- 19 جەل. 2021 00:00
- 383
قىلقان جاپىراقتاردىڭ بۇتاقتا ۇزاق ساقتالۋىنىڭ سىرى نەدە؟
قاراعاي، شىرشا، سامىرسىن، ارشالاردىڭ جاپىراقتارى بۇتاعىندا تۇسپەي 3 جىلدان 10 جىلعا ءدويىن ساقتالادى. سولاي دەسەك تە، جاپىراقتارى مۇلدەم تۇسپەيدى — دەۋ دۇرىس ەمەس. سەبەبى جىل سايىن بىردى-ەكىلى جاپىراقتارى ءتۇسىپ، ونىڭ ورنىن جاس جاپىراقتارى الماستىرىپ تۇرادى. تەرەك، قايىڭ جانە ت.ب اعاشتار جاپىراقتارىن جىلدا تۇگەل تۇسىرەتىندىكتەن سىيديىپ بۇتاقتارى عانا قالادى. قىلقان جاپىراقتار تۇگەل تۇسپەي كەزەكتەسىپ تۇسەتىندىكتەن ماڭگى جاسىل بولىپ تۇرادى. بۇعان قاراعايلى شىرشالى ورمانداردى ارالاعاندا ءار اعاشتىڭ تۇبىندە ءۇيىلىپ جاتقان قۋراعان ينە ءتارىزدى جاپىراقتاردىڭ بولۋى دالەل.
قىلقان جاپىراقتىلاردىڭ ىشىندە جاپىراقتارىن جىلدا تۇسىرەتىن تۇرلەرى دە كەزدەسەدى. وعان بالقاراعاي (ليستۆەننيسا) جاتادى.
اشىق تۇقىمدىلاردىڭ جاپىراقتارى «قىلقان» جانە «قابىرشاق» ءدال اتالادى. كولدەنەڭىنەن قاراعاندا جاپىراعىنىڭ ۇزىندىعى الدەقايدا ۇزىن ينە ءتارىزدى جىڭىشكە بولسا، ونى قىلقان جاپىراق دەيدى. قىلقان جاپىراق جاسىل ءتۇستى، وركەنگە بىر-بىردەن، 2-دەن، ودان دا كوپ بولىل توپتانىپ ورنالاسادى. قىلقان جاپىراقتان باسقا قوڭىر ءتۇستى قابىرشاقتى جاپىراقتارى دا بولادى. قابىرشاق جاپىراقتارى ۇزارعان وركەنىندە ورنالاسادى. ول قورعانىشتىق قىزمەت اتقارادى. قىلقان جاپىراقتارىڭدا فوتوسينتەز رەاكسياسىنىڭ ناتيجەسىندە ورگانيكالىق زات تۇزىلەدى. قاراعاي، شىرشا، سامىرسىن، ارشا جانە ت.ب. وسىمدىكتەر قىسى-جازى جاسىل ءتۇستى بولعاندىقتان «ماڭگى جاسىل» وسىمدىكتەرگە جاتادى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
ارشا