"اراشا" قاستەك بايانبايەۆ
ادەبيەتتىك وقۋ 4 - كلاسس
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اراشا. قاستەك بايانبايەۆ (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى: 1) وقۋشىلاردىڭ ولەڭدى جۇرگىزىپ، مانەرلەپ، ءتۇسىنىپ وقۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ. ونداعى نەگىزگى ويدى انىقتاۋ، ءتۇسىنۋ، كەيىپكەرلەردىڭ ارەكەتىنە باعا بەرۋ، ءوز ويى مەن پىكىرىن ەركىن بايانداپ بەرۋ ماشىعىن قالىپتاستىرۋ. ديالوگ جايلى بىلىمدەرىن كەڭەيتە ءتۇسۋ.
2) السىزدەرگە الىمجەتتىك جاساماۋ، قايرىمدى، قامقور بولۋعا، مەيىرىمدىلىككە، دوستىققا، بىرلىككە تاربيەلەۋ.
3) سوزدىك قورىن بايىتىپ، ءتىلىن، لوگيكالىق جۇيەلى ويلاۋ قابىلەتتەرىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
وقىتۋ ءادىسى: سوزدىك، كورنەكى، تالداۋ، سالىستىرۋ، اجىراتۋ، توپتاۋ، ءوز بەتىنشە جۇمىس، ىزدەنىس ءادىسى، وقۋلىقپەن جۇمىس، جازبا جۇمىسى.
كورنەكىلىك: سلايد (جانۋارلاردىڭ انيماسيالىق سۋرەتتەرى)، كارتوچكا، كەستە
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، ماتەماتيكا
ساباقتىڭ بارىسى
ءى. العاشقى ۇيىمداستىرۋ
وقۋشىلاردى، وقۋ قۇرالدارىن تۇگەندەپ الۋ.
- بالالار، بۇگىن بىزدە اشىق ساباق. سەندەرگە قوناقتار كەلىپ وتىر، سوندىقتان ولارمەن امانداسىپ، مىنا ۇراندى جاتتاپ الىپ ايتايىق.
ءاربىر ادام: تۋىسىم، دوسىم، جۇراعاتىم.
ءاربىر ساباق: ۇيرەنۋ، ۇعۋ، ۇلاعات.
ءاربىر ءىسىڭ: تىرلىك، تىرەك، ادامدىق.
ءاربىر ءسوزىڭ: شىندىق، بىرلىك، ادالدىق.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
قۇراپ كەلگەن مىسالدارىن وقىپ بەرۋ. جاقسى شىعارمانى ماداقتاپ، كەم قاتەلىك بولىپ جاتسا تۇزەتۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
1. وي قوزعاۋ. رەبۋس شەشۋ. (ارا سۋرەتى (قۇرال)، شانا سۋرەتى كورسەتىلەدى)
شەشۋى: اراشا
- اراشا ءسوزىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟ - دەپ وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداۋ. وعان ماعىناسى جۋىق ءسوز تابۋ. قامقور، كومەك
2. وتىلەتىن ساباقتىڭ تاقىرىبىن اشقان سوڭ اۆتورعا قىسقاشا توقتالۋ.
قاستەك بايانبايەۆ 1936 جىلى 15 قاراشادا الماتى وبلىسىنىڭ الاكول اۋدانىنداعى تالدىبۇلاق دەگەن جەردە دۇنيەگە كەلگەن. قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىم العان. 1960 جىلدان باستاپ الاكول اۋداندىق، 1965 جىلدان باستاپ الماتى وبلىستىق گازەت رەداكسيالارىندا ادەبي قىزمەتكەر، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ ىستەگەن. 1971 - 1995 جىلدارى «جازۋشى» باسپاسىندا رەداكسيا مەڭگەرۋشىسى، «جالىن» باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
3. ولەڭدى وقىپ بەرۋ. وقۋ بارىسىندا سلايد كورسەتىلىپ تۇرادى.
4. سوزدىك جۇمىس: بۇلىك توبەلەس، كوركەم سوزدەر: بورتكەندەي داندەي، جايىن اۋىز، جۋان ءتوس، تومار مويىن، تۇمان كوز، قۇراق مويىن، قىل قۇيرىق، شىن جۇيرىك، ۇزىن سيراق سارى بالا، ماۋباس،
5. وقۋشىلار تىزبەكتەي وقيدى.
6. «سايكەستەندىر» ويىنى شارتى: تاقتاداعى قيما قاعازداعى سوزدەردىڭ قاي جانۋارلارعا قاتىستى ەكەنىن تاۋىپ، سۋرەتىنىڭ تۇسىنا قويۋ.
شىبىن: بورتكەن داندەي ءالسىز جاندىك
تورعاي: كادىمگى اشۋلى بەيشارا
مىسىق: مۇرتىن تالداپ تاراعان، ءۇستىن ساندەپ جالاعان، شاپشاڭ ءارى ەپتى، ماۋباس
توبەت (يت): جايىن اۋىز، جۋان ءتوس، تومار مويىن، تۇمان كوز، اشۋ قىسقان ارلانداي
قۇنان (ات): قۇراق مويىن، قىل قۇيرىق، شىن جۇيرىك، جىميعان قوس قۇلاعى
7. سەرگىتۋ ءساتى
(سلايدتان كورىنىس كورىنىپ تۇرادى).
تورعاي، تورعاي، تورعايسىڭ، تاياۋ كەلىپ قونعايسىڭ.
جەم شاشايىن تويىپ ال، سوندا ايازعا توڭبايسىڭ.
بار مەنىڭ مىسىعىم، كورسەڭ ونىڭ پىسىعىن.
قاقپالاقتاپ وينايدى، ول اجەمنىڭ ۇرشىعىن.
سەكىرىپ ءوت وردان دا، سەكىرىپ ءوت جولدان دا.
كۇشىك قۋسا جەتپەسسىڭ، ماشينا باسىپ كەتپەسىن!
اتقا ەرىن سالامىن، سەكىرىپ ءمىنىپ الامىن.
جۇيرىك جەلدەي شابامىن، بايگەدەن مەن وزامىن!
8. قوسىمشا ماتەريال. «ارتىق بولماس بىلگەنىن»
- ال ەندى، بالالار، وسى جانۋارلار قانشا جىل ءومىر سۇرەتىنىن بىلەسىڭ بە؟
شىبىن ءۇش اپتا، مىسىق پەن يت 15 - 20 جىل، جىلقى 30 جىل ءومىر سۇرەدى. ال كادىمگى تورعاي تىرشىلىك ەتۋ جاعدايىنا بايلانىستى 2 - 3جىل قالا اۋىل ىشىندە، ال جابايى جاعدايدا 10 جىل ءومىر سۇرەدى ەكەن.
9. - ولەڭدەگى كەيىپكەرلەردىڭ ادامعا قانداي پايداسى بار؟- دەپ وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداپ، قورىتىندى شىعارۋ
10. ديالوگ تۋرالى انىقتامانى جازىپ الۋ
11. ولەڭدى رولگە ءبولىپ وقۋ.
ءىV. قورىتىندى..
12 ساباقتى بەكىتۋ ماقساتىندا سلايدتان ۇياشىقتار شىعادى. بالالار ۇياشىق ءنومىرىن تاڭداپ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
1. ولەڭ نەلىكتەن «اراشا» دەپ اتالعان؟
2. ماتىندەگى باستى كەيىپكەرلەردى اتا
3. اقتى توگىپ شاشقان كىم؟ اققا قاتىستى تىيىمدار ايت
4. توبەتكە قاتىستى ءسوز تىركەستەرىن ەسىڭە ءتۇسىر
5. كەر قۇنانعا قاتىستى كوركەم سوزدەردى اتا
6. ديالوگ دەگەنىمىز نە؟
ساباقتى ولەڭنىڭ نەگىزگى ويىن اشاتىن ماقال ماتەلمەن قورىتۋ:
1. ءوزىڭدى زور تۇتپا، وزگەنى قور تۇتپا.
2. اشۋ شابىستىرادى، اقىل تابىستىرادى.
V. ۇيگە تاپسىرما.
1. ولەڭدى قارا سوزبەن مازمۇنداۋ.
2. ولەڭ مازمۇنى بويىنشا سۋرەت سالىپ، كىشكەنتاي بۋكلەت ارقىلى سيۋجەتتى ديافيلم قۇراستىرۋ.
Vءى. باعالاۋ. ساباققا بەلسەندى قاتىسىپ، وتىرعان وقۋشىلاردى ماداقتاۋ.
بارلىعىن باعالاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اراشا. قاستەك بايانبايەۆ (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى: 1) وقۋشىلاردىڭ ولەڭدى جۇرگىزىپ، مانەرلەپ، ءتۇسىنىپ وقۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ. ونداعى نەگىزگى ويدى انىقتاۋ، ءتۇسىنۋ، كەيىپكەرلەردىڭ ارەكەتىنە باعا بەرۋ، ءوز ويى مەن پىكىرىن ەركىن بايانداپ بەرۋ ماشىعىن قالىپتاستىرۋ. ديالوگ جايلى بىلىمدەرىن كەڭەيتە ءتۇسۋ.
2) السىزدەرگە الىمجەتتىك جاساماۋ، قايرىمدى، قامقور بولۋعا، مەيىرىمدىلىككە، دوستىققا، بىرلىككە تاربيەلەۋ.
3) سوزدىك قورىن بايىتىپ، ءتىلىن، لوگيكالىق جۇيەلى ويلاۋ قابىلەتتەرىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
وقىتۋ ءادىسى: سوزدىك، كورنەكى، تالداۋ، سالىستىرۋ، اجىراتۋ، توپتاۋ، ءوز بەتىنشە جۇمىس، ىزدەنىس ءادىسى، وقۋلىقپەن جۇمىس، جازبا جۇمىسى.
كورنەكىلىك: سلايد (جانۋارلاردىڭ انيماسيالىق سۋرەتتەرى)، كارتوچكا، كەستە
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، ماتەماتيكا
ساباقتىڭ بارىسى
ءى. العاشقى ۇيىمداستىرۋ
وقۋشىلاردى، وقۋ قۇرالدارىن تۇگەندەپ الۋ.
- بالالار، بۇگىن بىزدە اشىق ساباق. سەندەرگە قوناقتار كەلىپ وتىر، سوندىقتان ولارمەن امانداسىپ، مىنا ۇراندى جاتتاپ الىپ ايتايىق.
ءاربىر ادام: تۋىسىم، دوسىم، جۇراعاتىم.
ءاربىر ساباق: ۇيرەنۋ، ۇعۋ، ۇلاعات.
ءاربىر ءىسىڭ: تىرلىك، تىرەك، ادامدىق.
ءاربىر ءسوزىڭ: شىندىق، بىرلىك، ادالدىق.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
قۇراپ كەلگەن مىسالدارىن وقىپ بەرۋ. جاقسى شىعارمانى ماداقتاپ، كەم قاتەلىك بولىپ جاتسا تۇزەتۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
1. وي قوزعاۋ. رەبۋس شەشۋ. (ارا سۋرەتى (قۇرال)، شانا سۋرەتى كورسەتىلەدى)
شەشۋى: اراشا
- اراشا ءسوزىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟ - دەپ وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداۋ. وعان ماعىناسى جۋىق ءسوز تابۋ. قامقور، كومەك
2. وتىلەتىن ساباقتىڭ تاقىرىبىن اشقان سوڭ اۆتورعا قىسقاشا توقتالۋ.
قاستەك بايانبايەۆ 1936 جىلى 15 قاراشادا الماتى وبلىسىنىڭ الاكول اۋدانىنداعى تالدىبۇلاق دەگەن جەردە دۇنيەگە كەلگەن. قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىم العان. 1960 جىلدان باستاپ الاكول اۋداندىق، 1965 جىلدان باستاپ الماتى وبلىستىق گازەت رەداكسيالارىندا ادەبي قىزمەتكەر، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ ىستەگەن. 1971 - 1995 جىلدارى «جازۋشى» باسپاسىندا رەداكسيا مەڭگەرۋشىسى، «جالىن» باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
3. ولەڭدى وقىپ بەرۋ. وقۋ بارىسىندا سلايد كورسەتىلىپ تۇرادى.
4. سوزدىك جۇمىس: بۇلىك توبەلەس، كوركەم سوزدەر: بورتكەندەي داندەي، جايىن اۋىز، جۋان ءتوس، تومار مويىن، تۇمان كوز، قۇراق مويىن، قىل قۇيرىق، شىن جۇيرىك، ۇزىن سيراق سارى بالا، ماۋباس،
5. وقۋشىلار تىزبەكتەي وقيدى.
6. «سايكەستەندىر» ويىنى شارتى: تاقتاداعى قيما قاعازداعى سوزدەردىڭ قاي جانۋارلارعا قاتىستى ەكەنىن تاۋىپ، سۋرەتىنىڭ تۇسىنا قويۋ.
شىبىن: بورتكەن داندەي ءالسىز جاندىك
تورعاي: كادىمگى اشۋلى بەيشارا
مىسىق: مۇرتىن تالداپ تاراعان، ءۇستىن ساندەپ جالاعان، شاپشاڭ ءارى ەپتى، ماۋباس
توبەت (يت): جايىن اۋىز، جۋان ءتوس، تومار مويىن، تۇمان كوز، اشۋ قىسقان ارلانداي
قۇنان (ات): قۇراق مويىن، قىل قۇيرىق، شىن جۇيرىك، جىميعان قوس قۇلاعى
7. سەرگىتۋ ءساتى
(سلايدتان كورىنىس كورىنىپ تۇرادى).
تورعاي، تورعاي، تورعايسىڭ، تاياۋ كەلىپ قونعايسىڭ.
جەم شاشايىن تويىپ ال، سوندا ايازعا توڭبايسىڭ.
بار مەنىڭ مىسىعىم، كورسەڭ ونىڭ پىسىعىن.
قاقپالاقتاپ وينايدى، ول اجەمنىڭ ۇرشىعىن.
سەكىرىپ ءوت وردان دا، سەكىرىپ ءوت جولدان دا.
كۇشىك قۋسا جەتپەسسىڭ، ماشينا باسىپ كەتپەسىن!
اتقا ەرىن سالامىن، سەكىرىپ ءمىنىپ الامىن.
جۇيرىك جەلدەي شابامىن، بايگەدەن مەن وزامىن!
8. قوسىمشا ماتەريال. «ارتىق بولماس بىلگەنىن»
- ال ەندى، بالالار، وسى جانۋارلار قانشا جىل ءومىر سۇرەتىنىن بىلەسىڭ بە؟
شىبىن ءۇش اپتا، مىسىق پەن يت 15 - 20 جىل، جىلقى 30 جىل ءومىر سۇرەدى. ال كادىمگى تورعاي تىرشىلىك ەتۋ جاعدايىنا بايلانىستى 2 - 3جىل قالا اۋىل ىشىندە، ال جابايى جاعدايدا 10 جىل ءومىر سۇرەدى ەكەن.
9. - ولەڭدەگى كەيىپكەرلەردىڭ ادامعا قانداي پايداسى بار؟- دەپ وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداپ، قورىتىندى شىعارۋ
10. ديالوگ تۋرالى انىقتامانى جازىپ الۋ
11. ولەڭدى رولگە ءبولىپ وقۋ.
ءىV. قورىتىندى..
12 ساباقتى بەكىتۋ ماقساتىندا سلايدتان ۇياشىقتار شىعادى. بالالار ۇياشىق ءنومىرىن تاڭداپ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
1. ولەڭ نەلىكتەن «اراشا» دەپ اتالعان؟
2. ماتىندەگى باستى كەيىپكەرلەردى اتا
3. اقتى توگىپ شاشقان كىم؟ اققا قاتىستى تىيىمدار ايت
4. توبەتكە قاتىستى ءسوز تىركەستەرىن ەسىڭە ءتۇسىر
5. كەر قۇنانعا قاتىستى كوركەم سوزدەردى اتا
6. ديالوگ دەگەنىمىز نە؟
ساباقتى ولەڭنىڭ نەگىزگى ويىن اشاتىن ماقال ماتەلمەن قورىتۋ:
1. ءوزىڭدى زور تۇتپا، وزگەنى قور تۇتپا.
2. اشۋ شابىستىرادى، اقىل تابىستىرادى.
V. ۇيگە تاپسىرما.
1. ولەڭدى قارا سوزبەن مازمۇنداۋ.
2. ولەڭ مازمۇنى بويىنشا سۋرەت سالىپ، كىشكەنتاي بۋكلەت ارقىلى سيۋجەتتى ديافيلم قۇراستىرۋ.
Vءى. باعالاۋ. ساباققا بەلسەندى قاتىسىپ، وتىرعان وقۋشىلاردى ماداقتاۋ.
بارلىعىن باعالاۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆتىڭ «قامار سۇلۋ» رومانىنداعى كەيىپكەرلەر كەلبەتى
