InfoHub Logo

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى
فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتى
ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسى
ءدىنتانۋ ماماندىعى 4-كۋرس بايتۇرعان ءى.ا.
جەتەكشى: قازۇۋ اعا وقىتۋشىسى تۋنگاتوۆا ۇ.ا.

قىرعىزستانداعى ءدىنتانۋ ءپانى ەلدىڭ مادەني جانە ءبىلىم بەرۋ ساياساتىنىڭ ماڭىزدى اسپەكتىسى بولىپ تابىلادى. سوڭعى جىلدارى قىرعىزستاندا ءار ءتۇرلى ءدىني قاۋىمداستىقتار اراسىنداعى تولەرانتتىلىقتىلىقتى دامىتۋعا اسا قاتتى نازار اۋدارۋدا. سونداي-اق ءدىن بوستاندىعىن قورعاۋ ساياساتى ىسكە اسىرىلۋدا. ءدىنتانۋلىق ءبىلىم قوعامداعى قۇندىلىقتاردى، ەتيكا مەن مورالدى قالىپتاستىرۋدا دا ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن اتاپ وتكەن ءجون. قىرعىزستانداعى كوپتەگەن مەكتەپتەر مەن وقۋ ورىندارى وقۋشىلاردىڭ جالپى مادەني ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا جالپى ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ بولىگى رەتىندە ءدىني اسپەكتىلەردى زەرتتەۋگە دە نازار اۋدارادى.دەگەنمەن، قازىرگى دامىپ كەلە جاتقان قوعام كونتەكستىندە بارلىق ازاماتتاردىڭ ءدىني سەنىمدەرىنە قاراماستان، ءدىني جانە زايىرلى ءبىلىم اراجىگىن اجىراتىپ الۋ كەرەك. قىرعىزستانداعى ءدىني ءبىلىم تۋرالى زەرتتەۋلەر مەن پىكىرتالاستار ءدىني بوستاندىق، ءارتۇرلى دىندەردى ءوزارا قۇرمەتتەۋ جانە ەلدەگى مادەني جانە ءدىني ارتۇرلىلىكتى كورسەتەتىن ساپالى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ازىرلەۋ سياقتى ماڭىزدى اسپەكتىلەرگە نازار اۋدارۋى مۇمكىن. قازىرگى تاڭدا قىرعىزستانداعى ءدىني ءبىلىم مەملەكەتتىڭ ەرەكشە باقىلاۋىندا. ەلدە ءدىنتانۋ ءپانىن عىلىم رەتىندە زەرتتەۋگە باعىتتالعان مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى بار. بۇل جۇيە ءدىني نانىمداردى اشىق ۋاعىزداۋدى جانە تاراتۋدى مەملەكەتتىك دەڭگەيدە باقىلاۋعا جانە رەتتەۋگە كومەك بەرەدى. سونىمەن قاتار قىرعىزستان كوپۇلتتىمەملەكەت جانە سول سەبەبتى ءدىننىڭ ءبىلىم بەرۋدەگى ءرولىن ۇلتتىق قۇندىلىقتارمەن تەڭەستىرۋگە تىرىسادى. مەملەكەت ءدىنتانۋ ءپانىن مادەني جانە رۋحاني ءبىلىم بەرۋدىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە زەرتتەۋدى ۇسىنادى. وسىلايشا، قىرعىزستانداعى ءدىنتانۋلىقبىلىم جالپىۇلتتىق جانە مەملەكەتتىك مۇددەلەردى ەسكەرە وتىرىپ، ازاماتتاردىڭ رۋحاني دامۋىنا كومەك كورسەتە الادى.

قىرعىزستانداعى ءدىنتانۋلىق ءبىلىم ەلدىڭمادەنيەتىننىڭ ماڭىزدى بولىگى بولىپ تابىلادى. بۇل تاقىرىپتاردا كوپتەگەن اسپەكتىلەر بار، مىسالى ءدىنتانۋ تاريحى، ونىڭ قازىرگى ءقوعامداعىرولى، دۇنيەتانىم مەن مادەني ءداستۇردىڭ دىندەگىورنى. تاريحي تۇرعىدان قىرعىزستان يسلام، بۋدديزم، حريستياندىق جانە شامانيزم ءسياقتىارتۇرلى ءدىني داستۇرلەر توعىسقان جەر بولدى. ءدىنتانۋلىق ءبىلىم وسى داستۇرلەردى تەرەڭىرەك زەرتتەۋگە كومەك بەرەدى. قازىرگى ءقىرعىزستانداعىدىنتانۋلىق ءبىلىم تولەرانتتىلىقتىلىقتىنىعايتۋعا كومەك بەرە الادى. وسىعان ءبايلانىستىدىني داستۇرلەردى، ولاردىڭ تاريحىن، ءدىني سانا مەن تاجىريبەلەرىن زەرتتەۋ ماڭىزدى بولىپ ەسەپتەلەدى.

قورىتا كەلگەندە قىرعىزستانداعى ءدىنتانۋلىقبىلىم بەرۋ تاقىرىبىن الەۋمەتتانۋشىلار دا، پەداگوگتار دا زەرتتەۋگە قىزىعۋشىلىق تۋدىرادى. ونىڭ مادەني مۇرانى ساقتاۋعا جانە  دىنارالىقديالوگتى دامىتۋعا جانە تولەرانتتى قوعامدىقالىپتاستىرۋعا ۇلكەن كومەك بەرە الاتىندىلىعىە ۇمىتپاۋىمىز كەرەك.

---