قىسىم جانە اتموسفەرالىق قىسىم
7 سىنىپ
ءى تاقىرىبى:
«قىسىم جانە اتموسفەرالىق قىسىم» تاراۋىنا جالپىلاما جۇيەلەۋ ساباعى
ءىى. ماقساتى:
ا) بىلىمدىك: قايتالاۋ جانە وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، وز-وزىنە باعا بەرۋگە، ءوز جەتىستىكتەرىن سەزىنۋگە، ءالسىز جاقتارىنا سىن كوزبەن قاراۋعا ۇيرەتۋ.
ب) دامىتۋشىلىق: وسى تاراۋدا نەنى ءبىلدى،قانداي شامالارمەن تانىستى، العان بىلىمدەرىن ەستە ساقتاۋ ماقساتىندا وقۋشىلاردىڭ ءوي-ورىسىن كەڭەيتىپ، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
ءا) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى تەز ويلاۋعا، تەز ەسەپتەۋگە، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ؛
ءىىى. ءتۇرى: پراكتيكالىق ساباق
تەحنولوگيا: مودۋلدىك وقىتۋ تەحنولوگياسى.
V.كورنەكىلىگى:
ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، تاراتپا ماتەريالدار، ءقۇپياسوز.
V.ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
قازاقستان بارىسى -2011
ازيالىق قىسقى وليمپيادا نىشانى.
العىر
سۇلۋ
قايراتتى
شاپشاڭ
كۇشتى
يىلگىش
قايسار
ءىى.تەوريالىق بىلىمدەرىن جيناقتاۋ.
1.توپتاستىرۋ «قىسىم»
“ىزدەنگەن جەتەر مۇراتقا”
سەندەرگە قىسىمنىڭ نەگىزگى فورمۋلاسىنىڭ قۇرامى بەلگىلى مە؟
2.فورمۋلا
P=F/S، P= ؛
3.سۇراقتار.
1.ماتانى ۇشى دوعال ينەگە قاراعاندا، ۇشكىر ينەمەن تەسۋ قيىن.
2.كۇش تۇسكەن بەتتىڭ اۋدانىنا تاۋەلدى بولادى.
3.قىسىم كۇشپەن اۋداننىڭ كوبەيتىندىسىنە تەڭ.
4.قىسىمنىڭ ولشەم بىرلىگى فرانسۋز فيزيگىنىڭ قۇرمەتىمەن اتالعان.
5. قىسىمنىڭ ولشەم بىرلىگى جوق.
6.جەردىڭ بەتىنىڭ اۋا قابىعى - اتموسفەرا.
7.بارلىق بيىكتىكتە اۋا قۇرامى وزگەرمەي قالادى.
8.جەر بەتىنە جانە بارلىق دەنەلەرگە اتموسفەرالىق قىسىم تۇسەدى.
9.ايدا اتموسفەرا بولادى.
10.اتموسفەرالىق قىسىمدى ولشەۋگە ارنالعان قۇرال بارومەتر.
ءىىى. ەسەپ شىعارۋ.
1. 2 ەسەپ تاقتاعا
وقۋ ينەمەن قۇدىق قازعانداي”
1.سىپايى ءپىلدىڭ ماسساسى 6 ت، اياعىنىڭ تابان اۋدانى 0،1 م2. قىسىمىن ەسەپتە.
2. جۇم-3 ماشينانىڭ ماسساسى 18700 كگ، ال تابان اۋدانى 6 م2. قىسىمىن ەسەپتە.
2. «جارتىڭدى تاپ»
“ءوز جارتىڭدى تاپ”
ءمۇعالىم جۇپ كارتوچكالارعا ەسەپتەر دايىندايدى.بىرەۋىندە ەسەپتىڭ بەرىلگەن بولادى، ەكىنشىسىندە ەسەپتىڭ جاۋابى بولادى.ءبىر سۇراق پەن ونىڭ جاۋابىنا ارنالعان كارتوچكالاردىڭ بىردەي بولادى.
3. «شىنجىر بويىمەن اڭگىمەلەسۋ»
ءمۇعالىم تاپسىرمانى بەرەدى. ساعات ءتىلىنىڭ باعىتىمەن ءارقايسىسى كورسەتىلگەن تاپسىرماعا جاۋاپ بەرىپ، سوڭىنا دەيىن ورىنداپ وتىرادى. سوڭىندا جاۋابىنا قاراي باعالانادى.
4. تاجىريبە كورسەتۋ.
5. «باس قاتىرعىلار بازارى»ءقۇپياسوز.
وقۋشىلار ۇيدە ءسوز جۇمباقتار، سوزتىزبەلەر، ۆيكتورينالار، قۇپيا سوزدەردى قۇراستىرادى دا، ساباقتا ولاردى شەشەدى. جەكە دە ۇجىممەن دە جۇمىس ىستەۋگە بولادى. سوڭىندا ەڭ كوپ ءسوز تاپقان وقۋشىلاردى باعالايدى.
ءقۇپياسوز
6. ەسەپ «قاتەنى تاپ» ويىنى.
1.ستاقانداعى سۋ باعانىنىڭ بيىكتىگى 8 سم.سۋ ستاقاننىڭ تۇبىنە تۇسىرەتىن قىسىمىن تاپ.
2.سۋدى قىسىممەن اعىزاتىن مۇنارانىڭ تابانىنا ورناتىلعان مانومەتر 220 000 پا قىسىمدى كورسەتەدى دەپ الىپ، ونداعى سۋ دەڭگەيىنىڭ بيىكتىگىن تابىڭدار.
7. سيتۋاسيا
ەگەر لەزدە اتموسفەرا جوعالىپ كەتسە، جەر بەتىندە نە بولادى ؟
Vءى. كومپيۋتەرمەن جۇمىس.(سۋرەتتەر بەرىلەدى)
1. سۋرەتتى جيناقتا.
2. سۋرەتتەگىنى ماعىناسىنا بايلانىستى ارتىعىن الىپ تاستا
3. تەست
تەست. كومپيۋتەردە ورىندايدى
1. وقۋشى ءوزىنىڭ كرەسلوعا وتىرعانداعى قىسىمىن انىقتاماق بولىپ، بارلىق ۋاقىتىن اۋدانعا ءوزىنىڭ كۇشىن بولۋمەن كەتىرەدى. سەنىڭ اقىلىڭ
ا) ءارى قاراي جالعاستىر.
ب)كۇشى اۋدانعا ءبول.
ۆ)كرەسلونى مازالاعاندى قوي
2. سىنىپتاس وقۋشىڭنان قىسىمنىڭ قانداي بىرلىكپەن ولشەنەتىنىنەن اقىل بەر.
ا) نيۋتونمەن
ب) پاسكالمەن
ۆ) كيلوگرامممەن
3. بىلمەسكە ۇيرەت: قىسىمدى قالاي وزگەرتۋگە بولادى؟
ا) دەنەنىڭ اۋدانى بەتى مەن كۇشىن اۋىستىر.
ب) بەتىن ءار ءتۇرلى مايمەن مايلا.
ۆ) دەنەنىڭ ءتۇسىن وزگەرت.
4. ەكىنشى سىنىپ وقۋشىسى مەكتەپ تابالدىرىعىنا ۇلكەن قىسىممەن اسەر ەتكىسى كەلەدى.قانداي اقىل بەرەسىڭ؟
ا) بيىك وكشە تۋفلي كيۋ.
ب) شاڭعى كيۋ.
ۆ) بوسقا ۋاقىتىڭدى كەتىرمە...
5. سۋعا باتقان ادامدى قۇتقارۋشىعا قانداي اقىل بەرەسىڭ؟
ا) جۇقا مۇزدىڭ ۇستىمەن جالاڭ اياق جۇگىر.
ب) جۇقا مۇزدىڭ ۇستىمەن اقىرىن بار.
ۆ) جۇقا مۇزدىڭ ۇستىمەن ىشىڭمەن جىلجى.
4. كومپيۋتەردە سۋرەت سالۋ.
Paint رەداكتورىنا ءوزىڭ كۇندەلىكتى ومىردە پايدالانىپ جۇرگەن قىسىمعا بايلانىستى
سۋرەتتى سال
V. باروگراف پريبورى.
Vءى.قورىتىندى.
بۇگىن مەن...
Vءىى. باعالاۋ.
1.«قازىمىر وقۋشى»
وتكەن تاقىرىپ بويىنشا بارلىق تاپسىرمالاردى وقۋشىلار كەزەك - كەزەگىمەن ورىندايدى.
كىم ساباقتىڭ اياعىنا دەيىن كوپ تاپسىرما ورىنداسا سول قازىمىر وقۋشى اتانادى.
2.ينتەرنەتتەن الىنعان اۋا-رايىنىڭ كورسەتكىشى.
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما. قايتالاۋ.
ءى تاقىرىبى:
«قىسىم جانە اتموسفەرالىق قىسىم» تاراۋىنا جالپىلاما جۇيەلەۋ ساباعى
ءىى. ماقساتى:
ا) بىلىمدىك: قايتالاۋ جانە وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، وز-وزىنە باعا بەرۋگە، ءوز جەتىستىكتەرىن سەزىنۋگە، ءالسىز جاقتارىنا سىن كوزبەن قاراۋعا ۇيرەتۋ.
ب) دامىتۋشىلىق: وسى تاراۋدا نەنى ءبىلدى،قانداي شامالارمەن تانىستى، العان بىلىمدەرىن ەستە ساقتاۋ ماقساتىندا وقۋشىلاردىڭ ءوي-ورىسىن كەڭەيتىپ، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
ءا) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى تەز ويلاۋعا، تەز ەسەپتەۋگە، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ؛
ءىىى. ءتۇرى: پراكتيكالىق ساباق
تەحنولوگيا: مودۋلدىك وقىتۋ تەحنولوگياسى.
V.كورنەكىلىگى:
ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، تاراتپا ماتەريالدار، ءقۇپياسوز.
V.ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
قازاقستان بارىسى -2011
ازيالىق قىسقى وليمپيادا نىشانى.
العىر
سۇلۋ
قايراتتى
شاپشاڭ
كۇشتى
يىلگىش
قايسار
ءىى.تەوريالىق بىلىمدەرىن جيناقتاۋ.
1.توپتاستىرۋ «قىسىم»
“ىزدەنگەن جەتەر مۇراتقا”
سەندەرگە قىسىمنىڭ نەگىزگى فورمۋلاسىنىڭ قۇرامى بەلگىلى مە؟
2.فورمۋلا
P=F/S، P= ؛
3.سۇراقتار.
1.ماتانى ۇشى دوعال ينەگە قاراعاندا، ۇشكىر ينەمەن تەسۋ قيىن.
2.كۇش تۇسكەن بەتتىڭ اۋدانىنا تاۋەلدى بولادى.
3.قىسىم كۇشپەن اۋداننىڭ كوبەيتىندىسىنە تەڭ.
4.قىسىمنىڭ ولشەم بىرلىگى فرانسۋز فيزيگىنىڭ قۇرمەتىمەن اتالعان.
5. قىسىمنىڭ ولشەم بىرلىگى جوق.
6.جەردىڭ بەتىنىڭ اۋا قابىعى - اتموسفەرا.
7.بارلىق بيىكتىكتە اۋا قۇرامى وزگەرمەي قالادى.
8.جەر بەتىنە جانە بارلىق دەنەلەرگە اتموسفەرالىق قىسىم تۇسەدى.
9.ايدا اتموسفەرا بولادى.
10.اتموسفەرالىق قىسىمدى ولشەۋگە ارنالعان قۇرال بارومەتر.
ءىىى. ەسەپ شىعارۋ.
1. 2 ەسەپ تاقتاعا
وقۋ ينەمەن قۇدىق قازعانداي”
1.سىپايى ءپىلدىڭ ماسساسى 6 ت، اياعىنىڭ تابان اۋدانى 0،1 م2. قىسىمىن ەسەپتە.
2. جۇم-3 ماشينانىڭ ماسساسى 18700 كگ، ال تابان اۋدانى 6 م2. قىسىمىن ەسەپتە.
2. «جارتىڭدى تاپ»
“ءوز جارتىڭدى تاپ”
ءمۇعالىم جۇپ كارتوچكالارعا ەسەپتەر دايىندايدى.بىرەۋىندە ەسەپتىڭ بەرىلگەن بولادى، ەكىنشىسىندە ەسەپتىڭ جاۋابى بولادى.ءبىر سۇراق پەن ونىڭ جاۋابىنا ارنالعان كارتوچكالاردىڭ بىردەي بولادى.
3. «شىنجىر بويىمەن اڭگىمەلەسۋ»
ءمۇعالىم تاپسىرمانى بەرەدى. ساعات ءتىلىنىڭ باعىتىمەن ءارقايسىسى كورسەتىلگەن تاپسىرماعا جاۋاپ بەرىپ، سوڭىنا دەيىن ورىنداپ وتىرادى. سوڭىندا جاۋابىنا قاراي باعالانادى.
4. تاجىريبە كورسەتۋ.
5. «باس قاتىرعىلار بازارى»ءقۇپياسوز.
وقۋشىلار ۇيدە ءسوز جۇمباقتار، سوزتىزبەلەر، ۆيكتورينالار، قۇپيا سوزدەردى قۇراستىرادى دا، ساباقتا ولاردى شەشەدى. جەكە دە ۇجىممەن دە جۇمىس ىستەۋگە بولادى. سوڭىندا ەڭ كوپ ءسوز تاپقان وقۋشىلاردى باعالايدى.
ءقۇپياسوز
ا ت م و س ف ە ر ان س ى ي ۇ ي س ب ۋە ى ق گ ا ز و ر عر و ي د ر ي ك ا ىق ە ن ە ت و ر ر يا ت ت ى ە ا ڭ ى چت ى ر و م ز و ش ەم ن ا ب و ل ا لە ا س ۋ ن ل ي ر لگ ا ف و و ا ك س يا ۋ ا ر م ۋ ل ا پ6. ەسەپ «قاتەنى تاپ» ويىنى.
1.ستاقانداعى سۋ باعانىنىڭ بيىكتىگى 8 سم.سۋ ستاقاننىڭ تۇبىنە تۇسىرەتىن قىسىمىن تاپ.
2.سۋدى قىسىممەن اعىزاتىن مۇنارانىڭ تابانىنا ورناتىلعان مانومەتر 220 000 پا قىسىمدى كورسەتەدى دەپ الىپ، ونداعى سۋ دەڭگەيىنىڭ بيىكتىگىن تابىڭدار.
7. سيتۋاسيا
ەگەر لەزدە اتموسفەرا جوعالىپ كەتسە، جەر بەتىندە نە بولادى ؟
Vءى. كومپيۋتەرمەن جۇمىس.(سۋرەتتەر بەرىلەدى)
1. سۋرەتتى جيناقتا.
2. سۋرەتتەگىنى ماعىناسىنا بايلانىستى ارتىعىن الىپ تاستا
3. تەست
تەست. كومپيۋتەردە ورىندايدى
1. وقۋشى ءوزىنىڭ كرەسلوعا وتىرعانداعى قىسىمىن انىقتاماق بولىپ، بارلىق ۋاقىتىن اۋدانعا ءوزىنىڭ كۇشىن بولۋمەن كەتىرەدى. سەنىڭ اقىلىڭ
ا) ءارى قاراي جالعاستىر.
ب)كۇشى اۋدانعا ءبول.
ۆ)كرەسلونى مازالاعاندى قوي
2. سىنىپتاس وقۋشىڭنان قىسىمنىڭ قانداي بىرلىكپەن ولشەنەتىنىنەن اقىل بەر.
ا) نيۋتونمەن
ب) پاسكالمەن
ۆ) كيلوگرامممەن
3. بىلمەسكە ۇيرەت: قىسىمدى قالاي وزگەرتۋگە بولادى؟
ا) دەنەنىڭ اۋدانى بەتى مەن كۇشىن اۋىستىر.
ب) بەتىن ءار ءتۇرلى مايمەن مايلا.
ۆ) دەنەنىڭ ءتۇسىن وزگەرت.
4. ەكىنشى سىنىپ وقۋشىسى مەكتەپ تابالدىرىعىنا ۇلكەن قىسىممەن اسەر ەتكىسى كەلەدى.قانداي اقىل بەرەسىڭ؟
ا) بيىك وكشە تۋفلي كيۋ.
ب) شاڭعى كيۋ.
ۆ) بوسقا ۋاقىتىڭدى كەتىرمە...
5. سۋعا باتقان ادامدى قۇتقارۋشىعا قانداي اقىل بەرەسىڭ؟
ا) جۇقا مۇزدىڭ ۇستىمەن جالاڭ اياق جۇگىر.
ب) جۇقا مۇزدىڭ ۇستىمەن اقىرىن بار.
ۆ) جۇقا مۇزدىڭ ۇستىمەن ىشىڭمەن جىلجى.
4. كومپيۋتەردە سۋرەت سالۋ.
Paint رەداكتورىنا ءوزىڭ كۇندەلىكتى ومىردە پايدالانىپ جۇرگەن قىسىمعا بايلانىستى
سۋرەتتى سال
V. باروگراف پريبورى.
Vءى.قورىتىندى.
بۇگىن مەن...
Vءىى. باعالاۋ.
1.«قازىمىر وقۋشى»
وتكەن تاقىرىپ بويىنشا بارلىق تاپسىرمالاردى وقۋشىلار كەزەك - كەزەگىمەن ورىندايدى.
كىم ساباقتىڭ اياعىنا دەيىن كوپ تاپسىرما ورىنداسا سول قازىمىر وقۋشى اتانادى.
2.ينتەرنەتتەن الىنعان اۋا-رايىنىڭ كورسەتكىشى.
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما. قايتالاۋ.
You Might Also Like
