قوش بول، قۇتتى الىپپەم!
تاقىرىبى: قوش بول، قۇتتى الىپپەم!
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ الىپپەدەن العان بىلىمدەرىن ورتاعا سالۋ.
ولاردىڭ ماقال - ماتەل، ەرتەگى، ءان ايتۋ، تاقپاق ايتۋ مانەرىن كورسەتۋ، وقۋشىلاردى انا ءتىلى وقۋلىعىمەن تانىستىرۋ.
ۇلكەندى سىيلاۋعا، سوزدەرىن تىڭداي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ماقال - ماتەلدەر، ناقىل سوزدەر. الىپپە مەن انا ءتىلىن بەزەندىرگەن پلاكات سۋرەت.
ەرتەگى زاتتارى: شارلار، گۇلدەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. ەرتەڭگىلىكتى اشۋ.
ءمۇعالىم: مىنە، وسىدان ءتورت اي بۇرىن 1 قىركۇيەك ايىندا قوڭىر كۇزدە قوڭىراۋ ۇنىمەن العاشقى ءبىلىم ساباعىنا ەنگەن 1 - سىنىپ بۇلدىرشىندەرى، بۇگىن ءبىر اسۋدان اسىپ، قازاق ءتىلىنىڭ 42 ارپىمەن تانىسىپ، الىپپە وقۋلىعىمەن دە قوشتاسىپ وتىر.
ەندى ورتاعا بۇگىنگى شاكىرتىمىز، ەلىمىزدىڭ بولاشاق ازاماتتارىن ورتاعا شاقىرايىق.
( مۋزىكا وينالادى، وقۋشىلار قول ۇستاسىپ ورتاعا كەلەدى).
«ءانۇران» ورىندالادى
1 - جۇرگىزۋشى: زەينەپ
جاقسى ءبىلىم كورىمدىك،
بولسىن سىزگە حالايىق.
2 - جۇرگىزۋشى: سىرجان
نە ۇيرەنىپ نە بىلدىك،
قانە، ورتاعا سالايىق!
ءمۇعالىم. بالالار، ەندەشە، ەڭ باستى كەيىپكەرىمىز «الىپپەنى» ورتاعا شاقىرايىق.
1 - جۇرگىزۋشى:
ءىشى تولى ارىپكە،
بىلىمدىگە جارىق نە؟
حورمەن: بولاشاققا جول اشار
ول سۇيىكتى – الىپپە. ( وسى كەزدە «الىپپە» كىرەدى)
الىپپە. نۇرىم
بارلىق ءارىپ باعالى،
سوزگە تىرەك بولادى.
جەتەلەيمىن بىلىمگە
مەنى سۇيگەن بالانى.
بالالار، مەن بۇل مەرەكەگە قۋانا، تولعانا كەلىپ تۇرمىن. جاي كەلمەدىم.
وزىمنەن باستاۋ الاتىن، وزدەرىنە داڭعىل جول سالاتىن جاڭا دوستارىڭ «انا ءتىلىن» شاقىرا كەلدىم.
انا ءتىلى: گۇلمايرام
انا ءتىلىڭ – ارىڭ بۇل
ۇياتىڭ بوپ تۇر بەتتە
وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل
ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە، - دەپ اقىن قادىر مىرزالييەۆ ايتقانداي، مەن انا ءتىلى وقۋلىعىمىن.
كوڭىلدى داۋىستارىڭدى ەستىپ قۋانىپ كەلدىم.
1 - جۇرگىزۋشى: زەينەپ
الىپپە ءبىزدىڭ ءبىلىم ەسىگىن اشقان العاشقى وقۋلىعىمىز بولسا، «انا ءتىلى» ءسوز سىرىن ۇقتىراتىن سىرلاسىمىز بولاتىنى انىق.
2 - جۇرگىزۋشى: سىرجان
ەندەشە، تورگە شىعىپ، تورلەتىڭىزدەر، ونەرىمىزگە ورتاق بولىڭىزدار.
دانا:
الىپپەم مەنىڭ الىپپەم،
قولىما سەنى الىپ مەن
ەسىگىن اشتىم مەكتەپتىڭ
ەرتەڭگى ساۋلە جارىقپەن
رايىمبەك:
ءبىتتى الىپپە سان ساباق
بۇگىن ۇلكەن سالتانات
وزگە وقۋلىق دوستاسپاق
الىپپەمەن قوشتاسپاق
نۇركەن:
الىپپەمەن قوش ايتىسىپ قالامىز
ەندى قولعا باسقا كىتاپ الامىز
اتا – انا قۋانىشقا بولەنگەن
ساۋاتتى بوپ شىقتى مىنە بالاڭىز
اسەمجان:
بار كىتاپقا باس بولعان
الىپپە عىلىم اناسى
الىپپەدەن باستالعان
دانالىقتىڭ داناسى
حور: «الىپپە، الىپپە»
سىرجان:
قۇرمەتتى ءقادىرلى قوناقتار ەندى ارىپتەر سىرىن تىڭدايىق!
دانا:
ارداقتىمىز انامىز
ايالاعان بالامىز
اقىل - سانى وي بەرگەن
انا ءتىلىن الامىز
رايىمبەك.
ادەپ دەگەن نەمەنە
ادەپ ءتارتىپ بىلەمىز
ادەپپەن سويلەپ كۇلەمىز
ءارقاشان جۇرت الدىندا
ادەپ ساقتاپ جۇرەمىز
نۇركەن:
باباعا قارت كيەلى
بالاسى باس يەدى
بالا باۋىر ەتى دەپ
بالاسىن ول سۇيەدى
اسەمجان:
دوستى سىيلاۋ سالتىمىز
دوستىق جاساۋ شارتىمىز
دوستىق دەگەن ىنتىماق
دوستاسادى حالقىمىز
رايىمبەك:
جاقسى كورەم ءىنىمدى
جاقىن تارتىپ كۇنىمدى
جالىندى جاس ادەپتى
جارقىن ءىنىم ءبىلىمدى
دانا:
زاڭ تاربيە جۇيەسى
زاڭنىڭ حالىق يەسى
زاڭعا اركىم باعىنار
زاڭعا ءتارتىپ تيەسى
نۇركەن:
وتان مەنىڭ - اتا انام
وتان - دوسىم، باۋىرىم
وتان - ولكەم استانام
وتان تۋعان اۋىلىم
اسەمجان:
وقىپ ءبىلىم الامىز
وتتاي بولىپ جانامىز
بي: «قاراجورعا» رايىمبەك، نۇركەن، ماديار، قاجىمۇقان، ديار.
دانا:
- تەك دەگەن ول نەمەنە؟
- تەك دەگەن ءتۇپ – تامىرىڭ،
وتقا تۇسكەن جانى مىڭ
تەكتىلىك بوپ سانالار
ەلىڭ جايلى تانىمىڭ
اسەمجان:
- سپورت دەگەن نەمەنە؟
- سپورت سەنىڭ سەرىگىڭ
ساۋلىعىڭ مەن سەنىمىڭ.
سپورتپەنەن شىڭدالار
جىگەرىڭ مەن ەرىگىڭ
نۇركەن:
- سالاۋاتتىلىق دەگەن نە؟
- سالاۋاتتىلىق – سەرگەكتىك
تازا ءجۇرۋ ومىردە
ادامزاتتىق كەلبەتكە
داق تۇسىرمەۋ تەگىندە.
رايىمبەك:
- ادەت دەگەن نەمەنە؟
- ادەت دەگەن بۇل ۇعىم،
ءىس - ارەكەت قىلىعىڭ
قالىپتاسقان جاستايدان
جايلى مىنەز - قۇلىعىڭ
حور: «جارقىن ءجۇزدى ۇستازىم»
سەرگىتۋ ءساتى! «بالاپاندارعا كومەك كەرەك» (ويىن، تاپسىرمالار)
ءان: «بالاپانىم» ورىندايتىندار: زەينەپ پەن سىرجان
سىرجان: بالالار، ءبىز تەك ءارىپ قانا تانىپ قويماي، سونىمەن قاتار ساندار الەمىنە توقتالايىق
دانا:
1 دەگەنىم – باسپانا
ناندى جەرگە تاستاما
رايىمبەك
2 - دەگەنىم – يرەك
قار جاۋادى سيرەك
نۇركەن:
3 دەگەنىم – ۇتىك
قۇربىمدى كوپ كۇتتىك
اسەمجان:
4 دەگەنىم – تۋ
ايلاكەر قۋ تۇلكى
دانا:
5 دەگەنىم – ب ا ق
تايعا ءمىنىپ شاپ
رايىمبەك:
6 دەگەنىم باۋ
بالىق اۋلايتىن اۋ
نۇركەن:
7 دەگەنىم جۇلدىز
اسپانداعى قۇندىز
اسەمجان:
8 دەگەنىم – سەركە،
ءان سالايىق، ەركە
دانا:
9 دەگەنىم – تالعام
دوسىم، دۇرىس ويلان
نۇركەن:
10 دەگەنىم – وراق
اي دەپ قالما ءبىراق.
ءان: «كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى» رايىمبەك، نۇركەن، ماد وقۋشىلارى
زەينەپ: وتىرىك ولەڭ ايتۋ دا ءبىر ونەر ەكەن، بالالاردىڭ دايىنداعان وتىرىك ولەڭدەرىن تىڭدايىق.
دانا:
تاۋىقپەنەن ۇشىپ
ايعا قونىپ كەلدىم
قاسقىرلارعا ۇرسىپ
تىشقان سويىپ بەردىم
كوبەلەكتەر قىستا
كيىپ الىپ توندى
ىلەسىپ اپ قۇسقا
گۇلدەن گۇلگە قوندى
نۇركەن:
قويان تۇندە جورتادى
قاسقىر ودان قورقادى
بۇلتتىڭ ءجۇنىن جۇلىپ اپ
اجەم شۇلىق توقىدى
كىم ايتادى، قىزىق – اق
وتىرىك دەپ وسىنى.
قىزداردىڭ ورىنداۋىندا «قازاق ءبيى»
سىرجان: ال، بالالار، ەندى الىپپە بىزبەن قوشتاسقالى تۇر. ول سەندەرگە ءوزىنىڭ اق تىلەگىن تىلەيدى.
نۇرىم: «الىپپە»
42 ءارىپتى يگەردىك
ارىپتەن بۋىنداپ ءسوز تەردىك
ريزامىن، بالالار، سەندەرگە
راحمەت ايتاتىن ءسوز كەز كەلدى
جاستارىڭ ۇزاق بولسىن
كۇندەلىكتەرىڭ بەسكە تولسىن!
ءمۇعالىم:
بۇگىنگى كەش ءار ءۇيدىڭ تويباسى دەپ سانالار
بالالار ەسىمى اۋلەتتەرگە تارالار
ىرىم ەتىپ سوندىقتان، ەرتەڭگىلىك سوڭىندا
اق تىلەكپەن بارشاعا شاشۋ شاشار انالار
قورىتىندى ءسوز: مەكتەپ ديرەكتورى، اتا – انالار، ۇستازدار.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ الىپپەدەن العان بىلىمدەرىن ورتاعا سالۋ.
ولاردىڭ ماقال - ماتەل، ەرتەگى، ءان ايتۋ، تاقپاق ايتۋ مانەرىن كورسەتۋ، وقۋشىلاردى انا ءتىلى وقۋلىعىمەن تانىستىرۋ.
ۇلكەندى سىيلاۋعا، سوزدەرىن تىڭداي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ماقال - ماتەلدەر، ناقىل سوزدەر. الىپپە مەن انا ءتىلىن بەزەندىرگەن پلاكات سۋرەت.
ەرتەگى زاتتارى: شارلار، گۇلدەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. ەرتەڭگىلىكتى اشۋ.
ءمۇعالىم: مىنە، وسىدان ءتورت اي بۇرىن 1 قىركۇيەك ايىندا قوڭىر كۇزدە قوڭىراۋ ۇنىمەن العاشقى ءبىلىم ساباعىنا ەنگەن 1 - سىنىپ بۇلدىرشىندەرى، بۇگىن ءبىر اسۋدان اسىپ، قازاق ءتىلىنىڭ 42 ارپىمەن تانىسىپ، الىپپە وقۋلىعىمەن دە قوشتاسىپ وتىر.
ەندى ورتاعا بۇگىنگى شاكىرتىمىز، ەلىمىزدىڭ بولاشاق ازاماتتارىن ورتاعا شاقىرايىق.
( مۋزىكا وينالادى، وقۋشىلار قول ۇستاسىپ ورتاعا كەلەدى).
«ءانۇران» ورىندالادى
1 - جۇرگىزۋشى: زەينەپ
جاقسى ءبىلىم كورىمدىك،
بولسىن سىزگە حالايىق.
2 - جۇرگىزۋشى: سىرجان
نە ۇيرەنىپ نە بىلدىك،
قانە، ورتاعا سالايىق!
ءمۇعالىم. بالالار، ەندەشە، ەڭ باستى كەيىپكەرىمىز «الىپپەنى» ورتاعا شاقىرايىق.
1 - جۇرگىزۋشى:
ءىشى تولى ارىپكە،
بىلىمدىگە جارىق نە؟
حورمەن: بولاشاققا جول اشار
ول سۇيىكتى – الىپپە. ( وسى كەزدە «الىپپە» كىرەدى)
الىپپە. نۇرىم
بارلىق ءارىپ باعالى،
سوزگە تىرەك بولادى.
جەتەلەيمىن بىلىمگە
مەنى سۇيگەن بالانى.
بالالار، مەن بۇل مەرەكەگە قۋانا، تولعانا كەلىپ تۇرمىن. جاي كەلمەدىم.
وزىمنەن باستاۋ الاتىن، وزدەرىنە داڭعىل جول سالاتىن جاڭا دوستارىڭ «انا ءتىلىن» شاقىرا كەلدىم.
انا ءتىلى: گۇلمايرام
انا ءتىلىڭ – ارىڭ بۇل
ۇياتىڭ بوپ تۇر بەتتە
وزگە ءتىلدىڭ ءبارىن ءبىل
ءوز ءتىلىڭدى قۇرمەتتە، - دەپ اقىن قادىر مىرزالييەۆ ايتقانداي، مەن انا ءتىلى وقۋلىعىمىن.
كوڭىلدى داۋىستارىڭدى ەستىپ قۋانىپ كەلدىم.
1 - جۇرگىزۋشى: زەينەپ
الىپپە ءبىزدىڭ ءبىلىم ەسىگىن اشقان العاشقى وقۋلىعىمىز بولسا، «انا ءتىلى» ءسوز سىرىن ۇقتىراتىن سىرلاسىمىز بولاتىنى انىق.
2 - جۇرگىزۋشى: سىرجان
ەندەشە، تورگە شىعىپ، تورلەتىڭىزدەر، ونەرىمىزگە ورتاق بولىڭىزدار.
دانا:
الىپپەم مەنىڭ الىپپەم،
قولىما سەنى الىپ مەن
ەسىگىن اشتىم مەكتەپتىڭ
ەرتەڭگى ساۋلە جارىقپەن
رايىمبەك:
ءبىتتى الىپپە سان ساباق
بۇگىن ۇلكەن سالتانات
وزگە وقۋلىق دوستاسپاق
الىپپەمەن قوشتاسپاق
نۇركەن:
الىپپەمەن قوش ايتىسىپ قالامىز
ەندى قولعا باسقا كىتاپ الامىز
اتا – انا قۋانىشقا بولەنگەن
ساۋاتتى بوپ شىقتى مىنە بالاڭىز
اسەمجان:
بار كىتاپقا باس بولعان
الىپپە عىلىم اناسى
الىپپەدەن باستالعان
دانالىقتىڭ داناسى
حور: «الىپپە، الىپپە»
سىرجان:
قۇرمەتتى ءقادىرلى قوناقتار ەندى ارىپتەر سىرىن تىڭدايىق!
دانا:
ارداقتىمىز انامىز
ايالاعان بالامىز
اقىل - سانى وي بەرگەن
انا ءتىلىن الامىز
رايىمبەك.
ادەپ دەگەن نەمەنە
ادەپ ءتارتىپ بىلەمىز
ادەپپەن سويلەپ كۇلەمىز
ءارقاشان جۇرت الدىندا
ادەپ ساقتاپ جۇرەمىز
نۇركەن:
باباعا قارت كيەلى
بالاسى باس يەدى
بالا باۋىر ەتى دەپ
بالاسىن ول سۇيەدى
اسەمجان:
دوستى سىيلاۋ سالتىمىز
دوستىق جاساۋ شارتىمىز
دوستىق دەگەن ىنتىماق
دوستاسادى حالقىمىز
رايىمبەك:
جاقسى كورەم ءىنىمدى
جاقىن تارتىپ كۇنىمدى
جالىندى جاس ادەپتى
جارقىن ءىنىم ءبىلىمدى
دانا:
زاڭ تاربيە جۇيەسى
زاڭنىڭ حالىق يەسى
زاڭعا اركىم باعىنار
زاڭعا ءتارتىپ تيەسى
نۇركەن:
وتان مەنىڭ - اتا انام
وتان - دوسىم، باۋىرىم
وتان - ولكەم استانام
وتان تۋعان اۋىلىم
اسەمجان:
وقىپ ءبىلىم الامىز
وتتاي بولىپ جانامىز
بي: «قاراجورعا» رايىمبەك، نۇركەن، ماديار، قاجىمۇقان، ديار.
دانا:
- تەك دەگەن ول نەمەنە؟
- تەك دەگەن ءتۇپ – تامىرىڭ،
وتقا تۇسكەن جانى مىڭ
تەكتىلىك بوپ سانالار
ەلىڭ جايلى تانىمىڭ
اسەمجان:
- سپورت دەگەن نەمەنە؟
- سپورت سەنىڭ سەرىگىڭ
ساۋلىعىڭ مەن سەنىمىڭ.
سپورتپەنەن شىڭدالار
جىگەرىڭ مەن ەرىگىڭ
نۇركەن:
- سالاۋاتتىلىق دەگەن نە؟
- سالاۋاتتىلىق – سەرگەكتىك
تازا ءجۇرۋ ومىردە
ادامزاتتىق كەلبەتكە
داق تۇسىرمەۋ تەگىندە.
رايىمبەك:
- ادەت دەگەن نەمەنە؟
- ادەت دەگەن بۇل ۇعىم،
ءىس - ارەكەت قىلىعىڭ
قالىپتاسقان جاستايدان
جايلى مىنەز - قۇلىعىڭ
حور: «جارقىن ءجۇزدى ۇستازىم»
سەرگىتۋ ءساتى! «بالاپاندارعا كومەك كەرەك» (ويىن، تاپسىرمالار)
ءان: «بالاپانىم» ورىندايتىندار: زەينەپ پەن سىرجان
سىرجان: بالالار، ءبىز تەك ءارىپ قانا تانىپ قويماي، سونىمەن قاتار ساندار الەمىنە توقتالايىق
دانا:
1 دەگەنىم – باسپانا
ناندى جەرگە تاستاما
رايىمبەك
2 - دەگەنىم – يرەك
قار جاۋادى سيرەك
نۇركەن:
3 دەگەنىم – ۇتىك
قۇربىمدى كوپ كۇتتىك
اسەمجان:
4 دەگەنىم – تۋ
ايلاكەر قۋ تۇلكى
دانا:
5 دەگەنىم – ب ا ق
تايعا ءمىنىپ شاپ
رايىمبەك:
6 دەگەنىم باۋ
بالىق اۋلايتىن اۋ
نۇركەن:
7 دەگەنىم جۇلدىز
اسپانداعى قۇندىز
اسەمجان:
8 دەگەنىم – سەركە،
ءان سالايىق، ەركە
دانا:
9 دەگەنىم – تالعام
دوسىم، دۇرىس ويلان
نۇركەن:
10 دەگەنىم – وراق
اي دەپ قالما ءبىراق.
ءان: «كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى» رايىمبەك، نۇركەن، ماد وقۋشىلارى
زەينەپ: وتىرىك ولەڭ ايتۋ دا ءبىر ونەر ەكەن، بالالاردىڭ دايىنداعان وتىرىك ولەڭدەرىن تىڭدايىق.
دانا:
تاۋىقپەنەن ۇشىپ
ايعا قونىپ كەلدىم
قاسقىرلارعا ۇرسىپ
تىشقان سويىپ بەردىم
كوبەلەكتەر قىستا
كيىپ الىپ توندى
ىلەسىپ اپ قۇسقا
گۇلدەن گۇلگە قوندى
نۇركەن:
قويان تۇندە جورتادى
قاسقىر ودان قورقادى
بۇلتتىڭ ءجۇنىن جۇلىپ اپ
اجەم شۇلىق توقىدى
كىم ايتادى، قىزىق – اق
وتىرىك دەپ وسىنى.
قىزداردىڭ ورىنداۋىندا «قازاق ءبيى»
سىرجان: ال، بالالار، ەندى الىپپە بىزبەن قوشتاسقالى تۇر. ول سەندەرگە ءوزىنىڭ اق تىلەگىن تىلەيدى.
نۇرىم: «الىپپە»
42 ءارىپتى يگەردىك
ارىپتەن بۋىنداپ ءسوز تەردىك
ريزامىن، بالالار، سەندەرگە
راحمەت ايتاتىن ءسوز كەز كەلدى
جاستارىڭ ۇزاق بولسىن
كۇندەلىكتەرىڭ بەسكە تولسىن!
ءمۇعالىم:
بۇگىنگى كەش ءار ءۇيدىڭ تويباسى دەپ سانالار
بالالار ەسىمى اۋلەتتەرگە تارالار
ىرىم ەتىپ سوندىقتان، ەرتەڭگىلىك سوڭىندا
اق تىلەكپەن بارشاعا شاشۋ شاشار انالار
قورىتىندى ءسوز: مەكتەپ ديرەكتورى، اتا – انالار، ۇستازدار.