InfoHub Logo

قىزىم يبالى، ۇلىم نامىستى بولسىن دەسەڭ…
«ۇلت تاربيەلەي وتىرىپ، جەر يەسىن تاربيەلەيمىز،
قىز تاربيەلەي وتىرىپ، ۇلتتى تاربيەلەيمىز».
پلاتون.
ۇرپاق تاربيەسىنە ءۇستىرت قاراماعان بابالارىمىزدىڭ جاقسى ءداستۇرى بۇگىندە مەملەكەتتىك تۇرعىدا جالعاسىن تاۋىپ وتىر. دۇنيەگە كەلگەن ءاربىر نارەستە بالاباقشاداعى ءبۇلدىرشىن، مەكتەپ قابىرعاسىنداعى وقۋشى مەن جاستار تاعدىرى - وقۋمەن دەنساۋلىعى، قىزمەت ەتۋى، تاربيەسى ۇكىمەتىمىزدىڭ قاداعالاۋىندا. جاسالعان بۇل جاعداي جاستار تاراپىنان كورگەندى تاربيە، تەمىردەي ءتارتىپ بوپ قايتۋى ءتيىس.
بالا تاربيەسىندەگى باستى ورىن - وتباسى. حالقىمىزدىڭ «ۇيادا نە كوسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەدى»، «شەشە كورگەن تون پىشەر، اكە كورگەن وق جانار» دەۋى وسىنىڭ دالەلى. بالانى ومىرگە اكەلگەن اتا - انا ونى تاربيەلەۋگە، ادامي ساناسىن قالىپتاستىرۋعا مىندەتتى. پەرزەنتىنە ۇلگى بولۋ ءۇشىن اتا - انا وزدەرىن ءار ۋاقىتتا ءۇي – ءىشىن، كيىم كيىسىن، تۇتىناتىن بۇيىمدارىن تازا ۇستاپ، ورنىمەن سويلەپ، ۇستامدى بولۋى ءتيىس. بالانى الدەبىر بالاڭ قىلىقتارىنا بولا ۇرىسىپ - سوعىپ، جەكىمەي ماسەلەنىڭ استارىنا سابىرمەن ۇڭىلگەن ءجون. ساباققا قۇلقىن جوعالتقان بالانى زورلىقپەن وقىتقاننان گورى، سەبەبىن ىزدەسەڭىز - ۇتاسىز. بالاڭىزدىڭ بويىنان بايقاعان جىلت ەتكەن جاقسىلىعىن ماقتاساڭىز، ءسىزدىڭ بايسالدى ءسوزىڭىز، قولداۋىڭىز، مەيىرىمىڭىز وعان كۇش، سەنىم، قۋات بەرەدى. ساباعىنا كوڭىل ءبولىپ، ۇيقىعا كەتكەنشە زەر اۋدارىپ وتىرىڭىز. بالاڭىزبەن تىعىز بايلانىسىڭىز ونىڭ ساناسىنا ىقپالدى ارەكەت ەتۋدىڭ ءبىرى بولماق. مەكتەپپەن، بالاڭىزدىڭ سىنىبىمەن قارىم - قاتىناستا بولعانىڭىز دۇرىس.
قىز بالا تاربيەسى قاشاننان اناعا قاتىستى «اياعىن كورىپ اسىن ءىش، شەشەسىن كورىپ قىزىن ال» دەگەن ماقال ناقتىلاي تۇسەدى. قىزىنىڭ مىنەزىن، ءۇي - ىشىلىك شارۋامەن اينالىسۋىن جانە ىسكەرلىككە تالاپتانۋىن اناسى ۇدايى باقىلاۋعا الىپ، جەتەلەۋى ءتيىس.
كەلەسى ماڭىزدى جاۋاپكەرشىلىك - ۇستازدا. ۇستاز بالالاردى قابىلەتىنە قاراي الالاماي، ءتارتىپتى وقۋشىنى ماقتاۋ ارقىلى وزگەلەرىنىڭ سودان ۇلگى الۋعا قۇشتارلىعىن وياتۋ كەرەك.
مەكتەپ پارتاسىندا وتىرعان بالانىڭ جان - جاقتى تاربيە الۋىنا ەڭ ءبىرىنشى ىقپال ەتەتىن ۇستاز بولسا، ونىڭ سۇيەۋشىسى – اتا – انا. سوندىقتان اتا - انا ءوز بالاسىنىڭ ءبىلىم الۋىنا بارىنشا جاعداي جاساۋى ءتيىس، وقۋ ۇلگەرىمىنە كۇندەلىكتى نازار اۋدارىپ، قاداعالاپ وتىرۋى كەرەك. وكىنىشكە وراي، كەيبىر اتا – اتا انالار بۇعان جەتكىلىكتى ءمان بەرمەيدى. بالا تاربيەسى - وتە كۇردەلى ءۇردىس جانە ەشقانداي ءۇزىلىس، دەمالىس دەگەندى بىلمەيدى.
دۇنيەنىڭ ەڭ ءبىر تاماشا تۋىندىسى – جاقسى تاربيە الىپ شىققان ادام بولىپ تابىلادى.
بۇگىنگى ۇرپاق – ەرتەڭنىڭ قوجاسى. ولاردىڭ موينىندا ەلىمىزدىڭ ەرتەڭگى ۇرپاعىن تاربيەلەۋ تۇر. ال ولاردىڭ وزدەرىنىڭ اتا - داستۇرگە ادال، ەرىك – جىگەرى مىقتى، نامىستى، سانالى بولىپ ەر جەتۋى - اعا بۋىننىڭ قولىندا.
ەندەشە، اتا - انالار قولىمىزداعى اسىلىمىزدى جاقسىلاپ تاربيەلەيىك جانە ءبىز ولارعا ۇلگى بولار بەينە ەكەنىمىزدى ۇمىتپايىق.