قوش كەلدىڭ ءاز ناۋرىز!
تاقىرىبى: قوش كەلدىڭ، ءاز ناۋرىز!
ماقساتى: ناۋرىز مەيرامى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ ارقىلى قازاق حالقىنىڭ سالت – ءداستۇرىن كورسەتۋ جانە ونى قۇرمەتتەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
بارىسى: كىرىسپە.
ءمۇعالىم: - ارمىسىزدار، ۇستازدار، اتا – انالار، قوناقتار! ءبارىمىزدىڭ اسىعا كۇتكەن ناۋرىز تويىمىز كەلىپ جەتتى. تويلارىڭىز قۇتتى بولسىن!
ناۋرىز – «جاڭا كۇن» دەگەن ءسوز. بۇل كۇن – ءبىزدىڭ اتا – بابالارىمىز، ارعى تەگىمىز مىڭداعان جىلداردان بەرى تويلاپ كەلە جاتقان جىل باسى مەرەكەسى. ناۋرىز تويىمىز قۇتتى بولسىن! ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى دەپ اتالعان ناۋرىزدا دەنساۋلىقتارىڭىز مىقتى بولسىن، تىلەكتەرىڭىز قابىل بولسىن!
1 – جۇرگىزۋشى: ناۋرىز – كوكتەم مەرەكەسى.
ناۋرىز – جىل باسى.
ناۋرىز – جاڭا سەرپىن، جاڭا لەپ.
2 - جۇرگىزۋشى: ناۋرىز – قۋانىش مەرەكەسى،
باقىت پەن شاتتىق مەرەكەسى.
1 - جۇرگىزۋشى: ناۋرىز – شارۋانىڭ مەرەكەسى.
ناۋرىز – ەڭبەك مەرەكەسى.
2 - جۇرگىزۋشى: ارمىسىڭدار، حالايىق،
بارمىسىڭدار، حالايىق.
ناۋرىز تويىن جۇپ جازباي
جىلدا قارسى الايىق.
1 - جۇرگىزۋشى: ال، حالايىق، تۇرمايىق،
اندەتەيىك جىرلايىق!
ورتامىزدى اشايىق،
ىرىس تىلەپ بۇل جىلعا،
جىردان شاشۋ شاشايىق!
حور: «ناۋرىز»
داۋلەت: قىس ءوتىپ قار كەتتى،
جىرلايىق جاز جەتتى.
مەيرامى ەجەلدەن
قۇتتى بولسىن ناۋرىز!
ءانىم دە ساعان، ءبيىم دە،
قۇت قوناق ءوزىڭ ۇيىمدە.
قۋانىش سىيلار ەلىمە،
كۇلىمدە، ناۋرىز، كۇلىمدە.
ق. ايشا: كۇن مەنەن ءتۇن تەڭەلدى،
جەر شۋاققا كەنەلدى،
قۋانىشتا ەل ەندى.
ناۋرىز كەلدى سالتىمىز:
كوگەرسىن دەپ حالقىمىز
كوشەگە تال ەگەدى.
ناۋرىز تويى - بەرەكە،
ناۋرىز تويى – جىر – اڭىز.
ءمۇعالىم: ناۋرىز ايى – شىعىس كۇن ەسەبى بويىنشا جىلدىڭ العاشقى ايى. بۇل ايدا جىلدىڭ العاشقى ايى ەسەبىندە كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى، سول سەبەپتەن ناۋرىز جىل باسى بولىپ سانالادى.
ايگۇل: اقپان كەتتى اراز بوپ ناۋرىزبەن،
ناۋرىز ءجۇر جوعالعان باعىن ىزدەپ.
كوكتەم جەتتى كورىسىپ، جانىن ۇزگەن
قىس اتتاندى قوشتاسىپ تاعى بىزبەن.
كورىنىس:
1. جۇرگىزۋشى: تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار
بوسقا قاراپ تۇرماڭىزدار.
ناۋرىز تويى باستالدى
كورگەندە ارماندا،
كورمەگەندە ارماندا،
قىزىقتان تىس قالماڭىزدار!
2. جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار! كۇلىمدەگەن شۋاقتى كوكتەممەن بىرگە قازاق دالاسىندا جاڭا جىل كەلەدى. ءار ادام كەلەر جىلدان ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ، ونى اق تىلەكپەن، اق نيەتپەن قارسى الادى. مىنە، ءبىزدىڭ اسىعا كۇتكەن جاڭا - مەشىن جىلىمىز دا تابالدىرىقتى اتتاعالى وتىر. بارىمىزگە دە جاڭا جىل باقىت جىلى، بەيبىت جىلى بولسىن!
بايان: مەشىن جىلىن قارسى الار شاقتا بۇل،
دابىلشىلار دۇرسىلدەتە قاق دابىل.
ايقىن: مەشىن جىلى، اۋىل جىلى
تىلەيمىن حالقىمىزعا تىنىشتىقتى
اتتايىن تابالدىرىقتان جاقسىلىقپەن
اللا جازسا، گۇلدەندىرەم حالقىمدى.
اياۋلىم: قوش كەلدىڭ مەشىن جىلى! ەلىمە باقىت جىلى، قۇت جىلى، بەيبىت جىلى بولىپ كىر! تورگە شىق ءقادىرلى قوناق بول! بۇگىنگى ويىن – ساۋىق ءوزىنى ارنالادى.
قاڭباق شال: ارمىسىزدار اعايىندىلار؟ مەن قايدا كەلدىم؟
بايان: امانسىز با، اتا!؟ جول بولسىن!
قاڭباق شال: الەي بولسىن، بالام! مەكتەپتە ناۋرىز تويى بولىپ جاتىر دەپ ەستىپ، «ەرتەگىلەر ەلىنەن» ەلشىلەر ەرتىپ، جول شىققانىم سول ەدى، ءبىر الەمەت جەل تۇرىپ، ۇشىرىپ الا جونەلگەنى.... سودان سوڭ جەرگە توپ ەتە قالدىم.
اياۋلىم: ە، اقساقال، ءسىز قاڭباق شال دەگەن اتاي بولدىڭىز عوي. وندا باعىتىڭىز دۇرىس. ناۋرىز تويىن تويلاپ جاتىرمىز، تورگە شىعىڭىز.
قاڭباق شال: الگى مەنىڭ جولداستارىم كەلۋى كەرەك ەدى... ىشىندە الدار كوسەسى، ەرتوستىگى، ايداي سۇلۋ قاراشاشى بار، وزدەرى ءبىر توپ ادام بولاتىن.
مىستان: ءاي، قاۋقيعان قاڭباق شال، سەن قالاي كەلىپ قالدىڭ - ەي بۇل جەرگە، مەنەن بۇرىن.
قاڭباق شال: ءا...، مىستان كەمپىر، ويباي...، بايبىشە، امانسىز با؟ ناۋرىزىڭ قۇتتى بولسىن!
مىستان: نە دەيدى مىنا تۇيەقارىن؟ ناۋرىزشىلىن.....
قاڭباق شال: ۋا، مىستەكە! مىنا ناۋرىز تويىنا ءبىر توپ جولداسىمدى ەرتىپ شىعىپ ەم، قاتتى جەل تۇرىپ.... مەنى ۇشىرىپ اكەتىپ....، ولار دا كەلىپ قالار.
بايان: مىستان اجە، ءسال سابىر ەتىڭىز. ءسىز بىردەڭە شاتاستىرىپ تۇرعان بولارسىز. بىزدە ناۋرىز تويى ءوتىپ جاتىر. ءقازىر «ەرتەگىلەر ەلىنەن» قۇرمەتتى قوناقتار كەلۋى كەرەك.
مىستان: ەشكىم دە كەلمەيدى. مىنانىڭ الگى دوستارىن سيقىرلاپ ءتاستاعامبارى مەنىڭ ۇلكەن ۇلىم ءقاراداۋدىڭ ۇيىندە ۇيىقتاپ جاتىر.
قاڭباق شال: نە دەيدى مىنا مىستان؟
سادىر: ەندى قايتتىق؟ ءا، باسە، مىنە كەلە جاتىر عوي بىرەۋى.
تازشا: اسسالاۋماعالەيكۋم، حالايىق.! ناۋرىز تويى قۇتتى بولسىن!
قاڭباق شال: ە، شىراعىم وزىڭمەن ورتا تولسىن!
مىستان: تاقىلداعان كىمسىڭ ەي!
تازشا: ە، مەن ەلگە تازشا اتانعان، حالقىما قىلىعىممەن جاققان تازشا بالامىن، اجە. اۋ، تويدى باستاماي نەعىپ تۇرسىڭدار؟
قاڭباق شال: مىنا مىستان تويعا كەلە جاتقان «ەرتەگىلەر ەلىنىڭ» ەلشىلەرىن سيقىرلاپ، ۇيىقتاتىپ تاستاپتى. نە ىستەرىمىزدى بىلمەي، داعدىراپ تۇرمىز.
تازشا: ايتپاقشى، مىستان اجە، مىنا ناۋرىز تويىندا وزىڭىزگە ارناپ ءبىر ولەڭ ايتىپ بەرگىم كەپ تۇر.
مىستان: كەرەگى جوق ولەڭىنىڭ. بىلەم مەن سەندەردى! ءبارىڭ جەك كورەسىڭدەر! انا اق باستى كەمپىر - شالدان باستاپ، مىنا تۇرعان بالالارعا دەيىن مەنى جەك كورەدى.!
تازشا: ءسال سابىر ەتىڭىز اجەتاي! اۋەلى تىڭداپ كورمەيسىز بە؟
اۋ، حالايىق، قاراسا
اجەم قانداي تاماشا!
اق تىستەرى مارجانداي،
ءتىزىلىپ تۇر جاراسا!
كەلبەتىنە قاراسام،
ناۋرىزدىڭ اپپاق قارىنداي،
ويماق اۋىز، بۇراڭ بەل.
كىم جەك كورەر وسىنداي،
ءوزى سۇلۋ، اقىلدى،
مەنىڭ مىستان اجەمدى - اي.
مىستان: وي، اينالىپ كەتەيىن، تازشام! مىنا ولەڭىڭ ماعان ۇنايدى ەي! ءبىر ءتۇرلى جۇرەككە جىلى تيە مە، قالاي!؟ قوي بولماس! مەن بارىپ الگى قوناقتاردى سيقىردان ارىلتىپ، وسىندا جىبەرەيىن.
وقۋشى قۇرمەتتى تازشا، ءقادىرلى قاڭباق شال، تورگە شىعىپ، تويدىڭ ءقادىرلى قوناعى بولىڭىزدار.
وقۋشى امانسىز با، الدار اتا!
الدار كوسە ارمىسىزدار حالايىق؟ بار بول بالام!
الدا دەسەڭ، الدايمىن،
سايتاندى دا اربايمىن.
ساراڭدارعا قاتتىمىن
كەدەيلەرگە بالدايمىن.
ااا، ەەە...
مەن الدارمىن، الدارمىن،
شەگى جوق داڭقىمنىڭ.
ءومىرىمدى ارنارمىن
باقىتى ءۇشىن حالقىمنىڭ.
شىعايباي: ءاي، بايبىشە، بول ەندى ناۋرىزدان كەشىگەتىن بولدىق، بولساڭشى كۇيبەڭدەمەي...
بايبىشە: ءقازىر، ءقازىر بايەكە! مىنا ءبىر ىستىق كۇلشەنى ءپىسىرىپ ەم. ويباي مىناۋ الگى الدار عوي!... ەندى قايتتىق؟! قايدا تىقتىق؟
شىعايباي: مىندا تىق، مىندا.
الدار: اسسالاۋماعالەيكۋم، شىعەكە! ناۋرىزىڭ قۇتتى بولسىن! ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى ويداعى، قىرداعى قۇشاقتاسىپ تابىسقالى ەمەس پە؟! كەل، بايەكە، ءبىز دە قۇشاقتاسىپ كورىسەلىك.
شىعايباي: ويباي، كۇيدىم! كۇيىپ بارام جىبەر، جىبەرە گور، الدەكە. سەن اق الشى وسىنى.
وقۋشى: الدار اتا شىعايباي اقساقال، ناۋرىز كۇنى اراز اعايىن تاتۋلاسىپ، رەنجىسكەندەر كەلىسىپ جاتادى ەمەس پە؟! ەندى سىزدەر تاتۋلاسىپ، قۇتتى تويدىڭ قوناعى بولىڭىزدار.
ەر توستىك: ارمىسىڭدار حالايىق؟ ناۋرىز قۇتتى بولسىن! دەندەرىڭ ساۋ بولسىن!
وقۋشى: قوش كەلدىڭ، ەر ءتوستى باتىر! سەنى دە بالالار اسىعا كۇتۋدە. تويدىڭ قادىرمەندى قوناعى بول، مىنا بالالارعا تىلەگىڭدى ايت.
ەر توستىك:
ەر توستىگىم دەپ ەلىم،
ەرتەگى عىپ شەرتەدى.
ماڭگى جاساپ كەلەمىن،
مەن قازاقتىڭ وركەنى.
قايىرماسى:
ەي، ەي بالالار،
جىلدا وسىلاي تويلاڭدار.
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىندە
بي بيلەپ ءان سالىڭدار.
وقۋشى: باتىر، ءبىزدىڭ بالالاردىڭ دا وزىڭە ارناعان سىيى بار، ەندى سونى تاماشالاڭىز.
وقۋشى: امانسىز با، قاراشاش سۇلۋ؟ قوش كەلدىڭىز!
قاراشاش: ارمىسىڭدار، اعايىن؟ ناۋرىزدارىڭ قۇتتى بولسىن! اق مول بولسىن، قايدا بولساڭ جول بولسىن! نوكەرلەرىمدى ەرتىپ، مەن دە كەلدىم ورتاعا.
جوعارى شىقسىن قوناقتار،
كەلىپ تۇرعان الىستان.
جاقسىلىقتىڭ جولىندا،
جان اياماي الىسقان.
سىزدەردىڭ ەرلىك ىستەرىڭ،
عاسىرلار بويى تىنبايدى.
اڭىز، داستان، جىرلاردان،
جاستار وقىپ تىڭدايدى.
ءادىلجان: ارمىسىڭ، اق اجە؟ قوش كەلدىڭىز!
اق اجە: بار بول بالام! امانسىڭدار ما، بالاپاندارىم؟ ناۋرىز تويى قعۇتتى بولسىن! اق مول بولسىن، قايدا بارساڭ جول بولسىن!
وقۋشى: اق اجە، ناۋرىز كۇنى بالالارىڭىزعا قانداي سىي سياپات اكەلدىڭىز؟
اق اجە: ادال اسپان بۇيىرعان،
ءدام تاتسىن ەل جيىلعان.
بيداي سالدىم كوجەگە،
مول بولسىن دەپ بيىل نان.
تارى سالدىم كوجەگە،
جەنتى كوپ بولسىن دەپ.
كۇرىش سالدىم كوجەگە
تويدا پالاۋ بولسىن دەپ.
اۋىزدان اق كەتپەسىن،
سۋدان ەرىن كەتپەسىن،
كەلگەن ريزا، كەتكەن توق،
قۇتتى قوناق ەت جەسىن.
وسى اق دامنەن ءبارىڭ اۋىز تيىڭدەر، قاراقتارىم.
ءمۇعالىم: مىنە، بالالار سەندەرگە ارناپ اق اجە تايقازاندى تولتىرىپ ناۋرىز كوجە ءپىسىرىپ اكەلىپتى. ال، اجە دامىڭىزگە راحمەت. تويدى ودان ءارى «تۇساۋ كەسەر ىرىمىمەن جالعاستىرساق دەگەن تىلەك بار. بۇگىنگىدەي ۇلى تويدا اياقتارىن اپىل تاپىل باسىپ، باقشا ەسىگىن اتتاعالى وتىرعان شوبەرەلەرىڭىز دە بار.
مىنا جينالعان حالىق، مىنا وتىرعان نەمەرەلەرىڭىز اتا سالتىن، حالىق ءداستۇرىن كورىپ تاماشالاسىن.
اياۋلىم: ناۋرىزىم عاجاپ تۋىسىڭ،
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىسىڭ.
جىلىتتىڭ جەردىڭ جۇرەگىن،
جۇرەگى ەلدىڭ جىلىسىن.
جاڭىل: ناۋرىزىم - تويلى نۇرلى كۇن،
مەرەيىڭ اسىپ تۇر بۇگىن.
جەرىمنىڭ ءجۇزىن جىلىتتىڭ،
ەلىمنىڭ ساقتا بىرلىگىن!
ءان: «ناۋرىز كوكتەم».
ايقىن: اردا ءوسىپ، ادال ەمگەن اق ۋىزىڭ،
قالدىرعان عاسىرلارعا ءنارلى ءىزىن.
كوك ءبورىلى بايراعىن جەلبىرەتىپ،
كوك تۇرىكتەر تويلاعان ناۋرىزىم.
اديلجان: ناۋرىز – دوستىق، ناۋرىز – كۇن،
بارشا حالىق بىرلىگى.
تاعى كەلدى ۇلىس كۇن،
جالعاسىپ عالام تىرلىگى.
باقتىباي: ناۋرىز تويى – بەرەكە،
ناۋرىز تويى – جىر – اڭىز.
قىزىق دۋمان - مەرەكە،
قىزىق دۋمان قۇرامىز.
حورمەن: ناۋرىز!
1 - جۇرگىزۋشى: شاشۋ! شاشۋ!
كوپ شاشايىق شاشۋدى،
جاۋعانداي كەپ اسپاننان نوسەر جاڭبىر.
ۋا، جاماعات، تەرىپ ال نەسىبىڭدى،
ريزىعىڭ بولسىن كول – كوسىر!
2 - جۇرگىزۋشى: قاشاندا قۇت – بەرەكە ورناسىن دەپ،
تويلاردا شاشۋ شاشۋ - سالتى ەلىمنىڭ.
ۋا، حالايىق! تەرىپ ال نەسىبىڭدى،
قابىل بولسىن، جاماعات، اق تىلەۋىڭ!
قۇتتىقتاۋ ءسوز ديرەكتوردىڭ باستاۋىش سىنىپتار بويىنشا وقۋ – تاربيە جونىندەگى ورىنباسارىنا، اتا – انالارعا بەرىلەدى.
ماقساتى: ناۋرىز مەيرامى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ ارقىلى قازاق حالقىنىڭ سالت – ءداستۇرىن كورسەتۋ جانە ونى قۇرمەتتەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
بارىسى: كىرىسپە.
ءمۇعالىم: - ارمىسىزدار، ۇستازدار، اتا – انالار، قوناقتار! ءبارىمىزدىڭ اسىعا كۇتكەن ناۋرىز تويىمىز كەلىپ جەتتى. تويلارىڭىز قۇتتى بولسىن!
ناۋرىز – «جاڭا كۇن» دەگەن ءسوز. بۇل كۇن – ءبىزدىڭ اتا – بابالارىمىز، ارعى تەگىمىز مىڭداعان جىلداردان بەرى تويلاپ كەلە جاتقان جىل باسى مەرەكەسى. ناۋرىز تويىمىز قۇتتى بولسىن! ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى دەپ اتالعان ناۋرىزدا دەنساۋلىقتارىڭىز مىقتى بولسىن، تىلەكتەرىڭىز قابىل بولسىن!
1 – جۇرگىزۋشى: ناۋرىز – كوكتەم مەرەكەسى.
ناۋرىز – جىل باسى.
ناۋرىز – جاڭا سەرپىن، جاڭا لەپ.
2 - جۇرگىزۋشى: ناۋرىز – قۋانىش مەرەكەسى،
باقىت پەن شاتتىق مەرەكەسى.
1 - جۇرگىزۋشى: ناۋرىز – شارۋانىڭ مەرەكەسى.
ناۋرىز – ەڭبەك مەرەكەسى.
2 - جۇرگىزۋشى: ارمىسىڭدار، حالايىق،
بارمىسىڭدار، حالايىق.
ناۋرىز تويىن جۇپ جازباي
جىلدا قارسى الايىق.
1 - جۇرگىزۋشى: ال، حالايىق، تۇرمايىق،
اندەتەيىك جىرلايىق!
ورتامىزدى اشايىق،
ىرىس تىلەپ بۇل جىلعا،
جىردان شاشۋ شاشايىق!
حور: «ناۋرىز»
داۋلەت: قىس ءوتىپ قار كەتتى،
جىرلايىق جاز جەتتى.
مەيرامى ەجەلدەن
قۇتتى بولسىن ناۋرىز!
ءانىم دە ساعان، ءبيىم دە،
قۇت قوناق ءوزىڭ ۇيىمدە.
قۋانىش سىيلار ەلىمە،
كۇلىمدە، ناۋرىز، كۇلىمدە.
ق. ايشا: كۇن مەنەن ءتۇن تەڭەلدى،
جەر شۋاققا كەنەلدى،
قۋانىشتا ەل ەندى.
ناۋرىز كەلدى سالتىمىز:
كوگەرسىن دەپ حالقىمىز
كوشەگە تال ەگەدى.
ناۋرىز تويى - بەرەكە،
ناۋرىز تويى – جىر – اڭىز.
ءمۇعالىم: ناۋرىز ايى – شىعىس كۇن ەسەبى بويىنشا جىلدىڭ العاشقى ايى. بۇل ايدا جىلدىڭ العاشقى ايى ەسەبىندە كۇن مەن ءتۇن تەڭەلەدى، سول سەبەپتەن ناۋرىز جىل باسى بولىپ سانالادى.
ايگۇل: اقپان كەتتى اراز بوپ ناۋرىزبەن،
ناۋرىز ءجۇر جوعالعان باعىن ىزدەپ.
كوكتەم جەتتى كورىسىپ، جانىن ۇزگەن
قىس اتتاندى قوشتاسىپ تاعى بىزبەن.
كورىنىس:
1. جۇرگىزۋشى: تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار
بوسقا قاراپ تۇرماڭىزدار.
ناۋرىز تويى باستالدى
كورگەندە ارماندا،
كورمەگەندە ارماندا،
قىزىقتان تىس قالماڭىزدار!
2. جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار! كۇلىمدەگەن شۋاقتى كوكتەممەن بىرگە قازاق دالاسىندا جاڭا جىل كەلەدى. ءار ادام كەلەر جىلدان ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ، ونى اق تىلەكپەن، اق نيەتپەن قارسى الادى. مىنە، ءبىزدىڭ اسىعا كۇتكەن جاڭا - مەشىن جىلىمىز دا تابالدىرىقتى اتتاعالى وتىر. بارىمىزگە دە جاڭا جىل باقىت جىلى، بەيبىت جىلى بولسىن!
بايان: مەشىن جىلىن قارسى الار شاقتا بۇل،
دابىلشىلار دۇرسىلدەتە قاق دابىل.
ايقىن: مەشىن جىلى، اۋىل جىلى
تىلەيمىن حالقىمىزعا تىنىشتىقتى
اتتايىن تابالدىرىقتان جاقسىلىقپەن
اللا جازسا، گۇلدەندىرەم حالقىمدى.
اياۋلىم: قوش كەلدىڭ مەشىن جىلى! ەلىمە باقىت جىلى، قۇت جىلى، بەيبىت جىلى بولىپ كىر! تورگە شىق ءقادىرلى قوناق بول! بۇگىنگى ويىن – ساۋىق ءوزىنى ارنالادى.
قاڭباق شال: ارمىسىزدار اعايىندىلار؟ مەن قايدا كەلدىم؟
بايان: امانسىز با، اتا!؟ جول بولسىن!
قاڭباق شال: الەي بولسىن، بالام! مەكتەپتە ناۋرىز تويى بولىپ جاتىر دەپ ەستىپ، «ەرتەگىلەر ەلىنەن» ەلشىلەر ەرتىپ، جول شىققانىم سول ەدى، ءبىر الەمەت جەل تۇرىپ، ۇشىرىپ الا جونەلگەنى.... سودان سوڭ جەرگە توپ ەتە قالدىم.
اياۋلىم: ە، اقساقال، ءسىز قاڭباق شال دەگەن اتاي بولدىڭىز عوي. وندا باعىتىڭىز دۇرىس. ناۋرىز تويىن تويلاپ جاتىرمىز، تورگە شىعىڭىز.
قاڭباق شال: الگى مەنىڭ جولداستارىم كەلۋى كەرەك ەدى... ىشىندە الدار كوسەسى، ەرتوستىگى، ايداي سۇلۋ قاراشاشى بار، وزدەرى ءبىر توپ ادام بولاتىن.
مىستان: ءاي، قاۋقيعان قاڭباق شال، سەن قالاي كەلىپ قالدىڭ - ەي بۇل جەرگە، مەنەن بۇرىن.
قاڭباق شال: ءا...، مىستان كەمپىر، ويباي...، بايبىشە، امانسىز با؟ ناۋرىزىڭ قۇتتى بولسىن!
مىستان: نە دەيدى مىنا تۇيەقارىن؟ ناۋرىزشىلىن.....
قاڭباق شال: ۋا، مىستەكە! مىنا ناۋرىز تويىنا ءبىر توپ جولداسىمدى ەرتىپ شىعىپ ەم، قاتتى جەل تۇرىپ.... مەنى ۇشىرىپ اكەتىپ....، ولار دا كەلىپ قالار.
بايان: مىستان اجە، ءسال سابىر ەتىڭىز. ءسىز بىردەڭە شاتاستىرىپ تۇرعان بولارسىز. بىزدە ناۋرىز تويى ءوتىپ جاتىر. ءقازىر «ەرتەگىلەر ەلىنەن» قۇرمەتتى قوناقتار كەلۋى كەرەك.
مىستان: ەشكىم دە كەلمەيدى. مىنانىڭ الگى دوستارىن سيقىرلاپ ءتاستاعامبارى مەنىڭ ۇلكەن ۇلىم ءقاراداۋدىڭ ۇيىندە ۇيىقتاپ جاتىر.
قاڭباق شال: نە دەيدى مىنا مىستان؟
سادىر: ەندى قايتتىق؟ ءا، باسە، مىنە كەلە جاتىر عوي بىرەۋى.
تازشا: اسسالاۋماعالەيكۋم، حالايىق.! ناۋرىز تويى قۇتتى بولسىن!
قاڭباق شال: ە، شىراعىم وزىڭمەن ورتا تولسىن!
مىستان: تاقىلداعان كىمسىڭ ەي!
تازشا: ە، مەن ەلگە تازشا اتانعان، حالقىما قىلىعىممەن جاققان تازشا بالامىن، اجە. اۋ، تويدى باستاماي نەعىپ تۇرسىڭدار؟
قاڭباق شال: مىنا مىستان تويعا كەلە جاتقان «ەرتەگىلەر ەلىنىڭ» ەلشىلەرىن سيقىرلاپ، ۇيىقتاتىپ تاستاپتى. نە ىستەرىمىزدى بىلمەي، داعدىراپ تۇرمىز.
تازشا: ايتپاقشى، مىستان اجە، مىنا ناۋرىز تويىندا وزىڭىزگە ارناپ ءبىر ولەڭ ايتىپ بەرگىم كەپ تۇر.
مىستان: كەرەگى جوق ولەڭىنىڭ. بىلەم مەن سەندەردى! ءبارىڭ جەك كورەسىڭدەر! انا اق باستى كەمپىر - شالدان باستاپ، مىنا تۇرعان بالالارعا دەيىن مەنى جەك كورەدى.!
تازشا: ءسال سابىر ەتىڭىز اجەتاي! اۋەلى تىڭداپ كورمەيسىز بە؟
اۋ، حالايىق، قاراسا
اجەم قانداي تاماشا!
اق تىستەرى مارجانداي،
ءتىزىلىپ تۇر جاراسا!
كەلبەتىنە قاراسام،
ناۋرىزدىڭ اپپاق قارىنداي،
ويماق اۋىز، بۇراڭ بەل.
كىم جەك كورەر وسىنداي،
ءوزى سۇلۋ، اقىلدى،
مەنىڭ مىستان اجەمدى - اي.
مىستان: وي، اينالىپ كەتەيىن، تازشام! مىنا ولەڭىڭ ماعان ۇنايدى ەي! ءبىر ءتۇرلى جۇرەككە جىلى تيە مە، قالاي!؟ قوي بولماس! مەن بارىپ الگى قوناقتاردى سيقىردان ارىلتىپ، وسىندا جىبەرەيىن.
وقۋشى قۇرمەتتى تازشا، ءقادىرلى قاڭباق شال، تورگە شىعىپ، تويدىڭ ءقادىرلى قوناعى بولىڭىزدار.
وقۋشى امانسىز با، الدار اتا!
الدار كوسە ارمىسىزدار حالايىق؟ بار بول بالام!
الدا دەسەڭ، الدايمىن،
سايتاندى دا اربايمىن.
ساراڭدارعا قاتتىمىن
كەدەيلەرگە بالدايمىن.
ااا، ەەە...
مەن الدارمىن، الدارمىن،
شەگى جوق داڭقىمنىڭ.
ءومىرىمدى ارنارمىن
باقىتى ءۇشىن حالقىمنىڭ.
شىعايباي: ءاي، بايبىشە، بول ەندى ناۋرىزدان كەشىگەتىن بولدىق، بولساڭشى كۇيبەڭدەمەي...
بايبىشە: ءقازىر، ءقازىر بايەكە! مىنا ءبىر ىستىق كۇلشەنى ءپىسىرىپ ەم. ويباي مىناۋ الگى الدار عوي!... ەندى قايتتىق؟! قايدا تىقتىق؟
شىعايباي: مىندا تىق، مىندا.
الدار: اسسالاۋماعالەيكۋم، شىعەكە! ناۋرىزىڭ قۇتتى بولسىن! ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى ويداعى، قىرداعى قۇشاقتاسىپ تابىسقالى ەمەس پە؟! كەل، بايەكە، ءبىز دە قۇشاقتاسىپ كورىسەلىك.
شىعايباي: ويباي، كۇيدىم! كۇيىپ بارام جىبەر، جىبەرە گور، الدەكە. سەن اق الشى وسىنى.
وقۋشى: الدار اتا شىعايباي اقساقال، ناۋرىز كۇنى اراز اعايىن تاتۋلاسىپ، رەنجىسكەندەر كەلىسىپ جاتادى ەمەس پە؟! ەندى سىزدەر تاتۋلاسىپ، قۇتتى تويدىڭ قوناعى بولىڭىزدار.
ەر توستىك: ارمىسىڭدار حالايىق؟ ناۋرىز قۇتتى بولسىن! دەندەرىڭ ساۋ بولسىن!
وقۋشى: قوش كەلدىڭ، ەر ءتوستى باتىر! سەنى دە بالالار اسىعا كۇتۋدە. تويدىڭ قادىرمەندى قوناعى بول، مىنا بالالارعا تىلەگىڭدى ايت.
ەر توستىك:
ەر توستىگىم دەپ ەلىم،
ەرتەگى عىپ شەرتەدى.
ماڭگى جاساپ كەلەمىن،
مەن قازاقتىڭ وركەنى.
قايىرماسى:
ەي، ەي بالالار،
جىلدا وسىلاي تويلاڭدار.
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىندە
بي بيلەپ ءان سالىڭدار.
وقۋشى: باتىر، ءبىزدىڭ بالالاردىڭ دا وزىڭە ارناعان سىيى بار، ەندى سونى تاماشالاڭىز.
وقۋشى: امانسىز با، قاراشاش سۇلۋ؟ قوش كەلدىڭىز!
قاراشاش: ارمىسىڭدار، اعايىن؟ ناۋرىزدارىڭ قۇتتى بولسىن! اق مول بولسىن، قايدا بولساڭ جول بولسىن! نوكەرلەرىمدى ەرتىپ، مەن دە كەلدىم ورتاعا.
جوعارى شىقسىن قوناقتار،
كەلىپ تۇرعان الىستان.
جاقسىلىقتىڭ جولىندا،
جان اياماي الىسقان.
سىزدەردىڭ ەرلىك ىستەرىڭ،
عاسىرلار بويى تىنبايدى.
اڭىز، داستان، جىرلاردان،
جاستار وقىپ تىڭدايدى.
ءادىلجان: ارمىسىڭ، اق اجە؟ قوش كەلدىڭىز!
اق اجە: بار بول بالام! امانسىڭدار ما، بالاپاندارىم؟ ناۋرىز تويى قعۇتتى بولسىن! اق مول بولسىن، قايدا بارساڭ جول بولسىن!
وقۋشى: اق اجە، ناۋرىز كۇنى بالالارىڭىزعا قانداي سىي سياپات اكەلدىڭىز؟
اق اجە: ادال اسپان بۇيىرعان،
ءدام تاتسىن ەل جيىلعان.
بيداي سالدىم كوجەگە،
مول بولسىن دەپ بيىل نان.
تارى سالدىم كوجەگە،
جەنتى كوپ بولسىن دەپ.
كۇرىش سالدىم كوجەگە
تويدا پالاۋ بولسىن دەپ.
اۋىزدان اق كەتپەسىن،
سۋدان ەرىن كەتپەسىن،
كەلگەن ريزا، كەتكەن توق،
قۇتتى قوناق ەت جەسىن.
وسى اق دامنەن ءبارىڭ اۋىز تيىڭدەر، قاراقتارىم.
ءمۇعالىم: مىنە، بالالار سەندەرگە ارناپ اق اجە تايقازاندى تولتىرىپ ناۋرىز كوجە ءپىسىرىپ اكەلىپتى. ال، اجە دامىڭىزگە راحمەت. تويدى ودان ءارى «تۇساۋ كەسەر ىرىمىمەن جالعاستىرساق دەگەن تىلەك بار. بۇگىنگىدەي ۇلى تويدا اياقتارىن اپىل تاپىل باسىپ، باقشا ەسىگىن اتتاعالى وتىرعان شوبەرەلەرىڭىز دە بار.
مىنا جينالعان حالىق، مىنا وتىرعان نەمەرەلەرىڭىز اتا سالتىن، حالىق ءداستۇرىن كورىپ تاماشالاسىن.
اياۋلىم: ناۋرىزىم عاجاپ تۋىسىڭ،
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىسىڭ.
جىلىتتىڭ جەردىڭ جۇرەگىن،
جۇرەگى ەلدىڭ جىلىسىن.
جاڭىل: ناۋرىزىم - تويلى نۇرلى كۇن،
مەرەيىڭ اسىپ تۇر بۇگىن.
جەرىمنىڭ ءجۇزىن جىلىتتىڭ،
ەلىمنىڭ ساقتا بىرلىگىن!
ءان: «ناۋرىز كوكتەم».
ايقىن: اردا ءوسىپ، ادال ەمگەن اق ۋىزىڭ،
قالدىرعان عاسىرلارعا ءنارلى ءىزىن.
كوك ءبورىلى بايراعىن جەلبىرەتىپ،
كوك تۇرىكتەر تويلاعان ناۋرىزىم.
اديلجان: ناۋرىز – دوستىق، ناۋرىز – كۇن،
بارشا حالىق بىرلىگى.
تاعى كەلدى ۇلىس كۇن،
جالعاسىپ عالام تىرلىگى.
باقتىباي: ناۋرىز تويى – بەرەكە،
ناۋرىز تويى – جىر – اڭىز.
قىزىق دۋمان - مەرەكە،
قىزىق دۋمان قۇرامىز.
حورمەن: ناۋرىز!
1 - جۇرگىزۋشى: شاشۋ! شاشۋ!
كوپ شاشايىق شاشۋدى،
جاۋعانداي كەپ اسپاننان نوسەر جاڭبىر.
ۋا، جاماعات، تەرىپ ال نەسىبىڭدى،
ريزىعىڭ بولسىن كول – كوسىر!
2 - جۇرگىزۋشى: قاشاندا قۇت – بەرەكە ورناسىن دەپ،
تويلاردا شاشۋ شاشۋ - سالتى ەلىمنىڭ.
ۋا، حالايىق! تەرىپ ال نەسىبىڭدى،
قابىل بولسىن، جاماعات، اق تىلەۋىڭ!
قۇتتىقتاۋ ءسوز ديرەكتوردىڭ باستاۋىش سىنىپتار بويىنشا وقۋ – تاربيە جونىندەگى ورىنباسارىنا، اتا – انالارعا بەرىلەدى.
You Might Also Like
