ ءتۇرى؟
ءىى كەزەڭ: تابيعات زونالارىنا سيپاتتاما
مىنا سيپاتتاما بويىنشا قانداي تابيعات زونا ەكەنىن تاپ
1 توپقا:
ارقانىڭ بەتپاق دەگەن دالاسى بار،
بەتپاق ءشول، ويلى - قىرلى پاناسى بار.
سول شولدە ەل جوق، كۇن جوق ءوسىپ - ونگەن.
جاندىكتىڭ كيىك دەگەن بالاسى بار.
بەتپاقتا قىسى - جازى ەل بولمايدى،
ەل - جايلاۋ، وزەن ياعني كول بولمايدى.
بۇتاسى قي بولادى، قارا جۋسان
كوگارا بەتەگەلى بەل بولمايدى.
س. سەيفۋلليننىڭ “ اقساق كيىك” پوەماسىنان الىنعان ولەڭ شۋماعى قانداي تابيعات زوناسى تۋرالى
ايتىلعان؟
2 توپقا:
وقجەتپەس وقشىرايىپ ورلەپ كەتكەن،
كەۋدەنى كەرىپ كوككە سەرمەپ كەتكەن.
قيا - قۇز، جوقپار ساراي، بۋرا تاستار،
تارتىپپەن كولدى اينالا ساندەپ شوككەن
ءى. جانسۇگىروۆتىڭ پوەماسىنان الىنعان ولەڭدە قاي جەر تۋرالى ايتىلعان؟
ءىىى. كەزەڭ. اداسقان جانۋارلار
ءىۇ. وي تولعانىس. سەمانتيكالىق كارتا ستراتەگياسى.
ءۇ كەزەڭ: سەن ماعان - مەن ساعان
(توپتار ءبىر - بىرىنە سۇراقتار قويادى)
ءۇى كەزەڭ: كوپ وقىساڭ، كوپ بىلەسىڭ
1 توپ ورماندى دالا، دالا زونالارىن
2 توپ شولەيت جانە ءشول زونالارىن قورعايدى
ءۇىى. ءسوزجۇمباق شەشۋ
كولدەڭىنەن:
1. ورماندى دالا زوناسىنىڭ اعاشى
2. قازاقستاننىڭ 27 پايىزىن الىپ جاتقان تابيعات زوناسى
3. دالانىڭ وسىمدىگى
4. ورماندى دالاعا جەرسىندىرىلگەن جانۋار
5. سالماعى 16 كگ دەيىن جەتەتىن قۇس
6. شولەيتتىڭ وزەنى
7. دالا مەن ءشولدىڭ اراسىنداعى زونا
8. ءشول زوناسىنداعى وزەن اڭعارلارىنداعى بۇتالار
9. ورماندى دالا زوناسىنا سولتۇستىكتەن قونىس اۋدارعان جانۋار
تىگىنەن: 1. ءبىزدىڭ مەملەكەت
بەكىتۋ تەست سىناعى.
1. توپىراقتىڭ سۋ جانە جەل ارەكەتىنەن بۇزىلۋى:
ا) مەليوراسيا
ۆ) قۇنارلىعى
س) ەروزيا
د) دەنۋداسيا
ە) كەپتىرۋ
2. توپىراقتىڭ قۇنارلى قاباتى نەنى دەپ اتايدى؟
ا) سازدى قاباتتى
ۆ) اۋىسپالى قابات
س) قاراشىرىكتى قابات
د) قۇمدى قابات
ە) قۇمداۋىتتى قابات
3. قازاقستاننىڭ سولتۇستىگىندە ورنالاسقان ورماندى دالا زوناسىنىڭ توپىراعى
ا) سۇر توپىراق
ۆ) قارا توپىراق
س) سورتاڭ توپىراق
د) قوڭىر - سۇر توپىراق
ە) سارعىلت توپىراق
4. توپىراق دەپ... ايتامىز.
ا) جەردىڭ بەتكى، جۇقا قۇنارلى قاباتىن
ۆ) باتپاقتى
س) قۇمدى
د) تىڭايتقىشتى
ە) شاڭ – توزاڭدى
5. قازاقستاننىڭ دالا زوناسىنىڭ جىلدىق جاۋىن - شاشىن مولشەرى (مم):
A) 300 - 450
B) 220 - 310
C) 100 - 250
D) 100 - 370
E) 150 - 310
6. قازاقستاننىڭ قىزىل كىتابىنا ەنگىزىلگەن ءشول زوناسىنىڭ وسىمدىگى:
A) جۇزگىن
B) دەرمەنە جۋسانى
C) قۇم قاراعانى
D) بۇيىرعىن
E) سەلەۋ
7. ءشول زوناسىنداعى وزەن اڭعارلارىندا ءار ءتۇرلى وسىمدىكتەردەن قۇرالعان قالىڭ بۇتالار:
A) تاستى ءشول
B) قۇمدى ءشول
C) تاقىر
D) توعاي
E) نۋ ورمان
8. ورماندى دالا زوناسىندا وسەتىن اعاشتار
ا) بال قاراعاي، شىرشا
ۆ) سەكسەۋىل، جىڭعىل
س) قايىڭ، كوكتەرەك
D) شىرشا، قاراعاي
ە) ماي قاراعاي، توبىلعى
9. قازاقستان اۋماعىنىڭ % دالا زوناسى الىپ جاتىر
ا) 26
ۆ) 27
س) 28
D) 29
ە) 30
10. شولەيت زوناسىنىڭ نەگىزگى توپىراعى
ا) قارا توپىراق
ۆ) قىزىل قوڭىر
س) قوڭىر
D) اشىق قارا قوڭىر
ە) قىزعىلت
دۇرىس جاۋابى
1. س
2. س
3. ۆ
4. ا
5. ۆ
6. ۆ
7. د
8. س
9. ۆ
10. د
ۇيگە تاپسىرما: 38، 39 پاراگراف وقۋ.
ساراماندىق جۇمىس №8 كەسكىن كارتاعا زونالاردىڭ شەكاراسىن سىزىپ، بويا. وقۋلىقتىڭ 168 بەتتەگى ءبىر تابيعات زوناسىنا جوسپار بويىنشا سيپاتتاما بەر.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ تابيعات زونالارى تۋرالى العان بىلىمدەرىن قورىتا بەكىتۋ
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، كارتامەن، وقۋلىقپەن جۇمىس جاساي ءبىلۋ، ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، گەوگرافيا پانىنە قىزىعۋشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ؛ جەكە تۇلعانى دامىتۋ، تالداۋ، سالىستىرا ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ەڭبەكسۇيگىشتىككە، تابيعاتتى قورعاي بىلۋگە، جاۋاپكەرشىلىك سەزىمىن قالىپتاستىرۋعا تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: جيناقتاپ قايتالاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ادىستەرى: سۇراق - جاۋاپ، كەستەمەن جۇمىس، كەسكىن كارتامەنن جۇمىس، تەست، ءسوزجۇمباق شەشۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى: قازاقستاننىڭ فيزيكالىق كارتاسى، اتلاس، وقۋلىق، جانۋارلاردىڭ سۋرەتتەرى، ۇلەستىرمەلى ماتەريالدار، ەلەكتروندىق تاقتا
ساباقتىڭ جوسپارى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. بوي سەرگىتۋ
ءىىى. تابيعات زونالارىنا سيپاتتاما
ءىۇ. اداسقان جانۋارلار
ءۇ. وي قوزعاۋ
ءۇى. سەن ماعان - مەن ساعان
ءۇىى. كوپ وقىساڭ كوپ بىلەسىڭ
ءۇىىى. ءسوزجۇمباق شەشۋ
ءىح. بەكىتۋ
ساباقتىڭ بارىسى
ءى. كەزەڭ. بوي سەرگىتۋ ءى توپتىڭ سۇراقتارى:
1. باتىس ءسىبىر جازىعى مەن جالپى سىرت قىراتىنىڭ از عانا بولىگىن الىپ جاتقان تابيعات زوناسى؟
2. ورماندى دالانىڭ ءىرى وزەندەرى؟
3. ءشولدىڭ كليماتى؟
4. ءشولدىڭ وسىمدىكتەرى؟
5. دالا زوناسىنىڭ توپىراعى؟
6. شولەيت زوناسىنىڭ جاۋىن - شاشىن مولشەرى؟
7. ءشول زوناسىنىڭ قۇمدارىنىڭ پايدا بولۋ سەبەبى؟
8. قازاقستاننىڭ «قىزىل كىتابىنا» ەنگىزىلگەن ءشولدىڭ وسىمدىگى؟
9. ورماندى دالا مەن دالا زوناسىندا قانداي جانۋرلار مەكەندەيدى؟
10. ءشول زوناسىنىڭ وزەندەرى؟
ءىى توپتىڭ سۇراقتارى:
1. تاستاق نەمەسە تاستى شولدەر ەلىمىزدىڭ قاي جەرىندە كەزدەسەدى؟
2. توعاي دەگەنىمىز نە؟
3. شولدە قۇستاردىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
4. شولەيتتىڭ كليماتى؟
5. ورماندى دالانىڭ جەر بەدەرى؟
6. باتىس ءسىبىر جازىعىنىڭ ورماندارى؟
7. كاسپيي تەڭىزىنەن تارباعاتاي تاۋىنا دەيىنگى زونا؟
8. ەلىمىزدىڭ 44% الىپ جاتقان زونا؟
9. جالپى سىرت قىراتىنىڭ ورماندارى؟
10. شولەيت زوناسىنداعى شارۋاشىلىقتىڭ ءتۇرى؟
ءىى كەزەڭ: تابيعات زونالارىنا سيپاتتاما
مىنا سيپاتتاما بويىنشا قانداي تابيعات زونا ەكەنىن تاپ
1 توپقا:
ارقانىڭ بەتپاق دەگەن دالاسى بار،
بەتپاق ءشول، ويلى - قىرلى پاناسى بار.
سول شولدە ەل جوق، كۇن جوق ءوسىپ - ونگەن.
جاندىكتىڭ كيىك دەگەن بالاسى بار.
بەتپاقتا قىسى - جازى ەل بولمايدى،
ەل - جايلاۋ، وزەن ياعني كول بولمايدى.
بۇتاسى قي بولادى، قارا جۋسان
كوگارا بەتەگەلى بەل بولمايدى.
س. سەيفۋلليننىڭ “ اقساق كيىك” پوەماسىنان الىنعان ولەڭ شۋماعى قانداي تابيعات زوناسى تۋرالى
ايتىلعان؟
2 توپقا:
وقجەتپەس وقشىرايىپ ورلەپ كەتكەن،
كەۋدەنى كەرىپ كوككە سەرمەپ كەتكەن.
قيا - قۇز، جوقپار ساراي، بۋرا تاستار،
تارتىپپەن كولدى اينالا ساندەپ شوككەن
ءى. جانسۇگىروۆتىڭ پوەماسىنان الىنعان ولەڭدە قاي جەر تۋرالى ايتىلعان؟
ءىىى. كەزەڭ. اداسقان جانۋارلار
ءىۇ. وي تولعانىس. سەمانتيكالىق كارتا ستراتەگياسى.
ءۇ كەزەڭ: سەن ماعان - مەن ساعان
(توپتار ءبىر - بىرىنە سۇراقتار قويادى)
ءۇى كەزەڭ: كوپ وقىساڭ، كوپ بىلەسىڭ
1 توپ ورماندى دالا، دالا زونالارىن
2 توپ شولەيت جانە ءشول زونالارىن قورعايدى
ءۇىى. ءسوزجۇمباق شەشۋ
كولدەڭىنەن:
1. ورماندى دالا زوناسىنىڭ اعاشى
2. قازاقستاننىڭ 27 پايىزىن الىپ جاتقان تابيعات زوناسى
3. دالانىڭ وسىمدىگى
4. ورماندى دالاعا جەرسىندىرىلگەن جانۋار
5. سالماعى 16 كگ دەيىن جەتەتىن قۇس
6. شولەيتتىڭ وزەنى
7. دالا مەن ءشولدىڭ اراسىنداعى زونا
8. ءشول زوناسىنداعى وزەن اڭعارلارىنداعى بۇتالار
9. ورماندى دالا زوناسىنا سولتۇستىكتەن قونىس اۋدارعان جانۋار
تىگىنەن: 1. ءبىزدىڭ مەملەكەت
بەكىتۋ تەست سىناعى.
1. توپىراقتىڭ سۋ جانە جەل ارەكەتىنەن بۇزىلۋى:
ا) مەليوراسيا
ۆ) قۇنارلىعى
س) ەروزيا
د) دەنۋداسيا
ە) كەپتىرۋ
2. توپىراقتىڭ قۇنارلى قاباتى نەنى دەپ اتايدى؟
ا) سازدى قاباتتى
ۆ) اۋىسپالى قابات
س) قاراشىرىكتى قابات
د) قۇمدى قابات
ە) قۇمداۋىتتى قابات
3. قازاقستاننىڭ سولتۇستىگىندە ورنالاسقان ورماندى دالا زوناسىنىڭ توپىراعى
ا) سۇر توپىراق
ۆ) قارا توپىراق
س) سورتاڭ توپىراق
د) قوڭىر - سۇر توپىراق
ە) سارعىلت توپىراق
4. توپىراق دەپ... ايتامىز.
ا) جەردىڭ بەتكى، جۇقا قۇنارلى قاباتىن
ۆ) باتپاقتى
س) قۇمدى
د) تىڭايتقىشتى
ە) شاڭ – توزاڭدى
5. قازاقستاننىڭ دالا زوناسىنىڭ جىلدىق جاۋىن - شاشىن مولشەرى (مم):
A) 300 - 450
B) 220 - 310
C) 100 - 250
D) 100 - 370
E) 150 - 310
6. قازاقستاننىڭ قىزىل كىتابىنا ەنگىزىلگەن ءشول زوناسىنىڭ وسىمدىگى:
A) جۇزگىن
B) دەرمەنە جۋسانى
C) قۇم قاراعانى
D) بۇيىرعىن
E) سەلەۋ
7. ءشول زوناسىنداعى وزەن اڭعارلارىندا ءار ءتۇرلى وسىمدىكتەردەن قۇرالعان قالىڭ بۇتالار:
A) تاستى ءشول
B) قۇمدى ءشول
C) تاقىر
D) توعاي
E) نۋ ورمان
8. ورماندى دالا زوناسىندا وسەتىن اعاشتار
ا) بال قاراعاي، شىرشا
ۆ) سەكسەۋىل، جىڭعىل
س) قايىڭ، كوكتەرەك
D) شىرشا، قاراعاي
ە) ماي قاراعاي، توبىلعى
9. قازاقستان اۋماعىنىڭ % دالا زوناسى الىپ جاتىر
ا) 26
ۆ) 27
س) 28
D) 29
ە) 30
10. شولەيت زوناسىنىڭ نەگىزگى توپىراعى
ا) قارا توپىراق
ۆ) قىزىل قوڭىر
س) قوڭىر
D) اشىق قارا قوڭىر
ە) قىزعىلت
دۇرىس جاۋابى
1. س
2. س
3. ۆ
4. ا
5. ۆ
6. ۆ
7. د
8. س
9. ۆ
10. د
ۇيگە تاپسىرما: 38، 39 پاراگراف وقۋ.
ساراماندىق جۇمىس №8 كەسكىن كارتاعا زونالاردىڭ شەكاراسىن سىزىپ، بويا. وقۋلىقتىڭ 168 بەتتەگى ءبىر تابيعات زوناسىنا جوسپار بويىنشا سيپاتتاما بەر.
You Might Also Like
